Andrzej Boryszewski

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	nieznana
Konsekrowani biskupi
Erazm Ciołek	4 lutego 1504

Andrzej Boryszewski
	Prymas Polski
Data urodzenia	1435
Data i miejsce śmierci	20 kwietnia 1510 ; Łowicz
	Arcybiskup metropolita gnieźnieński
Okres sprawowania	1503–1510
	Arcybiskup metropolita lwowski
Okres sprawowania	1493–1503
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	23 maja 1488
Sakra biskupia	brak danych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Andrzej Boryszewski, Andrzej Róża z Boryszewic herbu Poraj (ur. 1435, zm. 20 kwietnia 1510 w Łowiczu) – duchowny rzymskokatolicki, biskup koadiutor lwowski w latach 1488–1493, arcybiskup metropolita lwowski w latach 1493–1503, administrator apostolski przemyski w latach 1501–1503, arcybiskup metropolita gnieźnieński i prymas Polski w latach 1503–1510, interrex^[1], senator I Rzeczypospolitej.

Życiorys

Został mistrzem Akademii Krakowskiej^[2], studiował też w Rzymie^[3]. Proboszcz łęczycki, archidiakon lwowski^[3], kanonik gnieźnieńskiej kapituły katedralnej^[4](od 1462)^[5], krakowski (od 1468), włocławski (od 1473) i poznański (od 1485)^[3], kantor gnieźnieński (od 1465)^[5] i sandomierski^[3], prepozyt łęczycki (od 1469), scholastyk krakowski (od 1474), kustosz gnieźnieński (1490–1501), sekretarz kancelarii królewskiej (1479–1486), posiadał przywilej kreacji notarialnej^[5], kolektor świętopietrza^[3].

23 maja 1488 został prekonizowany biskupem koadiutorem arcybiskupa metropolity lwowskiego Jana Strzeleckiego (Wątróbki). Rządy w archidiecezji lwowskiej objął przed 26 sierpnia 1493. Był świadkiem wydania przywileju piotrkowskiego w 1496^[6]. 6 maja 1499 podpisał w Krakowie akt odnawiający unię polsko-litewską^[7]. 1 lutego 1501 został administratorem apostolskim diecezji przemyskiej. 3 października 1501 podpisał dekret elekcyjny Aleksandra Jagiellończyka na króla Polski^[8]. Był sygnatariuszem unii piotrkowsko-mielnickiej z 1501^[9]. 18 grudnia 1503 został przeniesiony na arcybiskupstwo gnieźnieńskie. Ingres odbył się w 28 lutego 1504. W 1505 na sejmie w Radomiu podpisał konstytucję Nihil novi^[10]. Jako komisarz królewski 18 września 1506 ogłosił statut Prus Królewskich^[11]. Na sejmie w Piotrkowie 8 grudnia 1506^[12] podpisał dyplom elekcji Zygmunta I Starego na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego^[13].

Dbał o dobra materialne diecezji. Aktywnie uczestniczył w działalności dyplomatycznej i politycznej, w której reprezentował interesy dynastii Jagiellonów. Wspierał rozwój kultury humanistycznej w Polsce^{[potrzebny przypis]}.

Przypisy

↑ L. Finkel, Elekcja Zygmunta I, Kraków 1910, s. 187.
↑ J. Krzyżaniakowa, Urzędnicy kancelarii królewskich w wielkopolskich kapitułach katedralnych w XV wieku, [w:] Drogą historii. Studia ofiarowane profesorowi Józefowi Szymańskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Lublin 2001, s. 239.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e J. Wiśniewski, Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186–1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1926, s. 25.
↑ J. Korytkowski (oprac.), Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych, t. I, Gniezno 1883, s. 68.
↑ ^a ^b ^c K. Skupiński, Notariat publiczny w średniowiecznej Polsce, Lublin 1979, s. 118.
↑ J.W. Bandtkie, Ius Polonicum : codicibus veteribus manuscriptum et editionibus quibusque collatis, Warszawa 1831, s. 358.
↑ Akta unji Polski z Litwą, 1385–1791, wydali S. Kutrzeba i W. Semkowicz, Kraków 1932, s. 121.
↑ H. Hofmanówna, Dekret elekcyjny króla Aleksandra z dn. 3 października 1501 roku, w: Przegląd Historyczny, Tom 17, Numer 1 1913, s. 95.
↑ Akta unji Polski z Litwą, 1385–1791, wydali S. Kutrzeba i W. Semkowicz, Kraków 1932, s. 136.
↑ Volumina Legum, t. I. Petersburg 1859, s. 140.
↑ K. Górski, Łukasz Watzenrode : życie i działalność polityczna (1447–1512), Wrocław 1973, s. 80.
↑ Corpus iuris Polonici. Sectionis 1, Privilegia, statuta, constitutiones, edicta, decreta, mandata regnum Polniae spectantia comprehendentis. Vol. 3, Annos 1506–1522 continentis, Kraków 1906, s. 10–11.
↑ L. Finkel, Elekcya Zygmunta I. Sprawy dynastyi Jagiellońskiej i Unii Polsko-Litewskiej, Kraków 1910, s. 215.

Bibliografia

Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, wyd. II, popr. i uzupeł., Warszawa 2000, s. 38–39. ISBN 83-211-1311-7.
Korytkowski J., Arcybiskupi gnieźnieńscy.
Śmigiel K., Słownik biograficzny arcybiskupów gnieźnieńskich i prymasów Polski.

Literatura dodatkowa

Papée F., Boryszewski Andrzej, [w:] Polski Słownik Biograficzny. t. 2, Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, Kraków 1936, s. 359–360. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0.

Linki zewnętrzne

Nota biograficzna Andrzeja Boryszewskiego na stronie archidiecezji gnieźnieńskiej (arch.). [dostęp 2021-05-20].
Nota biograficzna Andrzeja Boryszewskiego w serwisie Prymasa Polski. [dostęp 2021-05-20].
Andrzej Boryszewski [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2012-02-21] (ang.).

[1] L. Finkel, Elekcja Zygmunta I, Kraków 1910, s. 187.

[2] J. Krzyżaniakowa, Urzędnicy kancelarii królewskich w wielkopolskich kapitułach katedralnych w XV wieku, [w:] Drogą historii. Studia ofiarowane profesorowi Józefowi Szymańskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Lublin 2001, s. 239.

[Wiśniewski-3] J. Wiśniewski, Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186–1926 r. tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1926, s. 25.

[4] J. Korytkowski (oprac.), Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych. Podług źródeł archiwalnych, t. I, Gniezno 1883, s. 68.

[Skupiński-5] K. Skupiński, Notariat publiczny w średniowiecznej Polsce, Lublin 1979, s. 118.

[6] J.W. Bandtkie, Ius Polonicum : codicibus veteribus manuscriptum et editionibus quibusque collatis, Warszawa 1831, s. 358.

[7] Akta unji Polski z Litwą, 1385–1791, wydali S. Kutrzeba i W. Semkowicz, Kraków 1932, s. 121.

[8] H. Hofmanówna, Dekret elekcyjny króla Aleksandra z dn. 3 października 1501 roku, w: Przegląd Historyczny, Tom 17, Numer 1 1913, s. 95.

[9] Akta unji Polski z Litwą, 1385–1791, wydali S. Kutrzeba i W. Semkowicz, Kraków 1932, s. 136.

[10] Volumina Legum, t. I. Petersburg 1859, s. 140.

[11] K. Górski, Łukasz Watzenrode : życie i działalność polityczna (1447–1512), Wrocław 1973, s. 80.

[12] Corpus iuris Polonici. Sectionis 1, Privilegia, statuta, constitutiones, edicta, decreta, mandata regnum Polniae spectantia comprehendentis. Vol. 3, Annos 1506–1522 continentis, Kraków 1906, s. 10–11.

[13] L. Finkel, Elekcya Zygmunta I. Sprawy dynastyi Jagiellońskiej i Unii Polsko-Litewskiej, Kraków 1910, s. 215.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Prymasi Polski	Mikołaj Trąba (1417–1422) Wojciech Jastrzębiec (1423–1436) Wincenty Kot (1436–1448) Władysław Oporowski (1449–1453) Jan Sprowski (1453–1464) Jan Gruszczyński (1464–1473) Jakub z Sienna (1474–1480) Zbigniew Oleśnicki (1481–1493) Fryderyk Jagiellończyk (1493–1503) Andrzej Boryszewski (1503–1510) Jan Łaski (1510–1531) Maciej Drzewicki (1531–1535) Andrzej Krzycki (1535–1537) Jan Latalski (1537–1540) Piotr Gamrat (1541–1545) Mikołaj Dzierzgowski (1545–1559) Jan Przerębski (1559–1562) Jakub Uchański (1562–1581) Stanisław Karnkowski (1581–1603) Jan Tarnowski (1603–1605) Bernard Maciejowski (1605–1608) Wojciech Baranowski (1608–1615) Wawrzyniec Gembicki (1616–1624) Henryk Firlej (1624–1626) Jan Wężyk (1627–1638) Jan Lipski (1638–1641) Maciej Łubieński (1641–1652) Andrzej Leszczyński (1653–1658) Wacław Leszczyński (1659–1666) Mikołaj Jan Prażmowski (1666–1673) Kazimierz Florian Czartoryski (1673–1674) Andrzej Olszowski (1674–1677) Jan Stefan Wydżga (1677–1685) Michał Stefan Radziejowski (1687–1705) Stanisław Szembek (1706–1721) Teodor Potocki (1723–1738) Krzysztof Antoni Szembek (1739–1748) Adam Ignacy Komorowski (1749–1759) Władysław Aleksander Łubieński (1759–1767) Gabriel Podoski (1767–1777) Antoni Kazimierz Ostrowski (1777–1784) Michał Jerzy Poniatowski (1785–1794) Ignacy Krasicki (1795–1801) Ignacy Antoni Raczyński (1807–1818) Tymoteusz Gorzeński (1821–1825) Teofil Wolicki (1828–1829) Marcin Dunin (1831–1842) Leon Przyłuski (1845–1865) Mieczysław Ledóchowski (1866–1886) Juliusz Józef Dinder (1886–1890) Florian Stablewski (1891–1906) Edward Likowski (1914–1915) Edmund Dalbor (1915–1926) August Hlond (1926–1948) Stefan Wyszyński (1948–1981) Józef Glemp (1981–2009) Henryk Muszyński (2009–2010) Józef Kowalczyk (2010–2014) Wojciech Polak (od 2014)
Prymasi Królestwa Polskiego	Franciszek Skarbek-Malczewski (1818–1819) Szczepan Hołowczyc (1819–1822) Wojciech Józef Skarszewski (1824–1827) Jan Paweł Woronicz (1828–1829) Aleksander Kakowski (1925–1938)
Prymasi Galicji i Lodomerii	Andrzej Alojzy Ankwicz (1815–1833) Franz Xavier Luschin (1834–1835) Franciszek de Paula Pisztek (1835–1846) Michał Lewicki (1848–1858)