Sytuacja prawna i społeczna osób LGBT w Portugalii
Prawo odnośnie do kontaktów homoseksualnych
[edytuj | edytuj kod]Kontakty homoseksualne w Portugalii zostały zalegalizowane w 1983 roku[1]. Wcześniej homoseksualizm był legalny w kraju w latach 1852–1912[2]. Do 2007 roku wiek dopuszczający kontakty homoseksualne był wyższy (16 lat) niż heteroseksualne (14 lat), choć w latach 1945–1995 był zrównany. Był to ostatni zapis bezpośrednio dyskryminujący gejów i lesbijki w prawie tego kraju. W 2005 roku sąd orzekł, że różnica wieku dopuszczająca kontakty seksualne jest niezgodna z konstytucją, a wprowadzony w 2007 roku nowy kodeks karny wyeliminował tę różnicę.
Ochrona prawna przed dyskryminacją
[edytuj | edytuj kod]Zakaz dyskryminacji przez wzgląd na orientację seksualną istnieje w kodeksie pracy od 2003. Portugalia jest pierwszym krajem w Unii Europejskiej, który w 2004 wprowadził konstytucyjny zakaz dyskryminacji przez wzgląd na orientację seksualną[3].
Portugalia przyznaje prawo azylu przez wzgląd na orientację seksualną[4]. Geje, lesbijki i biseksualiści nie są wykluczeni ze służby wojskowej z powodu swojej orientacji seksualnej.
Uznanie związków osób tej samej płci
[edytuj | edytuj kod]Portugalskie prawo uznaje konkubinaty osób tej samej płci od 15 marca 2001 roku. Zarówno pary jednopłciowe, jak i przeciwnej płci, po dwóch latach życia w konkubinacie otrzymują część praw z tych jakie mają małżeństwa kobiety i mężczyzny[5]. Różnica istnieje w prawie adopcyjnym – w przeciwieństwie do par heteroseksualnych, pary osób tej samej płci nie mają możliwości adopcji dzieci.
W 2008 roku dwie opozycyjne partie: Blok Lewicy i Zieloni złożyły w parlamencie projekty ustaw legalizujących małżeństwa osób tej samej płci. 10 października 2008 roku oba projekty zostały odrzucone[6][7].
18 stycznia 2009 roku premier Socrates zapowiedział legalizację małżeństw homoseksualnych, jeśli jego ugrupowanie wygra wybory parlamentarne zaplanowane na 27 września 2009[8][9][10]. Socjaliści wygrali wybory, ale utracili większość w parlamencie. W październiku Blok Lewicy przedstawił projekt ustawy w tej kwestii[11][12].
17 grudnia 2009 roku rząd przyjął projekt ustawy legalizującej małżeństwa osób tej samej płci[13][14][15]. Został on przyjęty przez parlament w lutym 2010 i podpisany przez prezydenta w maju[16][17][18][19][20]. Prawo weszło w życie 5 czerwca 2010[21][22].
Życie osób LGBT w kraju
[edytuj | edytuj kod]Według sondażu Eurobarometr wykonanego na zlecenie UE w 2006 30% Portugalczyków popiera legalizacje małżeństw homoseksualnych, a 20% nadanie tzw. praw adopcyjnych dla osób tej samej płci[23].
W Portugalii funkcjonuje dobrze rozwinięta scena gejowska, której centrum stanowi Lizbona i Porto, dysponujące wieloma miejscami jak puby i dyskoteki w których geje i lesbijki mogą czuć się swobodnie. Lokale gejowskie i gay-friendly znajdują się w każdym większym mieście.
W kraju działa wiele organizacji LGBT, publikuje się magazyny o tematyce gejowskiej. Co roku w Lizbonie i Porto odbywają się parady CSD gromadzące tysiące uczestników.
W Lizbonie odbywa się największy w Europie festiwal filmów LGBT Lisbon Gay & Lesbian Film Festival.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ LGBT world legal wrap up survey
- ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2007-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-18)].
- ↑ http://www.parlamento.pt/Legislacao/Paginas/ConstituicaoRepublicaPortuguesa.aspx#art13
- ↑ Portugal
- ↑ DECRETO N.º 349/X Primeira alteração à Lei n.º 7/2001, de 11 de Maio, que adopta medidas de protecção das uniões de facto. [dostęp 2012-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-23)].
- ↑ Portugal Says No To Gay Mariiage. [dostęp 2008-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-12)].
- ↑ Portugal's Parliament Votes Against Gay Marriage
- ↑ Sócrates quer casamento gay e referendo à regionalização
- ↑ Leader of Portuguese Ruling Party Seeks to Create Homosexual “Marriage" in Portugal
- ↑ Portugal May Be Next in Line for Gay Marriage
- ↑ Re-elected Portuguese prime minister promised to allow gay marriage
- ↑ Same-Sex Marriage in Portugal?
- ↑ Portugal tipped to allow gay marriage
- ↑ Portuguese govt aims to permit gay marriage
- ↑ Gay Marriage Prospects Strong in Portugal
- ↑ Portuguese Lawmakers Approve Gay Marriage Bill
- ↑ Gay marriage approved by the Portuguese Parliament. [dostęp 2012-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-11)].
- ↑ Portugal's president to ratify same-sex marriage law
- ↑ Portugal's president signs gay marriage bill
- ↑ Lawmakers In Portugal Legalize Gay Marriage
- ↑ Lei n.º 9/2010 de 31 de Maio Permite o casamento civil entre pessoas do mesmo sexo
- ↑ Segunda-feira já vai ser possível celebrar casamentos entre pessoas do mesmo sexo. [dostęp 2012-11-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-29)].
- ↑ http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/eb/eb66/eb66_highlights_en.pdf