Macewicz
Macewicz (Macewicz I, Piotrowicz, Leliwa odm.) − polski herb szlachecki, według Bonieckiego odmiana herbu Leliwa.
Opis herbu
[edytuj | edytuj kod]W polu błękitnym – pod krzyżem złotym – półksiężyc złoty a nad nim takaż sześciopromienna gwiazda. Nad hełmem w koronie ogon pawi[1][2][3].
Seweryn Uruski nazywa ten herb Piotrowicz. Według niego ma się on znajdować na owalnej tarczy, krzyż w nim jest kawalerski, a nad tarczą w hełmie ma być sama korona szlachecka[4].
Wiktor Wittyg zamieścił grafikę, na której krzyż w herbie jest zaćwieczony na gwieździe[5]
Najwcześniejsze wzmianki
[edytuj | edytuj kod]Ostrowski pisze, że odmiana ta przysługiwała Macewiczom na Litwie i powołuje się na rękopis Stanisława Macewicza z 1703 i 1725[2].
Rodzina Macewiczów
[edytuj | edytuj kod]Boniecki wspomina Mikołaja Macewicza w 1505 (zapisał plac w Mejszagole na altarię). Maciej z bratem i Bohdan mieli być współdziedzicami Wielon, a Bernard Macewicz – Wilkij na Żmudzi w 1528. Łukjan, rządca wielohorodzki księcia Zasławskiego w 1546. Kazimierz, horodniczy lidzki w 1732 podpisał z województwem wileńskim elekcję Stanisława Leszczyńskiego. Antoni podpisał z powiatem oszmiańskim konfederację litewską 1764 r. Michał Piotr z Macewiczów Macewicz, namiestnik grodzki żytomierski w 1752[3]. Krzysztof, ziemianin żmudzki w 1703[5].
Macewiczowie na Litwie używali też innych herbów: Dryja (powiat rosieński i upicki), Rogala (powiat lidzki), Waga[6]. Seweryn Uruski wspomina Macewiczów vel Mocewiczów herbu Machwicz[7] (województwo wileńskie) i herbu Sas (w Galicji)[4]. Król Stanisław August sekretnie nobilitował w 1781 i nadał podobny herb (Macewicz II) jednej rodzinie Macewiczów.
Macewicz (nie wiadomo którego herbu) – chorąży wojsk rosyjskich, wzięty w niewolę za udział w powstaniu styczniowym został rozstrzelany 18 czerwca 1863 w Mohilewie nad Dnieprem; brat powyższego rozstrzelany tego samego dnia[8].
Herbowni
[edytuj | edytuj kod]Herb ten był herbem własnym, więc przysługiwał tylko jednemu rodowi herbownych:
Macewicz.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- herb Leliwa
- Inne odmiany herbu Leliwa
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Juliusz Ostrowski red.: Księga herbowa rodów polskich. Cz.1. (Wizerunki herbów). Warszawa: Józef Sikorski, gł. skł. Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1897-1906, s. 337.
- ↑ a b Juliusz Ostrowski red.: Księga herbowa rodów polskich. Cz.2. (Opisy herbów). Warszawa: Józef Sikorski, gł. skł. Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1897-1906, s. 197.
- ↑ a b Adam Boniecki red.: Herbarz polski. T. 16: Łopuszańscy – Madalińscy. Artur Reiski red.. Warszawa: skł. gł. Gebethner i Wolff, 1913, s. 202.
- ↑ a b Seweryn Uruski: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. T. 10. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1913, s. 82.
- ↑ a b Wiktor Wittyg: Nieznana szlachta polska i jej herby. 1908, s. 190.
- ↑ Jan Ciechanowicz: Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. T. 6. Kraków: Fosze, 2006, s. 85. ISBN 83-87602-80-9, ISBN 978-83-87602-80-2.
- ↑ Jury Łyčkoŭski: Herby szlachty białoruskiej. (biał. • ang. • pol. • ros.)
- ↑ Zygmunt Kolumna: Pamiątka dla rodzin polskich: Zygmunt Kolumna [d.i. Aleksander Konstanty Nowolecki. Krótkie wiadomości o straconych na rusztowaniach, rozstrzelanych, poległych i zmarłych na wygnaniu syberyjskiem i tułactwie ofiar z 1861 - 1866 roku; ze źródeł urzędowych, dzienników, jak niemniéj z ustnych...]. Kraków: wytłoczono u Władysława Jaworskiego, 1867, s. 96,97.