Stanisław Marek (żołnierz)

Stanisław Marek

Ludomir 

porucznik
Data i miejsce urodzenia	26 października 1920 Żarnówka
Data śmierci	31 stycznia 2024
Przebieg służby
Lata służby	1939–1945
Siły zbrojne	Organizacja Orła Białego Związek Walki Zbrojnej Bataliony Chłopskie
Jednostki	oddział specjalny „Groń”
Stanowiska	dowódca plutonu dowódca oddziału specjalnego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Stanisław Marek (ur. 26 października 1920 w Żarnówce, zm. 31 stycznia 2024) – porucznik  Batalionów Chłopskich, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Życiorys

Syn Józefa (1882-1959) i Anny z domu Woźnej (1895-1962) (rolników). Członek Stronnictwa Ludowego i Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici” (od 1936). We wrześniu 1939 zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. 12 października 1939 aresztowany przez Niemców, zwolniony pod koniec listopada tr. z obowiązkiem codziennego meldowania się na Gestapo. W tym samym miesiącu wstąpił do konspiracyjnej Organizacji Orła Białego. Od maja 1941 w strukturach Związku Walki Zbrojnej, należał również do Stronnictwa Ludowego „Roch”. W tym okresie prowadził kurs dowódców plutonów oraz uczestniczył w akcjach sabotażowych w rejonie Przemyśla i Jarosławia (w oddziale Romana Kisiela „Sępa”). W maju 1941 przeszedł do Batalionów Chłopskich. W rejonie Makowa Podhalańskiego zorganizował oddział partyzancki, który był podporządkowany dowódcy VI Okręgu BCh - ppłk. Narcyzowi Wiatrowi. Stanisław Marek zajmował wówczas kolejno stanowiska zastępcy dowódcy plutonu i dowódcy plutonu w tym oddziale. Pełnił jednocześnie funkcję kierownika sekcji wywiadu na południową część powiatu wadowickiego.

We wrześniu 1944 objął stanowisko komendanta oddziału specjalnego Batalionów Chłopskich „Groń”, z którym przeprowadził wiele akcji dywersyjnych (w tym we współdziałaniu z Armią Krajową). Działał w Związku Młodzieży Polskiej. W lipcu 1944 za całokształt działalności konspiracyjnej odznaczony został przez Komendę Główną BCh Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Po wojnie pracował w spółdzielczości bankowej.

Żonaty z Genowefą z domu Bachul (działaczką ZHP, żołnierzem BCh). miał braci Józefa (1907-1919) i Jana (1923-1991) oraz siostrę Annę (ur. 1929) . Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Makowie Podhalańskim.

Odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi
• Brązowy Krzyż Zasługi z Mieczami
• Medal za Długoletnie Pożycie Małżeńskie (1999)
• Medal „Za zasługi dla Ruchu Ludowego” im. Wincentego Witosa

Bibliografia

• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Konspiracja 1939-1945. T. 5/I. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-98-6.
• Jan Marek dyrektor PLSP Nałęczów. [dostęp 2020-06-21].