Repka

Herb Repka i jego odmiany

Herb Repka I

Herb Repka II

Herb Repka III

Herb Repka IV

Herb Rohbeck

Repka (Rebke, Repke, Riepke, Roepke, Röpcke, Röpecke, Röpke, błędnie Leliwa odmienny) − polski herb szlachecki, według Przemysława Pragerta błędnie opisywany jako odmiana herbu Leliwa.

Opis herbu

Herb znany przynajmniej w czterech odmianach. Opisy z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego:

Repka I (Rebke, Repke, Riepke, Roepke, Röpecke, Röpke, błędnie Leliwa odmienny): W polu srebrnym pas błękitny, na którym półksiężyc z twarzą srebrny w lewo, między dwiema gwiazdami złotymi w pas; pod nim, na pagórku zielonym, kuropatwa. Klejnot: nad hełmem bez korony trzy pióra strusie, złote między błękitnymi. Labry błękitne, podbite złotem.

Repka II (Repke, Röpcke, Röpecke, Röpeke): Półksiężyc złoty i w prawo, brak pagórka, w klejnocie kuropatwa.

Repka III (Repke, Röpcke, Röpecke, Röpeke): Półksiężyc w pozycji naturalnej (okiem w prawo), brak pagórka, hełm ukoronowany, środkowe pióro w klejnocie srebrne, labry podbite srebrem.

Repka IV (Repke, Röpcke, Röpecke, Röpeke): W polu od czoła błękitnym, od podstawy srebrnym pas srebrny, od czoła półksiężyc z twarzą złoty, nad którym trzy takież gwiazdy w pas (środkowa nieco niżej), od podstawy kuropatwa. Klejnot: nad hełmem bez korony trzy lilie srebrne na długich prętach w wachlarz.

Najwcześniejsze wzmianki

Herb w wariancie podstawowym pojawił się na mapie Pomorza Lubinusa z 1618. Następnie przytoczył go Nowy Siebmacher (jako Repke) oraz Ostrowski (jako Repke I). Wariant II przytoczyli ci sami autorzy (Siebmacher jako Röpeke i Röpke III, Ostrowski jako Repke II). Wariant III również pochodzi od wspomnianych autorów (w Siebmacherze jako Repke Ia, Röpke I, Röpecke II, u Ostrowskiego jako Repke III). Wariant IV także wymienili Siebmacher i Ostrowski (jako odpowiednio Röpke II i Repke IV). Wariant ten wydaje się być wynikiem pomyłki (w opisie pas jest błękitny a pola srebrne), choćby dlatego, że sąsiadujące srebrne pola łamią zasadę alternacji.

Rodzina Repków

Rodzina szlachecka z ziemi lęborskiej, której nazwisko pochodzi od słowa Rzepka. Pierwszym znanym przedstawicielem rodu był Nikolaus Röpke, właściciel Gniewina. Rodzina w XV wieku posiadała jeszcze Słajszewo, zaś w XVI wieku jeszcze Maszewko, Węgornię, Lublewo Lęborskie oraz Komazewo. W Maszewku i Słajszewie wymieniani są w 1523 (Rapkene). W latach 1579, 1608, 1618, 1621, rodzina otrzymywała potwierdzenie lenn w Maszewku i Słajszewie. Wzmianki o kolejnych członkach rodu pochodzą z lat 1575 (dwóch Ripke), 1628 (Krzysztof Repka w Maszewie), 1658 (Christian z Węgorni i Maszewka, Ernst Christian ze Słajszewa, ociemniały Matthis z Maszewka i Zdrzewna, noszący nazwisko Die Röpken), 1715 (Ernst von Röpcke w Słajszewie i Hans von Röpcke w Lublewku), 1721-26 (Karol Repka, syn Ernesta, Jan Repka, syn Ernesta). Wzmianki z lat 1721-26 zawierają wywód szlachectwa z dnia 24.12.1726 z opisem herbu Albina Stanisława dwojga imion Repki Repinskiego. Herb ten zawierać miał trzy lilie, półksiężyc, trzy gwiazdy i ptaka (łac stemma vero Domus Repiana tria Lilia, media Luna, tres Stella, sub his trabes, in cujus fine avis). Repkowie utracili Lublewo w 1742, zaś Słajszewo w 1740 i po tym fakcie nie występowali już na Kaszubach jako właściciele ziemscy; utrzymywali się ze służby wojskowej. Jakiś Repka był w 1782 porucznikiem w Pułku von Pirch, inny w 1787 majorem w Pułku von Pelkowski, zaś Leopold von Röpcke był w 1806 porucznikiem w Pułku Piechoty von Kropf, zaś w 1813 w 1. Wschodnipruskim Batalionie Grenadierów. Repkowie osiedli także w Prusach Wschodnich (Tilsewischken koło Ragnety) oraz w XIX wieku mieli dobra koło Gdańska. Z rodziny tej wywodzi się ksiądz Kazimierz Repke (1936-97), historyk, publicysta i astronom, popularyzator historii Kaszub. Odmieniony herb Repków, został przyznany 17 sierpnia 1786 Johannowi Friedrichowi Rohbeck (Rehbeck), który był wprawdzie synem mieszczanina, ale niewykluczone, że pochodził z rodu Repków (formuła dokumentu mówi o odnowieniu szlachectwa). Herb ten zawierał, w stosunku do herbu Repka I, zamiast kuropatwy kaczkę, półksiężyc był złoty, tarcza dodatkowo z bordiurą złotą, hełm w koronie, labry podbite srebrem.

Herbowni

Repka (Raepka, Raepke, Räpka, Rapke, Räpke, Rapkene, Rebke, Repinski, Repke, Repken, Riepke, Ripke, Roepeke, Röpcke, Röpecke, Röpeke, Röpeken, Ropke, Röpke, Röpki, Rzepka).

Pierwotny herb Repków zawierał prawdopodobnie sam półksiężyc z gwiazdami, kuropatwa mogła pojawić się później, jako nawiązanie do nazwiska (niem. Rebhuhn = kuropatwa), tzw. herb mówiący.

Bibliografia

• Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej T.3. Gdańsk: Wydawn. BiT, 2009, s. 156-158, 267-268. ISBN 978-83-927383-6-7.