Илдар Абдразаков

Илдар Абдразаков
Туган телдә исем	Илдар Әмир улы Абдразаков
Туган	26 сентябрь 1976(1976-09-26) (48 яшь) СССР, РСФСР, БАССР, Уфа
Ватандашлыгы	СССР РФ
Әлма-матер	Уфа дәүләт сәнгать институты
Һөнәре	опера җырчысы (бас)
Балалар	кызлары Эльвира, Рианна, Александра улы Владимир-Әмир
Ата-ана	Әмир Абдразаков, режиссёр (әти) Тәскирә Нәгыймҗан кызы, рәссам (әни)
Кардәшләр	Әскар Абдразаков
Бүләк һәм премияләре	«Грэмми» Casta diva (2016, 2022) «BraVo» премиясе
Сайт	ildarabdrazakov.com
Илдар Абдразаков Викиҗыентыкта

Илдар Абдразаков, Илдар Әмир улы Абдразаков (баш. Илдар Әмир улы Абдразаҡов, 1976 елның 26 сентябре, СССР, РСФСР, БАССР, Уфа) — җырчы (бас). Россиянең атказанган (2021), Башкортстанның (2011 ел) һәм Татарстанның (2013 ел) халык артисты. «Грэмми» (2011 ел), «Алтын битлек» (2013 ел), «Casta diva» (2016, 2022), «BraVo» (2018 ел) премияләре, әдәбият һәм сәнгать өлкәсендә РФ Дәүләт премиясе (2023) лауреаты. Россия Федерациясе Президенты каршындагы Мәдәният һәм сәнгать советы әгъзасы (2024 елның 15 октябреннән).

Тәрҗемәи хәле

1976 елның 26 сентябрендә Уфада туган. Уфа сәнгать институтын (М. Мортазина сыйныфы) тәмамлый (2000 ел).

• 1994 Башкортстан дәүләт опера һәм балет театрында.
• 1998 «Мария театры»нда (Санкт-Петербург) дебюты — Фигаро («Фигаро туе», В. А. Моцарт).
• 2000 «Мария театры»ның төп труппасына кабул ителә.
• 2001 «Ла Скала» театрында дебюты — Родольфо («Сомнамбула» В. Беллини).
• 2004 «Метрополитен-опера»дагы дебюты — Мостафа («Итальянка Алжирда» Дж. Россини).

Дөньяның әйдәүче опера театрларында чыгыш ясый: «Лисео» (Барселона), «Театро Филармонико» (Верона, Италия), «Массимо» (Палермо, Италия), «Ковент Гарден», «Опера Бастиль», Вена операсы, Вашингтон операсы.

Татарстанда Ф. Шаляпин исемендәге опера фестивалендә, «Рахлин сезоннары» халыкара фесивалендә катнаша.

Репертуар

Аттила ролендә

Пласидо Доминго (ү), Әскар Абдразаков (у) белән

• Сураман — «Салават Юлаев» (дебют, 1995);
• Сурин — «Пики дамасы» (рус. «Пиковая дама») П. И. Чайковский (дебют, 1996);
• Кыш бабай — «Кар кызы» (рус. «Снегурочка»);
• Варяг кунагы «Садко» Н. Римский-Корсаков;
• Досифей «Хованщина» М. Мусоргский;
• Оровезо — «Норма» В. Беллини;
• Дон Жуан, Лепорелло ;— «Дон Жуан»;
• Гульельмо — «Бар да шулай эшли» (рус. «Так поступают все»);
• Базилио — «Севилья чәчтарашы» (рус. «Севильский цирюльник») В. А.& Моцарт;
• Сәлим — «Төрек Италияда»,;
• Моисей — «Моисей һәм фиргавен»;
• Ассур — «Семирамида»;
• Мөхәммәт II — «Коринф чолганышы » Дж. ;Россини;
• Аттила — «Аттила»;
• Банко — «Макбет»;
• Гуардиано, Маркиз ди Калатрава — «Язмыш көче» (рус. «Сила судьбы»);
• Дон де Сильва — «Эрнани»;
• Оберто — «Оберто, граф ди Сан-Бонифачо»;
• Монтероне — «Риголетто»;
• Феррандо — «Трубадур»;
• Фараон, Рамфис — «Аида» Дж. Верди;
• Мефистофель — «Мефистофель» А. Бойто;
• Мефистофель ;— «Фауст» Ш. Гуно;
• Мефистофель — «Фаустны гаепләү» Г. Берлиоз;
• Эскамильо — «Кармен» Ж. Бизе;
• Раймонд — «Лючия ди Ламмермур» Г. Доницетти.

«Алтын битлек» премиясе

Диана Вишнёва һәм Илдар Абдразаков — «Алтын битлек» церемониясе алып баручылары. 2014 ел

• 2013 — Э. Т. Гофман әсәре нигезендә «Мария театры»нда (Санкт-Петербург) куелган «Гофман әкиятләре» операсында (Жак Оффенбах партитурасы, режиссер Василий Бархатов) башкарган партияләре өчен «Иң яхшы уйналган ир-ат роле» номинациясендә «Алтын битлек» премиясе бирелә.

Casta diva премиясе

• 2016 «Casta Diva» РФ милли опера премиясе — Мефистофель («Фауст» Ш. Гуно, Зальцбург фестивалендә); Филипп II («Дон Карлос» Дж. Верди, Мәскәүнең Зур театрында); Линдорф, Коппелиус, Дапетутто, Миракль («Һоффман әкиятләре», Ж. Оффенбах, Станиславский һәм Немирович-Данченко исемендәге музыка театрында) партияләре өчен.
• 2022 «Casta Diva» РФ милли опера премиясе — «Европа вакыйгасы» номинациясендә ― Мусоргскийның «Борис Годунов» операсында (Ла Скала, Милан, сезон ачылышы; Риккардо Шайи, Каспер Хольтен) Борис арисе өчен

«BraVo» премиясе

2018 елның март аенда «Иң яхшы классик ир-ат вокалы» номинациясендә Беренче халыкара «BraVo» һөнәри музыка премиясе (Мәскәү, Зур театр) җиңүчесе булды.

Бүләкләре, мактаулы исемнәре

2013 елда туган улы Владимир-Әмир.

• 1997 — XVII М. Глинка конкурсы — I урын
• 1997 — И. Архипова конкурсы — лауреат
• 1998 — III Н. А. Римский-Корсаков конкурсы — Гран-при
• 1999 — Е. Образцова конкурсы — Гран-при
• 2000 — V Мария Каллас конкурсы, Верди тавышлары (Nuove voci per Verdi, Италия) — Гран-при
• 2011 — «Грэмми» премиясе
• БР атказанган артисты (2000)
• Башкортстанның халык артисты (2011)
• Татарстанның халык артисты (2013)
• «Алтын битлек» премиясе (2013)
• Casta diva премиясе (2016; 2022)
• «BraVo» премиясе (2018)
• Салават Юлаев ордены (2018)
• Россия Федерациясенең атказанган артисты (2021)
• БР «Хезмәт каһарманлыгы өчен» медале (2024)

Илдар Абдразаков. 2014

• Әдәбият һәм сәнгать өлкәсендә Россия Федерациясенең Дәүләт премиясе^[d] (2023) ― Ватан һәм дөнья музыка сәнгате үсешенә керткән өлеше өчен.

Гаилә хәле

I хатыны — Ольга Трофимова. Кызлары Эльвира (25.11.2001).
II хатыны — Ольга Бородина. Уллары Владимир-Әмир (14.01.2003).
III хатыны — Марика Гвилава. Кызлары Рианна (13.09.2016), Александра (02.09.2017), улы Әмир (2020).

Сылтамалар

• Җырчының рәсми сайты(ингл.)
• Башкортстан (белешмәлек)(рус.)
• «Алтын битлек» премиясе рәсми сайты 2016 елның 28 август көнендә архивланган.(рус.)
• Атаклы опера җырчысы Илдар Абдразаковка 38 яшь(рус.)