Wieszczęta
49°49′53″N 18°51′52″E/49,831389 18,864444| wieś | |
 Widok na Wieszczęta | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2009) |
487 |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
43-386[2] |
| Tablice rejestracyjne |
SBI |
| SIMC |
0055260 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bielskiego  | |
Położenie na mapie gminy Jasienica  | |
| 49°49′53″N 18°51′52″E/49,831389 18,864444[1]
| |
Wieszczęta (niem. Wiestschont, Wieschtzend, Wieschtont, cz. Věščút) – wieś sołecka w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Jasienica, w obrębie aglomeracji bielskiej. Powierzchnia sołectwa wynosi 199,4 ha, a liczba ludności 487[3], co daje gęstość zaludnienia równą 244,2 os./km².
Od północy graniczy z Roztropicami, od zachodu z Kowalami, od południa z Bielowickiem, od południowego wschodu z Łazami, a od północnego wschodu z Rudzicą. Pod względem fizycznogeograficznym położona jest na Pogórzu Śląskim, a pod względem historycznym – na Śląsku Cieszyńskim.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0055277 | Kęciki | część wsi |
| 0055283 | Kowale | część wsi |
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Wieszczęta (wieś Wieszcza) powstały w XVI wieku jako osada zagrodnicza[6]. Po raz pierwszy wzmiankowane zostały w 1577[7]. Do 1594 Wieszczęta znajdowały się w granicach wydzielonego z księstwa cieszyńskiego skoczowsko-strumieńskiego państwa stanowego. Następnie miejscowość dzieliła na powrót losy księstwa cieszyńskiego do połowy XIX wieku. W 1849 r. weszła w skład powiatu bielskiego, tworząc gminę wiejską.
Według austriackiego spisu ludności z 1900 w 18 budynkach w Wieszczętach na obszarze 198 hektarów mieszkało 120 osób, co dawało gęstość zaludnienia równą 60,6 os./km². z tego 53 (44,2%) mieszkańców było katolikami, 65 (54,2%) ewangelikami a 2 (1,7%) wyznawcami judaizmu, 115 (95,8%) było polsko- a 5 (4,2%) niemieckojęzycznymi[8]. Do 1910 roku przybyło: 1 budynek i 17 mieszkańców, z czego 12 katolików i 7 ewangelików, wszyscy zaś byli polskojęzyczni[9].
W 1945 r. utraciła samodzielność jako gmina, wschodząc kolejno w skład: gminy Grodziec, gromady Grodziec (od 1954) i od 1973 r. gminy Jasienica. W latach 1975–1998 położona była w województwie bielskim.
Religia
[edytuj | edytuj kod]Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Ewangelicko-Augsburski, parafia w Wieszczętach-Kowalach[10]. Mieści się tu ewangelicki Kościół Pojednania[11].
Ludzie związani z Wieszczętami
[edytuj | edytuj kod]- Henryk Ćmok (1932–2007) – polski duchowny luterański, konsenior diecezji mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w PRL (urodzony w Wieszczętach)[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147243
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1453 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Gmina Jasienica: Sołectwo Wieszczęta. [w:] jasienica.pl [on-line]. [dostęp 2010-12-04].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ J. Polak, 2011, s. 9
- ↑ Śląsk Cieszyński w początkach czasów nowożytnych (1528-1653). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2011, s. 176. ISBN 978-83-926929-5-9.
- ↑ Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder, bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, XI. Schlesien. Wien: 1906. (niem.).
- ↑ Ludwig Patryn (ed): Die Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1910 in Schlesien. Troppau: 1912. (niem.).
- ↑ Wieszczęta-Kowale [online], luteranie.pl [dostęp 2024-06-30].
- ↑ Wieszczęta – kościół Pojednania [online], luteranie.pl [dostęp 2024-06-30].
- ↑ Zmarł ks. Henryk Ćmok. old2020.luteranie.pl. [dostęp 2021-12-26]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Obrazki z dziejów gminy Jasienica. Jerzy Polak. Cieszyn: Muzeum Śląska Cieszyńskiego, 2011. ISBN 978-83-922005-6-7.