TRIZ

TRIZ, ros. Теория решения изобретательских задач (Teoria Reszenija Izobretatielskich Zadacz) – jedno z popularniejszych narzędzi prakseologii, a dokładniej działu nazwanego inwentyką. Jest to jednocześnie dzieło życia rosyjskiego uczonego Gienricha Altszullera, powstałe w roku 1946 i rozwijane do dziś. Twórca metody oparł ją na założeniu, że ewolucja systemów i rozwiązań technicznych kieruje się obiektywnymi prawami, i zaproponował wykorzystanie tych praw do ścisłego poprowadzenia procesu rozwojowego obranego systemu.

Dziś TRIZ to metoda, zestaw narzędzi, baza wiedzy i podstawowy model technologiczny do tworzenia nowych innowacyjnych pomysłów i rozwiązywania problemów. TRIZ dostarcza narzędzi i metod do prawidłowego formułowania problemów, analizy systemowej, analizy błędów oraz możliwych kierunków ewolucji systemu (podejście „jest” i „może być”). TRIZ, w przeciwieństwie do technik takich jak „burza mózgów” (które są oparte na losowym generowaniu pomysłu), podchodzi algorytmicznie do rozwiązywania problemów technicznych; metodą kolejnych przybliżeń dąży do stworzenia optymalnego rozwiązania problemu poprzez udoskonalanie istniejących rozwiązań.

Wśród firm stosujących TRIZ wymieniane są Samsung, który nawiązał bliskie relacje z Rosyjską Akademią Nauk^[1], Boeing, Hewlett-Packard, IBM, Motorola, Raytheon, Xerox^[2].

Prezentacja metody TRIZ

Stopień wynalazczości
Poziom	Stopień wynalazczości	Procent rozwiązań	Niezbędna wiedza	Liczba otrzymanych prób	Przykład
I	Oczywiste rozwiązanie	32%	Wiedza jednostki	10	Izolacja termiczna obiektu
II	Nieznaczne usprawnienie	45%	Wiedza na poziomie przedsiębiorstwa	100	Stworzenie produktu wyjściowego
III	Znaczące usprawnienie	18%	Wiedza na poziomie przemysłowym	1000	Wprowadzenie nowego gatunku stali
IV	Nowy projekt	4%	Wiedza tycząca się wszystkich gałęzi przemysłu	100 000	Wprowadzenie w ruch koncepcji projektu
V	Odkrycie	< 1%	Zbiór wiedzy na poziomie cywilizacyjnym	1 000 000	HTML

W metodzie TRIZ zakłada się, że problemy napotykane w trakcie zawiązywania koncepcji nowego projektu stanowią analogie do innych problemów, stąd powinny mieć zastosowanie analogiczne rozwiązania^[3]. Jest to wniosek z analizy wielkiej liczby rozwiązań patentowych, przeprowadzonej przez autora metody TRIZ i jego zespół^[4].

Celem metody TRIZ jest udostępnienie pola do działania kreatywności lub stymulowanie badań innowacyjnych koncepcji, proponując zarówno inżynierom, jak i wynalazcom narzędzia do odblokowywania, zazwyczaj występujących w takich wypadkach, mentalnych ograniczeń w procesie wynalazczym.

Z punktu widzenia kreatywności właściwej każdej osobie, metoda TRIZ orientuje osobę zawiązującą koncepcję rozwiązania, jak i prowadzi ją na każdym etapie rozwiązywania problemu, proponując ustawicznie rozwiązania zasadnicze dla rozważanego problemu, jak i sprawdzone narzędzia, co pozwala skorzystać z doświadczenia nabytego już w przeróżnych dziedzinach aktywności, jak i z fundamentalnych reguł, które wcześniej zostały już określone na podstawie analogicznego procesu wynalazczego.

Metoda TRIZ prowadzi jej użytkownika do pewnego rozwiązania generalnego, jednocześnie dokonując abstrakcji rozważanego problemu, a następnie do podzbioru reguł rozwiązania tego określonego problemu poddanego już abstrakcji, skłaniając tym samym użytkownika metody TRIZ do sięgnięcia po rozwiązania wynalazcze w przestrzeni rozwiązań rzeczywistych. Z punktu widzenia „czerwonych szeregów” przemyśleń zadanych w metodzie TRIZ, osoba zawiązująca koncepcję ma do dyspozycji środki, by zareagować i zaadaptować wskazówki zadane w konkretnych rozwiązań w reakcji na własne przemyślenia.

Metoda TRIZ opiera się na analizie 40 000 rozwiązań patentowych wybranych spośród 400 000 patentów międzynarodowych^[5]. Mają one określoną zdolność do przedstawiania reguł ogólnych, wspólnych dla wynalazczości i to dotyczących bardzo zróżnicowanych dziedzin. Konkretnie metoda TRIZ pozwala na rozwiązywanie sprzeczności pojawiających się podczas zawiązywania nowej koncepcji, jak na przykład w dziedzinie napędów, sprzeczność waga/masa, lub w informatyce, sprzeczność prędkość/trwałość pamięci. Narzędzia metody TRIZ są w szczególności wykorzystywane we Francji w przemyśle samochodowym i w areonautyce, lecz nierzadkie są odwołania do innych sektorów przemysłu^[6].

Narzędzia metody TRIZ pozwalają jednocześnie na rozwiązywanie problemów wynalazczości, na przygotowywanie złożenie wniosku patentowego, lecz również na przygotowywanie strategii oddziałów R&D^[7]^[8].

Metoda TRIZ określa zróżnicowane stopnie wynalazczości w funkcji zasobów w kategoriach wiedzy nabytej w jej zastosowaniu.

ARIZ, algorytm metody TRIZ

Algorytm ARIZ (występujący w kilku odmianach) jest pewnym głównym krokiem metody TRIZ i wykorzystuje całość narzędzi metody TRIZ^[9]^[10].

Wychodząc od udostępnionej macierzy sprzeczności, z pewną kategoryzacją reguł wynalazczych, jak i z listą zjawisk fizycznych, interaktywne wynikowe zastosowania są równoważne zastosowaniu algorytmu ARIZ. Jego zastosowanie jest następstwem pierwotnego sformułowania problemu w postaci sprzeczności technicznej, z celem przejścia od określonego problemu zgeneralizowanego do innych wyobrażalnych rozwiązań. Algorytm ARIZ składa się z 9 etapów^[11]:

Analizy problemu
Analizy modelu sytuacji początkowej
Sformułowania idealnego rozwiązania końcowego, jak i sprzeczności fizycznych
Zastosowania zasobów teorii wepola (patrz: niżej)
Zastosowania bazy danych metody TRIZ
Finalizacji w proponowaniu i zastępowaniu problemu
W szacowaniu jakości rozwiązania w trybów zażegnywania sprzeczności technicznych
Maksymalnie możliwego użycia zasobów, walorów otrzymanego rozwiązania
Nadzoru nad etapem rozwiązania wdrażanego na poziomie przedsiębiorstwa

Idealne rozwiązanie końcowe

Pojęciem centralnym w metodzie TRIZ jest Idealne Rozwiązanie Końcowe^[12], zwane też Idealnym Wynikiem Końcowym lub Rezultatem Idealnym^[13]

Pod pojęciem idealnego rozwiązania końcowego rozumie się taki opis obiektu idealnego, który maksymalizowałby spełnianie funkcji pożytecznej przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów i skutków występowania czynności szkodliwych. Ten ideał jest założeniem utopijnym, wziętym niemniej pod uwagę w celu przełamania ograniczeń natury psychologicznej w kreatywności.

Według Altszulera, jego cele są następujące:

wzmóc występowanie myśli i idei o charakterze kreatywnym,
zorientować dyskusję w kierunku rozwiązań odrzucających kompromis,
określić granice stosowalności rozważanego przypadku,
określić narzędzia metody TRIZ, które będą zastosowane.

Pojęcie idealnego rozwiązania końcowego może być wyrażone w formie frazy typu:

Element ------, bez komplikowania systemu ani powodowania wystąpienia czynności niepożądanej, rozwiązuje ------, podczas czasu eksploatacji ------, jak i w strefie użytkowania ------ zachowując możliwość nadzoru czynności użytecznej ------.

Odstępstwo od rozwiązania idealnego zasadniczo jest reprezentowane przez:

D={\frac {\sum F_{u}}{\sum F_{n}+\sum F_{c}}},

gdzie:

\sum F_{u}

oznacza sumę czynności użytecznych,

\sum F_{n}

sumę czynności szkodliwych (niepożądanych), zaś

\sum F_{c}

elementy powodujące wzrost kosztów.

Chwyty wynalazcze (reguły wynalazczości)

Na podstawie zgłoszeń rozwiązań patentowych zarejestrowanych w byłym Związku Radzieckim, Gienrich Altszuller zidentyfikował 40 chwytów wynalazczych, będących u podstaw wszystkich zabiegów wynalazczych. Te 40 chwytów wynalazczych służy do rozwiązywania sprzeczności technicznych, albo też do rozwiązywania problemu, wynikłego wówczas, gdy ktoś usiłuje poprawić wartość jednego z parametrów systemu przy jednoczesnym pogorszeniu wartości drugiego parametru.

40 chwytów wynalazczych sprzeczności technicznych
1) Zasada podziału Podzielić obiekt na niezależne części Uczynić obiekt rozkładalnym (usprawnić jego demontaż na części) Powiększyć stopień segmentacji (fragmentacji) 2) Zasada wydzielenia Wyodrębnić z obiektu część lub tylko jedną z jego zakłócających właściwości (ująć lub oddzielić z obiektu) Wyodrębnić lub wyizolować tylko właściwość lub część użyteczną obiektu 3) Zasada jakości lokalnej Przejść od struktury obiektu jednorodnej do struktury niejednorodnej lub przejść od otoczenia lub czynności zewnętrznej jednorodnej do otoczenia lub czynności zewnętrznej niejednorodnej Sprawić finalnie, by każda część obiektu realizowała różne czynności w możliwie najlepszych do spełnienia warunkach Poddawać specjalizacji różne, odmienne części obiektu (sprawić finalnie, by każda część wypełniała odmienną czynność użyteczną) 4) Zasada asymetrii Zastąpić formę symetryczną obiektu formą asymetryczną Jeśli obiekt wykazuje się już symetrycznością, uwydatnić jego asymetrię 5) Zasada łączenia Zgrupować lub połączyć ze sobą obiekty identyczne lub podobne (jednorodne), zmontować części identyczne, przeznaczone do wykonywania czynności w sposób zrównoleglony lub przywilednych^[co?] Połączyć, zgrupować w czasie czynności jednorodne lub przywiledne^[co?] 6) Zasada uniwersalności Uczynić obiekt zdolnym do realizacji kilku czynności, w celu zastąpienia czynności realizowanych przez inne części obiektu 7) Zasada zagnieżdżonych struktur (Matrioszki) Kolejno umieszczać obiekty zagnieżdżone jeden w drugim Umieszczać jedną część obiektu w otworze lub wnęce wykonanej w innej części 8) Zasada przeciwwagi Zrównoważyć ciężar obiektu poprzez połączenie z jednym lub wieloma innymi obiektami posiadającymi siłę wznoszącą/wypornościową Zrównoważyć ciężar obiektu dzięki zapewnieniu interakcji z otoczeniem (z użyciem sił aerodynamicznych, hydrodynamicznych, wypornościowych...) 9) Metoda uprzedniego działania Jeśli zachodzi konieczność realizacji czynności, przy której występują zarówno zjawiska użyteczne, jak i szkodliwe, zrealizować dodatkową czynność zapobiegawczą w celu zniwelowania zjawisk szkodliwych. Jeśli obiekt w realizacji założonej funkcji musi być poddany działaniu niepożądanych, lecz znanych obciążeń, poddać go wstępnemu działaniu znanego obciążenia. 10) Zasada wstępnego działania Dokonać zmiany wymagane później, całkowicie lub częściowo, zanim to będzie konieczne. Wstępnie dokonać pozycjonowania obiektów, tak aby mogły one zadziałać w realizacji swoich funkcji w dogodny sposób, bez strat czasu (opóźnień). 11) Zasada wstępnie podłożonej poduszki Zniwelować niedostatki niezawodności obiektu, poprzez jego prewencyjne pomiary 12) Zasada równoważności W obecności pola potencjalnego (oddziaływania sił) ograniczyć możliwości zmiany pozycji/zmiany warunków pracy obiektu, w celu uniknięcia konieczności podnoszenia lub opuszczania obiektu w polu grawitacyjnym 13) Zasada inwersji Odwrócić czynność pożyteczną, normalnie stosowaną w celu rozwiązania problemu Unieruchomić części wzajemnie ruchome (lub otoczenie zewnętrzne obiektu), natomiast wprawić w ruch części stałe, dotychczas pozostające nieruchomo Odwrócić do góry nogami obiekt lub dokonać odwrócenia biegu procesu 14) Zasada stosowania krzywizn Zastąpić proste krzywymi, wycinki płaszczyzn półsferami, przedmioty sześcienne kulistymi, Zastosować łożyska kulkowe, kulki, spirale, czasze (w architekturze) Zastąpić przesunięcia liniowe obrotami, zastosować siły odśrodkowe... 15) Zasada dynamiczności Pozwolić (przewidując również) dopasowywanie charakterystyki obiektu (procesu lub otoczenia), tak aby uczynić czynność optymalną, lub przemieszczanie się w najlepszych warunkach eksploatacyjnych obiektu Podzielić obiekt na elementy mogące się przemieszczać wzajemnie Uczynić elastycznym lub skłonnym do adaptacji obiekt (lub proces) wcześniej będący sztywnym, nie elastycznym 16) Zasada nadmiernego lub częściowego działania Jeśli jest utrudnione uzyskanie wyniku na 100% według zadanego sposobu, należy czynność realizować częściowo lub z nadmiarem, wówczas realizowana w ten sposób czynność może znacząco zmniejszyć tę trudność 17) Zasada stosowania przejścia w inny wymiar Dołączyć dodatkowy wymiar: obiekt dotychczas przemieszczany wzdłuż linii przemieścić w płaszczyźnie, a obiekt przemieszczany na płaszczyźnie w przestrzeni 3D Zastosować w montażu obiektów wielopowłokowość w miejsce pojedynczej powłoki Wychylić lub inaczej ustawić obiekt, ustawić go na jednym boku Wykorzystać inną stronę obiektu niż dotychczas wykorzystana Zastosować strumień światła kierowany na powierzchnię sąsiednią lub na stronę przeciwstawną do dotychczas wykorzystywanej 18) Zasada stosowania drgań mechanicznych, wzbudzeń Uczynić obiekt wibrującym lub drgającym Jeśli drgania obiektu już występują, powiększyć częstotliwość drgań (aż po zakres ultradźwięków) Zastosować częstotliwość rezonansu, drgań własnych Zastąpić drgania mechaniczne obiektu wibracjami piezoelektrycznymi Połączyć oddziaływania ultradźwiękami z oddziaływaniem polami elektromagnetycznymi 19) Zasada czynności wykonywanej okresowo Zastąpić czynność o charakterze ciągłym czynnością realizowaną okresowo lub impulsowo Jeśli czynność jest już czynnością wykonywaną okresowo, zmodyfikować jej częstotliwość, lub okres występowania Zastosować pauzy pomiędzy impulsami w celu realizacji innej czynności dodatkowej 20) Zasada ciągłości Pracować w sposób ciągły, uprzywilejować czynności, w których wszystkie części obiektu pracują w pełnym trybie ciągłym ich eksploatacji Eliminować okresy pracy jałowej, kroki puste, czynności pośredniczące	21) Zasada podwyższonej prędkości działania Poprowadzić czynności lub pewne etapy (te niepożądane i szkodliwe, niebezpieczne, obciążone ryzykiem) w wielką prędkością. 22) Zasada zamiany (równoważności) Wykorzystać objawy niepożądane lub uciążliwe (zwłaszcza względem otoczenia) w celu otrzymania czynności użytecznej Powiększyć, nasilić występowanie efektu uciążliwego do takiego, aby przestał on być uciążliwy 23) Zasada sprzężenia zwrotnego Wprowadzić podrzędną współuczestniczącą czynności (odpowiedzi, weryfikacji) w celu poprawy postępowania lub czynności Jeśli czynność współuczestnicząca podrzędna już występuje, zmodyfikować ją (jej stopień nasilenia, występowania, oddziaływania) 24) Zasada pośrednika Wykorzystać obiekt lub czynność, zabieg pośredniczący z celu przekazania czynności zasadniczej Tymczasowo dokonywać złączeń jednego obiektu z innym, jednakże w sposób, który umożliwi również (odwracalne) łatwe ich rozłączenie 25) Zasada samoobsługi Uczynić obiekt autonomicznym, samowystarczalnym (włączając w to auto-konserwację) dorzucając funkcje pomocnicze użyteczne (odnowy, regeneracji) Zastosować zasoby porzucane lub odrzucane: (zasobniki) energii, odpadów… 26) Zasada kopiowania Zastosowywać raczej kopie uproszczone i dobrze sprzedajne obiektu, niż jego wersje złożone, drogie, wrażliwe i kruche Zastąpić obiekt lub jego czynność jego optyczną kopią Jeśli już jest stosowana kopia optyczna obiektu, przejść od kopii optycznej w zakres podczerwieni, lub ultrafioletu 27) Zasada niskiej trwałości Zastąpić obiekt drogi, licznymi obiektami dobrze sprzedającymi się, zarzucając pewne jego właściwości (jak na przykład trwałość i długi okres użytkowania) 28) Zasada wprowadzania niemechanicznych oddziaływań Zastąpić system mechaniczny z użyciem środków zmysłowych (bodźców optycznych, akustycznych, dotykowych, zapachowych) Oddziaływać, wchodzić w interakcję z obiektem z użyciem pól elektrycznych, magnetycznych, elektromagnetycznych Przejść od pól statycznych (przestrzennie lub czasowo) do pól ruchomych (przestrzennie lub czasowo), od pól jednorodnych do pól niejednorodnych, wykazujących się fakturą, strukturą Połączyć stosowanie pól z zastosowaniem cząstek reagujących na pole sił (zwłaszcza cząstki ferromagnetyków) 29) Zasada płynności Zastąpić części stałe obiektu stanem gazowym lub ciekłym skupienia: obiekty nadmuchiwane/napełniane (powietrzem/wodą), poduszki powietrzne, hydrostatyczne i hydroreaktywne. 30) Zasada stosowania elastycznych membran, błon Zastąpić struktury trójwymiarowe membranami giętkimi, jak i ciekłymi błonami Odizolować obiekt od jego otoczenia stosując membrany giętkie lub cienkie błony 31) Zasada porowatości Uczynić obiekt porowatym lub dołączyć do niego elementy porowate (wkłady, okrycia...) Jeśli obiekt jest już porowaty, wypełnić te pory użyteczną substancją (lub wdrożyć je w realizację funkcji użytecznej) 32) Zasada zmiany barwy Zmodyfikować, zmienić kolor obiektu lub jego otoczenia Zmienić stopień przezroczystości obiektu lub jego otoczenia Stosować dodatki koloryzujące, w celu ułatwienia zaobserwowania obiektów (procesów) trudnych w obserwacji Jeśli takie dodatki koloryzujące są już stosowane, zastosować w obiekcie znaczniki (izotopowe?) 33) Zasada jednorodności Stosować taki sam materiał w obiektach wchodzących w interakcję, współdziałanie z zadanym obiektem (lub materiały mające właściwości podobne lub zbliżone do właściwości zadanego obiektu) 34) Zasada odrzucania i regeneracji Wyeliminować (poprzez roztwarzanie, odparowywanie) części obiektu, które zakończyły realizację swoich funkcji lub bezpośrednio poddawać je modyfikacji w trakcie realizacji czynności użytecznej Przeciwnie, zużyte obiekty poddawać regeneracji lub odzyskiwaniu bezpośrednio w trakcie czynności 35) Zasada zmiany wartości parametrów Zmienić stan skupienia (ze stałego, ciekłego, gazowego) Zmienić stopień zagęszczenia, koncentracji, gęstości lub konsystencji obiektu Poddać modyfikacji stopień elastyczności obiektu Dokonać zmiany temperatury obiektu 36) Zasada przemian fazowych Zastosować zjawiska powiązane ze zmianami fazy, stanu skupienia: zmiana objętości, przyboru lub utraty ciepła... 37) Zasada rozszerzalności (termicznej) Zastosować rozszerzalność lub kurczliwość termiczną materiałów Jeśli rozszerzalność termiczna została już zastosowana, zastosować kilka materiałów o różniących się współczynnikach rozszerzalności termicznej 38) Zasada stosowania silnych utleniaczy Zastąpić powietrze powietrzem wzbogaconym tlenem Zastąpić powietrze wzbogacone tlenem czystym tlenem Wystawić atmosferę lub tlen na działanie promieniowania jonizującego Zastosować tlen zjonizowany Zastąpić tlen zjonizowany (lub ozonowany) ozonem 39) Zasada stosowania elementów inercyjnych Zastępowania normalnego otoczenia otoczeniem inercyjnym, realizować proces w warunkach próżniowych Dołączyć elementy inercyjne lub dodatki inercyjne 40) Zasada stosowania materiałów kompozytowych Zastąpić materiały jednorodne materiałami kompozytowymi

Parametry techniczne

Pewnych 39 parametrów pozwala doprecyzować definicję systemu technicznego. Z pomocą macierzy TRIZ, dąży się do poprawy jednego z parametru, starając się zachować wartości pozostałych.

Lista tych 39 parametrów jest następująca:

Parametry macierzy sprzeczności technicznych
01/1 – waga obiektu ruchomego 02/2 – waga obiektu statycznego 03/3 – długość obiektu ruchomego 04/4 – długość obiektu statycznego 05/5 – powierzchnia obiektu ruchomego 06/6 – powierzchnia obiektu statycznego 07/7 – objętość obiektu ruchomego 08/8 – objętość obiektu statycznego 09/9 – prędkość 10/A – siła 11/B – naprężenie, ciśnienie 12/C – kształt 13/D – stabilność obiektu (układu/systemu) 14/E – rezystancja/odporność 15/F – wytrwałość w realizacji czynności obiektu ruchomego 16/G – wytrwałość w realizacji czynności obiektu statycznego 17/H – temperatura 18/I – jasność 19/J – energia zużytkowywana przez obiekt ruchomy 20/K – energia zużytkowywana przez obiekt statyczny	21/L – moc 22/M – utrata energii 23/N – utrata substancji 24/O – utrata informacji 25/P – strata/opóźnienia czasowe 26/Q – ilość substancji 27/R – niezawodność 28/S – dokładność pomiaru 29/T – dokładność wykonania/produkcji 30/U – czynnik negatywny wynikający z czynności obiektu 31/V – wzbudzane czynniki negatywne 32/W – łatwość w realizacji 33/X – dogodność użytkowania 34/Y – stopień dogodności w konserwacji 35/Z – stopień adaptacyjności 36/a – złożoność wytwarzanego obiektu/systemu 37/b – złożoność sterowania obiektem/systemem 38/c – stopień automatyzacji 39/d – produktywność

Macierz sprzeczności technicznych

Kilka kolejnych wariantów macierzy sprzeczności technicznych zostało opracowanych^[14]. Po dokonaniu nowych kompilacji baz danych rozwiązań patentowych, ostatnie wersje macierzy sprzeczności są zdolne do dostarczenia wyników bardzo satysfakcjonujących. W komórkach każdego przecięcia wybranego wiersza i kolumny w macierzy sprzeczności są zgromadzone numery chwytów wynalazczych, które odpowiadają możliwemu dojściu do rozwiązania zadanej sprzeczności technicznej.

Macierz sprzeczności technicznych metody TRIZ wraz z parametrami i chwytami ponumerowanymi od 1 do 40 (1-9A-Za-e)
			Parametr degradowany
		P	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F	G	H	I	J	K	L	M	N	O	P	Q	R	S	T	U	V	W	X	Y	Z	a	b	c	d
P a r a m e t r p o w i ę k s z a n y	1	Masa obiektu ruchomego			F8TY		THcY		T2eS		28Fc	8AIb	Aabe	AEZe	1ZJd	SRIe	5YVZ		6T4c	J1W	ZCYV		CaIV	62YJ	5Z3V	AOZ	AZKS	3QIV	13BR	SRZQ	SZQI	MLIR	MZVd	RS1a	Z32O	2RSB	T5F8	QUaY	STQW	QZIJ	Z3Ob
	2	Masa obiektu statycznego				A1TZ		ZUD2		5ZE2		8AJZ	DTAI	DATE	Qd1e	S2AR		2RJ6	SJWM	JWZ		IJS1	FJIM	IJSF	58DU	AFZ	AKZQ	J6IQ	AS83	IQS	A1ZH	2JMb	ZM1d	S19	6D1W	2RSB	JFT	1AQd	PSHF	2QZ	1SFZ
	3	Długość obiektu ruchomego	8FTY				FH4		7H4Z		D48	HA4	18Z	18AT	18FY	8ZTY	J		AFJ	W	8ZO		1Z	72Zd	4TNA	1O	F2T	TZ	AETe	SW4	ASTb	1FHO	HF	1TH	FTZ4	1SA	EF1G	1JQO	Z1QO	HOQG	E4ST
	4	Długość obiektu ruchomego		ZSeT				H7Ae		Z82E		SA	1EZ	DEF7	dbZ	FESQ		1AZ	3ZcI	3P			C8	6S	ASOZ	OQ	UTE		FTS	WS3	2WA	1I		FHR	2P	3	1Z	1Q	Q		UE7Q
	5	Powierzchnia obiektu ruchomego	2HT4		EFI4				7EH4		TU4Y	JUZ2	AFaS	5YT4	B2Dd	3FeE	63		2FG	FWJD	JW		JAWI	FHUQ	AZ2d	UQ	Q4	TU6D	T9	QSW3	2W	MXS1	H2Id	D1QO	FHDG	FDA1	FU	E1D	2aQI	EUSN	AQY2
	6	Powierzchnia obiektu statycznego		U2EI		Q79d						1IZa	AFab		2c	e		2AJU	Zdc				HW	H7U	AEId	UG	AZ4I	2Ie4	WZe4	QSW3	2TIa	R2dZ	M1e	eG	G4	G	FG	1Ia	2ZUI	N	AFH7
	7	Objętość obiektu ruchomego	2QTe		174Z		174H				T4cY	FZab	6Zab	1FT4	SA1d	9EF7	6Z4		YdAI	2DA	Z		Z6DI	7FDG	adYA	2M	26YA	TU7	E1eB	PQS	PS2G	MLRZ	H2e1	T1e	FDUC	A	FT	Q1	TQ4	ZYGO	A62Y
	8	Objętość obiektu statycznego		ZAJE	JE	Z82E						2Ib	OZ	72Z	YSZe	9EHF		ZYc	Z64				U6		AdZY		ZGWI	Z3	2ZG		ZAP	YdJR	UIZ4	Z		1		1V	2HQ		ZbA2
	9	Prędkość	2SDc		DE8		TUY		7TY			DSFJ	6Ice	ZFIY	SX1I	83QE	3JZ5		SUa2	ADJ	8FZc		JZc2	EKJZ	ADSc	DQ		AJTc	BZRS	SW1O	ASWP	1SZN	2OZL	ZD81	WSDC	Y2SR	FAQ	AS4Y	3YRG	AI
	A	Siła	81bI	ID1S	HJ9a	SA	JAF	1Iab	F9Cb	2aIb	DSFC		ILB	AZeY	ZAL	ZAER	J2		ZAL		JHA	1Gab	JZIb	EF	8Ze5		Aba	ETIa	3ZDL	ZANO	STba	1ZeI	D3aO	FbI1	1S3P	F1B	FHIK	QZAI	abAJ	2Z	3SZb
	B	Naprężenie, ciśnienie	Aabe	DTAI	ZAa	Z1EG	AFaS	AFab	6ZA	ZO	6Za	aZL		Z4FA	ZX2e	9I3e	J3R		ZdJ2		EOAb		AZE	2aP	Aa3b		ba4	AEa	ADJZ	6SP	3Z	M2b	2XRI	1ZG	B	2	Z	J1Z	2ab	ZO	AEZb
	C	Forma	8ATe	FAQ3	TY54	DEA7	5Y4A		E4FM	72Z	ZFYI	ZAbe	YFAE		X1I4	UEAe	EQ9P		MEJW	DFW	26YE		462	E	ZT35		EAYH	aM	AeG	SW1	WUe	M12Z	Z1	1WHS	WFQ	2D1	1FT	GT1S	FDd	F1W	HQYA
	D	Stabilność	LZ2d	Qd1e	DF1S	b	2BD	d	SAJd	YSZe	XFSI	AZLG	2Ze	M1I4		H9F	DRAZ	d3ZN	Z1W	W3RG	DJ	R4TI	WZRV	E2d6	2EUe		ZR	FWZ		D	I	ZOUI	ZeRd	ZJ	WZU	2ZAG	ZUY2	2ZMQ	ZMdN	18Z	NZe3
	E	Opór	18eF	eQR1	1F8Z	FESQ	3YeT	9eS	AFE7	9EHF	8DQE	AI3E	A3Ie	AUZe	DHZ		R3Q		UAe	ZJ	JZA	Z	AQZS	Z	ZSVe		T3SA	TAR	B3	3RG	3R	IZb1	FZM2	B3AW	WeP2	RB3	F3W	2DPS	R3Fe	F	TZAE
	F	Wytrzymałość obiektu ruchomego	J5YV		2J9		3HJ		A2JU		3Z5	J2G	J3R	EQSP	D3Z	R3A			JZd	2J4Z	S6ZI		JAZc		SR3I	A	KASI	3ZAe	B2D	3	3RGe	MFXS	LdGM	R14	CR	TAR	1ZD	A4TF	JTdZ	6A	ZHEJ
	G	Wytrzymałość obiektu statycznego		6RJG		1eZ				ZYc					d3ZN				JIae				G		RGIc	A	SKAG	3ZV	YR6e	AQO		H1eX	M	ZA	1	1	2		PY6Z	1	KAGc
	H	Temperatura	aM6c	MZW	FJ9	FJ9	3ZdI	Zc	YdeI	Z64	2SaU	ZA3L	ZdJ2	EMJW	1ZW	AUMe	JDd	JIae		WULG	JF3H		2EHP	LHZc	LaTV		ZSLI	3HUd	JZ3A	WJO	O	MXZ2	MZ2O	QR	QR	4AG	2IR	2HG	3RZV	Q2JG	FSZ
	I	Jasność	J1W	2ZW	JWG		JWQ		2DA		ADJ	QJ6		WU	W3R	ZJ	2J6		WZJ		W1J	WZ1F	W	DG16	D1	16	J1QH	1J		BFW	3W	FJ	ZJWd	JZSQ	SQJ	FHDG	F1J	6WD	WF	2QA	2PG
	J	Energia wydatkowana przez obiekt nieruchomy	CISV		CS		FJP		ZDI		8ZZ	GQL2	NEP	C2T	JDHO	5J9Z	SZ6I		JO3E	2FJ			6JbI	CMFO	ZOI5		ZcJI	YNGI	JLBR	31W		1Z6R	2Z6	SQU	JZ	1FHS	FHDG	2TRS	Zc	W2	CSZ
	K	Energia wydatkowana przez obiekt ruchomy		J96R								ab			R4TI	Z				J2ZW					SRIV			3ZV	AaN			A2Mb	JMI	14					JZGP		16
	L	Moc	8acV	JQHR	1AZb		Jc	HWDc	Z6c	U6P	FZ2	Q2aZ	MAZ	TE2e	ZWFV	QAS	JZAc	G	2EHP	G6J	G6Jb			AZc	SRIc	AJ	ZKA6	4YJ	JOQV	WF2	W2	JMV2	2ZI	QAY	QZA	Z2AY	JHY	KJUY	JZG	S2H	SZY
	M	Utrata energii	F6JS	J6I9	726D	6c7	FQHU	H7UI	7IN	7	GZc	ac			E2d6	Q			Jc7	1DWF			3c		ZR2b	JA	AIW7	7IP	BAZ	W		LMZ2	LZ2M		ZW1	2J		7N	Z3FN	2	SATZ
	N	Utrata substancji	Z6Ne	Z6MW	ETAd	ASO	Z2AV	AIdV	1TUa	3dIV	ADSc	EFIe	3abA	TZ35	2EUe	ZSVe	SR3I	RGIc	LadV	16D	ZIO5	SRCV	SRIc	ZR2V			FIZA	63AO	ATdZ	GYVS	ZAOV	XMUe	A1YT	FYX	WS2O	2ZYR	FA2	ZASO	ZIAD	ZAI	SZAN
	O	Utrata informacji	AOZ	AZ5	1Q	Q	UQ	UG		2M	QW						A	A		J			AJ	JA			OQSW	OSZ	ASN			MA1	ALM	W	RM				ZX	Z	DNF
	P	Strata czasu	AKbZ	AKQ5	F2T	UOE5	Q45G	AZH4	25YA	ZGWI		Aba5	ba4	4AYH	Z3M5	T3SI	KASI	SKAG	ZTLI	1JQH	ZcJI	1	ZKA6	A5IW	ZIAd	OQSW		ZcIG	AU4	OYSW	OQSI	ZIY	ZMId	ZSY4	4SAY	W1A	ZS	6T	ISWA	OSZU
	Q	Jakość substancji	Z6IV	RQIZ	TEZI		FET	2Ie4	FKT		ZTYS	ZE3	AaE3	ZE	F2He	EZYA	3ZAe	3ZV	3Hd		YTGI	3ZV	Z	7IP	63AO	OSZ	ZcIG		I3Se	D2S	XU	ZXTV	3Zed	T1ZR	ZTPA	2WAP	F3T	3DRA	3RTI	8Z	DT3R
	R	Niezawodność	38Ae	3A8S	F9E4	FTSB	HAEG	WZe4	3AEO	2ZO	LZBS	8SA3	AOZJ	Z1GB		BS	2Z3P	YR6e	3ZA	BWD	LBRJ	aN	LBQV	ABZ	AZTd	AS	AU4	LSe3		W3BN	BW1	RZ2e	Z2eQ		RHe	1B	DZ8O	DZ1	ReS	BDR	1ZTc
	S	Dokładność pomiarowa	WZQS	SZPQ	SQ5G	WS3G	QSW3	QSW3	WD6		SDWO	W2	6SW	6SW	WZD	S6W	S6W	AQO	6JSO	61W	36W		36W	QWR	AGVS		OYSW	26W	5B1N			SOMQ	3XdA	6ZPI	1DHY	1WDB	DZ2	RZAY	QOWS	S2AY	AYSW
	T	Dokładność produkcji	SWDI	SZR9	ASTb	2WA	SXTW	2TIa	WN2	PAZ	ASW	SJYa	3Z	WUe	UI	3R	3Re		JQ	3W	W2		W2	DW2	ZVAO		WQSI	WU	BW1			QSAa	4HYQ		1WZN	PA		Q2I		QSIN	AIWd
	U	Czynniki niepożądane obiektu	MLRd	2MDO	H1d4	1I	M1XS	R2dZ	MNbZ	YdJR	LMZS	DZdI	M2b	M13Z	ZOUI	IZb1	MFXS	H1eX	MXZ2	1JWD	1O6R	A2Mb	JMV2	LMZ2	XMJe	MA2	ZIY	ZXTV	RO2e	SXNQ	QSAI			OZ2	2PSd	ZA2	ZBMV	MJTe	MJTe	X3Y	MZDO
	V	Czynniki niepożądane wtrąceniowe	JMFd	ZM1d	HFGM		H2Id	M1e	H2e	UIZ4	ZS3N	ZS1e	2XRI	Z1	ZeRd	FZM2	FMXV	LdGM	MZ2O	JOdW	2Z6	JMI	2ZI	LZ2M	A1Y	ALT	1M	3Od1	O2ed	3XQ	4HYQ							J1V	2LR1	2	MZId
	W	Dogodność realizacji	STFG	1RaD	1TDH	FHR	D1QC	Ge	DT1e	Z	ZD81	ZC	ZJ1b	1SDR	BD1	13AW	R14	ZG	RQI	SOR1	SQR1	14	R1CO	JZ	FYX	WOIG	ZSY4	ZN1O		1ZCI		O2			25DG	Z1B9	2DF	RQ1	6SB1	8S1	Z1AS
	X	Dogodność zastosowania	P2DF	6D1P	1HDC		1HDG	IGFd	1GZF	4IdV	IDY	SDZ	2WC	FYTS	WZU	We3S	T38P	1GP	QRD	DH1O	1DO		ZY2A	2JD	SW2O	4ARM	4SAY	CZ	HR8e	PD2Y	1WZN	2PSd		25C		CQ1W	FY1G	WQCH		1YC3	F1S
	Y	Stopień naprawialności	2RZB	2RZB	1SAP	3IV	FDW	GP	P2ZB	1	Y9	1BA	D	1D24	2Z	B129	BTSR	1	4A	F1D	F1SG		FAW2	F1WJ	2ZYR		W1AP	2SAP	BA1G	A2D	PA	ZA2G		1ZBA	1CQF		714G	Z1DB		YZ7D	1WA
	Z	Stopień adaptacyjności	16F8	JFTG	Z1T2	1ZG	ZUT7	FG	FZT		ZAE	FHK	ZG	Fb18	ZUE	Z3W6	D1Z	2G	R23Z	6MQ1	JZTD		J1T	IF1	FA2D		ZS	3ZF	ZD8O	Z51A		ZBWV		1DV	FY1G	1G74		FTbS	1	RYZ	ZS6b
	a	Złożoność produktu	QUYa	2QZd	1JQO	Q	E1DG	6a	YQ6	1G	YAS	QG	J1Z	TDSF	2MHJ	2DS	A4SF		2HD	OHD	R2TS		KJUY	AZD2	ZAST		6T	D3RA	DZ1	2QAY	QOW	MJTe	J1	RQ1D	R9QO	1D	TFSb		FAbS	F1O	CHS
	b	Złożoność sterowania	RQSD	6DS1	GHQO	Q	2DIH	2dUG	T14G	2IQV	34GZ	USeJ	ZabW	RD1d	BMdU	R3FS	JTdP	PY6Z	3RZG	2OQ	Zc	JZG	I1GA	Z3FJ	1IAO	ZXRM	ISW9	3RTI	ReS8	QOWS		MJTS	2L	5SBT	25	CQ	1F	FAbS		YL	ZI
	c	Stopień automatyzacji	SQIZ	SQZA	EDHS	N	HED		ZDG		SA	2Z	DZ	FW1D	I1	PD	69		Q2J	8WJ	2WD		S2R	NS	ZAI5	ZX	OSZU	ZD	BRW	SQAY	SQIN	2X	2	1QD	1CY3	1ZD	R41Z	FOA	YRP		5CZQ
	d	Produkcyjność	ZQOb	SRF3	I4Sc	U7EQ	AQYV	AZH7	26YA	ZbA2		SFAa	AbE	EAYe	Z3Md	TSAI	ZA2I	KAGc	ZLSA	QHJ1	ZAcJ	1	ZKA	SATZ	SAZN	DFN		Zc	1ZAc	1AYS	IAW1	MZDO	ZMId	ZS2O	1S7A	1WAP	1ZSb	CHSO	ZIR2	5CZQ

Stąd, jeśli jest zadany problem do rozwiązania, dla którego:

Jeden parametr, który ma ulec degradacji jest temperaturą (parametr 17/H).
Drugi parametr, który ma być poddany powiększeniu jest produktywnością (parametr 39/d),znajduje się te chwyty wynalazcze do zastosowania, które znajdują się w komórce na przecięciu kolumny H i wiersza d, czyli ZLSA:

Z=35) Zasada zmiany Wartości parametru

Zmienić fazę (ze stałego, ciekłego, gazowego stanu skupienia do innego).
Zmienić koncentrację, gęstość lub konsystencję.
Poddać modyfikacji stopień elastyczności.
Zmienić temperaturę.

L=21) Zasada podwyższonej prędkości

Poprowadzić postępowanie lub pewne jego etapy (te szkodliwe, niebezpieczne, obciążone pewnym ryzykiem) z wielką prędkością.

S=28) Zasada wprowadzenia niemechanicznego oddziaływania

Zastąpić system mechaniczny środkami oddziaływania zmysłowego, sensorycznego(bodźca optycznego, akustycznego, dotykowego, zapachowego).
Współoddziaływać z obiektem z użyciem pól elektrycznych, magnetycznych, elektromagnetycznych.
Przejść od pól statycznych (przestrzennych lub czasowo) do pól ruchomych (przestrzennie lub czasowo), od pól jednorodnych do pól niejednorodnych, ustrukturyzowanych.
Połączyć zastosowanie pól z zastosowanie cząstek aktywnych w polu (zwłaszcza cząstek ferromagnetycznych).

A=10) Zasada wstępnego zadziałania

Dokonać wymaganej zmiany później, całkowicie lub częściowo, zanim to będzie konieczne.
Wstępnie dokonać ustawień obiektów, tak by wchodziły one w czynność użyteczną z dogniejszego stanu, bez strat, opóźnień w czasie.

Reguły rozwiązywania sprzeczności fizycznych

Reguły rozwiązywania sprzeczności fizycznych pozwalają na rozdzielenie sprzecznych parametrów pozostających do siebie w opozycji. Gienrich Altszuller zapropnował 11 reguł:

Rozdziału parametrów sprzecznych przestrzennie
Dynamicznej zmiany
Rozdziału parametru sprzecznych w czasie
Połączenia systemów jednorodnych lub niejednorodnych na poziomu nadsystemu
Połączenia systemu z anty-systemem, do niego pozostającym w opozycji
Przypisania pewnej właściwości P systemowi, jak i anty-właściwości -P podczęściom tego systemu
Zejścia na poziom mikroskopijny (struktury materiałowej)
Zmiany fazy części systemu rozważanego
Zastosowywania zjawisk towarzyszących przejściom fazowym
Zastępowania substancji mono-fazowej substancją dwufazową, lub pozostającą w stanie wielofazowości
Połączenia przejść fazowych fizyko-chemikalnych

Trafna i kluczowa identyfikacja sprzeczności fizycznej niejednokrotnie jest trudna w realizacji, lecz powinna ona dotyczyć parametru, co do którego zachodziłoby życzenie, by mógł on jednocześnie przyjmować wartości skrajnie przeciwstawne (duże, wielkie i małe, wysokie i niskie, dotyczące gorąca i zimna, chłodu jednocześnie, stanu naprężenia i rozluźnienia...).

Prawo ewolucji

Nadal wychodząc od zbioru dokumentów odnoszących się do własności intelektualnej, Altszuller doszedł do wniosku, że systemy techniczne podążają w swojej ewolucji zgodnie za obiektywnymi prawami ewolucji. Stąd, zidentyfikował on szereg modeli podstawowych, które pozwalają uczestniczyć w ewolucji produktu. Osiem praw ewolucji zostało przedstawione w następujący sposób^[15]:

Prawa statyczne
1. Prawo nr 1: Spójność, integralność części systemu technicznego: System powinien posiadać element napędowy, narząd transmisyjny, narząd wykonawczy pracy i element sterujący
2. Prawo nr 2: Przewodność energetyczna systemu: Zapewnienie swobodnego, nieskrępowanego przepływu energii pomiędzy różnymi elementami składowymi
3. Prawo nr 3: Współgranie odnośnie do rytmu pracy części: Zapewnienie zgodności częstotliwości, drgań, okresowości elementów systemu
Prawa kinematyczne
1. Prawo nr 4: Powiększania stopnia idealności systemu: System podąża w swojej ewolucji do stanu ideału, gdzie objętość, waga, powierzchnia, koszt zmierzają do zera, przy tej samej produktywności
2. Prawo nr 5: Nierównomiernego rozwoju części składowych systemu: Nierównomierny rozwój podsystemów prowadzi do sprzeczności
3. Prawo nr 6: Przejścia do nadsystemu: Po wyczerpaniu wszelkich możliwości wprowadzania innowacji na poziomie obiektu, ujawniają się rozwiązania innowacyjne na poziomie działania całego systemu, a nie tylko obiektu
Prawa dynamiczne
1. Prawo nr 7: Przejścia na mikropoziom: Tendencja przechodzenia od rozważań makro na płaszczyznę mikropoziomu w poszukiwaniu rozwiązań
2. Prawo nr 8: Powiększania dynamizacji i zwiększania poziomu sterowalności: tendencja do powiększania elementów sterowania obiektem

Pozostałe narzędzia metody TRIZ

Metoda TRIZ wyznacza ramy teoretyczne, w obrębie których funkcjonują narzędzia ułatwiające wybór swoistego podejścia do rozważanego problemu.

9 ekranów

9 ekranów, nazywane też 9 okien^[16], to narzędzie metody TRIZ, pozwalające na analizę ewolucji obiektu technicznego wzdłuż dwóch osi:

Przedstawienie analizy metodą TRIZ z użyciem metody 9 ekranów
	Przeszłość	Teraźniejszość	Przyszłość
Nad-system
System
Pod-System

Grupa zajmująca się kreatywnością zostaje poprowadzona, wychodząc od obecnego zadanego obiektu technicznego, w celu określenia charakterystyki nadystemu w którym zadany obiekt funkcjonuje, będąc osadzonym, jak i podsystemu, który on włącza do siebie, w połączeniu obecnego stanu z jego stanem przeszłym, a następnie grupa ta usiłuje ekstrapolować ścieżkę ewolucji przyszłej zarówno nadsystemu, jak i podsystemu obiektu, aby wywnioskować ostatecznie ideę przewodnią wyznaczającą sposób ewolucji zadanego obiektu.

Metoda (hipotetycznych) krasnoludków

Już wykorzystywana w praktyce przez innych autorów metod wynalazczości^[17], ta metoda jest stworzona w celu znoszenia pewnej inercji psychologicznej poprzez wyobrażenia hipotetycznych krasnoludków, żyjących wewnątrz systemu i próbujących rozwiązać zadaną sprzeczność techniczną. Te krasnoludki zostają zagęszczone w ich występowaniu w strefach występowania konfliktu systemu i mogą być określone (co do kolorów, płci itd...) według odmiennych sposobów ich działania w całym systemie, podyktowanych tylko wyobraźnią wynalazców.

Operatory WCK (DTC)

Metoda operatorów WCK^[18] (z franc. DTC) (dla wymiaru, czasu, kosztu) jest metodą mającą na celu zwalczanie inercji psychologicznej poprzez zmianę, modyfikację punktu patrzenia. Chodzi o zadanie sobie sześciu pytań:

Co stałoby się, gdyby system stał się malutki?
Co stałoby się, gdyby system stał się gigantycznych rozmiarów?
Co stałoby się, gdyby system byłby użytkowany w niezmiernie krótkich odcinkach czasu?
Co stałoby się, gdyby system byłby użytkowany w sposób ciągły, nieskończony?
Co stałoby się, gdyby system miał wartość zerową?
Co stałoby się, gdyby system miał bardzo podwyższony koszt działania?

Chodzi tutaj o pozwolenie grupie wynalazczej na sformułowanie tych pytań.

Rozwiązania standardowe

Inna metoda rozwinięta przez Altszullera wprowadza analizę substancji i pól. Przeróżne oddziaływania są modelowane z użyciem tzw. „wepoli” (SU-Field w j. angielskim). Jest to neologizm ukuty w j. rosyjskim od słów „Vecziestwo” i „Pole” oznaczających odpowiednio: substancje i pole.

Analiza pola substancji opiera się na przedstawienie systemu lub pod-systemu z użyciem powiązań za pomocą strzałek substancji z polami (w kierunku narastającym, jeśli chodzi o obiekty). Na użytek metody analiz pola substancjalnego, samo pojęcie pola jako takie, zostało poszerzone, odtąd obejmując swoim znaczeniem nie tylko przypadek klasyczny – pól oddziaływań sił (tak, jak to ma zastosowanie w fizyce), lecz oznacza ono 6 podkategorii pól substancjalnych, mianowicie: M – pole mechaniczne, A – pole akustyczne, T – pole termiczne, C- pole chemicznych czynników, E – pole elektryczne, M – pole magnetyczne.

Typy pól zazwyczaj spotykanych^[19]
Siła sprężysta	Grawitacja	Tarcie	Przyleganie
Siła odśrodkowa	Inercja	Siła Coriolisa	Siła wypornościowa Archimedesa
Ciśnienie hydrostatyczne	Ciśnienie cieczy	Naprężenie powierzchni	Zapach i Smak
Dyfuzja	Osmoza	Pola chemiczne	Dźwięk
Drgania	Ultradźwięki	Fale	Zjawisko koronalne
Prąd	Prąd Foucaulta	Promieniowanie cząstek	Pole elektrostatyczne
Ogrzewanie lub schładzanie	Udar termiczny	Siły jądrowe	Pole elektromagnetyczne
Pole elektryczne	Informacja	Zakresy częstotliwości radiowych, wysokich, podczerwieni, ultrafioletu, promieniowania X, optycznego	...

Pewien wepol nazywany jest kompletnym, gdy składa się na niego:

Pewna substancja $S_{2}$ mająca podlegać przemianie,
Pewne narzędzie $S_{1}$ realizujące czynność,
Pewne pole P zapewniające energię oddziaływaniom,
Przynajmniej dwa powiązania-związki pomiędzy różnymi elementami tego modelu: $C\to S_{1}\to S_{2}.$

Notations S-Field
Symbolika oznaczeń	Relacja
$S_{1}\to S_{2}$	Działanie
$S_{1}\leftrightarrow S_{2}$	Oddziaływanie
$S_{1}\rightsquigarrow S_{2}$	Działanie negatywne
$S_{1}$ ^.... $>S_{2}$	Działanie niewystarczające
$S_{1}\Rightarrow S_{2}$	Działanie nadmierne

W praktyce, kilka działań jest do przeprowadzenia w celu skompletowania wepola:

Jeśli wepol jest niekompletny, należy go uzupełnić,
Jeśli wepol jest kompletny, lecz przedstawia sobą niewystarczające powiązanie, należy rozwinąć inny model z użyciem innej substancji lub/oraz pola oddziaływań,
Jeśli wepol jest kompletny, lecz przedstawią sobą działania negatywne, należy rozłożyć ten wepol, ażeby zbudować go na nowo.

W zależności od sytuacji, zastosowuje się pięć reguł:

Wepol niekompletny $\Rightarrow$ tworzenie modelu kompletnego,
Wepol kompletny, lecz z niewystarczająca interakcją $\Rightarrow$ Zastosowanie dodatkowego pola (na przykład namagnesowanie końcówki śrubowkrętaka),
Wepol kompletny, lecz o wystąpieniu negatywnego powiązania $\Rightarrow$ Rozkład na czynniki pierwsze czynności niepożądanej,
Wepole kompletny $\Rightarrow S_{2}$ który ma tendencje do stania się wepolem,
Wepole kompletny mający na wejściu zadane pole $\Rightarrow$ Otrzymanie innego typu pola na wyjściu, a zjawisko fizyczne staje się połączeniem dwóch rodzajów pól.

Stąd metoda TRIZ definiuje aż 76 standardowych zabiegów, w tym:

13 standardowych zabiegów w konstrukcji/demontażu wepoli,
23 standardowych zabiegów w rozwoju wepoli,
6 standardowych zabiegów w przejściu na poziom rozważań dotyczących nadsystemu lub podsystemu,
17 standardowych zabiegów pomiaru lub wykrywania,
17 metod zastosowywania standardowych zabiegów.

Klasy i podklasy 76 rozwiązań standardowych
Klasa	Podklasy
1	Czy czegoś brakuje, co mogłoby być dodane? Czy coś spośród negatywnych czynników powinno być usunięte?
2	Czy nie powinno się uczynić system bardziej złożonym, uczynić bardziej sterowalnym? Jak ulepszyć realizację czynności użytecznej? Jak doprowadzić do lepszego współgrania systemu? Czy można zastosowywać zjawiska elektromagnetyczne lub elektroreologiczne^[co?]?
3	Czy nie powinno się podzielić system na dwoje, lub więcej części? Czy nie powinno się dokonać przejścia na poziom mikro-systemu?
4	Czy można dokonywać pomiaru obchodząc dany problem? Czy można wprowadzić substancje lub pole pozwalające na realizację pomiaru? Czy można usprawnić pomiar, zastosowując zjawisko fizyczne lub zmianę rytmu? Czy można zastosowywać zjawiska ferroelektryczne? Czy można dokonać ewolucji systemu pomiarowego, przechodząc do jego podziału na dwie lub więcej części?
5	Czy można wprowadzić pewną substancję? Czy można wprowadzić pole? Czy można zastosować zjawisko zmian fazowych? Czy można wykorzystywać zjawisko fizyczne? Czy można dokonać rozdziału z uwagi na obecność substancji?

Doboru dokonuje się określając klasę problemu^[20].

Processus d’application des principes standards de résolution de TRIZ

Powyższy schemat blokowy steruje wyborem pośród klas i podklas rozwiązań standardowych. Klasy te są wyszczególnione w podklasach rozwiązań w celu otrzymania całkowitej liczby równej 76.

Metoda „złotej rybki”

Metoda „złotej rybki”^[21] polega na analizie obiektu i jego funkcji, przypisując mu pewne cechy «fantastyczne», nieoczekiwane lub nielogiczne. Nazwa metody wzięła się z historii-zdania, w zabiegu mentalnym metody, a recytowanego według formułki, zaczynającej od „człowiek poszedł w morze, by przywołać złotą rybkę. A ta usłyszawszy go, przypłynęła do niego, przemówiwszy ludzkim głosem...”, w której to przystępność systemu jest przywoływana do użytku z użyciem „ludzkiego głosu”.

Inercja psychologiczna

Wynalazca często pada ofiarą zahamowań psychologicznych spowodowanych zasadniczo słownictwem zastosowanym w dziedzinie technicznej, ścisłością i hermetycznością słownictwa, terminologii w dziedzinie wiedzy ścisłej i usystematyzowanej, które to zahamowania trudno odsunąć na bok z powodu dysonansu poznawczego. W poszukiwaniu rozwiązania, wiedza wypływająca z metody TRIZ pozwala zrozumieć zjawisko bariery natury psychologicznej problemu, jak i pozwala w optymalnym stosowaniu określeń teoretycznych napotykanych blokad natury psychologicznej w odróżnianiu i autentycznym ustanawianiu istoty mechanizmu stojącego za analizowaną czynnością użyteczną obiektu, czy systemu w kontekście zintensyfikowanych poszukiwań wynalazczych.

Metoda TRIZ wstępnie identyfikuje kilka zachowań pozwalających zwalczać negatywne skutki wspomnianej inercji:

Nigdy nie należy sądzić, że poszukiwane rozwiązanie można znaleźć tylko i wyłącznie we właściwej dziedzinie kompetencji zawodowych.
Należy dokonywać poszukiwań interdyscyplinarnych.
Należy poszukiwać określeń, zwrotów, wyrażeń, skrótów literowych, elementów języka technicznego, które mogą prowadzić do określonej inercji, z zamianą ich na inne określenia, zwroty, wyrażenia, czy skróty literowe, jak i elementy języka technicznego.
Nie lekceważyć nawet tych idei wywrotowych, wstrząsowych, rewolucyjnych na polu technicznych rozwiązań.

Metoda TRIZ jest niemniej propozycją pewnej metody kontrolowanej kreatywności, która to pozwala ogarnąć i zaprowadzić ład w przypadkowym procesie wynalazczym metody Burzy Mózgów.

Baza danych zjawisk i praw fizycznych

Podczas postępowania wynalazczego w kreatywności, czy to podczas zastosowywania metody pola substancjalnego, czy to podczas podejścia do sformułowań sprzeczności technicznej, grupa wynalazcza może zasięgnąć wiedzy z bazy praw fizycznych, jak i listy zjawisk fizycznych metody TRIZ, możliwych do zastosowania w kontekście realizacji poszukiwanego rozwiązania problemu technicznego.

Taka baza danych wiedzy i2Kn, została stworzona przez stowarzyszenie MeetSYS i jest to powtórka, streszczenie listy znanych zjawisk fizycznych pod kątem ich użyteczności w wynalazczości. Struktura danych w tej bazie wiedzy została zainspirowana bezpośrednio filozofią i podejściem metody TRIZ do zagadnienia wynalazczości.

Krytyka metody TRIZ

Jakkolwiek z dobrymi rezultatami zastosowań, zwłaszcza w przemyśle, sama metoda TRIZ jest również przedmiotem krytyki, niemniej nie mając w dzisiejszej epoce nadal żadnych konkurencyjnych środków działania:

Macierz sprzeczności technicznych została opracowana w latach 70. XX wieku, stąd nie uwzględnia ona w sposób jawny pewnej nadzwyczajnej przepaści technologicznej, w takich dziedzinach, które pojawiły się, lub są dominujące w dzisiejszym czasie, z uwagi na biotechnologię, genetykę, czy samą informatykę.
Niektórzy spośród teoretyków wynalazczości, w szczególności twórcy Teorii C-K, metodę TRIZ bardziej postrzegają jako tylko jedną z metod-narzędzi wynalazczości i kreatywności, niż filozofię postępowania o statusie odrębnej teorii kreatywności i wynalazczości,
Niektórzy spośród wynalazców uważają metodę TRIZ za zbyt złożoną^[22]

Zasadniczo, jakość naukowo merytoryczna danej grupy kreatywności wynalazczej opierającej swoje działanie o wytyczne metody TRIZ, w kontekście zarówno reprezentowanego przez nią poziomu naukowego, jak i interdyscyplinarności, stanowi czynnik decydujący, jeśli chodzi o wynik satysfakcjonujący końcowy zastosowania metody TRIZ.

Pojawiały się próby adaptacji metody TRIZ i stworzenia analogicznego zestawu zasad do zarządzania ludźmi jednak ze względu na niską powtarzalność ludzkich zachowań, ta koncepcja nie została spopularyzowana.

Zobacz też

ASIT – metoda wywodząca się z meotdy TRIZ
teoria C-K

Przypisy

↑ Haydn Shaughnessy: What Makes Samsung Such An Innovative Company?. Forbes. [dostęp 2015-01-04]. (ang.).
↑ Reena Jana: The World According to TRIZ. Bloomber Businessweek. [dostęp 2015-01-04]. (ang.).
↑ Altshuller G.: Et soudain apparut l’inventeur: les idées de TRIZ, 2e éd., 2006, EAN 978-2-9521-3941-0.
↑ Meylan C.: Systeme TRIZ de stimulation de la créativité et d’aide a l’innovation, Méthodes pratiques pour la résolution de problemes techniques et la recherche de nouvelles opportunités d’affaires, 2007, EAN 78-2-8399-0294-6.
↑ Les chiffres varient fortement selon les sources.
↑ Leung, W. and Yu, K. (2007). Development of online Game-Based learning for TRIZ. In Hui, K.-c., Pan, Z., Chung, R.-k., Wang, C., Jin, X., Göbel, S., and Li, E., editors, Technologies for E-Learning and Digital Entertainment, volume 4469 of Lecture Notes in Computer Science, pages 925-935. Springer Berlin Heidelberg.
↑ Dubois, S., Rasovska, I., and Guio, R. (2008). Comparison of non solvable problem solving principles issued from CSP and TRIZ. In Cascini, G., editor, Computer-Aided Innovation (CAI), volume 277 of The International Federation for Information Processing, pages 83-94. Springer US.
↑ Yamashina, H., Ito, T., and Kawada, H. (2002). Innovative product development process by integrating QFD and TRIZ. International Journal of Production Research, 40(5):1031-1050.
↑ Altshuller G.: L’algorithme de résolution de problemes innovants ARIZ-85-V.
↑ Marconi J.: ARIZ: The Algorithm for Inventive Problem Solving.. [dostęp 2016-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-16)].
↑ Heuristiques et solutions.
↑ Créativité & innovation: l’intelligence collective au service du management... Par Tayeb Louafa, Francis-Luc Perret, p. 67, ISBN 978-2880747213.
↑ Rezultat Idealny - TRIZ - Baza Wiedzy, Szkolenia, Warsztaty, Wdrożenia Feed [online], www.triz.oditk.pl [dostęp 2020-11-28] (pol.).
↑ Altshuller G./ Seredinski A.: 40 Principes d’innovation TRIZ pour toutes applications, 2004, EAN 978-2-9521-3940-3.
↑ Cavalucci, D, Techniques de l’Ingénieur A5-211.
↑ JerzyJ. Obojski JerzyJ., 9 OKIEN, czyli jak przebić nadmuchany balon, by nie pękł, „TRIZ.oditk.pl”, 3 czerwca 2016 [dostęp 2017-09-07] (pol.).
↑ Gordon W, Synectics, 1984.
↑ Operator WCK - TRIZ - Baza Wiedzy, Szkolenia, Warsztaty, Wdrożenia Feed [online], www.triz.oditk.pl [dostęp 2020-11-28] (pol.).
↑ Zgodnie za: Opensource TRIZ.
↑ Miller J, & al., Using the 76 Standard Solutions: A case study for improving the world food supply, TRIZCON2001, March 2001.
↑ D KUCHARAVY – 2006, Triz Method and tools, Insa Strasbourg.
↑ Ce qui a conduit au développement des méthodes de type ASIT, plus simples a mettre en ouvre.

Linki zewnętrzne

(fr.) Site officiel TRIZ
(ang.) Site officiel TRIZ
(ang.) Site de la communauté The TRIZ Journal
(fr.) Site de la communauté française TRIZ France
(fr.) Matrice TRIZ en ligne TRIZ40
(fr.) Site abordant les principes de TRIZ
(fr.) Plateforme R&D comprenant un module TRIZ
(ang.) Opensource TRIZ Un site avec des exemples et des cours
(pol.) Film z webinarium 'Czym jest TRIZ?'

[1] Haydn Shaughnessy: What Makes Samsung Such An Innovative Company?. Forbes. [dostęp 2015-01-04]. (ang.).

[2] Reena Jana: The World According to TRIZ. Bloomber Businessweek. [dostęp 2015-01-04]. (ang.).

[3] Altshuller G.: Et soudain apparut l’inventeur: les idées de TRIZ, 2e éd., 2006, EAN 978-2-9521-3941-0.

[4] Meylan C.: Systeme TRIZ de stimulation de la créativité et d’aide a l’innovation, Méthodes pratiques pour la résolution de problemes techniques et la recherche de nouvelles opportunités d’affaires, 2007, EAN 78-2-8399-0294-6.

[5] Les chiffres varient fortement selon les sources.

[6] Leung, W. and Yu, K. (2007). Development of online Game-Based learning for TRIZ. In Hui, K.-c., Pan, Z., Chung, R.-k., Wang, C., Jin, X., Göbel, S., and Li, E., editors, Technologies for E-Learning and Digital Entertainment, volume 4469 of Lecture Notes in Computer Science, pages 925-935. Springer Berlin Heidelberg.

[7] Dubois, S., Rasovska, I., and Guio, R. (2008). Comparison of non solvable problem solving principles issued from CSP and TRIZ. In Cascini, G., editor, Computer-Aided Innovation (CAI), volume 277 of The International Federation for Information Processing, pages 83-94. Springer US.

[8] Yamashina, H., Ito, T., and Kawada, H. (2002). Innovative product development process by integrating QFD and TRIZ. International Journal of Production Research, 40(5):1031-1050.

[9] Altshuller G.: L’algorithme de résolution de problemes innovants ARIZ-85-V.

[10] Marconi J.: ARIZ: The Algorithm for Inventive Problem Solving.. [dostęp 2016-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-16)].

[11] Heuristiques et solutions.

[12] Créativité & innovation: l’intelligence collective au service du management... Par Tayeb Louafa, Francis-Luc Perret, p. 67, ISBN 978-2880747213.

[13] Rezultat Idealny - TRIZ - Baza Wiedzy, Szkolenia, Warsztaty, Wdrożenia Feed [online], www.triz.oditk.pl [dostęp 2020-11-28] (pol.).

[14] Altshuller G./ Seredinski A.: 40 Principes d’innovation TRIZ pour toutes applications, 2004, EAN 978-2-9521-3940-3.

[15] Cavalucci, D, Techniques de l’Ingénieur A5-211.

[16] JerzyJ. Obojski JerzyJ., 9 OKIEN, czyli jak przebić nadmuchany balon, by nie pękł, „TRIZ.oditk.pl”, 3 czerwca 2016 [dostęp 2017-09-07] (pol.).

[17] Gordon W, Synectics, 1984.

[18] Operator WCK - TRIZ - Baza Wiedzy, Szkolenia, Warsztaty, Wdrożenia Feed [online], www.triz.oditk.pl [dostęp 2020-11-28] (pol.).

[19] Zgodnie za: Opensource TRIZ.

[20] Miller J, & al., Using the 76 Standard Solutions: A case study for improving the world food supply, TRIZCON2001, March 2001.

[21] D KUCHARAVY – 2006, Triz Method and tools, Insa Strasbourg.

[22] Ce qui a conduit au développement des méthodes de type ASIT, plus simples a mettre en ouvre.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]