Dyfnaint
 | |
 | |
| Arwyddair | Auxilio Divino  |
|---|---|
| Math | siroedd seremonïol Lloegr |
| Ardal weinyddol | De-orllewin Lloegr, Lloegr |
| Prifddinas | Caerwysg |
| Poblogaeth | 1,209,773 |
| Daearyddiaeth | |
| Gwlad |  Lloegr |
| Arwynebedd | 6,706.9855 km² |
| Yn ffinio gyda | Gwlad yr Haf, Cernyw, Dorset |
| Cyfesurynnau | 50.7°N 3.8°W |
| GB-DEV | |
 | |
Sir seremonïol a sir hanesyddol yn Ne-orllewin Lloegr yw Dyfnaint (Cernyweg: Dewnans; Llydaweg: Devnent; Saesneg: Devon). Caerwysg yw'r ddinas sirol. Mae'r sir yn ffinio â Chernyw, Gwlad yr Haf, Dorset, Môr Hafren a'r Môr Udd. Er i'r ardal gael ei goresgyn a'i gwladychu gan Sacsoniaid Wessex yn yr Oesoedd Canol Cynnar, mae'r enw yn gysylltiedig ag enw hen deyrnas Geltaidd Dumnonia.
Dyfnaint ydyw'r unig sir yn Lloegr i fod â dau arfodir ar wahân, heb gyffwrdd â'i gilydd.
Mae baner Dyfnaint yn dyddio o 2003. Fe'i mabwysiadwyd ar ôl cystadleuaeth a gynhaliwyd gan y BBC. Mabwysiadwyd y briallu fel blodyn y sir hefyd.
Ceir sawl enw lle o darddiad Brythonig yn Nyfnaint (er enghraifft combe (cwm), tor (twr), pen (pen)) ond mae nhw'n fwy cyffredin ar ôl croesi Afon Tamar, ffin Cernyw, yn y gorllewin. Y dosbarth lluosocaf o'r enwau lleoedd hyn yw enwau'r Celtiaid ar afonydd.
Gwleidyddiaeth a gweinyddiaeth
[golygu | golygu cod]Ardaloedd awdurdod lleol
[golygu | golygu cod]Rhennir y sir yn wyth ardal an-fetropolitan a dau awdurdod unedol:
- Ardal Gogledd Dyfnaint
- Ardal Torridge
- Ardal Canol Dyfnaint
- Ardal Dwyrain Dyfnaint
- Dinas Caerwysg
- Bwrdeistref Gorllewin Dyfnaint
- Ardal Teignbridge
- Dinas Plymouth – awdurdod unedol
- Ardal South Hams
- Bwrdeistref Torbay – awdurdod unedol
Etholaethau seneddol
[golygu | golygu cod]Rhennir y sir yn 12 etholaeth seneddol yn San Steffan:
- Caerwysg
- Canol Dyfnaint
- De-orllewin Dyfnaint
- Dwyrain Dyfnaint
- Gogledd Dyfnaint
- Newton Abbot
- Plymouth Moor View
- Plymouth Sutton a Devonport
- Tiverton a Honiton
- Torbay
- Torridge a Gorllewin Dyfnaint
- Totnes
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Dolenni allanol
[golygu | golygu cod]- Cyngor Sir Dyfniant (Saesneg)
- An Ger Dewnansek (yn nhafodiaith Dyfnaint)
Dinasoedd
Caerwysg ·
Plymouth
Trefi
Ashburton ·
Axminster ·
Bampton ·
Barnstaple ·
Bideford ·
Bovey Tracey ·
Bradninch ·
Brixham ·
Buckfastleigh ·
Budleigh Salterton ·
Colyton ·
Cranbrook ·
Crediton ·
Cullompton ·
Chagford ·
Chudleigh ·
Chulmleigh ·
Darmouth ·
Dawlish ·
Exmouth ·
Great Torrington ·
Hartland ·
Hatherleigh ·
Holsworthy ·
Honiton ·
Ilfracombe ·
Ivybridge ·
Kingsbridge ·
Kingsteignton ·
Lynton ·
Modbury ·
Moretonhampstead ·
Newton Abbot ·
North Tawton ·
Northam ·
Okehampton ·
Ottery St Mary ·
Paignton ·
Plympton ·
Salcombe ·
Seaton ·
Sherford ·
Sidmouth ·
South Molton ·
Tavistock ·
Teignmouth ·
Tiverton ·
Topsham ·
Torquay ·
Totnes
