Przejdź do zawartości

Pafawag 3E

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez 37.7.47.155 (dyskusja) o 12:49, 21 cze 2016. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 21 cze 2016, była oparta na tej wersji.

Szablon:Lokomotywa elektryczna infobox Pafawag 3E (typy 3E, 3E/1 i 3E/1M, seria PKP początkowo E06, następnie ET21, wśród prywatnych przewoźników również seria ET21M) – normalnotorowa towarowa lokomotywa elektryczna produkcji polskiej. Przez miłośników kolei i kolejarzy nazywana "kantem", "telewizorem" lub "sputnikiem".

Opis

Część elektryczna została zaprojektowana na podstawie radzieckiej lokomotywy WŁ22M. Lokomotywa ET21 była pierwszą przeznaczoną dla PKP elektryczną lokomotywą towarową produkowaną w Polsce. Projekt opracowany został w 1955 roku, zaś w 1957 roku Pafawag rozpoczął jej produkcję seryjną. Początkowo produkowano typ 3E (70 sztuk), który zmodyfikowano w roku 1960 (m.in. usprawniono wózki, system hamulca, układ chłodzenia i zawieszenia silników trakcyjnych) oraz zmniejszono grubości blach poszycia i podłogi, co spowodowało zmniejszenie masy o 8 ton. W zmodernizowanej wersji 3E/1 lokomotywy zaczęto produkować od roku 1960 (589 sztuk). Pierwsze 17 lokomotyw dla PKP otrzymało oznaczenia wg starego systemu, tj. E06 (numery od E06-01 do E06-17). Produkcję lokomotyw zakończono w 1971 roku. W późniejszym okresie w kilku lokomotywach prywatnych przewoźników zastosowano sterowanie wielokrotne. Posiadają je następujące lokomotywy: ET21-23, 3E-30, 3E-31, 3E-39, 3E-42, 3E-46, 3E-53 i 3E-67. Kilku gruntownie zmodernizowanym lokomotywom zmieniono typ z 3E/1 na 3E/1M. Lokomotywom tym nadano oznaczenie ET21M lub 3E/1M.

Eksploatacja przez PKP

Pomimo charakterystyki trakcyjnej właściwej dla lokomotywy towarowej oraz przestarzałego widłowego prowadzenia zestawów kołowych i "tramwajowego" zawieszenia silników trakcyjnych, lokomotywy ET21 były wykorzystywane zarówno w ruchu towarowym jak i pasażerskim (przejściowo nawet ekspresowym). Lokomotywy ET21 mogą prowadzić pociągi towarowe o masie 2300 ton z prędkością 70 km/h, a pociągi pasażerskie o masie 700 ton z prędkością do 100 km/h. Wycofywanie serii rozpoczęto na przełomie lat 80. i 90., a pozostałe kilkanaście egzemplarzy do dziś wykorzystywanych jest jeszcze w ruchu towarowym na liniach w południowej części kraju, mimo że ostateczne wycofanie planowano na rok 2002. Lokomotywy te bardzo dobrze spisują się na liniach górskich. Są cenione przez maszynistów za solidną, prostą i niezawodną konstrukcję.

Elektrowóz ET21-57 został zachowany w skansenie w Chabówce jako czynny eksponat zabytkowy w historycznym malowaniu[1]. Zabytkowa lokomotywa okazjonalnie prowadzi pociągi okolicznościowe[2]. Niektóre elektrowozy prowadzą pociągi specjalne na zamówienie miłośników kolei[3]

Koleje przemysłowe

Na początku lat pięćdziesiątych linie kolei piaskowych zostały zelektryfikowane dlatego elektrowozy ET21 zostały zakupione przez przewoźników przemysłowych. Po zelektryfikowaniu kolei piaskowych od 1958 roku lokomotywy eksploatowano w kopalni piasku w Szczakowej. Od maja 1968 roku kursowały na pola piaskowe bezpośrednio pod miejsca załadunkowe. Dlatego zainstalowano odcinki bocznej sieci trakcyjnej podwieszonej na słupach przytwierdzonych do podkładów. W niektórych lokomotywach dodatkowo zamontowano boczne pantografy na krawędzi dachu. Później jednak zrezygnowano z bocznej sieci trakcyjnej. Elektrowozy ET21 eksploatowane były także w kopalni piasku „Kuźnica Warężyńska”[4]. Niektóre lokomotywy kursowały z pociągami towarowymi w malowaniu zakładowym przewoźnika CTL Maczki-Bór[5]. .

Galeria

Zobacz też

  1. ↑ Skansen Taboru Kolejowego w Chabówce: Elektrowóz ET21-57. [dostęp 2016-06-18]. (pol.).
  2. ↑ Koleje Małopolskie: "Szczupakiem" z 1939 oku z Krakowa do Wieliczki. [dostęp 2016-06-18]. (pol.).
  3. ↑ Klub Sympatyków Kolei we Wrocławiu: Przejazd pociągiem specjalnym z ET21. [dostęp 2016-06-18]. (pol.).
  4. ↑ Ryszard Rusak. Nowi operatorzy na torach PKP - kopalnie piasku podsadzkowego. „Technika Transportu Szynowego”. 9/1998, s. 24-28. Łódź: kolpress. ISSN 1232-3829. 
  5. ↑ Ryszard Rusak. Koleje piaskowe po dwóch latach działalności. „Technika Transportu Szynowego”. 10/2003, s. 35-41. Łódź: kolpress. ISSN 1232-3829. 
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

Pojazdy trakcyjne produkowane przez Pafawag i Adtranz Pafawag
Lokomotywy elektryczne
Pasażerskie
Towarowe
Uniwersalne
Elektryczne zespoły trakcyjne
Wysokoperonowe
Niskoperonowe
Dalekobieżne
Tabor wąskotorowy
Wagony motorowe
  • Kursywą zaznaczono serie wycofane z ruchu liniowego.
Pojazdy trakcyjne eksploatowane w Polsce
Lokomotywy elektryczne
Lokomotywy spalinowe
Lokomotywy parowe[B]
Elektryczne wagony i zespoły trakcyjne
Spalinowe zespoły trakcyjne
Autobusy szynowe
Spalinowe wagony silnikowe
Parowozy wąskotorowe[B]
Spalinowozy wąskotorowe
Wąskotorowe spalinowe
wagony silnikowe
  1. ↑ Kursywą zaznaczone serie wycofane z ruchu liniowego.
  2. ↑ a b Wymienione tylko ważniejsze serie.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pafawag_3E&oldid=46101601”