Zamek w Pniowie

Zamek w Pniowie

Państwo	Austro-Węgry
Miejscowość	Pniów
Typ budynku	zamek
Ukończenie budowy	XVI w.
Zniszczono	1621, XVIII-XIX w.
Pierwszy właściciel	Paweł Kuropatwa
Kolejni właściciele	Aleksander Kuropatwa, Ignacy hr. Cetner, Cetnerowie, Telefusowie
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego Zamek w Pniowie
Położenie na mapie Ukrainy Zamek w Pniowie
48°36′38″N 24°31′44″E

Zamek w Pniowie – zabytkowy zamek wzniósł w drugiej połowie XVI w. Paweł Kuropatwa, stolnik halicki, jako rezydencję dla swojej rodziny. Obiekt położony w północnej części Pniowa.

Historia

Zamek w Pniowie zbudował w połowie XVI w. stolnik halicki Paweł Kuropata i do czasu zbudowania twierdzy w Stanisławowie, była to największą warownia na Pokuciu. W 1621 roku zamek został uszkodzony przez okolicznych zbójników Hrynia Kardasza, którzy zdobyli go wykonując podkop. Newralgiczne miejsce na jego wykonanie pokazał członek zamkowej służby. Podczas obrony Aleksander Kuropatwa, właściciel zamku został trafiony strzałą z łuku, a jego żona zamordowana. Napastnicy zabrali łupy w postaci pieniędzy i złota. Jesienią 1648 roku warownia odparła dwutygodniowe oblężenie Kozaków Chmielnickiego pod dowództwem Maksyma Krzywonosa. Nie udało się także zdobyć zamku wojskom tureckim w 1676 r. Kolejnym właścicielem majątku w 1745 r. został Ignacy hr. Cetner i jego rodzina, a po nich Telefusowie. Pod koniec XVIII wieku zamek został opuszczony i stopniowo zaczął popadać w ruinę. Był rozbierany, a materiał budowlany posłużył do wznoszenia domów i browaru. W 1887 roku zamek stał się własnością Ziemskiego Zakładu Kredytowego w Wiedniu, a potem Skarb Państwa Austrii.

Obecnie zachowały się: fragmenty murów, baszty oraz brama wjazdowa, ale ruiny zamku ulegają dalszej degradacji. W czerwcu 2010 r. zawaliła się kolejna z baszt kątowych. W listopadzie 2023 roku zawaliła się baszta północna.

Architektura

Zamek w kształcie pięcioboku z basztami postawionymi w narożnikach. Pniowska warownia miała ponoć podziemne połączenie do Nadwórnej, w której mieszkała służba, niemająca miejsca na zamku.

Galeria

• 
  Zamek od zachodu
• 
  Mur zachodni od dziedzińca
• 
  Mur zachodni
• 
  Zamek od północnego zachodu
• 
• 
  Dziedziniec
• 
  Brama od południa
• 
  Plan zamku

Bibliografia

• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI, Warszawa, 1880–1902, s. 866.
• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VIII, Warszawa, 1880–1902, s. 336-37.

Linki zewnętrzne

• Pniów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 336 .
• Nadwórna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 866 .
• Zamek w Pniowie
• Archiwalne widoki zamku w bibliotece Polona