Cerkiew Opieki Matki Bożej na Nerli
 nr rej. 3310157000[1] z dnia 30.08.1960.
| |||||||||||||||
| cerkiew / muzeum | |||||||||||||||
 Widok świątyni od strony Nerli | |||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||
| Miejscowość |
okolice Bogolubowa | ||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne |
1/14 października | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu włodzimierskiego  | |||||||||||||||
 56°11′46,55″N 40°33′41,06″E/56,196264 40,561406
| |||||||||||||||
Cerkiew Opieki Matki Bożej na Nerli – prawosławna cerkiew znajdująca się w pobliżu Bogolubowa w obwodzie włodzimierskim w Rosji, położona u ujścia Nerli do Klaźmy. Wzniesiona w 1165.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Fundatorem świątyni był książę Andrzej I Bogolubski, który według podania postanowił zbudować ją jako pomnik pamięci swojego zmarłego syna Izjasława[2]. Budynek został wzniesiony w 1165 na miejscu wskazanym osobiście przez księcia[3]. Obiekt powstał na sztucznie usypanym wzniesieniu, co miało uchronić fundamenty cerkwi przed podmyciem w czasie wiosennych wylewów Nerli[3]. Sięgają one głębokości 5,2 metra[4].
Cerkiew Opieki Matki Bożej na Nerli jest typową dla architektury staroruskiej świątynią wspartą na czterech filarach, wzniesioną na planie czworoboku z pojedynczą kopułą w centralnym miejscu dachu. Budowniczowie świątyni wznieśli ją w całości z białego kamienia, rezygnując z bogatego zdobnictwa zewnętrznego, jakie zastosowano przy budowie soborów Zaśnięcia Matki Bożej i św. Dymitra Sołuńskiego we Włodzimierzu. Jedyną dekorację zewnętrzną cerkwi stanowią rzędy półkolumn, które w zamiarze twórców miały stworzyć iluzję większej niż rzeczywista wysokości budowli, oraz skromniejsze niż w cerkwiach włodzimierskich kompozycje rzeźbiarskie z postaciami lwów, twarzy kobiecych (symbolizujących Matkę Bożą oraz króla Dawida)[5]. Kopuła znajdująca się obecnie na budynku pochodzi z 1803 i jest znacznie mniejsza niż konstrukcja pierwotna[3]. Wewnętrzna dekoracja budynku wykonana w średniowieczu nie przetrwała; jej pozostałości widoczne jeszcze w XIX wieku zostały w 1877 usunięte w czasie generalnego remontu świątyni[5].
W 1784 istniał projekt całkowitej rozbiórki cerkwi i wykorzystania pozyskanego materiału budowlanego na wzniesienie dzwonnicy w monasterze Narodzenia Matki Bożej w Bogolubowie. Do realizacji tych planów nie doszło, gdyż archimandryta monasteru nie doszedł do porozumienia z robotnikami, którzy mieli wykonać prace rozbiórkowe[2].
Cerkiew od 1992 znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO[6]. Przez wielu autorów uważana jest za największe osiągnięcie architektury staroruskiej[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Strona rejestru. kulturnoe-nasledie.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-26)].
- ↑ a b A. Nizowskij, Samyje znamienityje..., s.129
- ↑ a b c A. Nizowskij, Samyje znamienityje..., s.130
- ↑ Wzdłuż Złotego Pierścienia Rosji, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1986, s. 189
- ↑ a b A. Nizowskij, Samyje znamienityje..., s.131
- ↑ White Monuments of Vladimir and Suzdal
- ↑ Riasanovsky N. V., Steinberg M. D.: Historia Rosji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2009, s. 60. ISBN 978-83-233-2615-1.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- A. Nizowskij, Samyje znamienityje monastyri i chramy Rossii, Wecze, Moskwa 2000, ISBN 5-7838-0578-5
