Krzysztof Skubiszewski

Krzysztof Skubiszewski
	; Krzysztof Skubiszewski (2005)
Data i miejsce urodzenia	8 października 1926 ; Poznań
Data i miejsce śmierci	8 lutego 2010 ; Warszawa
	Minister spraw zagranicznych
Okres	od 12 września 1989; do 26 października 1993
Poprzednik	Tadeusz Olechowski
Następca	Andrzej Olechowski
	Sędzia ad hoc Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości
Okres	od 1993; do 2004
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Krzysztof Jan Skubiszewski (ur. 8 października 1926 w Poznaniu, zm. 8 lutego 2010 w Warszawie^[1]^[2]) – polski naukowiec i polityk, profesor nauk prawnych, specjalista w zakresie prawa międzynarodowego, minister spraw zagranicznych w latach 1989–1993. Kawaler Orderu Orła Białego.

Życiorys

W 1939 został wraz z rodziną przez Niemców wypędzony do Generalnego Gubernatorstwa. Od 1940 do 1944 mieszkał w Warszawie, gdzie uczęszczał w ramach tajnych kompletów do szkoły średniej. Po powstaniu warszawskim znalazł się wraz z rodziną na Podlasiu. W 1945 uzyskał maturę w Białej Podlaskiej^[3]. W 1949 ukończył studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. W 1950 uzyskał stopień doktora na podstawie pracy pt. Warunki uzyskania członkostwa Organizacji Narodów Zjednoczonych. Promotorem jego doktoratu był Antoni Peretiatkowicz. Habilitował się w 1960 na podstawie rozprawy pt. Pieniądz na terytorium okupowanym. Studium prawnomiędzynarodowe ze szczególnym uwzględnieniem praktyki niemieckiej^[3].

Był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Poznańskiego w latach 1948–1973. Uzyskał tytuły profesorskie, w tym w 1973 tytuł profesora zwyczajnego^[4]. Specjalizował się w zakresie prawa międzynarodowego. Wykładał we Francji, Szwajcarii, Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Publikował prace naukowe i opracowania, był współautorem podręcznika do prawa międzynarodowego Prawo międzynarodowe publiczne. Zarys wykładu. Był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiej Akademii Umiejętności i pracownikiem naukowym Instytutu Nauk Prawnych PAN^[5].

Pozostał bezpartyjny, po 1980 działał w Niezależnym Samorządnym Związku Zawodowym „Solidarność” oraz w Wielkopolskim Klubie Politycznym „Ład i Wolność”. W latach 1981–1984 wchodził w skład Prymasowskiej Rady Społecznej, a w okresie 1986–1989 był członkiem Rady Konsultacyjnej przy przewodniczącym Rady Państwa Wojciechu Jaruzelskim.

12 września 1989 został powołany na stanowisko ministra spraw zagranicznych w gabinecie Tadeusza Mazowieckiego. Utrzymał tę funkcję w kolejnych gabinetach – Jana K. Bieleckiego, Jana Olszewskiego i Hanny Suchockiej (ministrem był do 26 października 1993). 14 listopada 1990 wraz z Hansem-Dietrichem Genscherem podpisał układ graniczny między Polską a Niemcami, gwarantujący uznanie przez RFN granicy na Odrze i Nysie. W okresie jego urzędowania zapoczątkowane zostały rokowania dotyczące członkostwa Polski w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (NATO). Negocjował także zawarty 17 czerwca 1991 polsko-niemiecki traktat o dobrym sąsiedztwie. W 1992 jego nazwisko pojawiło się na tzw. liście Macierewicza^[6].

Po odejściu z rządu został przewodniczącym Trybunału Rozjemczego USA-Iran oraz sędzią ad hoc Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze.

Zmarł 8 lutego 2010 po krótkiej chorobie związanej z kontuzją stawu biodrowego^[3]. Został pochowany 18 lutego tego samego roku w Panteonie Wielkich Polaków w Świątyni Opatrzności Bożej.

Życie prywatne

Był synem Ludwika i bratem Piotra.

Odznaczenia, wyróżnienia i upamiętnienie

Krzysztof Skubiszewski był odznaczony:

Złotym Krzyżem Zasługi (1977)^[7]^[8],
Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1986)^[3],
Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1993^[7]^[9]),
Orderem Orła Białego (1999)^[7]^[10],
Odznaką Honorową „Bene Merito” (2009)^[11]
Krzyżem Wielkim Orderu Piusa IX (Stolica Apostolska, 1991)^[7],
Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (1991)^[7],
Krzyżem Wielkiego Oficera Orderu Legii Honorowej (Francja, 1991)^[7],
Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Chile (1991)^[7],
Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Republiki Węgierskiej (1994)^[7],
Orderem Zasługi Dyplomatycznej II klasy (Korea Południowa, 1991)^[7]^[12],
Krzyżem Wielkim Komandorskim Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa, 2001)^[7]^[13],
Odznaką Honorową za Naukę i Sztukę I klasy (Austria, 2002)^[7].

Otrzymał tytuł doktora honoris causa m.in. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego^[14]. Wspólnie z Hansem-Dietrichem Genscherem został laureatem ustanowionej w 1993 nagrody ministrów spraw zagranicznych Polski i Niemiec. W 1993 otrzymał Nagrodę im. Księdza Idziego Radziszewskiego Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. W 2005 został uhonorowany polsko-niemiecką nagrodą Pomerania Nostra, przyznawaną ludziom szczególnie zasłużonym dla Pomorza Zachodniego i Przedniego w sztuce, nauce lub polityce.

W 2014 w Instytucie Zachodnim im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu otwarto Gabinet Ministra Krzysztofa Skubiszewskiego. Również w tym samym okresie jego imieniem nazwano jedno z nowych rond w Poznaniu (dzielnica Junikowo)^[15]. W 2017 na budynku przy ul. Lewickiej 13/15 na warszawskim Mokotowie, w którym mieszkał, odsłonięto tablicę pamiątkową^[16]. W 2020 jego imieniem nazwano aleję w stołecznym parku Tadeusza Mazowieckiego^[17].

Przypisy

↑ Bartosz T. Wieliński: Krzysztof Skubiszewski nie żyje. wyborcza.pl, 8 lutego 2010. [dostęp 2020-07-28].
↑ Zmarł Krzysztof Skubiszewski – pierwszy minister spraw zagranicznych III RP. wp.pl, 8 lutego 2010. [dostęp 2020-07-28].
↑ ^a ^b ^c ^d Jan Sandorski. Profesor Krzysztof Skubiszewski (1926–2010). „Nauka”. Nr 1, s. 165–171, 2010. [dostęp 2020-07-28].
↑ Krzysztof Skubiszewski 12 IX 1989 – 25 X 1993. msz.gov.pl. [dostęp 2016-11-28].
↑ Prof. zw. dr hab. czł. koresp. PAN Krzysztof Skubiszewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-02-08] .
↑ Macierewicz będzie… gwiazdą telewizji. tvn24.pl, 16 listopada 2007. [dostęp 2016-11-27].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Krzysztof Jan Skubiszewski (8 października 1926 r. – 8 lutego 2010 r.). iz.poznan.pl. [dostęp 2016-10-09].
↑ Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Interpress, 1989, s. 1196.
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1993 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1993 r. nr 65, poz. 574).
↑ Jerzy Kranz. Profesor Krzysztof Skubiszewski (1926–2010). „Państwo i Prawo”. Nr 7, 2010. [dostęp 2020-07-28].
↑ Wręczenie odznaczeń „Bene Merito” przez Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego. msz.gov.pl, 13 listopada 2009. [dostęp 2010-02-08].
↑ Kto jest kim w Polsce. Beata Cynkier (red.). Warszawa: PAI, 2001, s. 863.
↑ Dekret Prezydenta Republiki Litewskiej o odznaczeniu Obywateli Rzeczypospolitej Polskiej Orderem Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina. W: Edmund Pawlak (red.): 10-ta rocznica wznowienia stosunków dyplomatycznych między Polską a Litwą: uroczysta sesja. Warszawa: Fundacja Wspierania Współpracy Polsko-Litewskiej im. Adama Mickiewicza w Warszawie (pod auspicjami Prezydenta RP), 2001, s. 185.
↑ Doktorzy Honoris Causa. uksw.edu.pl. [dostęp 2019-11-08].
↑ Krzysztof Nowicki: Jest już rondo Krzysztofa Skubiszewskiego. codziennypoznan.pl, 12 grudnia 2014. [dostęp 2016-11-28].
↑ Jarosław Osowski. Tablice dla twórców RP. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 20 grudnia 2017.
↑ Uchwała nr XXVII/816/2020 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 27 lutego 2020 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego, 9 marca 2020. [dostęp 2023-01-24].

Bibliografia

Krzysztof Jan Skubiszewski (8 października 1926 r. – 8 lutego 2010 r.). iz.poznan.pl. [dostęp 2016-10-09].

[1] Bartosz T. Wieliński: Krzysztof Skubiszewski nie żyje. wyborcza.pl, 8 lutego 2010. [dostęp 2020-07-28].

[2] Zmarł Krzysztof Skubiszewski – pierwszy minister spraw zagranicznych III RP. wp.pl, 8 lutego 2010. [dostęp 2020-07-28].

[:0-3] Jan Sandorski. Profesor Krzysztof Skubiszewski (1926–2010). „Nauka”. Nr 1, s. 165–171, 2010. [dostęp 2020-07-28].

[4] Krzysztof Skubiszewski 12 IX 1989 – 25 X 1993. msz.gov.pl. [dostęp 2016-11-28].

[5] Prof. zw. dr hab. czł. koresp. PAN Krzysztof Skubiszewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-02-08] .

[6] Macierewicz będzie… gwiazdą telewizji. tvn24.pl, 16 listopada 2007. [dostęp 2016-11-27].

[izp-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Krzysztof Jan Skubiszewski (8 października 1926 r. – 8 lutego 2010 r.). iz.poznan.pl. [dostęp 2016-10-09].

[8] Kto jest kim w Polsce. Warszawa: Interpress, 1989, s. 1196.

[9] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 1993 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1993 r. nr 65, poz. 574).

[10] Jerzy Kranz. Profesor Krzysztof Skubiszewski (1926–2010). „Państwo i Prawo”. Nr 7, 2010. [dostęp 2020-07-28].

[11] Wręczenie odznaczeń „Bene Merito” przez Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego. msz.gov.pl, 13 listopada 2009. [dostęp 2010-02-08].

[12] Kto jest kim w Polsce. Beata Cynkier (red.). Warszawa: PAI, 2001, s. 863.

[13] Dekret Prezydenta Republiki Litewskiej o odznaczeniu Obywateli Rzeczypospolitej Polskiej Orderem Wielkiego Księcia Litewskiego Giedymina. W: Edmund Pawlak (red.): 10-ta rocznica wznowienia stosunków dyplomatycznych między Polską a Litwą: uroczysta sesja. Warszawa: Fundacja Wspierania Współpracy Polsko-Litewskiej im. Adama Mickiewicza w Warszawie (pod auspicjami Prezydenta RP), 2001, s. 185.

[14] Doktorzy Honoris Causa. uksw.edu.pl. [dostęp 2019-11-08].

[15] Krzysztof Nowicki: Jest już rondo Krzysztofa Skubiszewskiego. codziennypoznan.pl, 12 grudnia 2014. [dostęp 2016-11-28].

[16] Jarosław Osowski. Tablice dla twórców RP. „Gazeta Stołeczna”, s. 3, 20 grudnia 2017.

[17] Uchwała nr XXVII/816/2020 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 27 lutego 2020 r. w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego, 9 marca 2020. [dostęp 2023-01-24].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

II RP	Leon Wasilewski (1918–1919) Ignacy Jan Paderewski (1919) Władysław Wróblewski (p.o.,1919) Stanisław Patek (1919–1920) Eustachy Sapieha (1920–1921) Jan Dąbski (1921) Konstanty Skirmunt (1921–1922) Gabriel Narutowicz (1922) Aleksander Skrzyński (1922–1923) Marian Seyda (1923) Roman Dmowski (1923) Karol Bertoni (p.o., 1923–1924) Maurycy Zamoyski (1924) Aleksander Skrzyński (1924–1926) Kajetan Dzierżykraj-Morawski (p.o., 1926) August Zaleski (1926–1932) Józef Beck (1932–1939) August Zaleski (1942–1943) Edward Raczyński (1941–1943) Tadeusz Romer (1943–1944) Adam Tarnowski (1944–1949)
RP/PRL	Edward Osóbka-Morawski (1944–1945) Wincenty Rzymowski (1945–1947) Zygmunt Modzelewski (1947–1951) Stanisław Skrzeszewski (1951–1956) Adam Rapacki (1956–1968) Stefan Jędrychowski (1968–1971) Stefan Olszowski (1971–1976) Emil Wojtaszek (1976–1980) Józef Czyrek (1980–1982) Stefan Olszowski (1982–1985) Marian Orzechowski (1985–1988) Tadeusz Olechowski (1988–1989)
III RP	Krzysztof Skubiszewski (1989–1993) Andrzej Olechowski (1993–1995) Władysław Bartoszewski (1995) Dariusz Rosati (1995–1997) Bronisław Geremek (1997–2000) Władysław Bartoszewski (2000–2001) Włodzimierz Cimoszewicz (2001–2005) Adam Rotfeld (2005) Stefan Meller (2005–2006) Anna Fotyga (2006–2007) Radosław Sikorski (2007–2014) Grzegorz Schetyna (2014–2015) Witold Waszczykowski (2015–2018) Jacek Czaputowicz (2018–2020) Zbigniew Rau (2020–2023) Szymon Szynkowski vel Sęk (2023) Radosław Sikorski (od 2023)

W dniu zaprzysiężenia	Jan Olszewski (PC) Artur Balazs (PC) Zbigniew Dyka (ZChN) Jerzy Eysymontt (PC) Adam Glapiński (PC) Gabriel Janowski (PL) Stefan Kozłowski Jerzy Kropiwnicki (ZChN) Karol Lutkowski Antoni Macierewicz (ZChN) Marian Miśkiewicz Jan Parys Andrzej Siciński Krzysztof Skubiszewski Andrzej Stelmachowski Ewaryst Waligórski Wojciech Włodarczyk (PC)
Późniejsi członkowie rządu	Andrzej Olechowski