MiG-15

MiG-15

MiG-15 w locie
Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Nowosybirskie Zjednoczenie Przemysłu Lotniczego, Zakłady Lotnicze Sokół, Komsomolskie Zjednoczenie Przemysłu Lotniczego, CSKB-Progress, Charkowski Zakład Lotniczy, Ułan Udejski Zakład Lotniczy
Konstruktor	MiG
Typ	samolot myśliwski
Konstrukcja	metalowa
Załoga	1 pilot
Historia
Data oblotu	30 grudnia 1947
Dane techniczne
Napęd	MiG-15: 1 × Klimow RD-45 MiG-15 bis: 1 × Klimow WK-1
Ciąg	RD-45: 22,2 kN (2270 kG) WK-1: 26,5 kN (2700 kG)
Wymiary
Rozpiętość	10,08 m
Długość	10,04 m
Wysokość	3,40 m
Powierzchnia nośna	20,6 m²
Masa
Własna	4000 kg
Startowa	5700 kg
Osiągi
Prędkość maks.	1100 km/h
Pułap	15 545 m
Zasięg	1424 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 × działko NS-37 lub N-37D kal. 37 mm 2 × działka NS-23 lub NR-23 kal. 23 mm 500 kg uzbrojenia pod skrzydłami
Liczba miejsc
1
Użytkownicy
aktualni – kolor jasnoczerwony byli – kolor ciemnoczerwony
Rzuty

MiG-15 (ros. МиГ-15) – radziecki samolot myśliwski, skonstruowany pod koniec lat 40. XX wieku. Ten typ maszyn brał udział w wojnie koreańskiej. Oznaczenie w kodzie NATO: „Fagot”.

Historia rozwoju

W 1947 biuro Mikojana i Guriewicza zaprojektowało płatowiec myśliwca oznaczony jako I-310 („I” od istriebitiel – myśliwiec), przy którym wykorzystano osiągnięcia inżynierów niemieckich, głównie rozwiązania zastosowane przez Kurta Tanka w prototypie Focke-Wulf Ta 183. Brakowało jednak w Związku Radzieckim silnika odpowiedniego dla tej nowej maszyny. Problem ten rozwiązano, gdy rząd brytyjski udostępnił ZSRR nowy silnik turboodrzutowy Rolls-Royce Nene Mk. I. Silnik skopiowano i oznaczono Klimow RD-45. Trzeci prototyp z nowym silnikiem wzbił się w powietrze 30 grudnia 1947. Nowy typ maszyn pod oznaczeniem MiG-15 wszedł do służby w czerwcu 1949.

W tym samym roku powstała kolejna wersja samolotu z silnikiem WK-1 o większym ciągu, oznaczona jako MiG-15bis, a w 1950 – treningowa wersja dwumiejscowa MiG-15 UTI. Produkcję licencyjną podjęto w Polsce i Czechosłowacji. Natomiast w Chinach i Finlandii zmieniano jedynie oznaczenia. Maszyny te to:

• MiG-15 produkowany w Czechosłowacji to S-102, a w Polsce Lim-1 (od Licencyjny Myśliwiec),
• MiG-15bis to odpowiednio: S-104 i Lim-2,
• MiG-15UTI to w zależności od silnika A-102 i A-104 z Czechosłowacji i SB Lim-1 lub SB Lim-2 z Polski.

W Polsce produkowano ponadto następujące podwersje:

• Lim-1A – samolot rozpoznawczy z aparatem fotograficznym AFA-21,
• Lim-2R – szturmowo-rozpoznawczy z miejscem na aparat w przedniej części owiewki,
• Lim-2A – dwumiejscowy samolot szturmowo-rozpoznawczy.

Samoloty użytkowane przez fińskie lotnictwo nosiły oznaczenia od MU-1 do MU-4, natomiast przez Chiny oznaczano J-2 (MiG-15), J-3 (MiG-15bis) oraz JJ-2 (MiG-15 UTI z silnikiem RD-45) i JJ-3 (MiG-15 UTI z silnikiem WK-1).

W Polsce produkowano również na licencji silniki jako Lis-1 (RD-45F) i Lis-2 (WK-1A) („Lis” od „Licencyjny silnik”). Przeprojektowana konstrukcja płatowca oraz awionika posłużyła do skonstruowania przeciwokrętowego pocisku rakietowego KS-1 Komet (NATO: Kennel).

Opis konstrukcji

MiG-15 w dwumiejscowej wersji treningowej UTI

Widok od spodu (wariant UTI)

MiG-15 jest to jednomiejscowy (wersje MiG-15 UTI i jego odpowiedniki były dwumiejscowe) średniopłat o konstrukcji półskorupowej. Węzły wykonano ze stali 30ChGSA a pozostałe elementy płatowca z duraluminium D16T. Kadłub jest rozdzielany na część przednią i tylną pomiędzy wręgami 13 i 14, dzięki czemu możliwa jest łatwa i szybka naprawa lub wymiana silnika. Wzdłuż przedniej części kadłuba przechodzą dwa kanały prowadzące powietrze do silnika. W części kadłuba mieszczącej kabinę pilota i wnękę przedniego podwozia kanał powietrzny rozdziela się na boki. W tylnej części kadłuba znajduje się silnik wraz z osprzętem.

Kabina pilota jest ciśnieniowa, wentylowana i w razie potrzeby ogrzewana powietrzem z silnika. Wyposażona jest w napędzany prochowo fotel katapultowy, którego zagłówek i oparcie są opancerzone. Minimalna wysokość lotu samolotu podczas katapultowania wynosi 250–300 m. Osłona kabiny odsuwana jest do tyłu, przednia szyba kabiny wykonana ze szkła pancernego o grubości 64 mm.

Skrzydła samolotu mają skos 35° do środka parcia i +57° do krawędzi natarcia, wznios skrzydeł jest ujemny –2°. Skrzydła mają konstrukcję półskorupową jednodźwigarową z dźwigarem skośnym i pomocniczym. Na końcach skrzydeł umieszczono zmniejszający drgania balast o masie 26 kg. Na górnej powierzchni skrzydeł znajdują się prowadnice aerodynamiczne o wysokości 10 cm, ustawione po dwie na każdym skrzydle – równolegle do osi podłużnej samolotu. Na dolnej powierzchni znajdują się wnęki podwozia głównego i węzły do podwieszania uzbrojenia i dodatkowych zbiorników paliwa. Skrzydła wyposażone są w klapy oraz lotki.

Statecznik pionowy pojedynczy o skosie 56° ma powierzchnię 3 m² w tym ster kierunku 1 m². Statecznik poziomy mocowany jest do statecznika pionowego ponad kadłubem, powierzchnia 3 m² w tym 0,79 m² ster wysokości. Sterowanie samolotem odbywa się za pomocą sztywnych drążków i popychaczy z kompensacją wagową, sterowanie trymera – elektryczne.

Samolot wyposażony jest w wahaczowe, wciągane hydraulicznie podwozie trójpodporowe. Podwozie przednie jednokołowe chowane do przodu kadłuba, koła o średnicy 480 mm. Podwozie główne jednokołowe chowane do skrzydeł, koła o średnicy 660 mm.

Samolot napędzany jest przez jeden silnik turboodrzutowy RD-45F o ciągu 22,26 kN. Silnik wyposażony w jednostopniową sprężarką odśrodkową, napędzaną przez jednostopniową turbinę oraz dziewięć komór spalania. Długość silnika: 2651 mm, średnica: 1273 mm, masa 808 kg. Paliwo – nafta T-1 – znajduje się w dwóch zbiornikach w kadłubie i dwóch dodatkowych podczepionych pod skrzydłami.

Na wyposażenie radiotechniczne samolotu składa się radiostacja nadawczo-odbiorcza RSI-6K oraz radiokompas R PKO-10M. Wyposażenie pilotażowe i nawigacyjne to między innymi prędkościomierz KUS-1000, wariometr WAR-75, zakrętomierz EUP-48 oraz sztuczny horyzont AGI-1.

Uzbrojenie stanowi jedno działko kal. 37 mm (NS-37 lub NR-37) z zapasem 40 sztuk amunicji oraz dwa działka kal. 23 mm (NS-23 lub NR-23) z zapasem amunicji po 80 szt. Działka umieszczone są na jednej lawecie znajdującej się pod podłogą kabiny pilota. Do celowania służył żyroskopowy, półautomatyczny celownik strzelecki ASP-3N lub ASP-3NM. Kontrolę wyników strzelania zapewniał fotokarabin S-13 umieszczony nad wlotem powietrza. Poza uzbrojeniem strzeleckim samolot mógł przenosić dwie bomby o masie 50 lub 100 kg na dwóch belkach podskrzydłowych.

Zachowane egzemplarze w Polsce

SBLim-2 #006

SBLim-2 (MiG-15UTI) o numerze taktycznym 006, którego właścicielem była Fundacja Orły Polskie, przybył na lotnisko w Białej Podlaskiej w 2012 i stacjonował w tutejszym hangarze. Jest to jedyny latający egzemplarz samolotu tego typu w Polsce i jeden z trzech w Europie. Samolot został sprzedany osobie prywatnej i 20 grudnia 2019 odleciał z Białej Podlaskiej do Mielca, z powodu przejęcia lotniska przez wojsko. Obecnie maszyna z jest własnością Fundacji Eskadra, nosi oznaczenie SP-UTI, a jej lotniskiem bazowym jest Modlin.

Lim-2 #602

Jednomiejscowy egzemplarz samolotu Lim-2 (MiG-15bis) również doprowadzony do stanu lotnego. Maszyna nosi oznaczenie cywilne SP-MIG i tak jak SBLim-2 jest własnością Fundacji Eskadra. Stacjonuje w Modlinie. Oba samoloty są prezentowane w ramach pokazów lotniczych w Polsce i Europie.

• 
  MiG-15 w Muzeum Uzbrojenia w Poznaniu
• 
  Lim-2
• 
  MIG-15 nr 0234 jako pomnik na Ostrowskim Zacharzewie

Zobacz też

• North American F-86 Sabre

Linki zewnętrzne

• MIG 15 w Muzeum Lotnictwa w Krakowie