Europako Kontseilua

Europako Kontseilua
	Europako Ereserkia
Datuak
Izen laburra	CdE eta CoE
Mota	gobernu arteko erakundea
Herrialdea	Frantzia
Jarduera
Kide kopurua	46 (2022)
Eskumendekoak	Europako Giza Eskubideen Auzitegia eta European Commission for the Efficiency of Justice (en)
Erabilitako hizkuntza	aleman, italiera, errusiera, turkiera, frantses eta ingeles
Agintea
Idazkari orokorra	Alain Berset
Zuzendaritza-taldea	Tiny Kox (en) , Arturs Krišjānis Kariņš eta Leen Verbeek (en)
Egoitza nagusi	Palace of Europe;
Osatuta	European Commission against Racism and Intolerance (en) ; Belgika ; 1949ko maiatzaren 5a - ; Danimarka ; 1949ko maiatzaren 5a - ; Erresuma Batua ; 1949ko maiatzaren 5a - ; Frantzia ; 1949ko maiatzaren 5a - ; Herbehereak ; 1949ko maiatzaren 5a - ; Irlandako Errepublika ; 1949ko maiatzaren 5a - ; Italia ; 1949ko maiatzaren 5a - ; Luxenburgo ; 1949ko maiatzaren 5a - ; Norvegia ; 1949ko maiatzaren 5a - ; Suedia ; 1949ko maiatzaren 5a - ; Grezia ; 1949ko abuztuaren 9a - ; Islandia ; 1950eko martxoaren 7a - ; Turkia ; 1950eko apirilaren 13a - ; Sarre ; 1950eko abuztuaren 13a - 1957ko urtarrilaren 1a ; Austria ; 1956ko apirilaren 16a - ; Zipre ; 1961eko maiatzaren 24a - ; Suitza ; 1963ko maiatzaren 6a - ; Malta ; 1965eko apirilaren 29a - ; Portugal ; 1976ko irailaren 22a - ; Espainia ; 1977ko azaroaren 24a - ; Liechtenstein ; 1978ko azaroaren 23a - ; San Marino ; 1988ko azaroaren 16a - ; Alemania ; 1990eko urriaren 3a - ; Hungaria ; 1990eko azaroaren 6a - ; Txekoslovakia ; 1991ko urtarrilaren 21a - 1992ko abenduaren 31 ; Polonia ; 1991ko azaroaren 26a - ; Bulgaria ; 1992ko maiatzaren 7a - ; Eslovenia ; 1993ko maiatzaren 14a - ; Estonia ; 1993ko maiatzaren 14a - ; Lituania ; 1993ko maiatzaren 14a - ; Eslovakia ; 1993ko ekainaren 30a - ; Txekia ; 1993ko ekainaren 30a - ; Errumania ; 1993ko urriaren 7a - ; Andorra ; 1994ko azaroaren 10a - ; Letonia ; 1995eko otsailaren 10a - ; Albania ; 1995eko uztailaren 13a - ; Moldavia ; 1995eko uztailaren 13a - ; Ipar Mazedonia ; 1995eko azaroaren 9a - ; Ukraina ; 1995eko azaroaren 9a - ; Errusia ; 1996ko otsailaren 28a - 2022ko martxoaren 16a ; Kroazia ; 1996ko azaroaren 6a - ; Georgia ; 1999ko apirilaren 27a - ; Armenia ; 2001eko urtarrilaren 25a - ; Azerbaijan ; 2001eko urtarrilaren 25a - ; Bosnia-Herzegovina ; 2002ko apirilaren 24a - ; Serbia ; 2003ko apirilaren 3a - ; Serbia eta Montenegro ; 2003ko apirilaren 3a - 2006ko ekainaren 5a ; Monako ; 2004ko urriaren 5a - ; Montenegro ; 2007ko maiatzaren 11 -
Zeren jabe	European Court of Human Rights building (en) eta Palace of Europe (en)
Ekonomia
Aurrekontua	496.000.000 € (2020)
Historia
Sorrera	1949ko maiatzaren 5a
Sorlekua	Londres
	webgune ofiziala;

Ez nahasi Europar Batasuneko Kontseiluarekin edota Europar Kontseiluarekin.

Europako Kontseilua^[1] Europako integrazioaren alde lan egiten duen erakunderik zaharrena da. 1949an sortu zen. Frantzia eta Alemaniaren mugan, Estrasburgon du egoitza, Europa Jauregian.

Europako Kontseiluko hizkuntza ofizialak frantsesa eta ingelesa dira, baina Ministroen batzordea eta Parlamentuetako Asanblada elkartzean alemana, italiera eta errusiera ere erabiltzen dira.

Europako Kontseilua ez da antzeko izena duten beste erakunde batzuekin nahastu behar, hala nola, Europako Batasuneko Kontseiluarekin edota Europar Kontseiluarekin. Azken horiek Europako Batasuneko (EB) erakundeak dira. Europako Kontseilua, aldiz, EBtik kanpo dagoen erakundea da, nahiz eta EBren sinboloak (ereserkia eta bandera) bere egiten dituen.

Historia

1945ean Bigarren Mundu Gerra amaitu zenean Europa lur jota ageri zen. Gerra hark Europako hainbat lurralde deuseztatu zituen, eta inoiz ez bezalako giza hondamendia ekarri zuen. Horren aurrean, Europako herrien arteko integrazioa bultzatzeko joera indartzen hasi zen. Winston Churchillek, adibidez, Europako Estatu Batuak sortzea proposatu zuen Zurichen egindako hitzaldi batean.

1948an Hagan hainbat politikari, estatuburu eta gizarte zibileko ordezkari elkartu ziren balizko Europako Kontseiluaren nondik norakoak eztabaidatzeko. Bi eratako erakunde ereduak proposatu ziren: nazioarteko erakunde klasikoaren eredua (gobernuetako ordezkariak bilduko zituena) eta parlamentarioen biltzar politikoaren eredua (legebiltzarretako ordezkariak bilduko zituena). 1949ko maiatzaren 5ean bi ereduak uztartu zituen Europako Kontseilua sortu zen Londresko Itunaren bidez. Erakunde berriak bi atal nagusi izango zituen: Ministroen Batzordea eta Parlamentuetako Asanblada. Eredu hau geroago Europako Erkidegoek jarraitu zutena izan zen.

Europako Kontseiluko estatutuan agertzen denez, erakundearen helburua bere kideen artean gero eta batasun handiagoa lortzea da, beraien ondare diren printzipio eta idealak babestuz eta betez eta garapen ekonomiko eta soziala burutuz.

Jarduera ildoak

Europako Kontseiluaren lorpenik garrantzitsuena 1950ean onartutako Giza Eskubideen Europako Hitzarmena izan zen. Hitzarmen hori betetzeko, Giza Eskubideen Europako Auzitegia sortu zen, Europar Batasunean giza eskubideen eta askatasunaren babesle gorena.

Aldi berean Europako Kontseiluak giza eskubideak bere osotasunean babesten ditu. Tortura Saihesteko Batzordea, Europako Karta Soziala, Hizkuntza Gutxituen Europako Gutuna eta Gutxiengo Etnikoen Babeserako konbentzioa dira bere jarduera ildo garrantzitsuenak.

Europar Kontseilua]rekin batera, Europako Parlamentuak Europar Batasuneko botere legegilea osatzen du. Nolanahi ere, Europar Legebiltzarrak ez dauka lege-ekimenik, Batasuneko herrialdeetako parlamentu gehienetan ez bezala. Legebiltzarra Europar Batasuneko "lehenengo instituzioa" den arren (hitzarmenetan estreinakoz aipatua, eta protokoloan lehentasunezkoa), Kontseiluak botere handiagoa dauka legeak onartzerakoan, hainbat arlo Kontseiluaren eskumenekoak baitira. Parlamentuak, ordea, Batasuneko aurrekontuaren gaineko kontrola dauka, eta Batzordeko komisarioen aukeraketa bertan behera utzi dezake.

Kideak

1949ko maiatzaren 5ean Londresko Ituna sinatu zuten estatu sortzaileak hauek izan ziren:

1950ean Alemaniako Errepublika Federala ere Europako Kontseiluko kide bihurtu zen. Alemaniako Errepublika Demokratikoa ez zen inoiz kide izan, 1990ean bat egin zutenean Alemania izenez bat egin zuten eta.

Hauek dira ordutik Europako Kontseiluko kide bihurtu diren estatuak:

Kazakhstan eta Bielorrusiak kide izateko eskaera eginda daukate, baina beraien gobernuek giza eskubideetan eta demokrazian hutsune nabarmenak dituztenez, sarrera ukatu egin zaie. Europako Kontseiluan begirale dira Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Mexiko, Japonia eta Aulki Santua, eta Parlamentuetako Batzarrean Mexiko eta Israelgo parlamentuak.

Erreferentziak

↑ EIMA. Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. .

Kanpo estekak

Datuak: Q8908
Multimedia: Council of Europe / Q8908

[1] EIMA. Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. .

[1]