Przejdź do zawartości

Wikipedysta:MastiBot/miasteczko

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Ostatnia aktualizacja: 2024-05-06 09:33.

Wszelkie uwagi proszę zgłaszać w dyskusji operatora.

regex: '(?m)^.*miasteczk.*$'

Nr Artykuł Wyniki
1. 'Ndrangheta Organizacja, mimo rosnącej potęgi, pozostawała w zasadzie nieznana aż do pierwszej dekady XXI wieku, kiedy to jej ofiarą padł Francesco Fortugno, popularny polityk centrolewicowy zastrzelony przez członków ’ndranghety w Locri 16 października 2005 roku. Doszło wówczas do masowych protestów pod hasłem „Ammazzateci tutti!” (pol. „Zabijcie nas wszystkich!”)[1]. Włoski wymiar sprawiedliwości podjął pierwsze znaczniejsze akcje wymierzone w przestępców z Kalabrii, aresztując nie tylko zabójców Fortugno, ale także wielu innych członków ’ndranghety[2] Organizacją zainteresowały się również włoskie organizacje państwowe powstałe do walki z mafią. W 2006 roku udało się im przejąć łódź podwodną, wykorzystywaną przez ’ndranghetę do transportu kolumbijskiej kokainy[3]. W maju 2007 roku w Mediolanie aresztowano 12 członków ’ndranghety[2]. W sierpniu tego samego roku policja dokonała nalotu na miasteczko San Luca, aresztując 30 gangsterów, w tym tych związanych z zabójstwem 6 Włochów w Niemczech[4].
2. (1758) Naantali (1758) Naantaliplanetoida z pasa głównego planetoid okrążająca Słońce w ciągu 5 lat i 77 dni w średniej odległości 3 au. Została odkryta 18 lutego 1942 roku w Obserwatorium Iso-Heikkilä w Turku przez Liisi Otermę. Nazwa planetoidy pochodzi od miasteczka Naantali w pobliżu Turku. Przed jej nadaniem planetoida nosiła oznaczenie tymczasowe (1758) 1942 DK.
3. (23718) Horgos (23718) Horgosplanetoida z pasa głównego asteroid okrążająca Słońce w ciągu 4,11 lat w średniej odległości 2,57 j.a. Odkryli ją Krisztián Sárneczky i László Kiss 2 kwietnia 1998 roku w Obserwatorium Piszkéstető. Nazwa planetoidy pochodzi od Horgoš – miasteczka w północnej Serbii, zamieszkałego głównie przez Węgrów; László Kiss spędził w nim swe dzieciństwo.
4. (46692) Taormina (46692) Taorminaplanetoida z pasa głównego asteroid okrążająca Słońce w ciągu 3 lat i 283 dni w średniej odległości 2,42 j.a. Została odkryta 2 lutego 1997 roku w Obserwatorium Kleť w pobliżu Czeskich Budziejowic przez Jana Tichą i Miloša Tichego. Nazwa planetoidy pochodzi od Taormin, malowniczego miasteczka na Sycylii. Przed jej nadaniem planetoida nosiła oznaczenie tymczasowe (46692) 1997 CW1.
5. (5384) Changjiangcun (5384) Changjiangcunplanetoida należąca do wewnętrznej części pasa głównego asteroid okrążająca Słońce w ciągu 2 lat i 252 dni w średniej odległości 1,94 j.a. Została odkryta 11 listopada 1957 roku w Obserwatorium Astronomicznym Zijinshan w Xinglong przez C.-H. Changa. Nazwa planetoidy pochodzi od chińskiego miasteczka Changjiangcun, leżącego przy porcie Zhangjiagang. Przed nadaniem nazwy planetoida nosiła oznaczenie tymczasowe (5384) 1957 VA.
6. 08/15 w partii Akcja książki rozgrywa się w umiejscowionym we wschodnich Prusach, fikcyjnym miasteczku Gilgenrode[5]. Na przykładzie siedmiotysięcznej prowincjonalnej społeczności Kirst pokazuje obraz niemieckiego społeczeństwa z początku lat 30. Czasy „nowych Niemiec” naznaczone są aktywnością organizacji satelickich wobec NSDAP. Należą do nich Grupy Szturmowe SA, Hitlerjugend, Związek Dziewcząt Niemieckich BDM. „Nowoniemieckie” myślenie kształtują cytaty z biblii nazistów Mein Kampf oraz opinie publikowane w Völkischer Beobachter.
7. 1 Armia Konna W wojnie polsko-bolszewickiej Konarmia weszła do boju 27 maja. Nacierała na polskie pozycje na południe od Kijowa, okopy w Kuratowie i miasteczko Lipowiec, ale żaden z tych ataków nie powiódł się. W starciach duże straty poniosła 6 dywizja. Na skutek kontrataku Polacy zdobyli dwa pociągi pancerne Konarmii: "Śmierć Dyrektoriatowi" oraz "Mikołaj Rudniew". Jednakże na skutek przełamania przez bolszewików frontu 5 czerwca i zajęciu Oziernej oraz Śnieżnej Konarmia mogła już siać postrach na tyłach polskich formacji. 7 czerwca 4 dywizja najechała Żytomierz, wycięła w pień polski garnizon (niszcząc przy tym stację i magazyny wojskowe oraz uwalniając kilka tysięcy sowieckich jeńców), a 11 dywizja wpadła do Berdyczowa, spaliła szpital z 600 rannymi Polakami oraz siostrami Czerwonego Krzyża. 10 czerwca Budionny zajął Równe.
8. 1 Dywizja Pancerna (PSZ) Niemieckie kontrnatarcie na pozycje 1 Dywizji, które miało rozerwać pierścień okrążenia, rozpoczęło się w nocy z 19 na 20 sierpnia. Przez następne dwa dni dywizja toczyła zażarte walki o wzgórza Mont Ormel oraz miasteczko Chambois. Niemcy atakowali z trzech stron: z zachodu przez 7 Armię i od wschodu i północy przez II Korpus Pancerny SS. Polskie oddziały zostały okrążone, a ich zaopatrywanie mogło odbywać się tylko z powietrza. Natarcia niemieckie uderzały falami i powoli wyczerpywały siły dywizji. W południe 21 sierpnia okrążonym polskim jednostkom na Mont Ormel przybyła z odsieczą 4 Kanadyjska Dywizja Pancerna. W tej sytuacji siły niemieckie nie miały już szans na wydostanie się z okrążenia. Po udanej akcji generał Montgomery powiedział: Niemcy byli jakby w butelce, a polska dywizja była korkiem, którym ich w niej zamknęliśmy. Boje te znane są w polskiej historiografii jako bitwa pod Falaise.
9. 1 Pułk Ułanów Krechowieckich 11 sierpnia 1 szwadron otrzymał rozkaz, współdziałając z 1 Batalionem Strzelców Karpackich rozpoznać bród na rzece i system obrony miasteczka Mondolfo. W czasie przekraczania brodu gąsienice dwóch czołgów zostały zerwane minami. Przy pomocy saperów pozostałe czołgi wraz z piechotą sforsowały rzekę. Na przedpolu miasteczka stwierdzono silnie umocnione rejony obrony. Wywiązała się walka ogniowa. Mondolfo nie zostało zdobyte. Utrzymano jednak na jego przedmieściach dogodne stanowiska wyjściowe do natarcia.
10. 1 Samodzielna Kompania Commando 1 grudnia 1943 6 Troop, liczący 7 oficerów oraz 84 podoficerów i szeregowych, wylądował w Tarencie w południowych Włoszech. 13 grudnia znalazł się w miasteczku Capracotta w górskim obszarze nad rzeką Sangro. Następnego dnia patrol pod dowództwem kpt. W. Smrokowskiego przekroczył rzekę jako pierwszy pododdział aliancki na tym odcinku i walką rozpoznał ugrupowanie nieprzyjaciela. W nocy z 21 na 22 grudnia w rejonie miasteczka Pescopennataro 6 Troop w zaciętym boju odparł natarcie ok. 250 niemieckich strzelców alpejskich, przechodząc tym samym swój chrzest bojowy. W trakcie walki trzech Polaków odniosło rany, niemieckie straty wyniosły 30 zabitych i rannych[potrzebny przypis].
11. 10 Batalion Celny Stacjonując w Kołomyi 10 batalion ochraniał granicę polsko-rumuńską od Dołhy aż po koniec worka pokuckiego. Długość odcinka w linii prostej wynosiła około 130 km, a faktycznie około 200 km[6]. Odcinek typowo górski. W rejonie odpowiedzialności batalionu leżały dwa miasteczka górskie: Delatyn i Kosów. W strefie przygranicznej leżały wioski: Polanica, Jabłonica, Worochta, Żabie. Teren pogranicza zamieszkiwali przede wszystkim Huculi i niewielki procent ludności żydowskiej[7].
12. 10 Pułk Strzelców Konnych (II RP) 3 września 10 Brygada została podporządkowana Grupie Operacyjnej gen. Boruty-Spiechowicza. 10 psk wraz z baterią haubic, działkami ppanc. i plutonem saperów toczył krwawe boje pod Naprawą, Lubieniem i Myślenicami, wchodząc w skład zgrupowania płk Łodzia-Michalskiego, zastępcy dowódcy 10 Brygady. 5 września 10 psk przeprowadził natarcie na siły wroga w rejonie Stróży, na kierunku PcimStróżaMyślenice, wykorzystując zaskoczenie wroga silnym natarciem baonu KOP „Wilejka” mjr. Kuferskiego. W wyniku natarcia, niemiecka 2 DPanc została odrzucona aż za Pcim. Wkrótce jednak Niemcy znacznymi siłami pancernymi ponownie natarli na Pcim, obchodząc stanowiska 10 psk w wyniku czego pułk został oskrzydlony. W walkach tych polegli: mjr Stanisław Guzowski – z-ca dowódcy pułku, rtm. Wincenty Polit – dowódca 2 szwadronu oraz rtm. Antoni Tomkowicz – dowódca 1 szwadronu. Nakazano odwrót w kierunku Wiśnicza. Pozycję tę pułk osiągnął 6 września o świcie. 7 września osiągnięto Radłów, gdzie nawiązano kontakt w dowództwem Brygady. Pułk został skierowany do miasteczka Dulcza Wielka. Po wymarszu z Radłowa przyszedł rozkaz wysłania podjazdu w celu rozpoznania działań nieprzyjaciela w rejonie Wojnicza i Tarnowa. Podjazdem tym dowodził por. Wasilewski. W nocy z 8 na 9 września, 10 psk pod osłoną 24 p.uł. wycofał się w kierunku Łańcuta. Pułk otrzymał zadanie obrony Łańcuta z kierunku Rzeszowa do wieczora 9 września.
13. 10 Wołyński Batalion Strzelców 10 Baon Piechoty został sformowany 12 października 1944 roku, w składzie 4 Kresowej Brygady Piechoty[8]. Kadra wydzielona z oddziałów 5 Kresowej Dywizji Piechoty, jako zalążek batalionu została zgrupowana w Porto Sant'Elpidio, małym miasteczku portowym przy drodze nr 16 we Włoszech. 15 października kadra została przewieziona samochodami do portu w Ankonie, skąd popłynęła do Brindisi, a następnie koleją do San Basilio[9]. 31 października do batalionu wcielono pierwszą grupę żołnierzy – Polaków z Przejściowego Obozu Jeńców Wojennych Jolanda. Grupa liczyła 52 szeregowych, byłych żołnierzy Wehrmachtu, w przeważającej większości młodych wiekiem (roczniki 1924 i 1925). Żołnierze pierwszej i kolejnych grup przybywających na uzupełnienie pochodzili z Pomorza i Śląska[10]. 17 listopada baon liczył 22 oficerów, 46 podoficerów i 254 strzelców[11].
14. 10% dla mnie Ubogi urzędnik notarialny, Janek (Tadeusz Wesołowski), jest zakochany w Zosi Grzybek z małego miasteczka (Tola Mankiewiczówna), lecz jej rodzice nie są zbyt przychylni związkowi młodych. Kiedy państwo Grzybkowie otrzymują w spadku pokaźną sumę, wyjeżdżają do stolicy, żeby się zabawić, a córkę wprowadzić w „wielki świat”. W ślad za ukochaną podąża i Janek. W Warszawie poznaje Lopka (Kazimierz Krukowski), bywalca warszawskich salonów.
15. 1001 Pułk Grenadierów Pułk został sformowany 6 lipca 1944 r. w Marienbadzie. Liczył ponad 6 tys. ludzi. Był podporządkowany Abwehrze. Dowództwo objął ppłk Friedrich Carl Marwede. W ramach oddziału prowadzono szkolenie agentów wywiadowców i dywersantów, którzy mieli być przerzuceni na tyły Armii Czerwonej. Werbunek prowadzono wśród jeńców wojennych różnych narodowości, a także ochotników. Pułk dzielił się na trzy pododdziały (obozy ćwiczebno-treningowe). Pierwszy pododdział stacjonował w zamku w miejscowości Oberwaltersdorf na południe od Wiednia. Na jego czele stał kpt. Burianek. Żołnierzami pododdziału byli czerwonoarmiści różnych narodowości. Drugi pododdział był rozmieszczony w miasteczku Kaiserwald, a następnie wsi Geistel w rejonie Grazu. Szkolił agentów spośród Albańczyków, Węgrów i Jugosłowian. Dowódcą był kpt. Hermann. Trzeci pododdział był ulokowany w Strasburgu. Okres szkoleniowy trwał do 6 tygodni. Kursanci nabywali wiedzę z zakresu używania materiałów wybuchowych, różnego rodzaju broni palnej, topografii, pracy saperskiej. W pierwszych dniach maja 1945 r. pułk został rozwiązany.
16. 105 Pułk Pograniczny NKWD Pułk wsławił się tym, iż 21 kwietnia 1945 pod Kowalkami na Nowogródczyźnie w zasadzce grupy operacyjnej tegoż pułku zginął por. Jan Borysewicz ps. "Krysia" i "Mściciel". Jego ciało Sowieci obwozili po wsiach i miasteczkach Ziemi Lidzkiej – wystawiono je na widok publiczny m.in. na rynku w Naczy.
17. 11 Ochotnicza Dywizja Grenadierów Pancernych SS „Nordland” W styczniu 1945 r. dywizja została zaokrętowana w porcie w Lipawie i przerzucona na Pomorze do Szczecina, natomiast SS-Panzer Abteilung 11 „Herman von Salza” trafił do Gdyni na wypoczynek i odbudowanie strat. Pod koniec stycznia dywizja została przydzielona do 11 Armii Pancernej SS przeznaczonej do obrony rejonu Berlina. Na pocz. lutego powrócił do niej SS-Panzer Abteilung 11; przyszły też uzupełnienia. Wśród nich znajdował się też ponad 50-osobowy Wolny Korpus Brytyjski. Od 16 lutego Dywizja uczestniczyła w uderzeniu na Arnswalde. Po zajęciu miasta opór sowiecki stężał, a następnie silne kontrataki Armii Czerwonej odepchnęły siły niemieckie z powrotem w rejon Szczecina i Stargardu. Kolejny atak Sowietów podjęty 1 marca zmusił Dywizję do odwrotu do Altdamm, ostatniej pozycji obronnej nad dolną Odrą. Przez 2 tygodnie miasteczko było bronione za cenę dużych strat.
18. 11 Pułk Ułanów Legionowych W ślad za ułanami rozpoczęły natarcie bataliony 6 Pułku Piechoty Legionów, które opanowawszy Zawodę, ruszyły w kierunku centrum miasteczka, a następnie do walki włączyły się pozostałe siły 1. Dywizji Piechoty Legionów rozpoczęły już walkę o Kałuszyn.
19. 110 Rezerwowy Pułk Ułanów Po osiągnięciu gotowości bojowej, Pułk przeszedł w okolice Izabelina z zadaniem ubezpieczenia i rozpoznania przedpola Wołkowyska, a następnie na północ w rejon miejscowości Piaski i Mosty. Stamtąd udał się z kolei na zachód w rejon Ejsmont i Olekszyc. Po otrzymaniu rozkazu marszu w kierunku na Wilno przez Mosty – WasiliszkiLidę, wraz z resztą Brygady udał się w tamten obszar. Jednakże w sytuacji agresji Rosji Sowieckiej i po otrzymaniu fałszywej wiadomości o kapitulacji Wilna, zmieniono kierunek marszu na Grodno. Pułk spełniał zadanie straży przedniej Brygady. Wykonywał on wówczas zadanie tłumienia komunistycznych rozruchów i dywersji we wsiach i miasteczkach na trasie przemarszu Brygady. W rejonie Grodna ppłk J. Dąbrowski podjął decyzję odłączenia się od reszty Brygady. Część badaczy uważa, że była to samowolna decyzja. W nocy z 20 na 21 września Pułk przeprawił się na zachodni brzeg Niemna w rejonie miejscowości Hoża. Tam skierował się w stronę Puszczy Augustowskiej. 22 września zatrzymał się na odpoczynek w Podchamarcach i Małowistem. Wówczas część oficerów na czele z rtm. Napoleonem Kostaneckim i ppor. Janem Magrowiczem zgłosiła się do ppłk. J. Dąbrowskiego z propozycją przejścia na Litwę lub rozwiązania oddziału. Otrzymali oni zgodę na to. Z drugiej strony do Pułku dołączyła grupa złożona z kilku oficerów i podoficerów ze 102 Rezerwowego Pułku Ułanów na czele z rtm. Stanisławem Sołtykiewiczem, którzy zawrócili znad granicy litewskiej, aby walczyć dalej. Podjęta została wówczas decyzja marszu na pomoc oblężonej Warszawie. Ruszono więc na południe do Biebrzy. Wieczorem 23 września Pułk przeszedł linię kolejową Augustów-Grodno, osiągając Krasnybór. Na odpoczynek zatrzymano się we wsi Mogilnice. W tym czasie do polskich pozycji zbliżyła się sowiecka kolumna zmotoryzowana i kilka czołgów, które rozpoczęły ostrzał wsi. Poległ jeden polski oficer i prawdopodobnie wszyscy żołnierze plutonu kolarzy, a konie Pułku rozbiegły się po okolicy. Po tym ataku, który doprowadził do rozproszenia jednego szwadronu i zamieszanie w pozostałych, Pułk pomaszerował nadbiebrzańskimi lasami w kierunku południowo-wschodnim i 24 września dotarł w rejon Dolistowa. Tam został zaskoczony i rozbity przez sowiecką grupę z 20 BZmot. 3 szwadron rtm. Wiktora Moczulskiego (ok. 30 polskich żołnierzy zginęło wraz z rtm. W. Moczulskim, a ok. 45 dostało się do niewoli). W nocy z 24 na 25 września reszta Pułku oderwała się od nieprzyjaciela i forsownym marszem wycofała się na Lipkowo koło Grajewa. 27 września, po odpoczynku, ppłk J. Dąbrowski zarządził wymarsz w kierunku Łomży.
20. 11:14 Film opowiada o losach mieszkańców małego miasteczka w USA, których życie zbiegło się pewnego dnia o 11:14. O tej właśnie godzinie dochodzi do kilku nieszczęśliwych wypadków (nielogiczne – zdarzenia maja miejsce jedno po drugim, jako ciąg przyczynowo-skutkowy, najpóźniejsze z nich ma miejsce o 11:14 (23:14)) – pijany kierowca potrąca młodego chłopaka, w innym miejscu ginie w wypadku samochodowym dziewczyna, a nadopiekuńczy ojciec próbuje na cmentarzu zatuszować morderstwo, którego nie popełniono.
21. 121 Kozacki Batalion Schutzmannschaft Batalion został sformowany latem 1942 r. w obozie szkoleniowym w Łubniach na okupowanej Ukrainie. W jego skład weszli kozaccy uchodźcy znad Donu i Kubania. Oddział liczył ok. 300 żołnierzy. P.P. Leontiew i M. F. Rastorgujew utworzyli wśród Kozaków dwie konspiracyjne grupy antyniemieckie. W miasteczku Janów konspiratorzy podnieśli bunt, zabili swoich niemieckich dowódców, po czym z bronią w ręku większość żołnierzy batalionu zbiegła do lasu, przyłączając się do zgrupowania partyzanckiego im. Szczorsa pod dowództwem Grigorija O. Zbanackiego. Kozacy stali się oddziałem im. Budionnego.
22. 122 męczenników wojny domowej w Hiszpanii Miejscowość Barbastro w okresie 1936/1937 stała się widownią krwawych prześladowań katolików. W miasteczku liczącym w tym czasie 8 tysięcy mieszkańców zamordowano 837 osób podejrzanych o współpracę z Kościołem. Komunistyczne bojówki zabiły między innymi biskupa Florentyna Asensio Barroso i 115 księży. Grupa rozstrzelanych „Męczenników z Barbastro” to 51 misjonarzy (9 kapłanów, 5 braci zakonnych i 37 kleryków) spośród 270 ofiar „Czerwonego Terroru” należących do Zgromadzenia Misjonarzy Synów Niepokalanego Serca Błogosławionej Maryi Dziewicy, zamordowanych w 1936 roku. Oprawcy przetrzymujący zakonników powtarzali:

My nie nienawidzimy was, ale wasz stan i strój, jaki nosicie. Zrzućcie te sutanny, a staniecie się tacy sami jak my i wtedy was uwolnimy.

Od początku zatrzymani bracia i klerycy byli izolowani i przełożeni, których los nie był im znany nie mieli wpływu na ich osobiste decyzje. W zachowanym liście do rodziców napisanym w dzień przed śmiercią Ramón Illa Salvía pisał:

Spodobało się Bogu dać mi palmę męczeństwa. Kiedy otrzymacie ten list, dziękujcie Panu za niezmierzoną łaskę, której mi udzielił. Nigdy nie zamieniłbym znoszonych tu udręk więzienia na dar czynienia ani męczeństwa na apostolat, choć był on marzeniem mego życia.

23. 1284 * 26 czerwca – według legendy szczurołap z Hameln, gdy odmówiono mu zapłaty, wywabił z niemieckiego miasteczka wszystkie dzieci.
24. 12:08 na wschód od Bukaresztu 22 grudnia. Minęło 16 lat od obalenia rządów Ceausescu. W małym miasteczku mają odbyć się telewizyjne wspomnienia wydarzeń sprzed 16 lat. Do studia zostają zaproszeni dwaj uczestnicy wydarzeń z 1989 – emeryt Piscoci i historyk Manescu. Opowieść o tym, jak rewolucję w miasteczku zapoczątkowali Manescu wraz z kolegami przerywają telewidzowie, którzy całkiem odmiennie zapamiętali wydarzenia sprzed 16 lat...
25. 13 bajek z królestwa Lailonii dla dużych i małych Czeladnik piekarski Nino miał najpiękniejszą twarz w okolicy. Nie chciał, by to piękno z czasem się zatarło, toteż pojechał do miasta Lipoli po kuferek do przechowywania twarzy. Takie kuferki były bardzo drogie, więc Nino musiał się zapożyczyć, by móc go kupić. Na początku chował swoją twarz na dni robocze i zakładał na święta, ale wkrótce przestał w ogóle ją zakładać. Pewnego dnia uczony Kru przybył do tego miasteczka i spotkał się z Nino. Pytał go, po co właściwie pielęgnować piękno tej twarzy, skoro nie chce jej używać, na co Nino odpowiedział, że po to, żeby była piękna. Kru stwierdził, że Nino chce rzeczy niemożliwej i odjechał. W końcu – po piętnastu latach - zażądano zwrotu pieniędzy, które piekarczyk pożyczył na kuferek. Zrozpaczony, chciał zwrócić kuferek, ale ten był już zniszczony. Oddał wreszcie twarz do lombardu, nie dostał jednak całej sumy, której potrzebował. Mimo że dzięki tym pieniądzom udało mu się odwlec egzekucję długu, nie znalazł reszty pieniędzy i został wsadzony do więzienia. Właściciel lombardu, kiedy Nino już długo się nie pojawiał, oddał ją dzieciom do zabawy, a te zrobiły z niej piłkę[12].
26. 13 marca * 1996 – W szkole podstawowej w szkockim miasteczku Dunblane szaleniec zastrzelił 16 dzieci i nauczycielkę, po czym popełnił samobójstwo.
27. 13. dzielnica Paryża 13. dzielnica Paryża (fr. 13e arrondissement de Paris) – jedna z 20 dzielnic Paryża o powierzchni wynoszącej 7,15 km² usytuowana na lewym brzegu Sekwany. Obecnie na terenie 13. dzielnicy znajduje się Chinatown, chińskie miasteczko zbudowane przez społeczność chińską w południowo-wschodniej części dzielnicy. Do najbardziej znanych budowli 13. dzielnicy zalicza się budynek Francuskiej Biblioteki Narodowej, a także nowoczesna strefa biurowców, Paris Rive Gauche.
28. 1431 * 10 września – wojna polsko-krzyżacka: atak Krzyżaków na Krajnę. Spalenie miasteczka Łobżenica.
29. 15 Dywizja Strzelecka (ZSRR) 15 Dywizja Strzelecka musiała toczyć ciężkie walki o zdobycie Dobrodzienia.Atak od czoła załamał się. Rosjanie musieli otoczyć miasteczko z trzech stron i dopiero koncentryczny atak drugiego dnia walk powiódł się. Miasto zostało zdobyte 21 stycznia 1945 roku. Było niemal doszczętnie zniszczone .
30. 15 Park Avenue * Meethi wyjeżdża jako dziennikarka do małego miasteczka w Biharze. Przeprowadza tam wywiady z mieszkańcami miasta nagrywając je na kasecie. Ludziom z miejscowego gangu nie podoba się to. Niszczą jej kasetę, rozbijają aparat o ścianę. W czwórkę wielokrotnie ją gwałcą, a potem porzucają zakrwawioną i nieprzytomną. Od tego czasu Meethi zmienia się. Wielokrotnie ponawia próby samobójcze. Jej siostra sądzi, że to zdarzenie pogrąża ją głębiej w schizofrenii. Motyw gwałtu przedstawiony jest też m.in. w – Hey Ram, Dushman, Woh Lamhe, Wojownik, Dil, Sainikudu, Pinjar.
31. 16 Pułk Ułanów Wielkopolskich 29 grudnia 1918, w miasteczku Lwówek i majątku Posadowo, z inicjatywy plutonowego Wojciecha Świerczyka, hrabiego Stanisława Korzbok-Łąckiego i hrabiego Mieczysława Kwileckiego powstał oddział jazdy złożony z Polaków, byłych kawalerzystów armii niemieckiej. 5 stycznia 1919 oddział w sile 33 szabel pod dowództwem plutonowego Wojciecha Świerczyka zameldował się u dowódcy Frontu Zachodniego, pułkownika Michała Milewskiego. 29 stycznia 1919 został przemianowany na Szwadron Jazdy Okręgu II Stał się on kadrą dla formowanego od 29 maja w Biedrusku pod Poznaniem 2 Pułku Ułanów Wielkopolskich.
32. 1626 * 24 maja – holenderski osadnik, Peter Minuit, kupił od plemienia Algonkinów wyspę Manhattan, gdzie zostało wybudowane miasteczko, Nowy Amsterdam. Dziś w tym miejscu wznosi się Nowy Jork.
33. 1653 * Mieszkaniec Croydon przebiegł z miasteczka St Albans do Londynu (dystans 20 mil pokonał w 1h 30 min.)
34. 1664 * 2 października – wojna polsko-rosyjska: oddziały koronne Stefana Czarnieckiego po 3 miesięcznym oblężeniu zajęły kozackie miasteczko Stawiszcze.
35. 17 Dywizja Piechoty (III Rzesza) Żołnierze Niemieckiej 17 Dywizji Piechoty brali udział w zbrodniach podczas inwazji Niemiec na Polskę w 1939 roku. Pomiędzy 3 a 4 września w miasteczku Złoczew ok. 200 ludzi zostało zamordowanych, zarówno etnicznych Polaków jak i obywateli polskich będących Żydami. Udało się zidentyfikować zaledwie 71 ofiar. Reszta była uciekinierami i ich tożsamość była niemożliwa do ustalenia przez polskie władze po wojnie. Niemieckie władze odmówiły ukarania winnych. Żołnierze 17 Dywizji dokonali również masowego mordu 10 chłopów w wiosce Grojec Wielki 3 września.
36. 17 Pułk Piechoty (LWP) Ostry kryzys w bitwie budziszyńskiej spowodował potrzebę ściślejszego organizowania obrony. Pułk otrzymał zadanie oderwania się od nieprzyjaciela i przygotowania się do dalszej walki w miasteczku Radibor. W nocy z 25/26 kwietnia ruszył w kierunku Radiboru. Jednak z uwagi na nowe zagrożenie, skierowano pułk w kierunku wsi Lomske. O świcie pułk został silnie zaatakowany przez piechotę i czołgi nieprzyjaciela. Walka trwała 2 godziny, po czym pułk przeprowadził kontratak w kierunku wsi Crosta.
37. 17 Pułk Ułanów Wielkopolskich Po mobilizacji, którą zakończono następnego dnia, pułk liczył łącznie 1200 żołnierzy, w tym 40 oficerów i 1160 podoficerów i ułanów. Po zbiórce pułku w szyku konnym na polu pod Lesznem, odbyła się przysięga na sztandar oraz defilada przed dowódcą pułku. Z miejsca zbiórki 2 szwadron z dwoma ckm, armatką ppanc. i radiostacją przeszedł do rejonu Morownicy celem osłony odcinka Kaszczor-Lasocice, a 3 szwadron, również z dwoma ckm i armatą ppanc., do rejonu Rydzyna-Kłoda. Do Kaszczoru skierowano szwadron kolarzy (bez plutonu) z dwoma ckm na rowerach. 2 kompania Batalionu Obrony Narodowej „Kościan”, stanowiła osłonę odcinka Czacz-Śmigiel, który został przewidziany na miejsce postoju dowódcy pułku. Do Czacza w nocy z 30 na 31 sierpnia, przeszły szwadrony 1 i 4 oraz pluton łączności z drużyną pionierów. 1 szwadron pozostał na miejscu, natomiast 4 z plutonem łączności i drużyną pionierów skierował się do rejonu Przysieka Stara-Stare Bojanowo. Dnia 1 września około godziny 5:15, miasto zostało ostrzelane ogniem artyleryjskim ze stanowisk w okolicach Góry. Ze stanowisk ogniowych pod Czerniną nieprzyjaciel ostrzelał Rydzynę. Pociski zaczęły padać w okolicy zabytkowego pałacu Sułkowskich oraz na ujeżdżalnię koni, kościół i budynki mieszkalne. Z Leszna, na odsiecz rtm. Czerniawskiemu została skierowana 2 kompania BON „Leszno” por. Franciszka Lichnowskiego. Nieprzyjaciel, którego prowadzili miejscowi Niemcy, zaatakował miasteczko około godziny 8:00 rano. Po zaciętej walce, rtm. Czerniawski wycofał swój pododdział na północ od Rydzyny ze względu na przewagę nieprzyjaciela. Miasteczko odbito jednak przed zapadnięciem zmroku.
38. 17 lipca * 1955 – W Anaheim w Kalifornii otwarto pierwsze wesołe miasteczko Walta DisneyaDisneyland.
39. 18 września ** Wybuchło antypolskie powstanie w miasteczku Skidel pod Grodnem, zdławione przez przybyłe oddziały wojska polskiego.
40. 1881 * 16 maja – w Groß-Lichterfelde (wówczas miasteczko na przedmieściach Berlina, dziś dzielnica Berlina) Werner von Siemens oddał do użytku pierwszą linię tramwaju elektrycznego.
41. 1888 * 30 marca – spłonęła niemal doszczętnie zabudowa miasteczka Skole koło Lwowa.
42. 19 czerwca ** Polski Oddział Partyzancki z Ośrodka AK Stołpce zdobył miasteczko Iwieniec w powiecie wołożyńskim i rozbił tamtejszy garnizon niemiecki. Wydarzenia te przeszły do historii jako powstanie iwienieckie.
43. 1912 * 19 lipcameteoryt o masie oszacowanej na 190 kg eksplodował nad miejscowością Holbrook w hrabstwie Navajo w Arizonie, powodując, że tysiące odłamków spadło na miasteczko.
44. 1916 * 13 września – w miasteczku Erwin, w stanie Tennessee – Mary, słonica cyrkowa, została powieszona za zabicie tresera.
45. 1919 * 23 majaUniwersytet Kalifornijski otworzył drugie miasteczko uniwersyteckie w Los Angeles. Początkowo nazywane Południowym Oddziałem Uniwersytetu Kalifornijskiego (ang. Southern Branch of the University of California – SBUC), później przemianowane na Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles (ang. University of California, Los Angeles – UCLA).
46. 1920. Wojna i miłość colspan=2| Bolszewicy zdobywają Radzymin. Miecio wraz z ochotnikami przygotowuje się we wsi Osowo do ataku na bolszewickie pozycje. W gęstej mgle nie widać przeciwnika. Mietek idzie w tyralierze. Atak okazuje się zwycięski, ale są duże straty ginie między innymi Leszek Kozłowski- syn przyjaciół Józefa a kolega Mietka. W punkcie koncentracji Zosia ćwiczy strzelanie i walkę wręcz. Zostaje pełnoprawnym żołnierzem szwadronu. Szala zwycięstwa przechyla się na polską stronę. Radzymin zostaje odebrany z rąk bolszewickich, Aleksander ucieka. Bronek dzięki pomocy oficera z carskich czasów organizuje ucieczkę z obozu jenieckiego. Józef przystępuje do szwadronu Władka, razem ruszają, jako szpica kontruderzenia wojsk polskich. W zdobytym miasteczku spotykają Bronka. Mężczyzna również wstępuje do szwadronu.
47. 1939 ** z holenderskiego miasteczka Venlo nad granicą z Niemcami, po zwabieniu podstępem, zostali uprowadzeni przez funkcjonariuszy niemieckiej służby bezpieczeństwa Sicherheitsdienst dwaj wysocy oficerowie brytyjskiego wywiadu MI6: kpt. S. Payne Best oraz mjr H. R. Stevens.
48. 1941 * 10 lipca – w miasteczku Jedwabne doszło do pogromu miejscowych Żydów.
49. 1942: A Love Story Akcja filmu toczy się w lecie 1942. Tłumy krzyczące za Gandhim do Anglików "Quit India!" ("Opuśćcie Indie!"). Bojownicy przed powieszeniem wołają "Zwycięstwo albo śmierć!". Raghubir Pathak (Anupam Kher) planuje zamach na szczególnie okrutnym generale angielskim. Przyjeżdża do Kasduni u stóp Himalajów, aby przygotować tu bombę i doczekać się Shubhankara (Jackie Shroff). Ten wyszkolony zamachowiec ma zabić generała. Raghuvir przyjeżdża do miasteczka wraz ze swoją córką, dzielącą jego ideały, Rajeshwari (Manisha Koirala). Rajju zakochuje się w Narendrze (Anil Kapoor). Jest on synem służącego Anglikom maharadży. Młodzi uczestniczą w przygotowaniu przedstawienia Romeo i Julia, którym miasteczko ma uczcić przyjazd generała Douglasa. Para postanawia się pobrać. Obojętny dotychczas na los Indii Narendra gotów jest dla Rajju opuścić dom i stać się jednym z bojowników walki o wolność kraju. Uwielbiająca go matka wspiera jego pragnienia, ale ojciec doprowadza do tego, że wojsko otacza dom, w którym ukrywa się Raghavir. Bojownik ginie wysadzając dom w powietrze. Rajju przekonana o zdradzie ukochanego ucieka. Spotyka kochającego ja skrycie Shubhankara. Za wszelką cenę gotów jest on dokonać zamachu na angielskim generale. Narendra daremnie szuka kontaktu z unikającą go Rajju. Film zawiera rzadkie w bollywoodzkich filmach sceny pocałunków.
50. 1943 w Wojsku Polskim * Polski Oddział Partyzancki z Ośrodka AK Stołpce zdobył miasteczko Iwieniec w powiecie wołożyńskim i rozbił tamtejszy garnizon niemiecki. Wydarzenia te przeszły do historii jako powstanie iwienieckie[13].
51. 1943 ** Polski Oddział Partyzancki z Ośrodka AK Stołpce zdobył miasteczko Iwieniec w powiecie wołożyńskim i rozbił tamtejszy garnizon niemiecki. Wydarzenia te przeszły do historii jako powstanie iwienieckie.
52. 1944 * 6 kwietnia – oddział Gestapo pod dowództwem Klausa Barbiego, za zgodą administracji terytorialnej rządu Vichy, dokonał zatrzymania 44 żydowskich dzieci i ich 7 opiekunów, ukrywanych w domu żydowskiego małżeństwa Zlatinów w miasteczku Izieu w departamencie Ain. Spośród 51 zatrzymanych osób końca wojny dożyła tylko jedna z opiekunek.
53. 1946 w filmie * 17 maja – w dawnym niemieckim miasteczku filmowym Babelsberg pod Poczdamem powstało Deutsche Film AG (DEFA), którym kierowali: Alfred Lindemann, Hans Klering, Kurt Maetzig i Willy Schiller.
54. 1947 * 25 marca – eksplozja w kopalni węgla w amerykańskim miasteczku Centralia (Illinois), śmierć poniosło 111 górników.
55. 1953 w sztukach plastycznych : Biuro w małym miasteczku – olej na płótnie[14]
56. 1957 w sztukach plastycznych : Wesołe miasteczko[15]
57. 1959 * 5 września – otwarto Śląskie Wesołe Miasteczko, największe wesołe miasteczko w Polsce.
58. 1985 * 13 listopada – erupcja kolumbijskiego wulkanu Nevado del Ruiz. W katastrofie zginęło ponad 23 tys. ludzi w pobliskim miasteczku Armero oraz sześciu innych miejscowościach.
59. 1996 * 13 marca – doszło do masakry w szkole w szkockim miasteczku Dunblane. Szaleniec zastrzelił 16 dzieci i nauczycielkę, po czym popełnił samobójstwo.
60. 1999 ** dwóch libijskich agentów podejrzanych o dokonanie zamachu na samolot linii Pan Am nad szkockim miasteczkiem Lockerbie, zostało wydanych przez Libię szkockiemu sądowi obradującemu w holenderskim mieście Zeist.
61. 2 Batalion Celny Ordre de Bataille 2 batalionu celnego w Rakowie[a]na dzień 1 lutego 1922[16]
62. 2 Batalion Grenadierów Jesienią 1944 roku stan liczebny batalionu zaczął się powiększać bo zaczęło przybywać wielu ochotników z terenów wyzwalanej Francji, na początku 1945 skład osobowy uzupełniono znacznie żołnierzami polskiego pochodzenia wziętymi do niewoli z armii niemieckiej, do której wcześniej zostali przymusowo wcieleni. Batalion wszedł w skład 1 Brygady Grenadierów nowo formowanej 4 Dywizji Piechoty. Z pełnym stanem osobowym batalion został po raz kolejny przeniesiony tym razem do Forfar gdzie świętowali koniec wojny, Huntly (przez 2 miesiące), Braclay Castle i ostatecznie w końcu 1945 do miasteczka w północnej Szkocji – Forres. Było to ostatnie miejsce jego postoju. Proces demobilizacji jednostki przemianowanej na 101 Unit P.R.C.(Polish Resettlement Corp – Polski Korpus Przysposobienia i Rozmieszczenia) trwał do końca 1947 zaś ostateczne formalne rozwiązanie miało miejsce 31 stycznia 1948.
63. 2 Dywizja Pancerna SS „Das Reich” W kwietniu 1944 trafiła do Francji gdzie 10 czerwca popełniła jedną z najgłośniejszych zbrodni Waffen-SS na ludności cywilnej. Żołnierze w miasteczku Oradour-sur-Glane zamordowali 642 osoby, w tym 207 dzieci[17].
64. 2 Dywizja Piechoty (USA) Pierwsze walki miały miejsce w miasteczku Trevieres, zdobyte po sforsowaniu rzeki Aure. Następnie dywizja uderzyła w kierunku St. Lo, najpierw atakując Berigny oraz Georges d'Elle, a 11 czerwca zaatakowano pozycję blokującą St. Lo, czyli wzgórze 192. Po ciężkich walkach o wzgórze, okupionych wysokimi stratami, Amerykanie skierowali się na Tinchebray, wykorzystując przełamanie pod St. Lo. Po wyzwoleniu Tinchebray, dywizja otrzymała rozkaz zaatakowania niemieckiej twierdzy Brest, mieszczącej bazy U-Bootów.
65. 2 Pułk Grenadierów Wielkopolskich 9 maja 1940, przed pomnikiem ku czci Bajończyków, delegacja miasta Arras wręczyła pułkowi sztandar[18]. Ufundowała go Federacja Inwalidów Wojennych i Byłych Uczestników I Wojny Światowej[18]. Poczet sztandarowy stanowili: mjr Franciszek Wrona, por Jan Zaremba i st. sierż. Jakub Dusza. 13 maja sztandar przewieziono do pułku stacjonującego w Vicherey. Na początku kampanii francuskiej sztandar był przechowywany w sztabie pułku. W nocy 25(bądź 26) maja 1940 późnym wieczorem w warunkach frontowych na leśnej polanie w Crevic koło Luneville w Lotaryngii odbyło się uroczyste jego poświęcenie. 20 czerwca pułk walczył w okrążeniu. Mjr Bielski wydał rozkaz zakopania sztandaru. o 9:00 został on owinięty w pokrowiec, złożony do drewnianej skrzyni i zakopany w lasku ok. 2 km na północ od Raon l'Etape. Świadkami byli: por. Henryk Musik, por. Stanisław Górnicki, chor. Caliński, sierż. Marian Spychała i st. strz. Nalepa. Trzech uczestników: Marian Spychała, plut. Piotr Strzałka, plut. Edward Rokoszyński po trafieniu do niewoli, uciekło z niemieckiego transportu. Zaopiekował się nimi chor. Wojciech Śliwa, którego wtajemniczono w planowaną misję odkopania sztandaru. 8 lutego 1941 we czwórkę dotarli pod osłoną nocy do lasku i wykopali sztandar. Okazało się, że skrzynia jest wypełniona wodą i sztandar był przemoczony. Pan Śliwa, dobrze znający teren zaprowadził ich pod osłoną nocy do miasteczka St. Dieu gdzie zatrzymali się na krótko u tamtejszego kierownika szkoły francuskiej i tam zaczęli pracę nad osuszeniem sztandaru. Następnego dnia zapakowano cenny ładunek i wyruszono do Belfort, pozostali kilka dni w domu Francuza p. V.As. (pełne nazwisko nieznane)następnie wyruszono z zamiarem przekroczenia linii demarkacyjnej. Sztandar został "przemycony" przez sierż. Spychałe, który opasał nim swoje ciało pod ubraniem. Po przekroczeniu strefy, 14 lutego dotarli do stacji kolejowej i już 14 lutego dotarli do Lyonu gdzie zatrzymali się u oficera sztabu 1 DGren kpt. Kamienskiego, który skierował ich do Marsylii. 6 marca Spychala, Strzałka i Rokoszyński dodatkowo w asyście kpt. Aleksandra Florkowskiego tam dotarli i zameldowali się do przedstawiciela Polskich Sił Zbrojnych Juliusza Kleeberga, by przekazać uratowany sztandar.
66. 2 Pułk Jazdy Wołyńskiej W Troszczy miejscowa ludność powitała przybyłych żołnierzy chlebem i solą. Po odczytaniu „Złotej hramoty” oddział wyruszył w dalszą drogę[19]. 9 maja w miasteczku Lubar zdobyto przejściowe więzienie dla zesłanych na Sybir i uwolniono aresztowanych. Około 11 maja do pułku dołączyły: oddział piechoty żytomierskiej płk. Augusta Chranickiego i oddz. (?) Józefa Machczyńskiego, zaś oddz. (?) Leszka Wiszniewskiego operował w powiecie owruckim. Główne dowództwo nad całym zgrupowaniem sprawował płk. E. Różycki.
67. 2 Pułk Piechoty Legionów Dywizja wyruszyła w drogę zabierając ze sobą tylko tabory bojowe, a resztę pozostawiła nad Rawką. 2 pp maszerował w środkowej części kolumny i o świcie 11 września dotarł do rejonu Wiskitek. Maszerował dalej i w godzinach wieczornych wyszedł na szosę warszawską. Żołnierze mający za sobą ponad trzydziestokilometrowy przemarsz po piaszczystych drogach byli przemęczeni. Zbliżający się do Błonia pułk, został powitany odgłosem ostrej strzelaniny. 4 pp idący w przedniej straży natknął się w miasteczku na ubezpieczenie doborowego pułku SS „Leibstandarte Adolf Hitler”[20]. Doszło do krótkiej i gwałtownej walki w czasie, której II batalion okrążył Błonie od południa i obsadził szosę na Warszawę. Oddziały niemieckie poniosły kompletną klęskę, a do niewoli wzięto jeńców oraz zdobyto sporą ilość sprzętu, mapy i żywność. 2 pp zajął stanowiska obronne nad Utratą i Rokitnicą, a pościg za Niemcami kontynuował 4 pp. II batalion pułku został wysłany przez płk Czyżewskiego pod Święcice celem wsparcia 4 pp. Do świtu Święcice zostały opanowane, a przez cały dzień 12 września 2 pp pozostawał w odwodzie 2 DP[20]. Gen. Thommee przeanalizował przebieg walk stoczonych tego dnia przez GO i na tej podstawie wywnioskował, że nie zdoła się przebić do Warszawy. Szczupłe siły GO były skrajnie wyczerpane, kończyła się amunicja, utracono łączność z Naczelnym Dowództwem i z Warszawą. 13 września gen. Thommee skierował swoją grupę do Modlina, ocalając ją tym samym od zagłady, a na przebicie do Warszawy zdecydował się tylko dowódca 2 DP płk Staich[20].
68. 2001 Maniacs Podczas ferii wiosennych grupa studentów gubi się na prowincji Georgii i trafia do odizolowanego miasteczka Pleasant Valley, gdzie ma się niebawem odbyć huczna impreza, hołdująca wojnie secesyjnej i historii Stanów Zjednoczonych. Wśród młodych ludzi znajdują się: trójka rozerotyzowanych chłopców, biseksualista i jego dwie przyjaciółki, a także para motocyklistów. Nikt nie zdaje sobie sprawy, że mieszkańcy wioski są duchami osadników pomordowanych podczas XIX-wiecznej wojny, którzy szukają krwawej zemsty za poniesioną śmierć.
69. 2006 * 20 marca – w północno-wschodnie wybrzeże Australii (Queensland) uderzył cyklon Larry. Najbardziej ucierpiało miasteczko Innifaill leżące niedaleko miasta Cairns (22 osoby zostały ranne).
70. 2007 w polityce * Białe miasteczko
71. 2007 ** pielęgniarki rozpoczęły protest pod Kancelarią Prezesa Rady Ministrów. Cztery z nich zaczęły okupować budynek, co doprowadziło do powstania białego miasteczka.
72. 2008 w polityce * 27 lutego – Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga wszczęła śledztwo z dwóch artykułów Kodeksu karnego (231, który dotyczy przekroczenia uprawnień przez funkcjonariusza publicznego i 160 dotyczącego narażenia człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu) w sprawie zagłuszania rozmów telefonicznych pielęgniarek podczas ich protestu w 2007 rokuBłąd w przypisach: Brak znacznika zamykającego </ref> po otwartym znaczniku <ref> 16 września tego roku film miał premierę komercyjną na terenie Stanów Zjednoczonych.[21] W Polsce stacja Cinemax wyemitowała obraz po raz pierwszy 31 marca 2017.[22] Pomimo mieszanych recenzji krytyków,[23] horror wyróżniono nominacjami do siedmiu nagród filmowych.[24]
90. 32 Pułk Piechoty (II RP) Na początku marca został przerzucony na Polesie, nad dolny bieg Ptyczy i wszedł w skład 9 DP. W jej składzie brał udział w zwycięskim natarciu na Kalinkowicze a potem brał udział w wypadach na pozycje sowieckie aż po Owrucz. W pierwszej połowie maja dywizja, a z nią pułk, otrzymała zadanie osiągnięcia linii Dniepru. Począwszy od 7 maja do 11 maja rzeka została opanowana – III batalion osiągnął Horwal (miasteczko leżące przy ujściu Berezyny do Dniepru) a I batalion Beregową Słobodę, po czym pułk odszedł nad dolną Berezynę. 17 maja pułk został przetransportowany przez Baranowicze do Mińska. II batalion przydzielono do 2 DPLeg., zaś pozostałe bataliony do 4 DP. Od 22 maja do 4 czerwca te bataliony toczyły walki w rejonie pomiędzy Uszą (dopływ Berezyny) a miasteczkami Berezyna i Żarnówki. W tym czasie II batalion walczył na północ od Mińska, pomiędzy rzekami Cną (dopływ Hajny) i Berezyną, powstrzymując ataki nieprzyjaciela a po zlikwidowaniu jego ofensywy na Mińsk – przeszedł do miasta.
91. 36 Białoruski Pułk Policyjny Został utworzony w II poł. 1943 r. w miasteczku Urzecze. Na jego czele stał niemiecki oficer. Pułk składał się z białoruskich ochotników. Jedynym białoruskim oficerem był kpt. Baszarkiewicz, pełniący funkcję propagandysty. Następnie pułk został przeniesiony do Wołożyna, leżącego na północnym skraju Puszczy Nalibockiej. Tam Białorusini zwalczali partyzantów, ponosząc bardzo duże straty (zginął m.in. kpt. Baszarkiewicz). Kiedy Armia Czerwona weszła na Białoruś latem 1944 r., resztki pułku wraz z oddziałami niemieckimi i częścią białoruskich batalionów policyjnych wycofały się na ziemie polskie, gdzie w lipcu weszły w skład Schutzmannschaft-Brigade Siegling.
92. 36 Pułk Piechoty Legii Akademickiej W dniu 28 sierpnia 1939 roku, jako plutonowy, dowódca działonu, zająłem stanowisko ogniowe zgodnie z rozkazem w pobliżu miasteczka Praszka – 500 metrów od cegielni. W dniu 1 września od godziny piątej rano kolumna czołgów i 16 samochodów z czarnymi krzyżami posuwało się w kierunku Wielunia. Wydałem rozkaz „ognia na wprost” – broniliśmy się do godziny 8:30. Pochód niemieckiej piechoty i czołgów zwolnił tempo – zasypywali nas gradem pocisków z broni maszynowej, a myśmy bronili się ile mieliśmy sił. O godzinie 9 wycofaliśmy się za Wieluń. Miasto było już doszczętnie zniszczone. Trudnym marszem przy stracie 2 koni od (...) i jednego (...) z broni pokładowej samolotu niemieckiego. Wycofaliśmy się za most na rzece Warta w kierunku na Sieradz.
93. 38 Pułk Artylerii Lekkiej (II RP) Przez cały dzień nie było styczności z nieprzyjacielem. Wieczorem pułk ruszył na Sądową Wisznię. Po północy 98 pp doszedł do Sądowej Wiszni i wyrzucił Niemców z miasteczka, po czym skierował się na północ i o świcie opanował Bortiatyn i las na północ. Natarcie pułku wspierał dyonu III/38 pal i jednego dyon artylerii ciężkiej.
94. 3Steps W listopadzie 2014 3Steps otrzymali nagrodę “Kultur- und Kreativpilot Deutschland” (Kulturalny i kreatywny pilot Niemiec) wydawaną przez Republikę Federalną Niemiec[25][26]. Członkowie 3Steps żyją i tworzą w uniwersyteckim miasteczku Gießen w centralnych Niemczech.
95. 4 Drezdeńska Brygada Pancerna 17 kwietnia brygada wprowadzona została do walk w przełamaniu obrony nieprzyjaciela nad rzeką Weisser Schöps i kanałem Neugraben, a po ich przełamaniu przystąpiła do walk o miasteczko Niska, walki w rejonie którego prowadziła do 20 kwietnia. Następnie brygada rozpoczęła pościg za wycofującymi się wojskami niemieckimi w kierunku Drezna. W dniu 22 kwietnia dotarła na przedpola Drezna.
96. 4 Pomorska Dywizja Piechoty Po krótkim odpoczynku i przegrupowaniu 4 Dywizja Piechoty weszła 14 kwietnia 1945 do walki w II rzucie 1 Armii Wojska Polskiego w Operacji Berlińskiej. 17 kwietnia przekroczyła Odrę przez most pontonowy w okolicy Gozdowic. 19 kwietnia włamała się w obronę niemiecką w rejonie Wriezen. Od 20 kwietnia nacierała za wycofującym się nieprzyjacielem. 22 kwietnia całością sił wyszła nad Kanał Hohenzollernów. 24 kwietnia sforsowała Kanał i nacierała w kierunku zachodnim. Zdobyła Binkerwarder i w dalszych działaniach wyszła nad Łabę. Ostatnie walki dywizja stoczyła w tym rejonie 5 maja, a 15 maja zakończyła szlak bojowy w miasteczku Klietz. Od 1 czerwca rozpoczęło się wycofywanie jednostki do Polski.
97. 40 Pułk Piechoty Dzieci Lwowskich 21 sierpnia 5 Dywizja ruszyła do kontrnatarcia. Już następnego dnia osiagnięto linię Kanał Rzeczypospolitej – Jaryczów Nowy – Ceperów a w kolejnych dniach Połonice, Zadwórze i Breniów. Do 30 sierpnia pułk zwycięsko walczył pod Żelechowem, Milatynem Starym i Liskiem. W walkach tych wspierały pułk czołgi a w walkach o stacje kolejowe pociąg pancerny „Generał Iwaszkiewicz”. Szczególnie krwawe walki toczyły się 5 września koło miasteczka Busk a 6 września koło wsi Jabłonówka, gdzie w zwycięskim boju żołnierze pułku zdobyli 5 karabinów maszynowych, 120 karabinów, konie i amunicję a nieprzyjaciel stracił około 243 żołnierzy (w zabitych i rannych). Na pamiątkę boju pod Jabłonówką święto pułkowe przez kolejne lata obchodzono 6 września (potem przeniesiono na 30 czerwca, jako że we wrześniu tradycyjnie odbywały się manewry). W kolejnych dniach przeprowadzano wypady na wioski, w których przebywały oddziały nieprzyjaciela. Tymczasem 6. Armia, wspólnie z Grupą gen. Pawlenki rozpoczęła ofensywę mającą na celu wyzwolenie Małopolski Wschodniej. Pierwszy zwycięski bój w tej ofensywie pułk stoczył 17 września pod Oleskiem i od tej pory ścigał nieprzyjaciela przez: Czyszki, Zabłotce, Brody, Poczajów, Nowosiółki, Nowystaw aż po Starokonstantynów, gdzie dotarł 30 września. Po odpoczynku od 10 października wspierał wojska ukraińskie koło Dereźni i Lityna, zajął miejscowość Sułowce i most na rzece Boh i zdobył 15 października Starokonstantynów. Trzy dni później Rosjanie poprosili o rozejm. Stan pułku w październiku 1920 to: 12 kompanii polowych, 4 kompanie karabinów maszynowych, kompanie techniczna i sztabowa, pluton jeźdźców i batalion zapasowy.
98. 436 mieszkańców Akcja filmu rozgrywa się w małym miasteczku Rockwell Falls, na pozór wydającym się być prawdziwym rajem na ziemi, do którego przyjeżdża pracownik urzędu statystycznego (United States Census Bureau) – Steve Kady. Kady podczas badań ze zdziwieniem odkrywa, że liczba osób zamieszkujących w osadzie od ponad 100 lat nie ulega zmianie i miejscowość zawsze liczy 436 mieszkańców. Stopniowo Kady zauważa coraz więcej dziwnych i niepokojących zjawisk w na pozór idyllicznym otoczeniu, aż do chwili, gdy wreszcie miejscowi odkrywają przed nim całą swoją tajemnicę. Wtedy jednak nie może on już opuścić osady.
99. 451 stopni Fahrenheita W tym świecie zakazana została wszelka literatura, nie wolno czytać książek ani ich posiadać. Ich usuwaniem zajmują się specjalnie wyselekcjonowani i wyszkoleni strażacy, a znalezione przez nich książki zostają spalone. Ludzie w wielkim stopniu są zmanipulowani przez media, pokazujące w kolorowych barwach nawet największe katastrofy i klęski. Zachwiana została również wartość rodziny, bo żony nie martwią się o mężów, a dzieci są traktowane jak niepotrzebny ciężar. Uczniowie na zajęciach w szkołach uczą się tylko z filmów, co powoduje ich zezwierzęcenie. Odreagowują w specjalnych „wesołych miasteczkach”, gdzie gabinet luster zastąpiony został tłuczeniem szyb, a samochodziki i karuzele super szybkimi samochodami. Dorośli, swój wolny czas poświęcają interaktywnemu programowi telewizyjnemu „Rodzinka”, gdzie mogą odgrywać swoją własną „rolę”, nie ruszając się z domu.
100. 454 Kozacki Pułk Kawalerii Jesienią 1942 r. w Stawropolu zostały sformowane 1 i 2 Kozackie Dywizjony Konne. Liczyły one po ok. 700 żołnierzy każdy. Były podporządkowane dowództwu niemieckiej 454 Dywizji Ochronnej gen. Hellmutha Kocha. Początkowo działały przeciw partyzantom. Wiosną 1943 r. walczyły z Armią Czerwoną na froncie nad rzeką Mius. Następnie zostały połączone w 454 Kozacki Pułk Kawalerii, składający się z czterech szwadronów. Przeniesiono go do okupowanej Francji, gdzie zwalczał miejscową partyzantkę. W 1944 r. dwa szwadrony pułku zostały okrążone w miasteczku Pontalier przez oddziały partyzanckie i regularnej armii francuskiej, a następnie zniszczone. Resztki szwadronów, którym udało się zbiec, zostały dołączone do 360 Kozackiego Pułku Grenadierów mjr. Ewerta von Rentelna. Natomiast dwa pozostałe szwadrony weszły w skład 5 Ochotniczego Pułku Kadrowego Freiwilligen-Stamm-Division gen. Wilhelma von Henninga.
101. 5 Dywizja Piechoty (II RP) 38 pp bronił miasteczka Plissa nad rzeką Mniutą i poniósł wielkie straty. Ciężkie walki toczył również 39 pp tracąc ok. 45% stanu osobowego. Brygada wycofała się w kierunku na Głębokie. Dalej kontynuowano odwrót na Duniłowicze - Wilejkę - Mołodeczno - Bogdanowo. III/40 pp poniósł wielkie straty nad jez. Gliniak. Po walce wycofywał się działając jako ubezpieczenie boczne dywizji litewsko-białoruskiej. 38 pp wziął też udział w kontrataku pod Lipiszkami oraz walczył pod Ziabkami i Jurkowem. 39 pp bronił linii rzeki Olszanka. Straty były jednak ogromne. Z resztek obu pułków i III/40 pp utworzono "Oddział 9 Brygady Piechoty" liczący zaledwie 190 żołnierzy. Broniąc linii Niemna 23-24 VlI oddział stoczył zwycięski bój pod Wołpą. po walce 60 zdolnych jeszcze do walki żołnierzy odesłano do Małkini, a stamtąd do Lwowa.
102. 5 Pułk Piechoty Legionów 13 grudnia kpt. Czesław Zajączkowski ze swoją 10 kompanią, plutonem saperów oraz Legią Oficerską przeprowadził wypad na Janów[27]. Nieprzyjaciel został wyparty z miasteczka, a kompania zdobyła 102 jeńców z trzema oficerami oraz 8 karabinów maszynowych. Podczas powrotu do Lwowa, pod wsią Maleszczyce idący z ubezpieczeniem dowódca kompanii został otoczony i wzięty do niewoli[27]. Nadbiegająca kompania w walce na bagnety uwolniła pobitego do nieprzytomności kpt. Zajączkowskiego, zabijając lub śmiertelnie raniąc 23 Ukraińców. 19 grudnia I batalion kpt. Stanisława Kozickiego przeprowadził natarcie na Małą Sołonkę, biorąc do niewoli 8 jeńców i zdobywając karabin maszynowy[27]. 27 grudnia nieprzyjaciel przeszedł do natarcia po silnym przygotowaniu artyleryjskim. Na pozycje zajmowane przez 5 pułk w Krzywczycach oraz Pasiekach Miejskich natarcie nieprzyjaciela było bardzo mocne. W południe nieprzyjacielowi udało się zepchnąć linię placówek pułku w Krzywczycach, dlatego też II batalion musiał się wycofać na zachodni skraj wsi. Odwodowa 3 kompania I batalionu oraz 10 i 12 kompania III batalionu kontratakując wyparły Ukraińców z zajętych stanowisk[28]. Karabiny maszynowe 3 kompanii poczyniły w szeregach wroga spore straty. Na całym odcinku trwała zacięta bitwa. Nieprzyjaciel atakował pozycje pułku, ale każdy atak był odpierany z dużymi stratami wśród oddziałów wroga. Nieprzyjacielowi do wieczora 27 grudnia nie udało się zdobyć naszych pozycji. Podczas walk wielką usługę oddał patrol telefoniczny kpr. Batowskiego, który wezwał na pomoc artylerię i wskazywał jej cele[28].
103. 5 Saska Dywizja Piechoty 17 pp z 1/22 pal miał opanować miasteczko Sdier. W drodze do miasta, pułk współdziałał z sowiecką piechotą i 4 BPanc. Do Skier nie doszedł. 3/15 pp po dojściu do Quoos, zorganizował obronę okrężną. Tuż po przybyciu do miejscowości otrzymał rozkaz powrotu w rejon Kamenz transportem samochodowym. Reszta pułku przegrupowała się pieszo. Pododdziały piesze i konne, w tym artyleria pułkowa, dołączyła do 3 bp o świcie 24 kwietnia.
104. 5 kwietnia ** Dwóch libijskich agentów podejrzanych o dokonanie zamachu na samolot linii Pan Am nad szkockim miasteczkiem Lockerbie, zostało wydanych przez Libię szkockiemu sądowi obradującemu w holenderskim mieście Zeist.
105. 55 Poznański Pułk Piechoty W związku z wybuchem walk polsko-sowieckich i koniecznością wzmocnienia wojsk polskich, na przełomie lipca i sierpnia na front litewsko-białoruski przybyła kombinowana dywizja z gen. Konarzewskim na czele. 13 października przybył tu 1 Pułk Strzelców Wielkopolskich płk. Paszkiewicza. W ten sposób 1 Dywizja Strzelców Wielkopolskich zebrana została w rejonie Bobrujska w jedną całość. Trzy dni później pułk rozpoczął walki z nowymi siłami przeciwnika, a dywizja wyparła Rosjan za Ołę i zajęła pozycje obronne pod Bobrujskiem. Prowadzono tam walki pozycyjne, a co trzy tygodnie następowała wymiana 1 i 3 ps Wlkp. na przyczółku bobrujskim. Pułk wyspecjalizował się w nowej metodzie walki, polegającej na organizowaniu niespodziewanych wypadów, uderzeniu znienacka, nawet małym oddziałem, który potrafił pobić przez zaskoczenie silniejszego przeciwnika i powrócić bez strat własnych. Przeprowadzono wiele takich wypadów. Przykładem takiego wypadu może być noc z 20 na 21 października, kiedy to 9 kompania zaatakowała na wschodnim brzegu Oły dwór Koczorowice oraz wsie Starcy i Sieliszcze, biorąc 180 jeńców (w tym 4 oficerów) oraz zdobywając karabin maszynowy, dwa działa z zaprzęgiem, trzy wozy taborowe i 11 koni. 6 listopada wykonano wypad dwoma batalionami na wsie Bortniki, Pawłowicze i Kuchenki, gdzie wzięto 100 jeńców, zdobyto 4 działa, 4 karabiny maszynowe oraz 6 wozów amunicji. Brawurową akcją pułku była wyprawa na miasteczko Kleczew. Był to klasyczny przykład wypadu na głębokie tyły przeciwnika[29]. Do Bobrujska oddział powrócił 14 grudnia.
106. 561 Batalion Wschodni Batalion został sformowany 1 lutego 1944 r. na centralnym odcinku frontu wschodniego. Podlegał 9 Armii Grupy Armii "Środek". Składał się z czterech kompanii. Pod koniec marca tego roku przeniesiono go do okupowanej północnej Francji. Jako I batalion wszedł w skład 739 Fortecznego Pułku Grenadierów 709 Dywizji Piechoty gen. Karla-Wilhelma von Schliebena, stacjonującej w Normandii. Batalion obsadził nadmorskie miasteczko Flamanville. Po inwazji wojsk alianckich 6 czerwca 1944 r., prowadził ciężkie walki z Amerykanami na Półwyspie Cotentin. Batalion został zniszczony pod koniec czerwca tego roku podczas obrony Cherbourga.
107. 6 Wileńska Brygada (WiN) Do najpoważniejszych operacji bojowych oddziałów „Młota” należały ciężkie walki prowadzone wspólnie z oddziałem PAS NZW „Burego” w powiecie wysokomazowieckim w kwietniu 1946 roku (Muzyły, Śliwowo – Czochania Góra), opanowanie Łosic i ciężkie walki z operacją przeciwpartyzancką w rejonie tego miasteczka w lipcu 1946 roku, rozbicie szeregu posterunków MO jesienią 1946 roku (m.in. Sterdyń, Kosów Lacki, Prostyń, Łapy, Łosice), likwidację 8 tzw. „robotników z Chodakowa” i 2 żołnierzy KBW w grudniu 1946 roku (wszyscy oni byli oddelegowani do pracy w PUBP Sokołów Podlaski przy fałszowaniu wyborów), rozbicie posterunków MO w Międzylesiu, Brańsku, Wyszkach, Klukowie i Nurze zimą i wiosną 1947 roku, rozbicie garnizonu ochraniającego most na Bugu w marcu 1947 roku, opanowanie Wisznic i Rossoszy oraz walkę pod Utrówką w czerwcu 1947 roku oraz rozbicie grupy operacyjnej KBW pod Krynicami w lipcu 1947 roku. W 1948 roku oddziały „Młota” stoczyły szereg ciężkich i krwawych walk z obławami i grupami operacyjnymi UB i KBW, podczas których poległo wielu partyzantów, a kilka oddziałów uległo zniszczeniu.
108. 6 kwietnia * 1944 – Oddział Gestapo pod dowództwem Klausa Barbiego, za zgodą administracji terytorialnej rządu Vichy, dokonał zatrzymania 44 żydowskich dzieci i ich 7 opiekunów, ukrywanych w domu żydowskiego małżeństwa Zlatinów w miasteczku Izieu w departamencie Ain. Spośród 51 zatrzymanych osób końca wojny dożyła tylko jedna z opiekunek.
109. 63 Toruński Pułk Piechoty Na granicy Kaszub, pułk podporządkowany operacyjnie 2.Dywizji Piechoty, chronił granic Polski przed ewentualnym wtargnięciem Niemców. Od 19 kwietnia 1920 r trwało przebazowanie batalionów do Warszawy, by następnie, 30 kwietnia, wyruszyć do Łunińca. Pułk został rozmieszczony w Strakowicach i Ostaszkiewiczach i został taktycznie podporządkowany dowódcy 22. Pułku Piechoty wchodzącemu w skład 9. Dywizji Piechoty. Pierwszy zwycięski bój pułk stoczył 8 maja 1920 r pod Jełaniem, po czym przez Borowiki i Szwed odszedł na linię Berezyny by następnie, zająć Horwal [30] miasteczko leżące przy ujściu Berezyny do Dniepru. Przez następne dni pułk pełnił służbę patrolową, pluton techniczny wybudował dwa mosty tworząc przyczółek mostowy Horwal. Od 14 maja pułk wchodzi w skład XXXI Brygady Piechoty (wraz z 64. Grudziądzkim Pułkiem Piechoty), której dowódcą został podpułkownik Kazimierz Fabrycy. Do 18 czerwca pułk prowadził zaczepno – obronną walkę nad Berezyną i Dnieprem starając się przez częste i energiczne wypady uniemożliwić nieprzyjacielowi zorientowanie się w częściowym osłabieniu frontu 9. Dywizji Piechoty spowodowanym wysłaniem części oddziałów na południe celem odciążenia 3. Armii. Wobec konieczności skrócenia frontu i uzyskania potrzebnych odwodów zapadła decyzja o wycofaniu pułku. Po wysadzeniu mostów na Berezynie pułk wycofał się na linię: Łuki - Jełań – Szwed – Borowiki a potem rzeki Tremla – jezioro Tremla, którą osiągnął 3 lipca. Boje nad Tremlą trwały do następnego dnia. Wobec generalnej ofensywy wojsk sowieckich i znaczącej przewadze nieprzyjaciela wojska frontu północno-wschodniego były zmuszone do odwrotu. Pułk, w czasie odwrotu, pomimo ataków nieprzyjaciela nie stracił ani jednego żołnierza i został wymieniony w rozkazie pochwalnym pułkownika Władysława Sikorskiego - dowódcy Grupy Poleskiej:
110. 635 Batalion Wschodni Batalion został sformowany w sierpniu 1943 r. na Białorusi na bazie III batalionu rozwiązanej Rosyjskiej Narodowej Armii Ludowej (RNNA). Miał cztery kompanie. Podlegał Grupie Armii "Środek". Na jego czele stanął mjr Nikołaj P. Nikołajew. Zwalczał partyzantkę w rejonie Mohylewa. W listopadzie tego roku batalion przeniesiono do okupowanej północnej Francji. Wszedł w skład 752 Pułku Grenadierów do Zadań Specjalnych 709 Dywizji Piechoty gen. Karla-Wilhelma von Schliebena, stacjonującej w Normandii. Batalion obsadził miasteczko Donville-les-Bains. Po inwazji wojsk alianckich 6 czerwca 1944 r., toczył ciężkie walki z Amerykanami na Półwyspie Cotentin, podczas których został zniszczony.
111. 642 Batalion Wschodni Batalion został sformowany 15 stycznia 1943 r. na okupowanej Białorusi na bazie 5 Kompanii Wschodniej 582 Batalionu Ochronnego i 642 Wschodniej Kompanii Sztabowej Batalionu "Hopfgartern". Batalion miał cztery kompanie. Był podporządkowany niemieckiej 4 Armii Grupy Armii "Środek". Pod koniec października 1943 r. przeniesiono go do okupowanej północnej Francji. Wszedł w skład 7 Armii. Dowództwo objął kpt. Heinz Plate. Stacjonował w miasteczku Beauregard na północny wschód od Caen. W poł. kwietnia 1944 r. stał się IV Batalionem 736 Pułku Grenadierów 338 Dywizji Piechoty. W maju tego roku rozmieszczono go na wybrzeżu Normandii. W czerwcu brał udział w walkach obronnych z inwazyjnymi wojskami alianckimi, ponosząc bardzo duże straty. Resztki batalionu zdołały wycofać się do Alzacji, gdzie zostały podporządkowane 716 Dywizji Piechoty. Po jej zniszczeniu w październiku przekształcono je w Russische Bataillon 642. Na pocz. 1945 r. oddział przybył na poligon wojskowy Heuberg, gdzie wszedł w skład nowo formowanej 2 Dywizji Piechoty Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji.
112. 65 Starogardzki Pułk Piechoty Na rozkaz dowódcy Dywizji Strzelców Pomorskich, w październiku 1919 roku w miasteczku Pakość, z 2 oficerów, 35 podoficerów i 204 szeregowych stworzono kompanię strzelecką. Był to zalążek Starogardzkiego Pułku Strzeleckiego. Dowództwo objął kapitan Stefan Meissner. Już 10 listopada kadra zostaje przeniesiona do Mogilna, gdzie dzięki stałemu napływowi ochotników w styczniu 1920 roku rozrasta się do siły batalionu (9 oficerów i 460 szeregowych). W składzie Dywizji Strzelców Pomorskich 19 stycznia 1920 roku pułk wkracza do Torunia i po krótkim pobycie w mieście, 2 lutego zostaje przeniesiony do Starogardu. Tam następuje dalszy szybki rozwój pułku a jego dowódcą zostaje major Eustachy Serafinowicz. Stworzone zostają dwa kolejne bataliony posiadające po 4 kompanie strzeleckie. Wzmocniono kompanię ciężkich karabinów maszynowych i utworzono pluton telefoniczny. Od początku marca oddziały pułku pełnią służbę graniczną w Tucholi, koło Opalenia i straż przy ważnym moście kolejowym na Wiśle. Rozkazem dowódcy 16 Dywizji Piechoty pułk 5 marca 1920 roku otrzymuje nową nazwę 65 Pułk Piechoty Starogardzki. 24 marca 1920 roku w skład pułku włączony został 49 Pułk Strzelców Kresowych. Według raportu z tego samego dnia stan pułku wynosił: 13 oficerów, 1056 szeregowych i 6 ciężkich karabinów maszynowych.
113. 663 Wschodni Batalion Został utworzony pod koniec października 1942 r. z czterech kompanii 9, 10, 11 i 12 Estnischen Sicherungs-Abteilung 186. Składał się w większości z Rosjan. Był podporządkowany niemieckiej 18 Armii Grupy Armii "Północ". Działał w okupowanych północnych obszarach ZSRR. W październiku 1943 r. przeniesiono go do okupowanej południowej Francji. Stacjonował w miasteczku Salin-de-Giraud. Podlegał 19 Armii, ochraniającej wybrzeże Morza Śródziemnego. Na pocz. grudnia tego roku został podporządkowany 338 Dywizji Piechoty gen. Rene de l'Homme de Courbière'a. W poł. kwietnia 1944 r. wszedł w skład 759 Pułku Grenadierów 338 DP jako I batalion. W sierpniu tego roku, po zniszczeniu pułku w ciężkich walkach z wojskami alianckimi pod Rhônetalem, podczas których Rosjanie też ponieśli duże straty, batalion odzyskał samodzielność. Pod koniec 1944 r. przeniesiono do obozu w Münsingen, gdzie wszedł w skład nowo formowanej 1 Dywizji Sił Zbrojnych Komitetu Wyzwolenia Narodów Rosji.
114. 70. rocznica rzezi wołyńskiej Ewa Szakalicka jako pomysłodawca i organizatorka społecznych obchodów zgłosiła zgromadzenie publiczne, które rozpoczęła msza w kościele św. Aleksandra. Następnie przeszedł Marsz Pamięci z pl. Trzech Krzyży Traktem Królewskim na pl. Zamkowy. W pochodzie uczestniczyli parlamentarzyści, duchowni, działacze organizacji kresowych, kombatanci oraz krewni ofiar UPA, a wśród nich także świadkowie brutalnych zbrodni na Polakach. W marszu wzięli udział także członkowie grup rekonstrukcyjnych, harcerze i mieszkańcy stolicy. Uczestnicy marszu trzymali także transparenty m.in. z napisami: „Ludobójstwo wołyńsko-małopolskie; pamięć niewygodna”, „Kresowianie żądają prawdy”, „Prawda, pamięć, potępienie”, „Nie o zemstę, ale o pamięć wołają ofiary!”, „Polska-Ukraina; Przyjaźń, partnerstwo; OUN, UPA – hańba, potępienie”. Zgromadzenie zakończył Koncert Pamięci na plenerowej scenie na Pl. Zamkowym z udziałem m.in.: Lecha Makowieckiego, Teatru Muzycznego Od Czapy i Piotra Bajusa, który poprowadził Jan Pospieszalski[31][32][33][34][35]. Wieczorem przed kościołem św. Anny odbył się pokaz filmów dokumentalnych o ludobójstwie na Polakach Wołyń 1943, Małopolska Wschodnia 1944: „Skrawek piekła na Podolu” reż. Jolanta Kessler-Chojecka, „Wyrok śmierci” reż. Ewa Szakalicka, „Było sobie miasteczko” reż. Tadeusz Arciuch i Maciej Wojciechowski, „Ballada o Wołyniu” sfilmowane przedstawienie Teatru Nie Teraz – 11 lipca.
115. 78 Pułk Piechoty (II RP) W pierwszej dekadzie lutego 1920 roku w Baranowiczach został utworzony Baon Zapasowy Słuckiego Pułku Strzelców pod dowództwem podpułkownika Stanisława Szymanowicz-Szymańskiego[b]. Zalążkiem batalionu byli oficerowie i szeregowi przeniesieni z innych pułków 1 i 2 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Już 10 kwietnia został sformowany Słucki Pułk Strzelców składający się z dwóch czterokompanijnych batalionów i kompanii technicznej. Rekruci, rocznika 1901, pochodzili z Powiatowych Komend Uzupełnień z Płocka, Warszawy, Łodzi i Mińska Mazowieckiego[36]. Pierwszym dowódcą pułku został podpułkownik Jan Januszewski. I choć nazwa wyróżniająca – „słucki” pozostała, to powiat słucki na podstawie traktatu podpisanego po wojnie polsko-bolszewickiej znalazł się w granicach Rosji. 29 kwietnia pułk wyjechał do Grodna, gdzie pełnił w twierdzy służbę wartowniczą i prowadził dalsze szkolenie rekrutów, zaś 31 maja został skierowany na linię demarkacyjną polsko-litewską, do dyspozycji gen. Majewskiego, dowódcy 7 Armii. Tam objął odcinek od jeziora Tauroginie aż po Dyneburg. II batalion pułku dostał rozkaz opuszczenia linii demarkacyjnej i został przetransportowany do Ignalina a potem marszem ruszył w kierunku miasteczka Widze, które w międzyczasie zajęli Rosjanie. W związku z tym otrzymał rozkaz bronienia rzeki Dzisny, na odcinku od jeziora Dzisna do miasteczka Melegiany. 8 lipca zmasowany atak wojsk sowieckich, przy ich miażdżącej przewadze, po bohaterskiej obronie (dwie kompanie zaginęły bez wieści i już nigdy do jednostki nie wróciły) spowodował odwrót batalionu. Następną linie obrony utworzył on w okolicach wsi Nowa Derewnia a po przełamania i tej pozycji – dalszy odwrót przebiegał wzdłuż torów linii kolejowej WilnoŚwięciany. Koło Czerwonego Dworu otrzymał rozkaz przejścia do dyspozycji dowódcy IV Brygady Litewsko-Białoruskiej z 2 DLit-Biał. i 15 lipca stanął w Niemenczynie. I batalion pułku pozostał na linii demarkacyjnej do 7 lipca. 2 kompania tego batalionu, która miała utrzymywać łączność z II batalionem, w drodze do wsi Dogomoły, została otoczona przez Litwinów i wzięta do niewoli. Reszta batalionu wprost z linii demarkacyjnej rozpoczęła odwrót w kierunku na Święciany. Pod wsią Kożaczyzna, 9 lipca, batalion stoczył zwycięski bój z wojskami bolszewickimi. W czasie dalszego odwrotu 1 kompania została otoczona przez kawalerię wroga i do macierzystej jednostki nigdy już nie wróciła. 3 i 4 kompanie, które dotarły do Święcian, zostały włączone do białostockiego pułku strzelców.
116. 795 Gruziński Batalion Piechoty Został utworzony 8 lipca 1942 r. w Kruszynie koło Radomia. Wchodził w skład Legionu Gruzińskiego. Na czele batalionu stanął por. Schirr. Kolejnym dowódcą był por. Ziller. Funkcję szefa sztabu pełnił por. Knabe. Dowództwo 1 kompanii objął b. kapitan Armii Czerwonej Czilaszwili, 2 kompanii – emigrant por. Czeszelaszwili, 3 kompanii – b. kapitan Armii Czerwonej Cereteli, 4 kompanii karabinów maszynowych – Łomatidze, a 5 kompanii sztabowej – Niemiec por. Kam. Oddział liczył ok. 920 ludzi, w tym ponad 40 Niemców. Otrzymał nieformalną nazwę "Szałwa Magłakelidze". W poł. lipca tego roku przeniesiono go do Zielonki pod Warszawą. W poł. sierpnia został przetransportowany na front wschodni na południową Ukrainę z podporządkowaniem niemieckiej 23 Dywizji Pancernej gen. Erwina Macka. Walczył w rejonie Piatigorska. Na pocz. października zdezerterowała grupa Gruzinów. Niemcy natychmiast wycofali batalion na tyły. Nie przeszkodziło to kolejnym dezercjom. Większość gruzińskich żołnierzy została schwytana i rozstrzelana. W poł. października batalion został rozbrojony. Pod koniec listopada Gruzinów przeznaczono do budowy fortyfikacji polowych w rejonie wsi Krupsko-Ulianowskij. Na początku grudnia Sowieci zaatakowali te pozycje, co zmusiło Niemców do uzbrojenia batalionu, który wziął udział w ciężkich walkach obronnych. Następnie wycofał się on wraz z wojskami niemieckimi na Kubań. Stamtąd w połowie lutego 1943 r. został ewakuowany drogą lotniczą na Półwysep Kerczeński. Liczył wówczas jedynie 44 Niemców i 246 Gruzinów. Pod koniec kwietnia tego roku powrócił do Kruszyny, gdzie został uzupełniony. Na początku lipca przeniesiono go do Radzynia. Od połowie sierpnia do poł. września ochraniał linie kolejowe, mosty, drogi w rejonie Radzynia. Podczas kilku potyczek z polskimi partyzantami stracił 2 zabitych, 2 rannych i 9 zaginionych. 10 Gruzinów zdezerterowało. W poł. października batalion został przetransportowany do okupowanej północnej Francji z przydziałem do niemieckiej 709 Stacjonarnej Dywizji Piechoty gen. Eckkarda von Geyso, a od poł. grudnia gen. Karla-Wilhelma von Schliebena. Na początku maja 1944 r. Gruzinów rozmieszczono na wybrzeżu normandzkim w rejonie miasteczka Turqueville w składzie 739 Fortecznego Pułku Grenadierów. Po inwazji wojsk alianckich w Normandii 6 czerwca tego roku, walczył z amerykańskimi spadochroniarzami ze 101 Dywizji Powietrznodesantowej, po czym mocno osłabiony wycofał się do Cherbourga, gdzie skapitulował 30 czerwca.
117. 8 Drezdeńska Dywizja Piechoty Brak możliwości zakwaterowania w Siedlcach całej dywizji[c] spowodował konieczność przeniesienia formowania jednostek w lasy leżące na południe od miejscowości Mordy. 6 września dowództwo i sztab dywizji przeniesiono do Mord. 34 pułk rozlokowano w rejonie wsi Jajki, 37 pułk artylerii lekkiej we wsiach Pruszyn i Krzymosze, a 32 pułk w lesie 2 km na północ od wsi Klimonty. Pododdziały dywizyjne rozmieszczono koło wsi Głuchów, Głuchówek i miasteczka Mordy.
118. 8 Oszmiańska Brygada Armii Krajowej 8 Brygada "Tura", po krótkiej nawale ogniowej, uderzyła od wschodu, przełamała linię obrony i wdarła się do centralnej części miasteczka. Utrzymała ją do momentu, gdy od zachodu, z marszu uderzyła Brygada "Szczerbca", forsując zachodnią linię obrony i nawiązując w centrum miejscowości styczność z 8 Brygadą. Litwini złożyli broń. Nieprzyjaciel stracił 23 zabitych, do niewoli trafiło ponad 230 jeńców[37].
119. 8 Pułk Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego : Pod miasteczkiem Komarowem batalija wielka,
120. 8 listopada ** Incydent w Venlo: z holenderskiego miasteczka Venlo przy granicy z III Rzeszą zostali podstępnie uprowadzeni przez funkcjonariuszy niemieckiej służby bezpieczeństwa Sicherheitsdienst dwaj wysocy oficerowie brytyjskiego wywiadu MI6: kpt. Sigismund Payne Best i mjr Richard Henry Stevens.
121. 80 Pułk Piechoty (II RP) 25 grudnia 1919 roku w miasteczku Kublicze pułk dołączył do II Brygady Litewsko-Białoruskiej pułkownika Czesława Mączyńskiego. 7 stycznia 1920 roku w czasie udanego wypadu na Czereświaty poległ pierwszy żołnierz pułku, szeregowiec Safran Ilukowicz. 2 kwietnia 1920 roku dowództwo pułku objął major Wincenty Rutkiewicz, przybyły z Mińskiego Pułku Strzelców. Pułkownik Kowalski został oddany do dyspozycji Naczelnego Dowództwa. W drugiej połowie kwietnia 1920 roku do pułku dołączył II batalion kapitana Tarasiewicza, zorganizowany w Batalionie Zapasowym w Nieświeżu[38]. 21 maja 1920 roku dowództwo pułku przejął podpułkownik Kazimierz Rybicki, dotychczasowy dowódca Grodzieńskiego Pułku Strzelców i czasowo pełniący obowiązki dowódcy I Brygady Litewsko-Białoruskiej.
122. 800 Words Popularny felietonista z Sydney, George Turner kupuje przez Internet dom w Nowej Zelandii. Wraz z nastoletnimi dziećmi – Shay i Arlo przeprowadza się do miasteczka Weld, aby tam rozpocząć nowe życie po śmierci swojej żony – Laury.
123. 81 Pułk Strzelców Grodzieńskich Po zdobyciu Stołowicz pułk pozostawał dłuższy czas w rejonie miasteczka, obsadzając linię okopów niemieckich z okresu I wojny światowej. 7 sierpnia pułk przeszedł do działań pościgowych, zatrzymując się ostatecznie na rubieży rzeki Ptyczy i pozostał w tym rejonie do 2 października 1919. Zadanie pułku polegało na zamknięciu luki w ugrupowaniu między rzekami Berezyną i Ptyczą.
124. 82 Dywizja Powietrznodesantowa (USA) Samoloty przewożące spadochroniarzy wystartowały z lotnisk w Anglii 5 czerwca ok. godziny 22:00. 82 Dywizję zrzucono wraz z niedoświadczoną w boju 101. Dywizją Powietrznodesantową w zachodniej flance strefy inwazyjnej. Celem "osiemdziesiątej drugiej" było miasteczko Ste. Mere Eglise (w którym krzyżowały się drogi z Caen do Cherbourga i drogi wylotowe z plaż), oraz mosty na rzekach Douve i Merderet. W wyniku silnej obrony przeciwlotniczej samoloty przewożące spadochroniarzy straciły szyk, co spowodowało duże rozproszenie desantu. Jedynym pułkiem, który wylądował dokładnie w swojej strefie zrzutu, był 505. Jeszcze przed świtem zdobył Ste. Mere Eglise, które tym samym stało się pierwszym francuskim miasteczkiem wyzwolonym przez Aliantów. Pozostałe pułki dywizji nie miały tyle szczęścia. 507 i 508 lądowały daleko od swoich stref zrzutu, wielu spadochroniarzy zginęło w bagnach rzeki Merderet. Mimo rozproszenia i sporych strat, przypadkowe grupy "All Americans" organizowały się i osiągały cele, o których nigdy nie słyszały, często pod dowództwem oficerów, których widzieli pierwszy raz w życiu. Wieczorem 6 czerwca przybył "pociąg szybowcowy" 325 pułku piechoty szybowcowej, przywożąc dla 82 dywizji ciężki sprzęt i amunicję. Tego samego wieczora nastąpiło połączenie z wojskami lądującymi na plaży Utah (m.in. z 4 dywizją piechoty).
125. A Pub with No Beer W 1959 Slim Dusty skomponował i nagrał "ciąg dalszy" tej piosenki zatytułowany "The Answer to a Pub with No Beer", w piosence wyjaśnia, że piwa zabrakło z powodu awarii samochodu dostawczego i opisywał, co mieszkańcy miasteczka bez piwa robili, aby zaradzić temu problemowi.
126. A Vampyre Story Gra podzielona jest na dwa główne obszary – Zamek Wargów – dom porywacza Mony, Szprytka von Kiefera i jego matki, baronowej von Kiefer oraz pobliskie miasteczko, Przystań Vlada. Filmik końcowy, wskazuje na kontynuację historii Mony i Frodericka w zapowiedzianej drugiej części A Vampyre Story 2: Bat’s tale.
127. A quartz bead Młoda dziewczyna imieniem Raina przybywa do pewnego miasteczka, aby objąć w posiadanie tajemniczy Dom Strażnika, do którego klucz dostała od nieznanego jej mężczyzny. Poznaje swojego nowego sąsiada (Szymon) oraz dziwnych ludzi, chcących ją doprowadzić do "swojego pana". Dowiaduje się, że miasto jest zbudowane wokół źródła energii, co pozwala ludziom podnosić swoje umiejętności na poziom magii. Tymczasem zaczyna interesować się nią coraz więcej osób, najczęściej mających wrogie zamiary.
128. A.J. Casson Casson w swej twórczości starał się unikać wpływów Grupy Siedmiu. W latach 30. jego ulubionym motywem stały się miasteczka i wioski Ontario (Elora, Alton), przedstawione na takich obrazach jak: Kościół Anglikański w Magnetawan (Anglican Church at Magnetawan, 1933), czy Letnie słońce (Summer sun, 1940). Jego sztuka stanowi wyrafinowane przeniesienie pól i lasów Ontario na płótno. Obrazy Cassona, starannie wykończone, umiejętnie skomponowane, przenika cisza, która czasami wydaje się niepokojąca[39]. Jego styl, zdaniem Harrisa, zawsze cechowała prostota i eliminacja rzeczy nieistotnych.
129. AND1 Firma ta została założona w 1993 roku, w Pensylwanii - w miasteczku Paoli, przez trzech absolwentów University of Pennsylvania – Setha Bergera, Jaya Coena Gilberta i Toma Austina[40]. Jej nazwa wywodzi się od popularnego zwrotu używanego przez amerykańskich komentatorów sportowych. Kiedy gracz zostaje sfaulowany przy próbie rzutu i piłka wpada do kosza, komentator często mówi właśnie "and one!".
130. Aaja Nachle: Zatańcz ze mną * Diya wyszukuje w miasteczku osoby mogące odtworzyć sławną historię średniowiecznych kochanków perskich Layli i Majnuna. Odgrywana miłość staje się rzeczywistą miłością Anokhi i Imrana. Motyw przedstawienia w filmie też m.in. – w Swades, Dil To Pagal Hai, Lajja, Życie w... metropolii, Andaaz, czy Kabhi Haan Kabhi Naa.
131. Abd al-Karim Kasim Gdy Kasim ukończył szósty rok życia, jego rodzina przeniosła się do Suwarji, niewielkiego miasteczka nad Tygrysem, a następnie, w roku 1926 – do Bagdadu. Kasim był wyśmienitym uczniem; podczas nauki w szkole średniej otrzymywał stypendium rządowe. Po ukończeniu edukacji w roku 1931 nauczał w szkole podstawowej w Szamijja (od 22 października 1931 do 3 września 1932). Później został przyjęty do Szkoły Wojskowej. W roku 1934 ukończył ją ze stopniem podporucznika. Później uczęszczał do Szkoły al-Arkan (sztabu irackiego) i zakończył ją z wyróżnieniem (stopniem A) w grudniu 1941 roku. W 1951 ukończył kurs oficerski w Wielkiej Brytanii.
132. Abderrahman Kabous Kabous urodził się we francuskim miasteczku Meaux w rodzinie marokańskich emigrantów. Piłkarską karierę rozpoczął w klubie FC Sochaux-Montbéliard, jednak nie przebił się do pierwszego składu i występował tam tylko w czwartoligowych rezerwach. W 2005 roku wyjechał do Szwecji. Przez rok występował w drugoligowcu IFK Norrköping, jednak nie zdołał z nim awansować do pierwszej ligi. W 2006 roku odszedł do innego drugoligowca, Degerfors IF, gdzie grał przez kolejny rok. Na początku 2007 roku Abderrahman został zawodnikiem bułgarskiego CSKA Sofia, z którym wywalczył wicemistrzostwo Bułgarii, a w sezonie 2007/2008 wystąpił w Pucharze UEFA. Na początku 2008 roku w ostatnim dniu okna transferowego przeszedł do hiszpańskiego Realu Murcia.
133. Abel Murcia Urodził się w Katalonii w miasteczku Vilanova i La Geltrú 45 kilometrów na południe od Barcelony. Jego rodzice pochodzą z La Manchy. Ukończył studia iberystyczne na uniwersytecie w Barcelonie.
134. Abenakowie Abenakowie przysporzyli wielu kłopotów kolonistom na początku XVIII wieku. Byli rzekomo podżegani przez francuskiego misjonarza-jezuitę, o. Rale’a[41], który prowadził misję katolicką w okolicach dzisiejszego miasteczka Norridgewock w górnym biegu rzeki Kennebec. Anglicy wysłali przeciw misji ekspedycję karną w roku 1622; o. Rale został zabity, a w jego papierach znaleziono słownik języka abenackiego, który opracowywał[42].
135. Aberaeron W dziele Henry'ego Gastineau Wales Illustrated in a Series of Views opublikowanym w 1810 znajduje się fragment: „nieopodal miasteczka znajduje się starodawna twierdza zwana Castell Cadwgan, ponoć wzniesiona przez króla Cadwgana około roku 1148”. W A Topographical Dictionary of Wales, opublikowanym w 1833, Samuel Lewis napisał: „przy brzegu morza, blisko miasteczka, jest okrągłe obozowisko, nazwane Castell Cadwgan, rzekomo zbudowane przez Cadwgana ab Bleddyn, około 1148”[43]. Zanotowano jednak, że Cadwgan ab Bleddyn został zabity w 1111.
136. Abergavenny Abergavenny (wal. Y Fenni) – miasteczko w południowo-wschodniej Walii, w hrabstwie Monmouthshire.
137. Abertamy Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z roku 1529. W 1579 otrzymały status królewskiego miasta i otrzymały herb (prawa miejskie). W latach 15311558 eksploatowano tu złoża srebra, a 15 września 1590 zanotowano silne trzęsienie ziemi. Jednym ze źródeł dochodów mieszkańców, było wytwarzanie cynowych naczyń na bazie surowca z miejscowych złóż. W okresie wojny trzydziestoletniej miasto podupadło do rangi miasteczka.
138. Abington * Abington (ang. Abington Township) – miasteczko w stanie Pensylwania, w hrabstwie Lackawanna
139. Absalomie, Absalomie... Akcja Absalomie, Absalomie... rozgrywa się – jak wiele innych utworów Faulknera – w fikcyjnym hrabstwie Yoknapatawpha w stanie Missisipi. Centralną postacią powieści jest Thomas Sutpen, właściciel plantacji zwanej Setką Sutpena. Sutpen, biały awanturnik szkockiego pochodzenia, o podejrzanej przeszłości, do Yoknapatawpha przybył w 1833 i – opierając się na korzystnym zakupie indiańskiej ziemi i pracy murzyńskich niewolników – doszedł do znacznego majątku. Ożenił się z córką szanowanego obywatela miasteczka i urodziła mu się z tego małżeństwa dwójka dzieci (Henry w 1839 i Judith w 1841). Niemniej jednak, zaplanowany przez Sutpena rozkwit jego rodu unicestwia seria nieszczęśliwych wydarzeń, mających korzenie w nim samym i jego postępowaniu. Punktem kulminacyjnym tych wydarzeń jest zabójstwo narzeczonego Judith, Charlesa Bona, przez jego przyjaciela Henry’ego tuż po zakończeniu wojny secesyjnej.
140. Abu Ghausz Leży w Górach Judzkich w odległości około 10 km na zachód od Jerozolimy, w otoczeniu miasteczka Kirjat Je’arim, wiosek Kefar ha-No’ar Kirjat Je’arim, Ajn Rafa i Ajn Nakkuba, moszawów Bet Nekofa i Jad ha-Szemona, oraz kibuców Ma’ale ha-Chamisza i Kirjat Anawim.
141. Abu Rawasz Abu Rawasz – północna część nekropoli memfickiej, położona 10 km na północ od Gizy. Nazwa jej pochodzi od znajdującego się w pobliżu współczesnego miasteczka arabskiego, liczącego w 2006 roku 17 285 mieszkańców.
142. Abu Rudajs Abu Rudajs (Abu Rudejs; arab. ابو رديس) – miasteczko w Egipcie w południowej części Półwyspu Synaj w muhafazie Synaj Południowy nad Morzem Czerwonym.
143. Abu Snan Historycy podają rozbieżne daty założenia osady. Jedni wskazują na XI, inni na XIII wiek[44]. Pierwotną nazwą wioski było Nijmat al-Subah. Była ona położona na wzgórzu, około 2 km od obecnej lokalizacji. W 1250 roku krzyżowcy wybudowali tutaj zamek nazwany Busnen[45]. W 1617 roku druzyjski emir Fahr ed-Din al-Mani wybudował tutaj pałac dla swojego syna Aliego[46]. W wyniku I wojny światowej w 1918 roku cała Palestyna przeszła pod panowanie Brytyjczyków. Przyjęta 29 listopada 1947 roku Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 w sprawie podziału Palestyny przyznawała rejon miejscowości Abu Snan państwu arabskiemu[47]. Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny na początku 1948 roku do miasteczka wkroczyły siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej, które paraliżowały żydowską komunikację w całym obszarze Zachodniej Galilei. Podczas I wojny izraelsko-arabskiej Izraelczycy przeprowadzili w tym rejonie operację „Dekel”, i 10 lipca 1948 roku bez walki zajęli Abu Snan. W przeciwieństwie do wielu arabskich wiosek w Galilei, Izraelczycy nie wysiedlili jej mieszkańców. Dzięki temu Abu Snan zachowała swój arabski charakter[48]. Prawa niezależnego samorządu lokalnego osada otrzymała w 1964. Od tego momentu ma możliwość wybierania własnej lokalnej rady samorządowej[49]. Podczas intifady Al-Aksa mieszkaniec Abu Snan wysadził się 9 września 2001 roku na stacji kolejowej Naharijja, zabijając 3 Izraelczyków i raniąc kolejnych 30 osób. Był to pierwszy samobójczy zamach terrorystyczny przeprowadzony przez izraelskiego Araba[50].
144. Abu Zanima Abu Zanima (arab. أبو زنيمة , Abū Zanīma) – miasteczko w Egipcie w południowej części Półwyspu Synaj w muhafazie Synaj Południowy, nad Zatoką Sueską nad Morzem Czerwonym. Ośrodek wydobycia ropy naftowej (złoża Abu Rudajs, Wadi Fajran), eksploatacja rud manganu, żelaza, port wywozu manganu, ropociąg z pól naftowych. Port morski.
145. Abu al-Fadul Tereny wioski Abu al-Fadul zostały przyłączone do miasteczka Be’er Ja’akow.
146. Acatlán (Hidalgo) Tereny, na których powstało późniejsze miasto podlegały zwierzchnictwu trybutarnemu Azteków. Po upadku imperium azteckiego weszły one w skład Nowej Hiszpanii i zostały początkowo nadane jako encomienda, a następnie stały się terenem zamieszkałym przez cieszących się autonomią Indian Nahua i Otomi. Istnienie samego miasteczka, założonego prawdopodobnie w roku 1518 zostało po raz pierwszy udokumentowane na mapie z roku 1564. W połowie XVI wieku powstał w Acatlán kościół i klasztor augustianów. Obecnie klasztor jest opuszczony ale wciąż pozostaje jednym z najbardziej charakterystycznych budynków miasta.
147. Ach, ten Andy! Serial opowiada o przygodach Andy'ego Larkina, nastolatka mieszkającego w kanadyjskim miasteczku East Gackle. Pasją Andy'ego jest wycinanie innym kawałów – wymyśla ich kilka dziennie, jednak nie wszystkie zostają wykonane. W realizacji dowcipów Andy'emu pomagają przyjaciel Danny Picket oraz Mush, dostawca pizzy. Choć Andy i Danny uważają, że ich żarty są cudowne i genialne, mieszkańcy miasta East Gackle są przeciwnego zdania – przeważnie kończą się one dla nich czymś niemiłym.
148. Achituw Leży w północno-wschodniej części równiny Szaron, w otoczeniu miasta Hadera, miasteczka Zemer, moszawów Omec i Sede Jicchak, oraz kibuców Ha-Mapil, En ha-Choresz, Giwat Chajjim (Ichud), Lehawot Chawiwa i Maggal.
149. Achremowce Achremowce (biał. Ахрэмаўцы; ros. Ахремовцы; hist. również Achramowce) – agromiasteczko na Białorusi, w rejonie brasławskim obwodu witebskiego, około 8 km (w prostej linii) na południowy wschód od Brasławia, nad jeziorem Drywiaty; siedziba sielsowietu.
150. Achtopol Miasto zostało założone około 430 r. p.n.e. przez greckich kolonizatorów z Aten. Uważa się, że założenie miasteczka ma związek z działalnością Peryklesa na wybrzeżu Morza Czarnego. W najstarszych wzmiankach miejscowość nazywana była Ablikon Tichos ( ściana Tichosa). Po najazdach barbarzyńców w V-VII wieku, miasto zostało odbudowane przez bizantyjskiego dowódcę, Agathona, który nazwał je Agathopol. Agathopol zaczął funkcjonować jako centrum targowe, od kiedy zaczęto tu bicie monet. Był również portem przeładunkowym. Po upadku Bizancjum rozpoczął się okres niewoli tureckiej (1453-1913 r.). Wówczas miasteczko zostało przemianowane na Achtembol. We wrześniu 1913 roku Achtopol znalazł się na terytorium Bułgarii. Ludność grecka i turecka została wygnana. Wiek XX był dla Achtopola pasmem wielu tragedii. W 1918 roku w siedzibie wójta wybuchł pożar[51]. Trzeba dodać, że cała ówczesna zabudowa miasteczka była drewniana. Z powodu silnego wschodniego wiatru ogień w ciągu zaledwie paru godzin strawił prawie wszystkie budynki. Zachowały się jedynie dzwonnica cerkwi Święta Wniebowzięcia, szkoła i parę domów we wschodniej części miasteczka. Rok 1919 rozpoczął się dla Achtopola epidemią hiszpanki. Miasto po pożarze było pozostawione bez jakiejkolwiek opieki medycznej. Wskutek pożaru i epidemii hiszpanki populacja Achtopola zmniejszyła się z 4800 osób do zaledwie 1202 osób. W Wielkanoc 1938 skały z nasypu ochronnego w porcie obsunęły się i spadły na zacumowane w porcie statki. W czerwcu 1945 roku kolejny pożar strawił doszczętnie 20 domostw w górnej dzielnicy Achtopola. Zimą 1973 o skały rozbił się turecki statek. Do morza dostały się beczki z sodą kaustyczną, co spowało katastrofę ekologiczną, skutecznie zatuszowaną i przemilczaną przez ówczesne władze[52].
151. Achuzzat Barak Wioska Achuzzat Barak jest położona na wysokości od 140 do 180 metrów n.p.m. we wschodnim skraju intensywnie użytkowanej rolniczo Dolinę Jezreel w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Osada leży u podnóża północnych zboczy masywu góry Giwat ha-More (515 m n.p.m.). Okoliczny teren łagodnie opada w kierunku północnym i północno-wschodnim. Na zachód od osady przepływa strumień Tevet. W jej otoczeniu znajdują się miasto Afula, miasteczka Iksal i Kefar Tawor, moszawy Kefar Gidon i Tel Adaszim, kibuce Mizra i Dawerat, oraz arabskie wioski Na’in i Ad-Dahi. Na południowy wschód od wioski jest strefa przemysłowa Alon Tawor oraz baza wojskowa Na’ura.
152. Acle Acle - miasteczko w Anglii (Wielka Brytania), w regionie East of England, w hrabstwie Norfolk. W 2001 roku miasto to na powierzchni 9,46 km² zamieszkiwało 2 732 osób. Miasto położone jest nad rzeką Bure.
153. Ad-Dachila Znajduje się tu kilkanaście miejscowości (w tym dwa miasteczka – Mut i Al-Kasr) , które zamieszkuje łącznie około 75 tys. mieszkańców. Jest to jedna z najgęściej zaludnionych oaz w Egipcie.
154. Adam Bartosz W 1982 zorganizował – pierwszą po wojnie wystawę poświęconą Żydom (poza ŻIH-em) – Żydzi w Tarnowie. Jeden z inicjatorów powołanego w 1988 Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej[53], od 1996 jego prezes. Pomysłodawca i organizator dorocznych obchodów Dni Pamięci Żydów Galicyjskich realizowanych w Tarnowie i okolicznych miasteczkach[54][55]. Realizator projektu opieki nad żydowskimi cmentarzami na terenie Galicji.
155. Adam Biedrzycki * 2006: Kryminalni jako policjant Bieniek, komendant posterunku w miasteczku
156. Adam Chreptowicz Oprócz parafii prawosławnej, obsługiwanej przez uposażonego w 2 włóki popa oraz parafii katolickiej, którą administrował pleban krasnoborski, Adam Chreptowicz wybudował na przełomie XVI i XVII wieku (dokładna datacja nie jest znana) cerkiew i klasztor, gdzie osadził mnichów obrządku wschodniego. Kiedy przybyli tu mnisi, i czy byli to jeszcze prawosławni (przed 1596 r.), czy już unici, również nie da się precyzyjnie określić. Więcej danych wskazuje na unitów. W 1627 r. Adam Chreptowicz dał zamianę funduszu bazylianom krasnoborskim, ponieważ w wyniku morowego powietrza, które nawiedziło dobra krasnoborskie wszyscy poddani monasterscy wymarli. W związku z tym Adam nadał nową fundację w Nowogródku, dokąd wyszli zakonnicy. Lecz aby cerkiew krasnoborska nie pozostawała bez uposażenia, ufundował przy niej 3 włóki ziemi. Oddzielnie ufundował w miasteczku Osinkach (Sztabin) cerkiew, przy której nadał dom na mieszkanie parochowi. W tym samym roku z powodu zarazy nastąpiła zamiana uposażenia plebana katolickiego. W Spisie dokumentów kościoła krasnoborskiego pod datą 5 lutego 1627 r. czytamy: Fundusz albo zamiana wsi Krzywej na wieś Lebiedziony, w której włók osiadłych 8, z poddanymi 24, oraz za korcowszczyznę, nadaje w końcu tej wsi folwark (...) In autentico na pergaminie z podpisem tegoż Adama Chreptowicza, Albrychta Chreptowicza i Michała Chreptowicza z 3 wiszącymi pieczęciami na sznurach jedwabnych.
157. Adam Doboszyński (polityk) W reakcji na zabójstwo przez policję Wawrzyńca Sielskiego, Doboszyński zorganizował bojówki, które w nocy z 22 czerwca na 23 czerwca 1936 opanowały zbrojnie na kilka godzin miasteczko Myślenice, akcja ta została później nazwana „wyprawą myślenicką”. Rozbrojono posterunek policji i zerwano kable telefoniczne. W znajdujących się na rynku sklepach żydowskich stłuczono szyby wystawowe, a znajdujące się w nich towary zostały zniesione na rynek i podpalone. Zdemolowano także synagogę i wychłostano starostę powiatu myślenickiego za faworyzowanie kupców żydowskich i represje wobec działaczy SN.[56] Inne źródła podają, że do chłosty nie doszło[57].
158. Adam Olbracht Przyjemski Przyjemski był posiadaczem znacznego majątku, posiadał miasta Osieczna, Miejska Górka oraz kilkanaście wsi w powiecie krobskim, okazał się bardzo sprawnym administratorem. Wykorzystując swoje wpływy wyjednał w 1623 przywileje dla podupadłego miasteczka Miejska Górka przyczyniając się do jego powtórnego rozwoju. W swoich posiadłościach osadzał emigrantów protestanckich z Czech, Niemiec oraz Śląska, uciekających przed prześladowaniami wojny trzydziestoletniej. W 1638 na terenie wsi Sierakowo założył miasto Rawicz. Przyjemski uzyskał dla niego szereg przywilejów królewskich. Miasto zaprojektował i dokonał pomiarów wrocławski architekt Flandrin. W Rawiczu budowano kramy i jatki, odsprzedawane potem mieszczanom. Miasto jako ośrodek sukienniczy rozwijało się bardzo szybko, gdy w 1643 zabrakło działek pod zabudowę Przyjemski odstąpił na ten cel 137 placów.
159. Adam Sikora (ur. 1960) * 2005: NURT (Kielce) – Boże Ciało – Nagroda Prezesa Zarządu TVP S.A. za „wstrząsający obraz humanitarnej katastrofy małego śląskiego miasteczka, stający się metaforą degradacji człowieka bez pracy i środków do życia”
160. Adam Skorupka * W błękitnym miasteczku - tekst Dorota Gellner (1985)
161. Adam Szengut * 1972: Było niegdyś miasteczko
162. Adam Wiesław Kulik Rodzina Kulików w XVIII wieku mieszkała w Rachaniach, dawnym miasteczku na Ziemi Zamojskiej. Przyszły pisarz spędził dzieciństwo w osadach pracowniczych Cukrowni Wożuczyn (zamojskie) oraz Cukrowni Włostów (kieleckie). W 1962 roku, po śmierci partnera matki pisarza, rodzina wróciła z Włostowa do Wożuczyna. Tutaj ukończył szkołę podstawową ujawniając już wtedy inklinacje literackie. Matura w Technikum Mechanicznym w Tomaszowie Lubelskim (1969). Studiował filologię polską na UMCS w Lublinie (magisterium 1974). Po studiach w szkole oficerów rezerwy w Łodzi, następnie zesłany do „zielonego garnizonu” w Budowie k. Złocieńca (dawny ośrodek przygotowań sportowców niemieckich na olimpiadę w Berlinie), na Wale Pomorskim, gdzie terminował w batalionie rozpoznawczym jako przyszły oficer polityczny. Roczny kurs szkolenia wojskowego zakończony promocją na podporucznika rezerwy. Od września 1975 w Wojewódzkim Domu Kultury w Zamościu jako instruktor ds. teatru i recytacji. Organizował doroczne Przeglądy Małych Form Teatralnych w Zamościu, Sejmiki Wiejskich Zespołów Teatralnych w Tarnogrodzie (1976-80), przeglądy Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego na szczeblu wojewódzkim, Konkursu Recytatorskiego im. Bolesława Leśmiana, który wymyślił. W 1976 powołał Klub Literacki Młodych (później grupa Zamoście). W latach 1978–1983 wydał trzy zbiorowe publikacje literatów z Zamościa w swoim wyborze i redakcji: Almanach KKMP, Modlitwę urojeń szczęśliwych i Pojmowanie słońcem. Pod koniec lat 70. rozpoczyna wędrówkę tropami Bolesława Leśmiana (mieszkał w Hrubieszowie i Zamościu), która po 25 latach zakończy się wydaniem książki Leśmian, Leśmian…[58] Mimo apolityczności (nigdy nie należał do żadnej partii), 28 października 1980 SB rozpoczęła jego inwigilację nadając operacji kryptonim „Niezgoda”. „Figurant sprawy operacyjnego sprawdzenia próbował wykorzystać związki zawodowe do prowadzenia działalności skierowanej przeciwko organom państwowym w Woj. Domu Kultury Zamość”[59]. Donosiło na niego czterech TW, sądząc po tematyce donosów dotyczących spraw prywatnych, musieli to być bliscy znajomi. Inwigilację zakończono 13 sierpnia 1983 r. W grudniu 1981, jako oficer rezerwy, powołany na 3 miesiące do jednostki wojskowej w Hrubieszowie. Była to inna forma internowania tzw. „elementu niepewnego”. W 1982 roku bierze ślub z Marią Małgorzatą Tkaczykówną, przychodzi na świat syn Mateusz Szczęsny. W 1983 w Towarzystwie Wiedzy Powszechnej w Lublinie. Rodzi się córka Łucja Aleksandra (1983). Od 1984 szef działu kultury w Przedsiębiorstwie Usług Socjalnych Budownictwa w Lublinie. Rodzina powiększa się o Joannę Różę (1985). Stan wojenny dławi go psychicznie – nawiązuje listowny kontakt z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim i Czesławem Miłoszem. Pod wpływem przeżyć związanych ze stanem wojennym zmienia koncepcję drugiej powieści pt. Gra. W 1987, wraz z przyjaciółmi artystami malarzami, wyrusza w pierwszą, rowerową podróż po Ścianie Wschodniej z zamiarem odszukania i dokumentowania ocalałych, kresowych reliktów I i II Rzeczypospolitej. Wyprawa przeradza się w pasję poznawczą, dokumentacyjną i popularyzatorską zapomnianych, barwnych, ważnych kulturowo i historycznie ziem wschodniego pogranicza. Z czasem zaowocowała dziesiątkami artykułów prasowych i ponad setką filmów i reportaży zrealizowanych dla wszystkich programów Telewizji Polskiej. W 1989-91 w Tygodniku Wschodnim „Relacje” i „Nowe Relacje” (cykl Z biegiem Bugu). Trudny czas przemian systemowych w kraju, efemeryczność czasopism – w „Tygodniku Współczesnym” pracował tylko 3 miesiące, kazał szukać pewniejszego oparcia. W 1991 roku rozpoczyna pracę w Lubelskim Ośrodku TV. Pozostaje tam do dziś. Telewizyjne filmy z pogranicza wschodniego o mniejszościach narodowych, religijnych, twórcach naszej kultury i sztuki z pograniczem związanych, stały się znakiem rozpoznawczym jego twórczości reporterskiej i dokumentalnej. Z biegiem lat pojawiły się książki o tej tematyce (Droga na południe, KAW Lublin 2002 i Czas hieny, Arcana 2011). Narzucony sobie program przywracania zapomnianych, wschodnich ziem Rzeczypospolitej naturalnemu krwiobiegowi kultury narodowej zaowocował realizacją filmów o twórcach związanych z Ziemią Lubelską i Zamojską jak Artur Grottger, Fryderyk Chopin, Władysław Czachórski, Józef I. Kraszewski, Henryk Sienkiewicz, Karol Lipiński, Bolesław Leśmian, Edward Hartwig, Andrzej Nikodemowicz, Leon Wyczółkowski, czy uczeń Haydna – Franciszek Lessel. W 1996 rodzina powiększa się o Malwinę Wiktorię. Lata 90. XX wieku to intensywna praca w telewizji i spełnienie marzeń o podróżach, odreagowanie „komunistycznego więzienia” za żelazną kurtyną. Wyjeżdża do Paryża (1991), nawiązuje współpracę z Jerzym Giedroyciem i paryską „Kulturą”, realizuje filmy i reportaże na Ukrainie, Litwie, Białorusi i w Austrii. Wojażuje z kamerą po Indonezji, Indiach, Sri Lance i Tajlandii, po Sycylii i Turcji.
163. Adam Zalewski * Małe miasteczko
164. Adamówka * Adamówka – byłe miasteczko, obecnie część Brzeżan
165. Adelebsen (Dolna Saksonia) Adelebsenmiasto (niem. Flecken) i jednocześnie gmina samodzielna (niem. Einheitsgemeinde) w Niemczech w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Getynga. Miasto jest oddalone od stolicy powiatu Getyngi o ok. 15 km. Miejscowość partnerska polskiego Wielunia
166. Adeste Fideles Jedyną pewną informacją o pochodzeniu pieśni jest imię i nazwisko kopisty, który zapisał tekst i melodię popularnej pieśni irlandzkiej - sir John Francis Wade (1711-1786). Autor ten sporządził kopię hymnu między 1743-1744 dla katolickiego chóru w Douai na północy Francji (region Nord-Pas-de-Calais). W XVIII w. w miasteczku chronili się prześladowani przez protestantów na Wyspach Brytyjskich katolicy.
167. Adi (Izrael) Wioska Adi jest położona na wysokości od 160 do 189 metrów n.p.m. wśród wzgórz na północny zachód od Doliny Jezreel w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Na zachód od wioski wznosi się szczyt Har Charbi (208 m n.p.m.). Osada jest oddzielona od niego głębokim wadi, którego dnem płynie niewielki strumień. Na południowy zachód od osady przebiega wadi strumienia Cipori. Stosunkowo płaski dojazd do wioski jest od strony północnej i południowej. W jej otoczeniu znajdują się miasta Kirjat Atta i Szefaram, miasteczka Bir al-Maksur i Ka'abije-Tabbasz-Hajajre, kibuce Harduf i Ramat Jochanan, wioski komunalne Allon ha-Galil i Nofit, oraz arabskie wioski Sawaid Chamrija i Chawalid.
168. Administratorzy Łodzi Aleksy Drewnowicz[60] burmistrz 1775 1777
169. Adolf Abram W powstaniu warszawskim czynnie działał w cywilnej służbie pomocniczej, a następnie wywieziony do Niemiec po kapitulacji oddziałów powstańczych[61]. Wyjechał do USA po zakończeniu wojny i przebywał początkowo w Nowym Jorku, a później w Andes[d]. Imał się różnych zająć.
170. Adolf Daab Najstarsze zachowane zapiski o przodkach Adolfa Daaba pochodzą z 1538 z księgi sądowej miasteczka Groß-Bieberau na terenie księstwa Hessen-Darmstadt (patrz Hesja-Darmstadt), w Hesji.
171. Adolf Dirr Po zdobyciu dyplomu pozostał w Paryżu jeszcze do 1901 r. zarabiając na życie jako nauczyciel. Od 1902 r. Dirr podróżuje dużo po Kaukazie, i tu zarabiając na życie jako nauczyciel - najpierw w państwowej szkole średniej w małym miasteczku w Dagestanie, później (od 1908 r.) w szkołach różnego stopnia w Tbilisi, gdzie naucza języka niemieckiego i angielskiego oraz prowadzi kursy językoznawstwa ogólnego. W lecie 1911 r. zwiedza Abchazję i Osetię, a w 1913 pojedzie na zlecenie Rosyjskiej Akademii Nauk badać język Ubychów w Anatolii.
172. Adolf Eichmann Następnego dnia na spotkaniu (pod kierownictwem Baky'ego) szefa węgierskiej żandarmerii – Lászla Ferency'ego z załogą Eichmanna zdecydowano o podziale Węgier na 6 stref. Każda z nich została przydzielona do jednego dystryktu policyjnego. Żydzi byliby koncentrowani w miastach i miasteczkach, pozbawiani mienia i transportowani do gett. Getta byłyby zakładane w cegielniach lub fabrykach – blisko linii kolejowych. Z nich ofiary byłyby transportowane do Rzeszy – do pracy. 20 tys. węgierskich żandarmów miało odgrywać kluczową rolę w całym procesie. Ferency wyznaczył na szefów okręgów antysemitów o światopoglądzie zbliżonym do swojego. Tajna wiadomość została wysłana do lokalnych posterunków żandarmerii, burmistrzów i rad miejskich, by przeprowadzić rejestrację populacji żydowskiej. Eichmann użył sprytnego wybiegu. Podjął decyzję o deportacji – w pierwszej kolejności – Żydów ze wschodnich prowincji, nie zasymilowanych i nie powiązanych z elitą w Budapeszcie.
173. Adolf Fényes Po ukończeniu sławnego Fasori Gimnázium studiował malarstwo u Bertalan Szekely w Budapeszcie, Maxa Thedy w Weimarze i na Académie Julian w Paryżu, a po powrocie do Budapesztu u Gyula Benczúr. Od 1894 wystawiał obrazy w budapeszteńskiej galerii sztuki. Malował małomiasteczkowe pejzaże, przede wszystkim miasteczka Szolnok.
174. Adolf Martens Adolf Martens urodził się 6 marca 1850 roku w małym miasteczku Bakendorf, leżącym niedaleko Hagenow w Meklemburgii-Pomorzu Przednim. Jego ojciec zajmował się dzierżawą nieruchomości. Ukończył niemiecką szkołę podstawową (tzw.Realschule) w Schwerin. W wieku siedemnastu lat odbył krótką przygodę zawodową jako ślusarz w warsztacie stolarskim Ernsta Brockelmanna w mieście Güstrow.
175. Adolfo Alsina Chcąc bliżej zapoznać się z problemem tubylców, zdecydował się na osobiste zbadanie sprawy. Podczas pobytu w położonym wśród pampy miasteczku Carhué zachorował i zmarł na skutek niewydolności nerek.
176. Adriaen van Ostade Jego ojciec Jan Hendricx pochodził z miasteczka Ostade niedaleko Eindhoven. Stąd zarówno Adriaen oraz jego młodszy brat Isaack przyjęli taki przydomek. W 1634 roku Adriaen van Ostade został członkiem gildii św. Łukasza w Haarlemie; temu cechowi artystów (nie tylko malarzy) przewodniczył w latach 1647, 1661 i 1662. W 1636 r. wstąpił do straży miejskiej. W latach 1638-1640 był żonaty. Drugi raz został wdowcem w 1666 r. Przypisuje się mu blisko 1000 obrazów, na których przedstawiał życie codzienne mieszkańców Holandii. Były to głównie sceny ludowe, najczęściej z życia żebraków, włóczęgów, określane jako gueuseries. Na jego obrazach dominują mistrzowsko i humorystycznie pokazane sceny w chatach chłopskich, szynkach i oberżach. Widzimy palaczy w oparach dymu, pijaków, karciarzy, wiejskich grajków, hulanki, kłótnie i bijatyki.
177. Adršpašskoteplické skály Adršpašskoteplické skály (także Adršpašsko-teplické skály, niem. Adersbach-Weckelsdorfer Felsenstadt) – masyw górski w Sudetach Środkowych, w Czechach, będący fragmentem Gór Stołowych (czes. Broumovska vrchovina), na południe od Kotliny Broumovskiej, w pobliżu miasteczka Teplice nad Metují oraz wsi Adršpach, w północno-wschodnich Czechach.
178. Adwokat (film 1998) Jan Schlichtmann jest adwokatem zajmującym się wywalczaniem finansowych rekompensat dla osób (lub ich rodzin) poszkodowanych na zdrowiu. Jego maksymą jest: „Najlepszym klientem jest biały, zamożny 40-latek, najgorszym – martwe dziecko”. Jednak wbrew swojej regule decyduje się reprezentować grupę mieszkańców podbostońskiego miasteczka, rodziców dzieci zmarłych na białaczkę. Choroba wzięła się prawdopodobnie z powodu zatrucia wód gruntowych przez miejscową garbarnię, za którą stoją dwie potężne korporacje przemysłowo-transportowe. Poza tym jej interesów broni zespół doświadczonych prawników pod kierunkiem Jerome'a Fachera.
179. Aeca Aeca (łac. Diocesis Aecanus) – stolica historycznej diecezji we Włoszech w prowincji Apulia. Była średniowiecznym miasteczkiem ulokowanym w rejonie współczesnej Troi. Obecnie katolickie biskupstwo tytularne. Od 2003 biskupem Aeca jest biskup pomocniczy opolski Paweł Stobrawa.
180. Aerzen Aerzen - miasto (niem. Flecken) i jednocześnie gmina samodzielna (niem. Einheitsgemeinde) w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Hameln-Pyrmont. Hessisch Oldendorf leży nad rzeką Wezerą.
181. Afera Blomberga-Fritscha 27 stycznia 1938 roku po raz ostatni spotkał się z Hitlerem. Zdymisjonowany feldmarszałek wraz z żoną wyjechał do miasteczka przy granicy Włoch, otrzymał ponadto jednorazową odprawę w kwocie 50 000 marek. Do końca wojny pozostał w Bawarii, dzięki temu nie stanął przed Trybunałem w Norymberdze jako oskarżony, lecz miał zeznawać jako świadek (czego nie dożył).
182. Afera poniżej zera Bull Mountain, miasteczko na Alasce. Rick, Pig Pen, Luke i Anthony zajmują się głównie jazdą na snowboardzie i przesiadywaniem w barze Lance'a. Problemy zaczynają się w momencie, kiedy syn założyciela miasta – Ted Muntz – postanawia sprzedać górę niejakiemu Johnowi Majorsowi. Nowy właściciel, wbrew woli mieszkańców, zamierza zamienić tę cichą okolicę w hałaśliwy ośrodek turystyczny. W roli współpracownika widziałby Ricka. Sytuację komplikuje fakt, że razem z Majorsem przybywa jego córka Anna, dawna miłość Ricka. Kiedy Pig Pen, Luke i Anthony zostają zwolnieni, a Lance traci bar – przyjaciele z Rickiem na czele postanawiają pozbyć się z miasta Majorsa i potencjalnych inwestorów.
183. Afula Afula leży w Poddystrykcie Jezreel w Dystrykcie Północnym, w północno-wschodniej części Izraela. W jego otoczeniu znajduje się miasto Migdal ha-Emek, miasteczko Iksal, kibuce Mizra, Merchawja, Jizre’el, Megiddo, Sarid i Ginnegar, moszawy Kefar Gidon, Balfurja, Tel Adaszim, Merchawja, Awital, Metaw, Addirim, Dewora, Gadisz, Ha-Jogew i Kefar Baruch, wioski komunalne Achuzzat Barak i Nir Jafe oraz wioski arabskie Na’in, Ad-Dahi i Sulam. Okoliczne wioski należą do samorządów regionów Emek Jizre’el, Bustan al-Mardż, Megiddo i Ha-Gilboa[62].
184. Agape W pierwszych wiekach wspólnota poza wielkimi metropoliami nie przekraczała ram gościnnego domu. Słowo braterstwo nabierało tu zatem konkretnego znaczenia: bracia, siostry znali się wzajemnie, zwracali się do siebie po imieniu. Kościół w Dura Europos, jeden z najstarszych kościołów domowych, jakie odkryto, przedstawia już rozwinięte stadium budynku przekształconego w miejsce spotkań. Chodzi tu o małe, średnio zaludnione miasteczko z III wieku. Kościół ten składał się zaledwie z sześćdziesięciu osób, czyli tylu, ile liczy duża rodzina.
185. Agatha Christie: I nie było już nikogo Gra rozpoczyna się, gdy ósemka bohaterów dociera do fikcyjnego nadmorskiego miasteczka Sticklehaven. Wszyscy zostali zaproszeni przez tajemniczego „U.N. Owena” do posiadłości na Shipwreck, niewielkiej wyspie położonej na wybrzeżu Devonu[63]. Po przyjeździe do miasteczka postacie spotykają sterowanego przez gracza Patricka Narracotta, brata przewoźnika Freda Narracotta. Narracott oświadcza, że jego brat jest chory, więc to on przewiezie gości na wyspę. W rzeczywistości brat jest poszukiwany za przestępstwo, którego nie popełnił i Patrick ma nadzieję, że na wyspie znajdzie dowody jego niewinności. Kiedy grupa dociera na wyspę, spotyka dwójkę służących, lecz nigdzie nie mogą odnaleźć U.N. Owena. Służący, którzy również nigdy nie spotkali Owena, odtwarzają nagranie pozostawione dla gości, na którym tajemniczy głos oskarża wszystkich obecnych (poza Narracottem) o morderstwa[64]. Narracott szybko orientuje się, że jego łódź została zniszczona, wskutek czego wszyscy zostali uwięzieni na wyspie. Następnie w grze kolejne osoby giną w sposób bardzo zbliżony do opisów w oryginalnej książce. Żadnego z tych morderstw nie da się uniknąć, a gracz zyskuje kontrolę nad fabułą dopiero pod koniec gry. Narracott podczas rozgrywki tropi mordercę i dokonuje różnorodnych odkryć na wyspie. W zależności od wyborów gracza rozgrywka zakończy się jednym z czterech możliwych zakończeń. W zależności od zakończenia przeżywa sam Patrick, Patrick i Lombard, Patrick i Vera lub Patrick, Lombard i Vera. Przeżycie Lombarda i Very jest zgodne z fabułą sztuki, jaką Agatha Christie napisała na podstawie swojej książki (w powieści giną wszystkie postacie).
186. Agatha Christie: Panna Marple opis = W lokalnej gazecie „Chipping Cleghorn” miasteczka Little Paddocks ukazuje się ogłoszenie z treścią mówiącą o zaplanowanym morderstwie. Wszyscy więc w wyznaczonym terminie przybywają do Little Paddocks. Tam, w chwili gdy gaśnie światło, padają strzały. Letitia Blacklock została postrzelona, a w drzwiach leży martwy mężczyzna. Panna Marple, która w tym czasie przebywała u przyjaciółki, pomaga doprowadzić śledztwo do końca.
187. Agnieszka Arnold Najbardziej znane są jej filmy poświęcone zbrodni w Jedwabnem. W 1999 Arnold nakręciła dokument Gdzie mój starszy syn Kain, w którym znalazły się relacje Szmula Wassersztajna i córki właściciela stodoły w Jedwabnem, w której spalono Żydów. W ustaleniach IPN dotyczących pogromu w Jedwabnem podważono wiarygodność Szmula Wasersztejna, wykazując że wiele podawanych przez niego faktów nie znajduje żadnego potwierdzenia w śledztwie[65].
188. Agnieszka Barłóg W styczniu 1945 przystąpiła do organizacji władzy ludowej w Kielcach. Przypadły jej zadania cenzorskie, była naczelnikiem Urzędu Informacji i Propagandy w Kielcach, nadzorowała wydawanie i kolportaż prasy, zakładała oddziały "Ruchu" we wsiach i miasteczkach ziemi kieleckiej. Niebawem została przeniesiona na Pomorze Zachodnie i jako kierowniczka oddziału Urzędu Informacji i Propagandy w Koszalinie organizowała w pobliskich miejscowościach koła Ligi Kobiet. W 1945 uczestniczyła w I zjeździe Polskiej Partii Robotniczej w Warszawie. W latach 1946-1947 pracowała w Szczecinie, gdzie jako pracownik Urzędu Przysposobienia Rolniczo-Wojskowego odpowiadała za poziom oświaty rolniczej zarówno w ogólnych placówkach oświatowych, jak i wyspecjalizowanych szkołach rolniczych. W 1947 odebrała z rąk prezydenta Bieruta Złoty Krzyż Zasługi.
189. Agostino Di Bartolomei Po zakończeniu kariery Di Bartolomei miewał kłopoty natury osobistej. 30 maja 1994 w 10. rocznicę meczu z Liverpoolem popełnił samobójstwo, strzelając do siebie z pistoletu w domu w miasteczku CastellabateBłąd w przypisach: Brak znacznika zamykającego </ref> po otwartym znaczniku <ref>. Jednocześnie radzieccy dowódcy wojskowi wzywali ludność cywilną do mordów i przemocy, dowódca Frontu Ukraińskiego Armii Czerwonej w jednej z odezw napisał: „Bronią, kosami, widłami i siekierami bij swoich odwiecznych wrogów – polskich panów”[66]. Największe zbrodnie popełniono w Rohatynie[67][68][69][70], gdzie dokonano rzezi na żołnierzach polskich i ludności cywilnej, Grodnie, Nowogródku, Sarnach, i Tarnopolu[69][70] oraz w Wołkowysku, Oszmianie, Świsłoczy[71], Mołodecznie i Kosowie Poleskim[72][71]. W rejonie Sarn sowieci rozstrzelali całą wziętą do niewoli kompanię z Batalionu KOP „Sarny”, razem 280 żołnierzy i oficerów[73]. Według niektórych relacji w Grodnie doszło do wiązania polskich jeńców i ciągnięcia ich czołgami po bruku[74]. Do dramatycznych wydarzeń doszło także w Chodorowie, Złoczowie i Stryju[71]. W pobliżu Wilna żołnierze Armii Czerwonej rozstrzeliwali wziętych do niewoli żołnierzy Wojska Polskiego[69][70]. Mszcząc się za opór stawiany w Grodnie poddających się żołnierzy WP masowo rozstrzeliwano[75].
191. Agrocollege w Buczaczu Uczelnia jako szkoła zawodowa powstała w 1939 w Jazłowcu na bazie miejscowej szkoły monasterskiej. Potem w wyniku przekształcenia szkoły powstał technikum zooweterynarijny, który w 1946 został przeniesiony do Buczacza. Do połowy lat 70. XX w., gdy na wschodniej okolice Buczacza rozpoczęły budowę nowych budynków edukacyjnych i pomocniczych, stadionu oraz miasteczka studenckiego technikumu, on działał w budynku dawnej Kasy chorych przy dawnej ul. Kolejowej (potem Potockiego, obecnie ul. Halicka) w mieście.
192. Agromiasteczko
Agromiasteczko Borowe w rejonie lelczyckim
193. Ahlden (Aller) Ahlden (Aller)miasto (niem. Flecken) w Niemczech nad rzeką Aller, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Heidekreis, wchodzi w skład gminy zbiorowej Ahlden.
194. Ahmad Ben Bella Ahmad Ben Bella, Ahmad ibn Billa (arab. أحمد بن بلّة, (ur. 25 grudnia 1916[e] w Maghnii, zm. 11 kwietnia 2012 w Algierze) – pierwszy prezydent Algierii, przez wielu uważany za ojca państwa, urodzony w małym miasteczku Maghnia w zachodniej Algierii w sufickiej rodzinie; współzałożyciel Frontu Wyzwolenia Narodowego. W latach 1962–1965 był premierem Algierii, a od 1963 do 1965 prezydentem[76][77].
195. Ahrobiznes-TSK Romny Ahrobiznes-TSK Romny (ukr. Футбольний клуб «Агробізнес-TSK» Ромни, Futbolnyj Kłub "Ahrobiznes-TSK" Romny) – ukraiński klub piłkarski, mający siedzibę w miasteczku Romny w obwodzie połtawskim.
196. Aiguines opis zdjęcia = Aiguines, plac w miasteczku
197. Ajlabun Miasteczko leży w Dolinie Bejt Netofa, na południowy wschód od Jeziora Tyberiadzkiego, w odległości około 17 kilometrów na północny wschód od miasta Nazaret. W jego otoczeniu znajduje się miasteczka Bu'ejne Nudżejdat, Dejr Channa i Maghar, kibuc Lawi, moszawy Kefar Zetim i Tefachot, wioski komunalne Massad, Micpe Netofa, Avtalion i Hararit, oraz wioska młodzieżowa Hodajot. Na południe od miasteczka znajduje się wojskowa baza szkoleniowa Havat haSzomer.
198. Akademgorodok (Nowosybirsk)
199. Akademgorodok * Akademgorodok (Irkuck) – rosyjskie miasteczko akademickie
200. Akademia (Litwa) Akademi­a (lit. Akademija) – miasteczko na Litwie, nad Datnówką, w okręgu kowieńskim, w rejonie kiejdańskim, przy drodze KiejdanySzawle.
201. Akademia (rejon kowieński) Akademia (lit. Akademija) – miasteczko na Litwie, położone w rejonie kowieńskim okręgu kowieńskiego. Liczy 4 213 mieszkańców (2001).
202. Akademia * Akademiamiasteczko na Litwie, w okręgu kowieńskim, w rejonie kiejdańskim
203. Akademicka Przychodnia Lekarska w Toruniu Budynek Akademickiej Przychodni Lekarskiej znajduje się we wschodniej części miasteczka uniwersyteckiego tuż przy osiedlu mieszkaniowym „Universitas” oraz w bliskim sąsiedztwie Wydziału Teologicznego i Klubu Studenckiego Od Nowa. Część reprezentacyjna tego budynku i główne wejście znajduje się od ulicy Karola Olszewskiego.
204. Akademickie (osiedle w Bydgoszczy) Tereny osiedla zostały przyłączone do Bydgoszczy w 1973 roku wraz z przyłączeniem miasteczka Fordon. Nazwa osiedla pochodzi od położenia na jego obszarze akademików oraz bezpośredniego sąsiedztwa Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego (dawnej Akademii Techniczno-Rolniczej).
205. Akciabr (rejon soligorski) Akciabr (biał. Акцябр; biał. (tar.) Акцябар; ros. Октябрь; hist. Starczyce, Starzyce) – agromiasteczko na Białorusi, w rejonie soligorskim obwodu mińskiego, około 20 km na północny zachód od Soligorska. Siedziba sielsowietu.
206. Akcja „Burza” w Okręgu Lublin Armii Krajowej 24 lipca oddział porucznika Stanisława Łokuciewskiego „Małego” rozbił pod Urzędowem kolumnę niemiecką. 25 lipca oddział podporucznika Janusza Furdaka „Dębicza” współdziałając z grupą Batalionów Chłopskich podporucznika Jana Jabłońskiego „Drzazgi” obronił mieszkańców Zastowu Polanowskiego od zagłady. Walczono w Końskowoli z oddziałem niemieckim usiłującym podpalić miasteczko.
207. Akita (miasto) W XVII wieku znajdował się tu zamek rodu Satake[78]. Miasto ustanowiono 1 kwietnia 1889 roku. 21 października 1902 otwarto dworzec kolejowy Akita. 22 czerwca 1925 ruszyła komunikacja autobusowa, a 17 grudnia 1931 trolejbusowa. 1 kwietnia 1941 roku włączono w skład Akity miejscowości Tsuchizaki Minato, Terauchi, Hiroyamada i Araya. 16 czerwca 1954 otwarto szpital miejski, a 1 października tego samego roku do miasta przyłączono 12 otaczających je wiosek. 26 września 1961 roku otwarty został port lotniczy Akita, a 26 czerwca 1981 nowy port lotniczy w Yuwa. 25 lipca 1991 ukończono budowę autostrady Akita Jidōsha-dō na odcinku z Akity do Yokote. 22 marca 1997 roku zaczął kursować Akita Shinkansen. 1 czerwca 2005 roku do Akity włączono sąsiednie miasteczka: Kawabe i Yuwa[79].
208. Aktorzy prowincjonalni Do małego, prowincjonalnego miasteczka przyjeżdża znany reżyser z Warszawy. Przygotowuje on inscenizację dramatu Stanisława Wyspiańskiego pt. „Wyzwolenie”. Miejscowy zespół teatralny ma odegrać tę sztukę na festiwalu filmów regionalnych. Rolę głównego bohatera dostaje najzdolniejszy aktor w zespole - Krzysztof. Szybko orientuje się on jednak, że dla reżysera to przedstawienie jest tylko kolejnym szczeblem na drabinie jego kariery. Krzysztof buntuje się przeciwko jego podejściu do tej sprawy, jednak nie ma on nic do powiedzenia - jest tylko aktorem i musi grać swoje. Swoje rozterki przenosi on na sprawy domowe.
209. Akwarium publiczne Na rynku rekreacyjno-turystycznym w segmencie parków rozrywki sensu largo (obejmujących m.in. ogrody zoologiczne, ogrody botaniczne, akwaria, lunaparki, parki edukacyjne, parki miniatur i wszelakie inne odmiany parków rozrywki) istotne miejsce odgrywają tzw. placówki sieciowe. Na świecie istnieją cztery znane sieci akwariów, a mianowicie:
210. Akçaabat Akçaabatmiasto znajdujące się w prowincji Trabzon w Turcji. Zajmuje powierzchnię 385 km² na wysokości 10 m n.p.m. W 2007 roku miasto liczyło 48 315 mieszkańców[80]. Akçaabat to nadmorskie miasteczko, które słynie z miejskiej drużyny piłkarskiej Akcaabat Sebatspor.
211. Al Capone W maju 1923, po tym jak wybory na burmistrza Chicago wygrał William Emmett Dever, władze podjęły bardziej zdecydowane działania przeciwko działalności przestępczej na terenie miasta. Capone musiał przenieść swoją kwaterę poza granice Chicago, do Cicero. Postanowił też opanować władze miasteczka. W 1924 roku odbyły się tam wybory na stanowisko burmistrza miasta. Kandydat popierany przez Capone wygrał z ogromną przewagą, głównie dzięki zastraszaniu wyborców. Kilka tygodni później nowy burmistrz niespodziewanie oświadczył, że wygoni gangstera z miasta. Capone spotkał się z nim i osobiście znokautował go na schodach prowadzących do ratusza.
212. Al Swearengen Ellis Albert Swearengen, znany również jako Al Swearengen (ur. 8 lipca 1845 roku w Oskaloosa - zm. w 15 listopada 1904 roku w stanie Kolorado) – sutener i pierwszy organizator rozrywki w miasteczku Deadwood, w stanie Dakota Południowa. Przez dwadzieścia dwa lata właściciel domu publicznego "Gem Theater", zamieszany również w handel kokainą, osobnik o reputacji brutala ze zdolnością do zawierania trudnych do zrozumienia politycznych aliansów.
213. Al-Dżuna Al-Dżuna (z arab. الجونة – laguna, ang. El Gouna) – luksusowe miasteczko turystyczne w Egipcie, położone nad Morzem Czerwonym (Riwiera Morza Czerwonego), około 25 km na północ od Hurghady. Jest to bardzo nowoczesny kurort zbudowany na wzór Wenecji – w formie archipelagu sztucznych wysp rozdzielonych kanałami, a połączonych ze sobą mostami. Znajdują się tu luksusowe hotele, pola golfowe, szpital, szkoły, kasyno i wille milionerów. Niedaleko brzegu znajdują się rafy koralowe (szczególnie w pobliżu Wyspy Zeituna) stanowiące miejsce rekreacji dla płetwonurków.
214. Al-Ghassanijja (Hims) Al-Ghassanijja w przeważającej części zamieszkują chrześcijanie. Kustodia Ziemi Świętej posiada klasztor św. Antoniego z Padwy i prowadzi parafię katolicką[81]. Obok wspólnoty chrześcijańskiej żyją też muzułmanie alawici. Mieszkańcy miasteczka trudnią się rolnictwem (kapusta, ziemniaki) oraz w mniejszym stopniu rybołówstwem[82].
215. Al-Hudajda * XIX wiekTurcy przekształcili małe miasteczko w handlowy port morski;
216. Alagaësia Carvahall – małe miasteczko leżące nad rzeką Anora w Dolinie Palancar. Jego mieszkańcy są w znacznej mierze samowystarczalni, zajmują się głównie rolnictwem i rzemiosłem. Różnorodność wykonywanych przez nich zawodów zapewnia dostępność wszystkich usług i towarów potrzebnych w codziennym życiu. Mimo to każdej wiosny i zimy do wioski przyjeżdżają kupcy. Jarmark z udziałem handlarzy, bajarzy i błaznów urósł w Carvahall do rangi lokalnego święta oczekiwanego przez wszystkich mieszkańców.
217. Alaksandr Usciłowicz Po zakończeniu wojny domowej w Rosji pracował w strukturach partii komunistycznej i administracji państwowej ZSRR[83]. W momencie aresztowania pracował jako dyrektor miasteczka studenckiego Leningradzkiego Instytutu Industrialnego. 22 października 1937 został aresztowany pod adresem: ul. 12. Czerwonoarmijska 3 m. 6. W związku z aresztowaniem wykluczono go z partii. 22 listopada 1937 roku został uznany przez komisję NKWD na wniosek prokuratury ZSRR winnym „członkostwa w organizacji kontrrewolucyjnej”. 27 listopada 1937 roku został rozstrzelany[84]. W 1973 roku pośmiertnie go zrehabilitowano[83].
218. Alan Bradley Alan Bradley (ur. 1938 w Toronto, Ontario, Kanada) – kanadyjski pisarz, najbardziej znany z kryminalnej serii dla młodzieży, o przygodach Flawii de Luce. Akcja powieści toczy się w latach 50. XX wieku w Anglii, w miasteczku Bishop Lacey. Jedenastoletnia Flawia, detektyw-amator i wielka miłośniczka chemii, mieszka w posiadłości Buckshaw wraz z ekscentrycznym ojcem i siostrami.
219. Alan Moore Urodził się w niewielkim miasteczku przemysłowym Northampton, położonym pomiędzy Londynem a Birmingham. Już od najmłodszych lat był cechował się wyjątkową osobowością. Wielokrotnie był wyrzucany ze szkół. W momencie osiągnięcia pełnoletności był bezrobotnym pozbawionym wykształcenia i kwalifikacji. W 1979 roku Moore trafił do czasopisma muzycznego Sounds. Pisał scenariusze i ilustrował detektywistyczny komiks Roscoe Moscow. Używał wówczas kilku pseudonimów. Przekonawszy się, że nie jest dobrym rysownikiem, postanowił skupić się już tylko na pisaniu scenariuszy.
220. Alan Stivell Alan Stivell urodził się w Auvergnat . Jego ojciec Georges Cochevelou był urzędnikiem administracji państwowej Francuskiego Ministerstwa Finansów, który zrealizował swoje marzenia dotyczące odtworzenia celtyckiej lub bretońskiej harfy w małym miasteczku Gourin, w Bretanii . Jego matka Fanny-Julienne Dobroushkess pochodziła z Litwy. W 1953 roku, Alan zaczął grać na instrumentach w wieku dziewięciu lat pod opieką swojego ojca i Denise Megevand, harfisty. Uczył się także mitologii celtyckiej, sztuki, historii jak i języka bretońskiego, tradycyjnych bretońskich tańców, gry na szkockich dudach i bombarde, tradycyjnym bretońskim instrumencie, z grupy aerofonów dwu stroikowych. Alan w wieku jedenastu lat zaczął zarówno grywać koncerty jak i zgłębiać wiedzę na temat tradycyjnej bretońskiej, angielskiej, irlandzkiej, szkockiej, i walijskiej muzyki ludowej, uczył się także gry na perkusji, flecie irlandzkim i flażolecie. Wziął udział, a także wygrał kilka konkursów bretońskiej muzyki tradycyjnej z zespołem Bleimor Pipe. Alan spędził dzieciństwo w Paryżu z kosmopolitycznymi wpływami, zakochał się jednak w bretońskiej muzyce i celtyckiej kulturze i jako nastolatek bardzo często wracał do Bretanii.
221. Alan Wake's American Nightmare Akcja gry toczy się dwa lata po wydarzeniach z pierwowzoru. Alan Wake musi zmierzyć się ze swoim złym sobowtórem panem Zgrzytem. Miejscem akcji jest fikcyjne miasteczko Night Springs w Arizonie.
222. Alan Wake Alan Wake to pisarz bestsellerowych horrorów. Inspirację do swoich książek czerpał z koszmarów, jednak nastąpił w jego życiu czas, w którym nie był w stanie napisać nawet słowa. Po dwóch latach braku weny wyrusza wraz ze swoją żoną Alice do małego miasteczka Bright Falls w stanie Waszyngton, daleko od stresującego miejskiego zgiełku. Odpoczynek nie trwa jednak długo, gdyż Alice zostaje porwana. Dodatkowo Alan nie pamięta wydarzeń na tydzień po jej zniknięciu. Poruszając się nocą po Bright Falls Alan walczy z ludźmi opętanymi przez mroczną siłę oraz znajduje strony książki, której nigdy nie napisał. Wkrótce potem zaczyna sobie zdawać sprawę, że wszystko co zostało w niej zapisane, zaczyna się spełniać, a Wake musi walcząc o własne życie, starać się zrozumieć całą otaczającą go sytuację oraz uratować Alice.
223. Alandi W pobliskim miasteczku Dehu znajduje się z kolei samadhi innego popularnego świętego, Tukarama[85].
224. Alasdair Gray Urodził się w rodzinie robotniczej. W czasie II wojny światowej został ewakuowany wraz z matką i siostrą na farmę w Perthshire, a stamtąd do miasteczka w Stonehouse w hrabstwie Lanark. Doświadczenia z dzieciństwa znalazły swój wyraz w pierwszym dziele pisarza – Lanark. Po zakończeniu wojny cała rodzina ponownie zamieszkała w Glasgow. W 1952, kiedy matka Graya umarła, pisarz dostał się do Glasgow School of Art, a dwa lata później rozpoczął pracę nad powieścią Lanark (wydaną dopiero w 1981). Ucząc się w szkole plastycznej, Gray pracował nad pierwszym spośród swoich malowideł ściennych zatytułowanym Horrors of War (Okrucieństwa Wojny) i wykonanym dla Scottish-U.S.R.R. Friendsip Society (Towarzystwa Przyjaźni Szkocko-Radzieckiej), organizacji, która istnieje w Glasgow po dziś dzień. Długie lata po ukończeniu szkoły plastycznej zarabiał na życie jako nauczyciel; malował także pejzaże i malowidła ścienne, pisał słuchowiska radiowe oraz scenariusze telewizyjne do filmów dokumentalnych. W tym czasie rozwijał również własną twórczość literacką, a po wydaniu powieści Lanark mógł całkowicie poświęcić się pisaniu, projektowaniu i ilustrowaniu książek – przeważnie swoich własnych.
225. Alatskivi Alatskivi – miasteczko we wschodniej części Estonii, główne miasto gminy Alatskivi. Znajduje się 35 kilometrów na północny wschód od miasta Tartu. Na terenie miasta leży jezioro o tej samej nazwie[86].
226. Alaungsithu Najstarszy syn Sithu, Min Shin Saw, przez większość jego panowania cieszył się tytułem następcy tronu. Jednak w 1060 r. król ukarał go wygnaniem za złe traktowanie ludzi. Po zesłaniu Min Shin Sawa do małego miasteczka położonego ok. 145 km na północ od Paganu, Sithu wyznaczył na następcę tronu swego drugiego syna – Narathu[87].
227. Albacete W czasie hiszpańskiej wojny domowej w miasteczku mieścił się ośrodek organizacyjny i szkoleniowy oraz ośrodek szpitalnictwa Brygad Międzynarodowych[88]. W szczytowym okresie do ośrodka przybywało około 700 ochotników z całego świata na tydzień[89].
228. Albatross (film) Akcja filmu toczy się wokół młodej początkującej pisarki Emelii Conan Doyle, wierzącej że jest potomkiem Artura Conana Doyle'a. Przyjeżdża do miasteczka na południowym wybrzeżu Anglii, gdzie zaprzyjaźnia się z nastolatką Beth z patologicznej rodziny, a wkrótce potem rozpoczyna romans z jej ojcem.
229. Alberobello Cały region Alberobello słynie z unikatowych form budownictwa – domów typu trulli, które są okrągłe i mają stożkowate dachy z kamienia[90]. Tego typu domki wznoszono z uwagi na kwestie podatkowe. Swego czasu w Apulii pobierano podatki wyłącznie od solidnych, murowanych domów. Mieszkańcy trulli nie musieli więc uiszczać daniny. Trulli wpisane zostały na Listę Światowego dziedzictwa UNESCO. Rocznie miasteczko odwiedza około miliona turystów[91].
230. Albert Kesselring 15–22 marca dywizje hinduska i nowozelandzka zdobyły część Cassino, a w dwa miesiące później (11-14 maja) Francuzi okrążyli miasteczko od południowej strony. Ostatecznie klasztor został zdobyty wskutek natarcia polskiego II Korpusu 18 maja 1944. Po klęsce Niemców pod Monte Cassino oddziały niemieckie wycofały się spod Rzymu w kierunku Linii Gustawa znajdującej się w Toskanii. Kesselring planował przesunięcie sił głównych na Linię Hitlera. Tak więc w okresie od 19 do 23 maja na odcinku Aquina – Pontecorvo niemiecką obronę organizowały 19 i 90 dywizja grenadierów pancernych, które miały powstrzymać napór brytyjskiej 8 Armii. Natarcie francuskich oddziałów miała natomiast powstrzymywać 26 dywizja piechoty oraz część 305 dywizji piechoty. 23 maja oddziały francuskie rozpoczęły atak, co spowodowało odwrót niemieckich oddziałów do przełęczy Frosinone – Ceccano. 29 maja po ciężkich walkach Ceccano zostało zdobyte przez 2 marokańską dywizję piechoty. Do walki z Francuzami i Amerykanami Kesselring rzucił wszystkie rezerwy. Zatem 25 maja niemiecka 10 Armia znalazła się w bardzo złym położeniu, gdyż oddziały kanadyjskie przekroczyły rzekę Melf, a tyły niemieckiej Armii zostały zagrożone przez Francuzów. Tymczasem w nocy z 25 na 26 maja Amerykanie przełamali niemiecką obronę zajmując Cisternę. Jeszcze tego samego dnia Hitler rozkazał wycofanie sił oddziałom 10 i 14 Armii na Linię Cezara. Wobec ataku wojsk amerykańskich Kesselring wydał rozkaz o ewakuacji wojsk niemieckich z Rzymu. 2 czerwca wojska niemieckie wycofały się z Rzymu, choć zgodę na to otrzymał od Hitlera dopiero następnego dnia. W nocy z 4 na 5 czerwca wojska alianckie zajęły Rzym (na 5 dni przed czwartą rocznicą wypowiedzenia wojny przez Mussoliniego). W ostatniej chwili jednak Kesselring wysunął wobec Watykanu propozycję zakomunikowania aliantom, iż Rzym został uznany za miasto otwarte.
231. Albert Michelson Urodził się w Strzelnie na Kujawach w rodzinie żydowskiego kupca. W 1856 roku Samuel i Rozalia (z domu Przyłubska) z trójką dzieci: Pauliną, Joanną i najstarszym Albertem wyjechali przez Nowy Jork i Panamę do Kalifornii. Dorastał w miasteczkach wyrosłych na gorączce złota: Murphy's Camp (obecnie Murphys) w Kalifornii i srebra, Virginia City w Nevadzie. Rodzina Michelsonów utrzymywała się ze sprzedaży narzędzi i materiałów potrzebnych poszukiwaczom złota i srebra[92]. Lata szkoły średniej spędził w San Francisco w domu swojej ciotki Henriette Levy (z d. Michelson), która była matką pisarki Harriet Lane Levy. Studiował w U.S. Naval Academy w Annapolis w latach 1869 do 1873[92]. Tam po raz pierwszy zetknął się z obserwacjami astronomicznymi (kadeci mieli do dyspozycji w pełni wyposażone obserwatorium astronomiczne). Po odbyciu dwuletniej służby na morzu został zatrudniony w macierzystej uczelni na stanowisku wykładowcy fizyki i chemii[92]. Na dalszą naukę został wysłany do Europy , głównie do Berlina (1880-1882). Po powrocie w maju 1882 roku został dyrektorem wydziału fizycznego w Case School of Applied Science w Cleveland. Tam wspólnie z E. Morleyem przeprowadził w 1887 roku eksperyment, który wykazał, że hipotetyczny eter, rzekomo potrzebny do propagacji światła, nie może być statyczny ani częściowo wleczony[92]. W latach 1889–1892 był profesorem w Case Western Reserve University (w Case School of Applied Science) w Cleveland i Clark University w Worcester. Lata 1892–1929 to okres pracy na University of Chicago (z przerwą w czasie I wojny światowej, gdy powrócił do służby w marynarce wojennej – noblista w stopniu komandora porucznika)[92].
232. Alberto Terrile Urodzony w Genui w średnio- mieszczańskiej rodzinie, od dziecka przejawia zainteresowanie sztuką wizyjną. Dorasta między swoim rodzinnym miastem i miejscem zwanym Iola di Montese, małym miasteczkiem w Apeninach tosko- emiliańskich gdzie jego rodzina posiada wiejski dom. Duża różnica kulturalno- socjalna między tymi dwoma miejscami jest podstawą jego rozwoju nie tylko socjalnego ale i artystycznego; prawdopodobnie w tych latach w Terrile dojrzewa jego miłość do dzikiej i nienaruszonej natury, szczególnie lasów i gór.
233. Albijn Van den Abeele Był samoukiem, zaczął malować w wieku 40 lat. Tworzył niemal wyłącznie pejzaże, w których dominowały odcienie brązu. Po 1890 stworzył cykl obrazów poświęconych życiu lasu. W rodzinnym miasteczku pełnił funkcje sekretarza gminnego i burmistrza.
234. Albin Nowicki W 1952 Nowicki postanowił wyjechać z Ziębic na Mazury. W latach 1952–1964 pełnił funkcję kierownika Szkoły Podstawowej wieczorowej i dziennej w Rynie. W 1964 przeszedł na emeryturę, ale nie zrezygnował z pracy społecznej. Do końca życia pracował w szkolnej bibliotece. Jedną z jego pasji było pisanie kronik. Tylko w czasie pobytu w Rynie, czyli przez okres niespełna 20 lat, napisał 33-tomową kronikę, dokumentując w ten sposób życie tego mazurskiego miasteczka. Oprócz tych tomów pozostawił po sobie kilka innych kronik, w których opisał swoje życie. Szczególną wartość ma ta, w której przedstawił swój pobyt na Dolnym Śląsku. W 1971 z okazji 80. rocznicy urodzin władze lokalne zorganizowały jubilatowi szczególną uroczystość, podczas której świętował cały Ryn. Wśród gości znalazł się m.in. minister Kultury i Sztuki Zygmunt Garstecki.
235. Albrechtice nad Orlicí Początki wsi nie są dokładnie znane. Pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości pojawia się w wierszowanej Kronice Dalimila, gdzie opisana jest bitwa rycerza Mutině Skuhrovského z Niemcami w okolicy Albrechtic w 1279 roku. Albrechtice od samego początku należały do majątku królewskiej korony, a za panowania króla Karola IV Luksemburskiego (1346 - 1378) cze. Karla IV, miejscowość została rozbudowana i podniesione do rangi miasta. Był tutaj postawiony drewniany zamek służący do zarządzania królewskimi lasami. Zamek najprawdopodobniej postawili w połowie XIV wieku Vartemberkové majętni właściciele Albrechtic. Położenia zamku do dnia dzisiejszego nie udało się dokładnie ustalić. Literatura przytacza tylko prawdopodobną lokalizację zamku. W okresie wojen husyckich, podczas wypadu do wschodnich Czech oddziałów wojsk husyckich zgrupowanych pod Třebechovicami,część miejscowości oraz zamek i kościół zostały spalone. W 1398 roku Wacław IV zastawił Albrechtice swemu bratankowi Prokopovi. Od 1403 roku Albrechtice stanowiły część majątku jako posag czeskich królewien. W 1495 roku majątek wraz z miejscowością przechodzi pod Viléma z Pernštejna. W tym czasie Albrechtice były miasteczkiem, oraz miejscowością, w której mieściła się siedziba zarządcy królewskimi lasami. Od końca XV wieku aż do 1560 roku, kiedy przyszły cesarz Maksymilian przyłączył Albrechtice do pardubickich dóbr miejscowością zarządzali Pernštejnové. Wielki rozkwit miejscowości nastąpił po 1900 roku dzięki firmom zajmującymi się ubezpieczeniami rolniczymi. W tym okresie liczebność ludności i zabudowań wzrosła trzykrotnie. Kulturalny i społeczny kierunek życia miejscowości rozwijał się we wszystkich kierunkach. W nowszych czasach historii miejscowość od 1950 roku należała do okresu Holice, a od 1961 roku do okresu Rychnov nad Kněžnou. W roku 1981 włączono do miasta Týniště nad Orlicí stanowiąc jego część. Po 1991 roku miejscowość oddzieliła się i stanowi obecnie samodzielną jednostkę administracyjną.
236. Albufeira Ma 40 828 mieszkańców. Z biegiem lat z miasteczka rybackiego zmieniło się w miejscowość wypoczynkową. Jest znaczącym ośrodkiem kulturalnym regionu Algarve, odbywa się tu większa część imprez wybrzeża.
237. Alchemik (powieść) Książka opowiada historię pasterza o imieniu Santiago, wędrującego ze swoim stadem owiec po Andaluzji. Miał on zostać księdzem, ale porzucił naukę dla podróżowania. Jest zakochany w dziewczynie z miasta. Miewa on powtarzający się sen o zakopanym gdzieś przy egipskich piramidach skarbie. Gdy przychodzi do jakiegoś miasteczka sprzedać wełnę udaje się do Cyganki, która mówi mu, że powinien iść do Egiptu szukać skarbu. Zawiedziony radami Cyganki udaje się na spacer po mieście. Spotyka starca, który przedstawia się jako Król Salem. Król zachęca go do podróży do Egiptu. Twierdzi również, że każdy człowiek ma swoją Własną Legendę, czyli jakąś życiową misję, która powinna być zrealizowana, choćby za cenę największego poświęcenia. Santiago wyrusza w podróż. Po dotarciu do Afryki zostaje okradziony. Po drodze pracuje u sprzedawcy kryształów. Ma zamiar wracać, nie robi tego jednak i nadal pragnie iść do Egiptu. Po licznych perypetiach i spotkaniu tytułowego alchemika, uczy się co tak naprawdę znaczy życie; że wszystko jest połączone. Rozmawia z Duszą Świata, przemienia się w wiatr. Poznaje również miłość swojego życia - Fatimę, której zapach kiedyś przywiał do niego podmuch. Po dotarciu do piramid okazuje się, że skarbu wcale tam nie ma. Dopiero tam uświadomił sobie, gdzie rzeczywiście znajduje się skarb. Odnalazłszy go wraca do swej wybranki.
238. Aleh Wołach Urodził się w 1942 roku w Kołymie. Jego ojciec po studiach w Technikum Ekonomicznym w Moskwie w 1940 roku został wysłany na Daleki Wschód, aby prowadzić jeden z nowych oddziałów banku. Tam poznał matkę rodem z Leningradu. Mając 5 lat wraz z rodziną przeniósł się do Zachodniej Ukrainy, tak jak jego ojciec został służbowo skierowany do kierowania instytucją finansową w miasteczku Zabłotów obwodu Stanisławowskiego, a następnie został przeniesiony do pobliskiej Kołomyi.
239. Aleja Adama Mickiewicza w Bydgoszczy Ulicę wytyczono w 1903 r. w ramach zagospodarowania urbanistycznego terenu położonego na wschód od ul. Gdańskiej tzw. Hempelscher Felde[93]. W latach 90. XIX wieku miasto Bydgoszcz zakupiło teren położony między dzisiejszymi ulicami: Gdańską, Krasińskiego, Chodkiewicza i Ogińskiego oraz opracowało dla niego plany urbanistyczne według koncepcji miasta-ogrodu[93].
240. Aleja Ossolińskich w Bydgoszczy Ulicę wytyczono w 1903 r. w trakcie zagospodarowania urbanistycznego terenu położonego na wschód od ul. Gdańskiej tzw. Hempelscher Felde[93]. W latach 90. XIX wieku miasto Bydgoszcz zakupiło teren położony między dzisiejszymi ulicami: Gdańską, Krasińskiego, Chodkiewicza i Ogińskiego oraz opracowało dla niego plany urbanistyczne według koncepcji miasta-ogrodu[93].
241. Aleksander Chełstowski W 1948 Chełstowscy zdecydowali się opuścić Wielką Brytanię, podjęli jednak decyzję, że nie przyjadą do Polski[94]. Wobec trudności, jakie w tym czasie spotykały imigrantów do USA, Chełstowscy postanowili wyjechać do Argentyny. Aleksandrowi nie udało się podjąć pracy w tamtejszym lotnictwie, wobec czego utrzymywał rodzinę (miał urodzoną w 1946 jeszcze w Wielkiej Brytanii córkę oraz syna, który urodził się już w Argentynie, w 1952), pracując jako hydraulik. Dzięki pomocy przyjaciela i kolegi z Dywizjonu 300 po dziewięciu latach pobytu w Argentynie uzyskał możliwość przyjazdu do USA. Trafił tu w 1957, rok później dojechała doń żona i dzieci. Osiedlili się w San Jose, tam Aleksander Chełstowski założył własną firmę instalatorską[95], kupił dom, zapewnił edukację dzieciom. Zmarł w 1973, pochowany został na katolickim cmentarzu w Santa Clara.
242. Aleksander Danilewicz Urodził się w 1877 roku w miasteczku Mołczadź, w powiecie słonimskim guberni grodzieńskiej Imperium Rosyjskiego. W 1896 roku skończył Świsłockie Seminarium Nauczycielskie. Studiował na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Ludowego im. Szaniawskiego w Moskwie. W 1915 roku za udział w ruchu rewolucyjnym został zesłany do Wierchojańska w guberni irkuckiej. Jesienią 1917 roku przyjechał do Mińska. Pracował w pierwszych białoruskich instytucjach edukacyjnych. Publikował w gazetach Wolnaja Biełaruś (Wolna Białoruś), Biełaruski Szlach (Białoruska Droga), Zwon (Dzwon), Biełaruś (Białoruś), Biełaruskaje Żyćcio (Białoruskie Życie), czasopiśmie Ruń (Żniwo). Pisał artykuły na temat białoruskiej narodowej oświaty, organizacji białoruskiej szkoły. Od 1920 roku mieszkał na ziemiach północno-wschodnich II Rzeczypospolitej. Wykładał matematykę w Gimnazjum Białoruskim w Nowogródku oraz w Gimnazjum Białoruskim w Wilnie. Opracował białoruskojęzyczną terminologię matematyczną. Był autorem podręcznika do matematyki w języku białoruskim. Po II wojnie światowej wykładał matematykę wyższą na wileńskich uczelniach. Zmarł 10 października 1949 roku w Wilnie[83]. Pochowany został na cmentarzu prawosławnym w Wilnie[84].
243. Aleksander Maciej Ossoliński Drugi syn Jana Stanisława Ossolińskiego i Ludwiki Załuskiej. Jego stryjeczny brat Józef Kanty Ossoliński na prośbę swego ojca Franciszka Maksymiliana Ossolińskiego podarował mu w 1759 roku po ojcu majątek Rudka z przyległościami. Po ojcu odziedziczył Aleksander Maciej miasteczko Mokobody i Wyszków.
244. Aleksander Orłowski (muzyk) Orłowski urodził się 7 sierpnia 1862 r. w miasteczku Kozowa w powiecie brzeżańskim (obecnie miasto na terenie państwa Ukraina w obwodzie tarnopolskim). Pracował we Lwowie jako urzędnik pocztowy. Działał - również we Lwowie – jako kierownik chóru „Echo-Macierz”, a następnie jako dyrygent w Brzeżanach, Krakowie, Gdańsku. Od 1902 mieszkał w Oświęcimiu.
245. Aleksander Sewruk Urodził się 17 stycznia 1912 roku na Żytomierszczyźnie, w miasteczku Kornin. W nowe granice odrodzonej Polski przybył w 1920 roku. Osiedlił się wraz z rodziną w Ciechanowcu. Maturę zdał 23 maja 1930 r. w Gimnazjum Państwowym im. Tadeusza Kościuszki w Bielsku Podlaskim. Zaczął studia matematyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Brał udział w kampanii wrześniowej w stopniu podporucznika. Po kapitulacji Modlina dostał się do niewoli. Przebywał w obozie w Działdowie, a potem w oflagach Arnswalde i Grossborn. W 1940 roku razem z Bolesławem Płotnickim, Józefem Słotwińskim i Leonem Kruczkowskim zorganizował teatr obozowy. Jego pierwszą rolą był Papkin w „Zemście”, wystawionej w 1940 roku. W Arnswalde występował w „Teatrze Symbolów”. Po wyzwoleniu obozu w maju 1945 roku założył objazdowy teatrzyk rewiowy „Oberża Komediantów”, a następnie w latach 1946-47 występował w teatrze rewiowym Polskiej Dywizji Pancernej w Niemczech. W czerwcu 1947 roku wrócił do kraju i debiutował rolą Rzecznickiego w „Fantazym” w olsztyńskim teatrze. Od 1949 roku był to teatr łączący dwie sceny – elbląską i olsztyńską - w jednym organizmie. A. Sewruk występował w nim do 1952 roku.
246. Aleksander Łaszcz Ojcem jego był Łazarz, łowczy bełski i dzierżawca tyszowiecki. W 1541 był starostą tyszowieckim, następnie wszedł w służbę królowej Bony i z jej ramienia w latach 1549–1554 był starostą kowelskim. W 1544 król Zygmunt I Stary wyznaczył go jednym z członków komisji rozgraniczającej w województwie bełskim dobra królewskie od prywatnych. Od 1544 występował już z tytułem podkomorzego bełskiego. 22 stycznia 1549 uzyskał od króla Zygmunta Augusta przywilej założenia w swych dobrach miasteczka Prawda. W 1565 otrzymał starostwo horodelskie, zamienione z kolei w 1569 na chełmskie. Służbę publiczną rozpoczął posłując z województwa bełskiego na sejm egzekucyjny w Piotrkowie 1563. Reprezentował też szlachtę bełską na sejmach w latach 1565 i 1567. Na sejmie 1567 został wyznaczony szafarzem poborów w swoim województwie. 21 lipca 1572 wziął udział w zjeździe szlacheckim w Bełzie i podpisał uchwały zawiązanej tam konfederacji. W 1575 roku podpisał elekcję Maksymiliana II Habsburga[96], przeszedł jednak na stronę Stefana Batorego, był na sejmie koronacyjnym w Krakowie 1576 i podpisał akt konfirmacji praw wydany przez nowego króla. Mianowany kasztelanem czerskim, pierwszy z rodu dostąpił godności senatorskiej. Był na sejmie warszawskim 1580, został wtedy delegatem senatu do skarbu kwarcianego w Rawie. Był także na sejmie w 1582, przekazał wtedy synowi Janowi starostwo chełmskie. Wcześniej, w 1570, zrzekł się na jego rzecz podkomorstwa bełskiego.
247. Aleksandr Jakowlewicz Sobolew Aleksandr Jakowlewicz Sobolew, ros. Александр Яковлевич Соболев (ur. 28 listopada 1891 r. w miasteczku Kuldīga na Łotwie w granicach Rosji, zm. 17 października 1944 r. w Królewcu) – rosyjski wojskowy, major armii estońskiej, dowódca 39 Estnische Schutzmann Abteilung Põltsamaa, dywizjonu artylerii Legionu Estońskiego SS, 53 dywizjonu artylerii 3 Estnische SS-Freiwilligen-Brigade, a następnie 20 pułku artylerii SS 20 Dywizji Grenadierów SS podczas II wojny światowej
248. Aleksandr Kluszew Aleksandr Kluszew dorastał w miasteczku Niandoma, w północno-zachodniej Rosji. W 1995 r. rozpoczął treningi judo, a w 1997 r. rozpoczął treningi siłowe. Z sukcesami uprawiał trójbój siłowy. Rozpoczął treningi jako siłacz w roku 2006.
249. Aleksandr Murałow Aleksandr Iwanowicz Murałow (ros. Александр Иванович Муралов, ur. 14 czerwca 1886 w miasteczku Grieczeskije Roty w okręgu taganroskim Obwodu Wojska Dońskiego, zm. 30 października 1937 w Moskwie) – radziecki polityk.
250. Aleksandr Tringam Uczestniczył w I wojnie światowej. Po jej zakończeniu przystąpił do wojsk Białych, dochodząc do stopnia sztabsrotmistrza. Służył w Drozdowskim Dywizjonie Konnym. W listopadzie 1920 r. wraz z innymi żołnierzami został ewakuowany z Krymu do Gallipoli. Na emigracji zamieszkał we Francji. Działał w organizacjach monarchistycznych. W II połowie 1936 r. przedostał się nielegalnie do Hiszpanii, gdzie w miasteczku Molina de Aragon wstąpił do nowo formowanego batalionu karlistów Tercio "Donna Maria de Molina". Służył w tzw. rosyjskim oddziale wojskowym. Został ranny. Po zakończeniu wojny na początku 1939 r., pracował w Madrycie w fabryce produkującej elektrody. Po ataku wojsk niemieckich na ZSRR 22 czerwca 1941 r., wstąpił do Błękitnej Dywizji, która walczyła na froncie wschodnim z Armią Czerwoną. Był zwykłym koniuchem. W okresie powojennym mieszkał w Hiszpanii.
251. Aleksandria (obwód mohylewski) Aleksandria (biał. Александрыя, ros. Александрия) – wieś (agromiasteczko) na Białorusi, w rejonie szkłowskim obwodu mohylewskiego, centrum sielsowietu aleksandryjskiego. Niegdyś miasteczko w powiecie orszańskim województwa witebskiego.
252. Aleksandropolis Z bogactwem przyrodniczym delty Ewros (Maritsa) zapoznają Centra Informacyjne Delty w Trajanupoli i w Feres. Na północ od delty rozciągają się lasy Dadia. Oba obszary – delta Ewros oraz lasy Dadia – należą do unikatów przyrodniczych, objętych konwencją ochrony ptasiej przyrody z Ramsar. Lasy Dadia słyną ze spotykanych tu 36 spośród łącznie 38 europejskich gatunków ptactwa drapieżnego (obecnych także w delcie). Stanowiska do obserwacji ptaków wyposażono w sprzęt optyczny oraz liczne plansze informacyjne. Dowóz z Dadia do rezerwatów organizowany jest leśnymi mikrobusami. Centrum Informacyjne Dadia prezentuje wystawy z fotografiami, plastycznymi makietami geofizycznymi i licznymi filmami przyrodniczymi na DVD. W drodze do Dadia leży miasteczko Sufli, słynne z produkcji najwyższej jakości jedwabiu. Produkcja jedwabiu znana jest w Grecji od co najmniej IV w p.n.e.[97]. W przeszłości jego produkcja należała do ścisłych tajemnic państwowych, a bizantyńscy Grecy sprzedawali Europie swój produkt na równi z jedwabiem chińskim i wyłącznie jako oryginalny wyrób chiński. Funkcjonują tu 4 muzea, w tym trzy dotyczące jedwabnictwa i działają liczne sklepy firm rękodzieła jedwabniczego.
253. Aleksandrów Łódzki Osada miejska powstała na początku XIX w. (ok. 1816 r.), a jej założycielem był Rafał Bratoszewski herbu Sulima, który ufundował także miejscową parafię katolicką pw. św. Rafała Archanioła. W 1820 r. Rajmund Rembieliński nazwał Aleksandrów Łódzki „jednym z lepszych w Polsce miasteczek”. Twórcą planu urbanistycznego nowej osady był Austriak Bernard Schuttenbach. Bratoszewski nadał swemu miasteczku nazwę ku czci ówcześnie panującego cesarza Rosji i tytularnego króla Polski – Aleksandra I, co pomogło w uzyskaniu dla niego w 1822 r. praw miejskich. Po śmierci Bartoszewskiego w 1824 r. właścicielami miasta została rodzina Kossowskich herbu Dołęga. Po 1832 r. miasteczko zaczęło gospodarczo podupadać, nie wytrzymując konkurencji sąsiednich ośrodków włókienniczych – Łodzi, Zgierza i Pabianic.
254. Aleksy Dobosz Główna kryjówka bandy mieściła się w masywie Czarnohory, skąd zbójnicy wyprawiali się w doliny, by rabować dwory szlacheckie, wsie i miasteczka, nie cofając się przed tak śmiałymi napadami, jak np. na jarmark w Bolechowie. Znane jest najście opryszków Dobosza na dwór Jędrzeja Karpińskiego, ojca poety, w dniu narodzin Franciszka. Zbójnik ułagodzony dobrym przyjęciem zrezygnował z rabunku, polecając jedynie by na chrzcie nadano chłopcu imię Aleksy.
255. Aleksy Drewnowicz Aleksy należał do najzamożniejszych mieszczan-rolników Łodzi. Zamożność i wzięcie u mieszczan prędko pozwoliły mu się wybić na przodownicze stanowiska w łódzkich władzach miejskich. Mając 36 lat został wybrany burmistrzem Łodzi. W 1779 objął ponownie ten urząd, znów na 2 lata. Po raz trzeci został burmistrzem w 1785. Po ustąpieniu z urzędu burmistrza stanął na czele ławy miejskiej jako landwójt. W 1788 był pierwszym rajcą miejskim. W 1790 znów przewodniczył ławie przez rok, a w 1791 wycofał się już z życia publicznego i zajął własnym gospodarstwem. Zmarł 25 marca 1812. Jako burmistrz poświęcał dużo uwagi archiwom miasteczka, zajął się uporządkowaniem i oprawą ksiąg wiekuistych[98].
256. Alexander John Godley Alexander Godley urodził się w 1867 roku w angielskim miasteczku Chatham w hrabstwie Kent. Jego ojciec był kapitanem w armii brytyjskiej. Godley uczęszczał do Royal Military Academy Sandhurst którą ukończył w 1886 roku. Po zakończeniu studiów został przyłączony do pułku dublińskich fizylierów. W 1898 roku ożenił się z Louis Fowler a następnie wyruszył do Południowej Afryki walczyć podczas II wojny burskiej, gdzie służył w oddziałach Irlandzkich Gwardzistów.
257. Aleś Puszkin * 2009 r. 25 marca- Plener wolności na centralnym placu w miasteczku Bobr. Pierwszy raz nie został ukarany za swoje działania.
258. Alfianello (meteoryt) Alfianello (wł. Meteorite di Alfianello) – meteoryt kamienny, który spadł we Włoszech w Lombardii 16 lutego 1883 o 14:43 czasu lokalnego, wtenczas w gminie Brescia. Meteoryt nosi nazwę miasteczka, nad którym huk jego ekspolzji był szczególnie głośny, czyli dzisiejszej osobnej gminy Alfianello. Trajektoria spadku, jak i miejsce uderzenia meteorytu zostały precyzyjnie określone przez wielu świadków, zatem został on natychmiast odnaleziony[99]. Jego masa wynosiła 228 kg. Wygląda jak narzędzie z epoki kamienia łupanego: ma wydłużony kształt, z ostrą krawędzią po jednej stronie.
259. Alfons Aragoński (1481–1500) Jednakże sytuacja polityczna się zmieniła i papież Aleksander VI poszukiwał sojuszu z królem Francji (wrogiem rodziny Alfonsa ponieważ od czasu Karola VIII francuscy królowie pretendowali do korony Neapolu). Działania te zaowocowały małżeństwem pomiędzy Cezarem Borgią a francuską księżniczką Charlottą d'Albret, siostrą króla Nawarry Jana III. Alfons wyczuł szykującą się zdradę kiedy przypadkiem usłyszał o planach inwazji francuskiej na królestwo Neapolu i uprzedzając zamach uciekł 2 sierpnia 1499 z Rzymu bez żony, która była już w szóstym miesiącu ciąży; jego ucieczka rozwścieczyła papieża, który wysłał w pościg za nim oddział gwardii papieskiej. w tym samym czasie Lukrecja została nagrodzona gubernatorstwem miast Spoleto i Foligno, co było swego rodzaju wynagrodzeniem od papieża za rozłąkę i (jak się spodziewał Aleksander VI) rychłe wdowieństwo. Dzięki listom jakie Alfons wysyłał do swojej żony ujawniono, że ma się zamiar spotkać z nią w Genazzano. Rozkazano Lukrecji by odszukała męża i powrócił z nim do Rzymu; małżonkowie spotkali się w miasteczku Nepi. Wrócili do Watykanu we wrześniu 1499 roku. W nocy z 31 października na 1 listopada Lukrecja wydała na świat syna, którego na cześć dziadka nazwano Rodrigiem. Jako znak dobrej woli papież nadał Alfonsowi księstwo Forli i Imoli[100]
260. Alfons Koziełł-Poklewski Główną siedzibą i miejscem zamieszkania Koziełł-Poklewskiego był pałac w miasteczku Talica na Uralu.
261. Alfons Maria Liguori Gdy ukończył 16 lat zdobył podwójny doktorat z prawa świeckiego i kościelnego. Stał się cenionym adwokatem. W wyniku uknutej intrygi przegrał prowadzony proces sądowy. Wstąpił do seminarium i w wieku 30 lat został księdzem. Postanowił poświęcić się Bogu i ludziom pracując w najbiedniejszej części Neapolu oraz miasteczku Scala. Szokiem dla Alfonsa była nie tylko nędza materialna i duchowa ludzi tam mieszkających. W rejonie położonym nieopodal Watykanu ludzie nie umieli się modlić i nic nie wiedzieli o Bogu. Zasłynął wtedy jako kaznodzieja, który w prosty i przystępny sposób wykładał prawdy wiary i mówił o Bogu, gromadząc rzesze wiernych. W Neapolu założył pierwsze duszpasterstwo młodzieżowe. W pracy z młodymi ludźmi używał metod współczesnych (komponował piosenki, grał na gitarze).
262. Alford * Alford - miasteczko w Szkocji
263. Alfred Hitchcock Do małego miasteczka, na zaproszenie swojej rodziny, przybywa majętny człowiek, Charlie Oakley. Dziewczynka, siostrzenica Charliego, zaczyna nabierać nieufności do wuja. Podejrzewa, że jest związany z głośną sprawą morderstw na wdowach. Pomimo zakończonego przez policję śledztwa wuj dostrzega zmianę zachowania dziewczynki. Wiedząc, że jego własna siostrzenica podejrzewa go o zabójstwa, postanawia wyjechać. Planuje także zapewnić sobie milczenie siostrzenicy.
264. Alfred Sisley Na swych obrazach Sisley przedstawiał najczęściej pejzaże okolic Paryża oraz podparyskie miasteczka. Do jego ulubionych miejsc, w których szukał inspiracji były podparyskie regiony Louveciennes i Marly-le-Roi. W jego impresjonistycznych dziełach można dostrzec wpływ artystów angielskich, pejzażysty Johna Constable'a i prekursora angielskiego impresjonizmu, Josepha Turnera.
265. Alfred Stock Przeszedł na emeryturę w 1936 r. i po latach przeprowadził się z Karlsruhe do Berlina. Zmarł w miasteczku Aken an der Elbe w pobliżu dzisiejszego Dessau-Roßlau.
266. Alfredo Cattabiani Pochodził z rodziny arystokratycznej. Ukończył jezuicki Instytut Społeczny. Studiował nauki polityczne. Zasadnicze znaczenie dla ukształtowania się jego poglądów miała twórczość takich osób, jak Mircea Eliade, Augusto del Noce, Simone Weil, René Guénon, czy Joseph de Maistre. W 1962 r. założył w Turynie wydawnictwo Edizioni dell'Albero, aby przełamać monopol dominującej kultury, przesiąkniętej – według niego – marksizmem i nietolerancją. Jednocześnie współpracował z wieloma gazetami i czasopismami literackimi. Pisał artykuły do gazet "Il Settimanale", "Il Tempo", "Il Giornale". W 1964 r. opublikował antologię pism politycznych Georges'a Bernanosa. W 1966 r. objął kierownictwo redakcyjne w wydawnictwie Borla, gdzie wydał serię "Documenti di cultura moderna", publikującą utwory "zapomnianych" autorów, jak Hans Sedlmayr, Abraham Joshua Heschel, S. Weil, M. Eliade, Chogyam Trungpa. W 1969 r. przeniósł się do Mediolanu, gdzie został dyrektorem wydawnictwa Rusconi, sprawując tę funkcję przez wiele lat. Był inicjatorem serii wydawniczej Rusconi Libri, w ramach której zostały opublikowane książki J.R.R. Tolkiena, Guida Ceronettiego, Cristiny Campo, Ernsta Jüngera, Mario Pomilio. W 1979 r. zamieszkał w Rzymie, gdzie pracował jako dziennikarz w gazecie "Il Settimanale" i "Il Tempo". Po zamknięciu "Il Settimanale" stał się niezależnym dziennikarzem i publicystą, dystansując się od wszelkich partii i ugrupowań politycznych. Prowadził też programy radiowe dla radia RAI. W tym czasie napisał kilka książek dotyczących historii religii, tradycji i symboliki. W 2001 r. opublikował zbiór opowiadań, za co zdobył nagrodę literacką Basilicata. W tym samym roku przeniósł się do małego nadmorskiego miasteczka Santa Marinella w Lacjum, gdzie żył aż do śmierci. Alfredo Cattabiani był zwolennikiem tradycjonalizmu katolickiego.
267. Algar
Plac centralny w miasteczku
268. Algeciras Wraz z kilkoma sąsiadującymi miasteczkami np. La Línea czy Gibraltar tworzy zespół miejski. Według danych hiszpańskiego Ministerstwa Rozwoju tzw. Wielki Zespół Miejski Zatoki Algeciras (hiszp. Grande Área Urbana) ma 235 572 mieszkańców na powierzchni 583 km², w latach 2001-2011 nastąpił wzrost ludności o 33 494 osób, co stanowi wzrost o 16.6%[101].
269. Algoma (Wisconsin) opis zdjęcia = Centrum miasteczka
270. Ali G Staines jest małym miasteczkiem na zachód od Londynu, które przez wiele lat było ofiarą żartów, i jest demograficznie bardzo oddalone od amerykańskich miejskich gett, do których Ali G je upodabnia, co nie przeszkadza bohaterowi w uważaniu się za przedstawiciela kultury miejskich gangsterów.
271. Alice Lake * 1934: Flip i Flap w krainie cudów jako kobieta z miasteczka
272. Alicia Alighatti Alighatti urodziła się Easton w Pennsylvanii. Ma szkockie korzenie. Dorastała w małym miasteczku Wind Gap w Pensylwanii.
273. Alina Szapocznikow * Wesołe miasteczko, 1957
274. Allon ha-Galil Wioska Allon ha-Galil jest położona na wysokości od 200 do 229 metrów n.p.m. na wzgórzach na południowo zachodnim skraju Doliny Bejt Netofa w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Osada leży bezpośrednio na szczycie góry Har Jiftach’el (225 m n.p.m.). Okoliczne wzgórza są porośnięte dużym kompleksem leśnym Jaar Cippori. Na wschód od osady przepływa strumień Jiftachel, który wypływa z Doliny Bejt Netofa. Na południu znajduje się wadi strumienia Cippori. W jej otoczeniu znajdują się miasteczka Bir al-Maksur, Zarzir i Ka'abije-Tabbasz-Hajajre, kibuce ha-Solelim i Harduf, oraz wioski komunalne Szimszit i Adi.
275. Allone Abba Moszaw Allone Abba jest położony na wysokości od 140 do 175 m n.p.m. na stokach wzgórz zamykających od północnego zachodu intensywnie użytkowaną rolniczo Dolinę Jezreel, w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Zbocza wzgórz są porośnięte lasami. Stoki opadają w kierunku południowo-wschodnim. Na południe od osady płynie strumień Betlejem. W jego otoczeniu znajdują się miasteczka Kirjat Tiwon, Basmat Tab’un, Ka'abije-Tabbasz-Hajajre, Zarzir i Ramat Jiszaj, kibuc Allonim, moszawy Bet Lechem ha-Gelilit, Bet Sze’arim i Sede Ja’akow, oraz arabska wioska Manszija Zabda.
276. Allone Jicchak Na wschód od wioski przebiega autostrada nr 6, brak jednak możliwości bezpośredniego wjazdu na nią. Z wioski wyjeżdża się na zachód na drogę nr 6522, którą jadąc na południe dojeżdża się do kibucu Kefar Glikson, lub jadąc na północ dojeżdża się do miasteczka Binjamina-Giwat Ada i drogi nr 653.
277. Allonim (kibuc) Kibuc Allonim jest położony na wysokości od 120 do 140 metrów n.p.m. na stokach wzgórz zamykających od zachodu intensywnie użytkowaną rolniczo Dolinę Jezreel w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Wzgórza te rozciągają się z południa na północ, i oddzielają Dolinę Jezreel od Doliny Zebulona. Zbocza wzgórz są porośnięte lasami. Stoki opadają w kierunku południowo-wschodnim. W jego otoczeniu znajdują się miasteczka Kirjat Tiwon, Basmat Tab’un i Ramat Jiszaj, oraz moszawy Allone Abba, Sede Ja’akow i Bet Zajid.
278. Almanach Sejneński * Strona Ośrodka Pogranicze
279. Alojzów (Litwa) Alojzów[102] (lit. Alizava) – miasteczko na Litwie, położone w okręgu poniewieskim, w rejonie kupiszeckim, nad Piwesą. Liczy 427 mieszkańców (2003).
280. Alonso de Camargo Alonso de Camargo pochodził z małego miasteczka Camargo leżącego koło portu Santander nad Zatoką Biskajską. W 1539 został dowódcą ekspedycji do Chile. Na trzech statkach z żołnierzami, kolonistami i z bratem Franciskiem wyruszył w kierunku Cieśniny Magellana z portu Sanlucar de Barrameda w ujściu rzeki Gwadalkiwiru. W styczniu 1540 w pobliżu cieśniny zatonął podczas sztormu największy statek ekspedycji a dwa pozostałe zebrawszy rozbitków zostały rozdzielone. Statek pod dowództwem Franciska opłynął od zachodu i południa Ziemię Ognistą, wpłynął z powrotem na Atlantyk i po odkryciu Falklandów, 30 grudnia 1541 roku wrócił do Hiszpanii.
281. Alpenverein Südtirol Przed I wojną światową pochodzący z Południowego Tyrolu turyści i alpiniści skupieni byli w oddziałach i sekcjach Deutscher und Österreichischer Alpenverein (DuÖAV). Pierwsze południowotyrolskie oddziały tej organizacji powstały w Bozen oraz w miasteczku Niederdorf w dolinie Pustertal w roku 1869. W 1910 roku istniało już 15 oddziałów DuÖAV na terenie Południowego Tyrolu. Oddziały te zainicjowały budowę 19 schronisk górskich, wyznakowały setki szlaków oraz prowadziły szkolenie przewodników.
282. Alphonse Elric Od tej chwili bracia szukają kamienia filozoficznego, dzięki któremu mogliby odzyskać ciała[103]. Udaje mi się zdobyć informacje o nim, od doktora Marcoh, który kiedyś nad nim pracował[103]. Niebawem trafiają na ślady homunkulusów, mając nadzieję, że dzięki ich nieśmiertelności zdołają także osiągnąć swój cel[104]. Po starciu z Greedem, Alphonse odzyskuje wspomnienia po otwarciu Bramy i ujrzeniu „Prawdy” i od tej chwili jest w stanie transmutować bez rysowania kręgu[105]. Wkrótce na swojej drodze spotykają podróżników z Xing – Ling, Lan Fan i Fu, którzy stają się ich sojusznikami[106]. Niebawem dowiadują się, że armia jest kontrolowana przez homunkulusy, a dowodzi nimi Ojciec, który jest podobny do Van Hohenheima[107]. Aby przeciwstawić się homunkulusom, a także aby znaleźć May Chang (dziewczynkę posługującą się danchemią – leczniczą alchemią), Al i Ed wyruszają na północ i trafiają do fortecy Briggs, dowodzonej przez generał Olivier Mirę Armstrong[108]. W tym czasie zbroja zaczyna odrzucać duszę Ala, co może doprowadzić do jego śmierci[109]. Al zostaje także oddzielony od brata, przez pewien czas wędrując z grupą Scara, a następnie trafia do Liore, gdzie potyka się ze swoim ojcem[110]. W lesie obok miasteczka, dochodzi także do konfrontacji z Pride'm[111]. Alphonse obmyśla wówczas plan, polegający na tym, że Hohenheim ma utworzyć z ziemi wielkie więzienie, w którym mają się znaleźć Pride i Al[112]. Ma to na celu przeczekanie Sądnego Dnia, jednak Pride'owi na pomoc przychodzi Solf Kimblee i uwalania go[113]. Będąc w trudnym położeniu, młodszy z braci Elric podejmuje decyzję, aby skorzystać z mocy kamienia filozoficznego, by stawić czoło Kimbleemu i Pride'owi, a także uleczyć rannego Heinkela[114]. Dzięki pomocy dra Marcoh udaje mu się pokonać Kimblee'go, a ucieczkę przed Pride'm umożliwia Yoki[115]. Sam Alphonse nie może zostać zabity, ponieważ jest kandydatem na „ofiarę”[116]. Podczas końcowej walki z Ojcem, kiedy życie Eda jest zagrożone, Al, z pomocą May, przeprowadza transmutancję swojej duszy (niszcząc zbroję i powracając do prawdziwego ciała za Bramą Prawdy) i dzięki temu przywraca bratu jego prawdziwą rękę[117]. Aby przywrócić Ala do życia, Ed poświęca własną Bramę, tym samym zrzekając się umiejętności alchemicznych[118]. Po odzyskaniu ciała bracia wracają do Resembool, a po dwóch latach Alphonse wyjeżdża do Xing, aby dowiedzieć się więcej o danchemii[118].
283. Altlinster Altlinster (luks. Allënster) – wieś w centralnym Luksemburgu, w gminie Junglinster. W 2005 roku miasteczko zamieszkiwało 108 osób.
284. Altwies Altwies (luks. Altwis) – małe miasteczko w południowo-wschodnim Luksemburgu, w gminie Mondorf-les-Bains. W 2005 roku miasteczko zamieszkiwało 557 osób.
285. Alvernia Studios W 2017 roku studio kupiła Grupa Gremi, kontrolowana przez przedsiębiorcę Grzegorza Hajdarowicza[119].
286. Alwernia Nazwa miasteczka wywodzi się od góry La Verna (łac. Alvernia) w Toskanii (Włochy), gdzie Franciszek z Asyżu otrzymał stygmaty (1224) i gdzie później założono pustelnię franciszkanów.
287. Alzingen Alzingen (luks. Alzeng) – miasteczko w południowym Luksemburgu, w gminie Hesperange. W 2005 roku miasteczko zamieszkiwały 1 353 osoby.
288. Amaia Montero Amaia Montero Saldías (ur. 26 sierpnia 1976 roku w miasteczku Irun w Hiszpanii) – hiszpańska wokalistka.
289. Amarante (Portugalia) W miasteczku znajduje się XVI-wieczny klasztor São Gonçalo, ruiny dworu Solar dos Magalhães (został splądrowany w 1809) oraz barokowy most z 1790 nad rzeką Tâmega[120].
290. Amelia Harusewicz W późniejszych latach angażowała się w życie gospodarcze powiatu. Była prekursorką rozwoju drobnego handlu w Polsce. W 1934 roku otworzyła na rynku w Ostrowi Mazowieckiej stragan z wyrobami włókienniczymi. Był to pierwszy, na terenie byłej Kongresówki, prowincjonalny stragan rynkowy, rok później było ich w samej Ostrowi około czterdziestu, a kolejne powstawały w innych miasteczkach. W 1938 roku otrzymała „Dyplom uznania” od Stowarzyszenia Kupców Polskich. Prowadziła i popularyzowała ogrodnictwo, pszczelarstwo i uprawę ziół leczniczych. Zamieszczała artykuły w czasopismach pedagogicznych, brała aktywny udział w zjazdach różnych organizacji naukowych, gospodarczych i społecznych[121].
291. American Horror Story Główna akcja odbywa się w 1952 roku w miasteczku Jupiter na Florydzie. Fabuła skupia się na freak show, czyli trupie cyrkowej, składających się z osób z deformacjami ciała, traktowanych przez społeczeństwo jako dziwolągi. Grupie przewodzi niespełniona piosenkarka Elsa Mars (Jessica Lange), która nie jest w stanie pogodzić się z podupadającą popularnością trupy. Wśród członków freak show znajdują się: bliźniaczki syjamskie Bette i Dot Tattler (Sarah Paulson), kobieta z brodą – Ethel Darling (Kathy Bates), jej cierpiący na ektrodaktylię syn Jimmy Darling (Evan Peters), siłacz Dell Toledo (Michael Chiklis) oraz jego posiadająca troje piersi żona, Desiree Dupree (Angela Bassett). Dwoje naukowców, Stanley (Denis O’Hare) i Maggie Esmeralda (Emma Roberts), chce uprowadzić któregoś z członków grupy i umieścić w muzeum jako eksponat. W międzyczasie niezrównoważony psychicznie Dandy Mott (Finn Wittrock) pragnie zostać właścicielem trupy, w czym wspiera go nadopiekuńcza matka, Gloria (Frances Conroy). W odcinkach przewijają się także wątki: prześladowań wobec bohaterów, ich wewnętrznych konfliktów, zbrodni klauna Twisty'ego (John Carroll Lynch) w obrębie Jupiter oraz marzeń Elsy o wielkiej karierze wokalnej.
292. American Pie: Zjazd absolwentów Latem, 1999 mury szkoły East Great Falls High w małym miasteczku w Michigan opuścił kolejny rocznik. Świeżo upieczeni absolwenci, pełni pomysłów i energii, wchodząc w dorosłe życie, chcieli zakładać rodziny, robić kariery, podbijać świat. Po ponad 10 latach spotykają się na szkolnym zjeździe. Podczas przedłużonego weekendu odkrywają, że mimo upływu czasu i odległości jaka ich podzieliła, łącząca ich przyjaźń przetrwała. Jim i Michelle mają dziecko i problemy związane z brakiem seksu. Stifler, który w szkole zajmował się głównie organizowaniem imprez, jest teraz pracownikiem tymczasowym, nękanym przez faceta, któremu kiedyś dokuczał. Nie ma już kontaktu z przyjaciółmi i jest trochę samotny. Oz odniósł sukces jako sprawozdawca sportowy i wziął udział w programie tanecznym z udziałem celebrytów. Ma piękną dziewczynę, ale w domu czuje się trochę nieswojo. Kevin, chociaż jest szczęśliwym mężem czuje się jak gospodyni domowa, której ulubionym programem jest "The Real Housewives". Potrzebuje emocji, które może mu zapewnić właśnie weekendowy zjazd absolwentów. Bo jest okazją do snucia wspomnień z młodzieńczych lat i świetnej zabawy. Spokojne spotkanie wymyka się jednak spod kontroli.
293. American scene painting Edward Hopper studiował w New York School of Art pod kierunkiem Roberta Henriego, jednego z prekursorów amerykańskiego realizmu. Po studiach udał się do Europy, aby tam, w Paryżu, kontynuować edukację artystyczną. Po kilku miesiącach zdegustowany powrócił do Ameryki stwierdzając, iż pobyt w Europie niewiele mu dał. Nie spotkał znanych artystów (jak Gertrude Stein czy Pablo Picasso, a czas spędzał przesiadując w kawiarniach lub chodząc od czasu do czasu do teatru. Odwiedził Europę jeszcze dwa razy, w 1909 i 1910 roku i choć w pewnym stopniu skorzystał na tych podróżach, to w swej pracy twórczej postanowił skupić się na tematyce amerykańskiej, co w efekcie przyniosło mu sukces. Obrazy Hoppera cechuje specyficzne użycie światła, które jeden z krytyków określił jako światło, które „oświetla, ale nie ogrzewa” przydając obrazom specyficznej tajemniczości. Celem artysty było przedstawienie dusznego, kiczowatego życia w małym, amerykańskim mieście i atmosfery przygnębiającego osamotnienia, emanującej z podmiejskiego pejzażu[122]. Wiejska i małomiasteczkowa architektura stała się również tematem pełnych ekspresji i fantazji obrazów Charlesa Ephraima Burchfielda. Z nich również emanuje nastrój osamotnienia i rozpaczy, który sprawił, iż krytycy nazwali je „pieśniami nienawiści”. Hopper napisał, że prace jego przyjaciela wyrażają znużenie codzienną egzystencją w prowincjonalnej społeczności[123].
294. Amerykanie pochodzenia słowackiego Pierwsze fale migrantów ze Słowacji przybywają do Stanów Zjednoczonych w latach 70. XIX wieku. Do 1905 roku jest ich już około 50 000. Słowacy opuszczali rodzimy kraj z powodów ekonomicznych i politycznych, spowodowanych uciskiem ze strony Węgrów w ramach cesarstwa Austro-Węgierskiego. Większość imigrantów stanowili rolnicy i górnicy. Osiadali głównie w miastach i miasteczkach południowo-zachodniej Pensylwanii i we wschodniej części Ohio. Do dnia dzisiejszego w części z tych miasteczek żyje wiele osób pochodzenia słowackiego, na przykład w Connellsville w Pensylwanii.
295. Amerykanin (film) Jack (George Clooney) jest płatnym zabójcą, najlepszym w swoim fachu. Gdy podczas jednego ze zleceń ginie jego kochanka, postanawia definitywnie wycofać się z zawodu. Ostatnia misja Jacka rozegra się w malowniczym włoskim miasteczku. Ostrożny w kontaktach z ludźmi, będąc pod wpływem urokliwego miejsca, w którym przyszło mu wykonać niebezpieczne zadanie, z czasem zaprzyjaźnia się z Ojcem Benedetto (Paolo Bonacelli), jak również wdaje się w płomienny romans z Clarą (Violante Placido). Wszystko to mocno skomplikuje jego pracę.
296. Amerykański smok Jake Long (seria 1) W imię jednorożca: W szkole Jake'a obchodzone jest święto, więc uczniowie mają dzień wolny. Chłopak postanawia pójść z przyjaciółmi do wesołego miasteczka, gdzie spędzą cały dzień. W pewnym momencie smok dostrzega jednak uwiązanego jednorożca i prosi przyjaciół, by pomogli mu go uwolnić.
297. Amerykański smok Jake Long (seria 2) opis = Spud i Trixie przewodniczą szkolnej akcji zbierania pieniędzy na cele charytatywne. Fundusze gromadzą w nietypowy sposób - organizują aukcję chłopaków, na której każda dziewczyna wykupuje jednego za kilkanaście dolarów. Jake ma dwie ochotniczki - piękna Dannikę i dziwną Vicky. Przetarg prawie wygrywa Vicky, lecz Jake podstępem podsuwa Dannice 5 dolarów i ta wygrywa. Teraz Jake ma spędzić tydzień ze swoją wybranką. Idzie więc z dziewczyną na rolki i do wesołego miasteczka. Nagle zaczyna robić niebezpieczne rzeczy. Przyjaciele szukają przyczyny tych dziwnych zachowań i dochodzą do wniosku, że to sprawka syreny - jej głos czaruje bowiem wszystkich mężczyzn, którzy zaczynają świrować. Dziadek zabrania Jake'owi spotkań z Danniką, który jednak go nie słucha. Okazuje się jednak, że syreną nie jest Dannika, lecz Vicky.
298. Amerykański wilkołak w Londynie Dwaj studenci David i Jack spędzają wakacje w Szkocji. Sypiają pod gołym niebem. Podczas jednej nocy zostają zaatakowani przez wilkołaka. Jack ginie, wilkołaka zabijają mieszkańcy pobliskiego miasteczka, David zostaje ciężko ranny. Trafia do szpitala. Zabite monstrum powraca do ludzkiej formy, a lokalna ludność zaprzecza jego istnieniu. Jackowi śnią się koszmary. Dowiaduje się z nich, iż będzie musiał pomóc przyjacielowi (i nie tylko), który w wyniku nienaturalnej śmierci utknął między światami. Po kilku tygodniach odkrywa, że zmienia się w wilkołaka.
299. Amerykańskie graffiti Akcja filmu rozgrywającego się w małym kalifornijskim miasteczku – Modesto, przedstawia grupę nastolatków podczas ostatniej nocy wakacji poprzedzających ukończenie przez nich szkoły średniej.
300. Ammaia [124]
301. Amt Neuhaus Amt Neuhaus graniczy od północy i wschodu z krajem związkowym Meklemburgia-Pomorze Przednie; w tym z gminami Besitz, Brahlstorf, Teldau i Dersenow wchodzącymi w skład urzędu Boizenburg-Land na północy, z miasteczkiem Lübtheen oraz z gminami z urzędu Dömitz-Malliß Vielank i Dömitz na wschodzie. Na południu graniczy na Łabie z miastami Hitzacker (Elbe) i Dannenberg (Elbe) z gminy zbiorowej Elbtalaue w powiecie Lüchow-Dannenberg. Jedynie na zachodzie i północnym zachodzie Amt Neuhaus ma kontakt z powiatem Lüneburg przez miasto Bleckede.
302. Amuro Ray Ukrywając Gundama w piasku, Amuro zawitał do miasteczka Sodoma aby coś zjeść. Bright i Ryuu uznali, że jego samowolka zaalarmuje Syjon, więc Fraw postanowiła odnaleźć chłopaka. W restauracji Amuro zostaje zaatakowany przez grupę Ramby Rala. Fraw zostaje schwytana i obydwoje zostają wyrzuceni z baru. Później zostają zaatakowani przez statek Zanzibar. Amuro decyduje się na drugą walkę z Rambą, w której ostatecznie go zabija. Niestety, ranny w walce Ryuu dokonuje samobójczego ataku kamikaze swoim samolotem na statek wroga, wskutek czego ginie wraz z Crowley Hamon. Amuro wściekł się, że jego kolega otrzyma pośmiertnie tylko 2 stopnie wyżej. Bright przywraca go do grupy, jednak na krótko Amuro ląduje w areszcie za samowolkę.
303. Amy Pond Doktor około 2 lata po tych wydarzeniach odwiedza Amy i Rory'ego w święta[125]. Po tym Doktor przez pewien czas nie odwiedzał Amy i Rory'ego. Wówczas Amy ukrywała przed Rory'm, że przez wydarzenia w Demons Run nie może mieć dzieci, a wiedziała, że on chce mieć je, dlatego, nie wytłuszczając dlaczego, po prostu odeszła od niego. W pewnym momencie Doktor, a także Amy i Rory zostali uprowadzeni przez Daleków, by im pomóc. Podczas tej przygody Amy zwierza się Rory'emu z powodu ich rozstania, a także ma pretensje do Doktora o to, że przestał ich odwiedzać. Skutkiem tego był powrót Amy i Rory'ego do siebie, a także to, że Doktor ponownie zaczął odwiedzać ich i zabierać ich w kolejne przygody[126]. Odwiedzili m.in. opuszczony statek kosmiczny Silurian, na którym są dinozaury oraz miasteczko Mercy[127][128]. Byli także świadkami inwazji małych, czarnych sześcianów, które po pewnym czasie spowodowały śmierć wielu milionów ludzi[129].
304. An Daingean An Daingean lub Daingean Uí Chúis (nieoficjalnie, po angielsku Dingle) – małe miasteczko położone na półwyspie Dingle, na zachodnim wybrzeżu Irlandii w hrabstwie Kerry. Około 50 km na zachód od Tralee i 80 km od Killarney. XIX-wieczna zabudowa.
305. An'ak Przed wyzwoleniem Korei spod okupacji japońskiej powiat składał się z 9 miejscowości (kor. myŏn) oraz 113 wsi (kor. ri). W obecnej formie powstał w wyniku gruntownej reformy podziału administracyjnego w grudniu 1952 roku. W jego skład weszły wówczas tereny należące wcześniej do miejscowości An'ak, Ryongsun, Taewŏn, Munsan (wszystkie uprzednio w powiecie An'ak), Rowŏl, Sanch'ŏn i Yongjin (dotychczas powiat Sinch'ŏn). Powiat An'ak składał się wówczas z jednego miasteczka (An'ak-ŭp) i 27 wsi.
306. Ana Beatriz Barros Urodziła się w małym miasteczku Itabira w Minas Gerais w Brazylii jako córka Soni – gospodyni domowej i Reinato – inżyniera mechanika. Jej rodzice są pochodzenia portugalsko-hiszpańskiego. Ana posiada także włoskie korzenie. Z czasem rodzina przeprowadziła się do Rio de Janeiro, gdzie spędzała dzieciństwo. Jest najmłodszą z trzech sióstr. Starsze siostry to Patricia (która również jest znaną modelką) i Maria Luisa nazywana przez rodzinę i przyjaciół Malu.
307. Anacapri Z miasteczka Capri wiedzie do Anacapri widokowa szosa przebiegająca efektownie nad skalnym urwiskiem. Nad Anacapri wznosi się najwyższy wierzchołek wyspy Capri - Monte Solaro, na który można wjechać wyciągiem krzesełkowym.
308. Anatolij Momot Anatolij Jurijowicz Momot, ukr. Анатолій Юрійович Момот, ros. Анатолий Юрьевич Момот, Anatolij Jurjewicz Momot (ur. 12 kwietnia 1958 w miasteczku Dykańka, w obwodzie połtawskim, Ukraińska SRR) – ukraiński trener piłkarski.
309. Andijk 1 stycznia 1812 na mocy cesarskiego dekretu Andijk stał się samodzielną gminą. Po reorganizacji w 1869 zachodnia część miasteczka została przyłączona do Wervershoof.
310. Andrea Camilleri Urodził się i wychował na Sycylii (gdzie w 1945 wstąpił do partii komunistycznej), jednak od wielu lat mieszka i pracuje w Rzymie. W latach 1948-1950 studiował reżyserię – spektakle (Becketta, Ionesco) wystawia od wczesnych lat 50. Współpracował z telewizją RAI, wykładał na uczelniach teatralnych i filmowych. Jest autorem wierszy, opowiadań i eksperymentalnych powieści, sławę przyniósł mu cykl powieści kryminalnych rozgrywających się w fikcyjnym sycylijskim miasteczku Vigata. Swego głównego bohatera, miejscowego komisarza policji, obdarzył nazwiskiem będącym włoską wersją nazwiska katalońskiego pisarza Manuela Vázqueza Montalbána. Pierwsza powieść z Montalbano ukazała się w 1994.
311. Andreas Vollenweider 1995 – tworzy nową grupę specjalizującą się w spontanicznej improwizacji. Trasa koncertowa przynosi go do Polski, do dobrze znanych miejsc większych miast, ale i także do starych zamczysk w mniejszych miasteczkach. Koncert w Sali Kongresowej w Warszawie zakończył się z podwójnym kompletem. Tournée jest wspomagane wielkim zainteresowaniem mediów, telewizja i radio transmitują koncert na żywo. Trasę kontynuuje serią występów na wolnym powietrzu. Następnie, Andreas Vollenweider wraz z przyjaciółmi koncertują po dwa razy dziennie w legendarnym nowojorskim Blue Note Club przez okres sześciu dni. Amerykańskie tournée prowadzi po raz pierwszy do Ameryki Łacińskiej. W międzyczasie Vollenweider pracuje nad nową płytą, Kryptos jest nagrywany przy udziale orkiestry symfonicznej z gościnnymi wirtuozami z całego świata – różnych krajów i kultur.
312. Andriej Purgin W 1989 rozpoczął studia z zakresu automatyki i telemechaniki na Donieckiej Politechnice Państwowej. Od lat 90. podejmował około kilkudziesięciu różnych prac, m.in. w cyrku, organizacjach pozarządowych i w handlu[130]. W lutym 2005 rozstawił miasteczko namiotowe w centrum Doniecka, zlikwidowane przez policję 1 marca. Wygłosił wówczas 12 poatulatów, w tym żądanie autonomii i uznanie rosyjskiego za drugi język urzędowy[130]. W grudniu 2005 był współzałożycielem partii Doniecka Republika, domagającej się autonomii dla regionu w granicach zbliżonych do Doniecko-Krzyworoskiej Republiki Radzieckiej. W 2007 partię zdelegalizowano[130].
313. Andriej Płatonow Płatonow był twórcą nieustannie zmagającym się z cenzurą (jego rękopisy były wielokrotnie konfiskowane), stąd jego twórczość jest niespójna, a pisarz wielokrotnie zdaje się przeczyć sam sobie. Jest autorem pełnych sarkazmu i absurdu, demaskatorskich utworów, obnażających bezmyślność, doktrynalne zaślepienie oraz zbrodnie systemu komunistycznego (Wykop, Czewengur). Twórca serii opowiadań tematycznie związanych z II wojną światową i ukazujących okrucieństwo niemieckiej okupacji. Zawsze głównym tematem Płatonowa był człowiek zmagający się z przeciwnościami i własną słabością. Jego utwory często rozgrywają się na wsi i w małych miasteczkach, choć jest również autorem opowieści (jak Dżan) mających za tło pustkowia islamskiego Zakaukazia.
314. Androniszki Androniszki (lit. Andrioniškis) – miasteczko na Litwie, na Auksztocie, nad Świętą, w okręgu uciańskim, w rejonie oniksztyńskim, 12 km na północny zachód od Onikszt; siedziba gminy Androniszki; 278 mieszk. (2001); kościół, szkoła, urząd pocztowy.
315. Andrzej Barański * 1997 – nagroda honorowa („Jańcio Wodnik”) za całokształt twórczości na IV Przeglądzie Polskich Filmów Fabularnych o Tematyce Wiejskiej i Małomiasteczkowej „Prowincjonalia” w Słupcy koło Konina
316. Andrzej Bohomolec Po demobilizacji, jak zdecydowana większość żołnierzy z PSZ na Zachodzie, Bohomolec nie wrócił do kraju, lecz wyemigrował do Kanady. Osiadł na południu prowincji Alberta (Kevisville), gdzie jako rancher („Arrowhead Ranch”) zajął się hodowlą byków. Po pewnym czasie sprzedał swoją posiadłość i kupił, wraz z żoną Andre, nowe duże rancho, położone w jednym z najpiękniejszych zakątków Gór Skalistych (Crows Nest Pass, koło miasteczka Coleman), istniejące do dzisiaj i zajmujące się hodowlą koni rasowych, organizowaniem imprez i wczasów w siodle, znane pod nazwą „Bohomolec Ranch”.
317. Andrzej Dudycz W 1583 kupił miasteczko Śmigiel (ważny ośrodek polskiej reformacji) od arianina Stanisława Gilowskiego[131].
318. Andrzej Kmicic Na początku Potopu (1655–1660), gdy przyjeżdża do Wodoktów, gdzie mieszka Aleksandra Billewiczówna, z którą ma się ożenić wedle testamentu Herakliusza Billewicza, ukazuje się jako warchoł i zabijaka, aczkolwiek jest to postać pozytywna. Następnie służy u księcia Janusza Radziwiłła, którego zdradzieckie zamiary poznaje dopiero w rozmowie z księciem Bogusławem. Kmicic, ujrzawszy zdradę obu Radziwiłłów, przeszedł na stronę konfederatów i Jana Kazimierza. Broniąc Ojczyzny, przybrał nazwisko Babinicz od miasteczka Babinicze leżącego w jego włościach, jako że na jego własnym ciążyło piętno zdrajcy. Brał udział w obronie Jasnej Góry, gdzie wysadził wielkie działo szwedzkie, kolubrynę. Następnie udał się na Śląsk do króla, gdzie podczas powrotu do kraju uratował Jana Kazimierza. Brał udział w bitwie pod Prostkami, dowodząc Tatarami krymskimi wspomagającymi Polaków.
319. Andrzej Marek (burmistrz) W 1864 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego z tytułem doktora praw[132]. Był adwokatem krajowym. Był założycielem, a w latach 1873–1878 pierwszym naczelnikiem Towarzystwa Straży Ogniowej Ochotniczej w Myślenicach. W latach 1874–1878 był burmistrzem Myślenic[133][134]. Za jego kadencji powstał w mieście cmentarz żydowski i planty, ukończono budowę szkoły oraz remont rynku, a także otwarto połączenie telegraficzne z Krakowem[134][135]. Zdaniem Macieja Ostrowskiego za czasów burmistrza Marka Myślenice przeszły skok cywilizacyjny stając się, z malutkiego galicyjskiego miasteczka, ważnym ośrodkiem całego regionu[135].
320. Andrzej Mikulski Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej. W roku 2000 za pracę dyplomową "Kościół i Klasztor dominikański - miasteczko studenckie w Krakowie" wraz ze swoim promotorem, prof. Dariuszem Kozłowskim, został laureatem konkursu Zarządu Głównego Stowarzyszenia Architektów Polskich "Dyplom Roku 2000"[136]. Brał udział w projektowaniu kompleksu handlowego Złote Tarasy w Warszawie. Jego pierwszysm wielkim projektem jest krakowskie Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się”[137].
321. Andrzej Strzelecki Grał w kilkunastu spektaklach Teatru Telewizji – m.in. Król w kraju rozkoszy, Żółta szlafmyca oraz jednoaktówkach Michaiła Zoszczenki „Love”, „Film” i „Smutne miasteczko”. Pojawiał się u boku takich aktorów jak Krzysztof Kowalewski, Jerzy Turek, Marian Kociniak, Anna Seniuk, Jerzy Bończak, Wiktor Zborowski, Wiesław Michnikowski, Gustaw Lutkiewicz, Jolanta Lothe, Gustaw Holoubek, Zbigniew Zapasiewicz, Piotr Machalica, Wiktor Zborowski, Witold Dębicki, Artur Żmijewski, Teresa Budzisz-Krzyżanowska.
322. Andrzej Szeptycki Andrzej Szeptycki był przeciwnikiem obu ideologii totalitarnych: komunizmu i niemieckiego narodowego socjalizmu, realizowanych w praktyce wobec społeczeństwa II Rzeczypospolitej po agresji III Rzeszy i ZSRR przez obu okupantówZSRR i III Rzeszę. W liście z 29 sierpnia 1942 do papieża Piusa XII metropolita Szeptycki pisał: {{Cytat|Po uwolnieniu przez armię niemiecką spod jarzma bolszewickiego odczuliśmy z tego powodu pewną ulgę, która jednak nie trwała dłużej niż jeden czy dwa miesiące. Stopniowo rząd wprowadził doprawdy niepojęty reżim terroru i korupcji [...]. Dziś cały kraj jest zgodny co do tego, że władza niemiecka jest zła, prawie diabelska, i w stopniu jeszcze wyższym niż władza bolszewicka”. I dalej: „Nieopisanej demoralizacji [...] ulegają ludzie prości i słabi. Uczą się oni złodziejstwa i zbrodni ludobójstwa; tracą poczucie sprawiedliwości i człowieczeństwa. W listach pasterskich, oczywiście konfiskowanych, protestowałem przeciw ludobójstwu [...]. Ogłosiłem, że zabójstwo człowieka podlega ekskomunice, zastrzeżonej dla Ordynariusza[138].
323. Andrzej Węgierski (1600–1649) Na wezwanie Rafał Leszczyńskiego, wojewody bełskiego przybył 5 listopada 1633 r. do Włodawy, by za zgodą objąć obowiązki tamtejszego ministra i seniora. W tym czasie sytuacja zboru w należącym do Leszczyńskiego miasteczku nie była łatwa, ponieważ oprócz zwolenników kalwinizmu, znalazła tu schronienie znaczna grupa pobiałogórskich emigrantów czeskich. Spośród wyznawców konfesji protestanckich była tu też grupa luteran. Na tle jurysdykcji Jednoty braci czeskich z jednej strony i lubelskiego Kościoła kalwińskiego dochodziło początkowo do niesnasek, które zostały zakończone porozumieniem.
324. Andrzejewo (Litwa) Andrzejewo (lit. Endriejevas)[139]miasteczko na Litwie, położone w okręgu kłajpedzkim, w rejonie kłajpedzkim. Liczy 718 mieszkańców (2001). W 1780 Andrzej Racewicz wzniósł tutaj drewniany kościół pw. św. Andrzeja[140].
325. Andrzejewo * Andrzejewo – miasteczko na Litwie
326. André-Joseph Léonard Przyszedł na świat w miasteczku niedaleko Namur. Jego ojciec zmarł 10 dni później w wyniku inwazji niemieckiej w Belgii. Ma trzech braci, którzy tak jak on zostali księżmi. Ukończył uniwersytety w Leuven i w Rzymie w Kolegium Belgijskim. Święcenia kapłańskie otrzymał 19 lipca 1964 z rąk bpa André-Marie Charue, ordynariusza Namur. Kontynuował studia na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, a także w Louvain, gdzie uzyskał doktorat z filozofii. Od 1974 był wykładowcą w Louvain. Od 1976 profesor nadzwyczajny, a od 1980 zwyczajny. W latach 1978–1991 był rektorem Wyższego Seminarium Duchownego Świętego Pawła w Namur. W 1987 został członkiem Międzynarodowej Komisji Teologicznej.
327. Angela (telenowela) Angela jest młodą nauczycielką, która pracuje w małym miasteczku. Jedyną żyjącą krewną dziewczyny jest jej matka Delia - chora i zgorzkniała kobieta, która mimo upływu wielu lat, wciąż cierpi z powodu utraty męża. Na łożu śmierci wyznaje córce imię kobiety, która odebrała jej ukochanego mężczyznę, tą kobietą jest Emilia Santillana. Angela obiecuje, że nie spocznie, dopóki jej nie odnajdzie. Chce się zemścić za zrujnowanie życia jej matki.
328. Angelsberg (Luksemburg) Angelsberg (luks. Aangelsbierg) – małe miasteczko w centralnym Luksemburgu, w gminie Fischbach. W 2005 roku miasteczko zamieszkiwały 283 osoby.
329. Anhelli Utwór został ostatecznie zredagowany we Florencji, a wydany w 1838 w Paryżu, w Księgarni i Drukarni Polskiej przy ul. Marais Saint-Germain nr 17 bis. Druk na 108 stronach formatu 8° wykonała drukarnia Bourgogne et Martinet.[141] Słowacki zadedykował swe dzieło Stefanowi Hołyńskiemu (w oryginale: "Stefanowi H. na pamiątkę spotkania się w Ziemi Świętej i pod górami Libanu")[142]
330. Ania z Avonlea K.M.A., czyli Koło Miłośników Avonlea rozwija się, "zarażając" swoją działalnością coraz większą liczbę mieszkańców tego miasteczka. Jedyną wpadką jest pomalowanie Domu Ludowego (na co wcześniej przeprowadzona została zbiórka pieniędzy) na jaskrawoniebieski kolor.
331. Anioł zemsty (film 2007) XIX wiek. Po trzech latach tułaczki były kaznodzieja (Kevin Sorbo), a obecnie łowca nagród wraca w rodzinne strony. Odkrywa, że władzę w miasteczku wciąż sprawują pułkownik Cusack (Wings Hauser) oraz szeryf Quinn (Nick Chinlund), odpowiedzialni za śmierć jego żony i córki. Terroryzują oni kolejnych osadników. Przybysz staje z nimi do walki.
332. Anioł śmierci (film 2014) Akcja filmu rozgrywa się w Anglii w czasie II wojny światowej. Nauczycielka Eve Parkins (Phoebe Fox) i dyrektorka szkoły Jean Hogg (Helen McCrory) ewakuują swoich uczniów z bombardowanego Londynu do Crythin Gifford – niewielkiego miasteczka na wybrzeżu. Na miejscu okazuje się, że przybyszom przydzielono stare, ponure gmaszysko Eel Marsh House, które zdaniem obu kobiet nie nadaje się ani na szkołę, ani na internat. Pierwszej nocy w nowym miejscu Eve dręczą koszmary. Gdy Parkins się budzi, słyszy dziwne odgłosy dochodzące z piwnicy i widzi zjawę – kobietę w czerni. Następnego dnia dzieci dręczą małego Edwarda (Oaklee Pendergast), który nie mówi, od kiedy jego rodzice zginęli w bombardowaniu. Niedługo potem Edwardowi ukazuje się duch.
333. Anioły i kowbojki Dwunastoletnia Ida (Bailee Madison) mieszka w prowincjonalnym miasteczku z zapracowaną matką Elaine (Alicia Witt). Nigdy nie poznała swojego ojca. Wie tylko, że jest on świetnym jeźdźcem. Liczy, że spotka go na miejscowych zawodach rodeo, na które wymyka się wieczorami.
334. Anjō Anjō otrzymało prawa miejskie 5 maja 1952 roku. 1 kwietnia 1967 roku miasto powiększyło się o teren miasteczka Sakura[143].
335. Anna Alina Cybulska Absolwentka I LO w Radziejowie im. Władysława Łokietka (1987), miasteczku na Kujawach, a także Pomaturalnego Studium Medycznego o kierunku radiologia (1991) i Policealnego Studium Zawodowego w zakresie rachunkowości i finansów (2001).
336. Anna Eugenia Picco Urodziła się w miasteczku Crescenzago, dzisiejszej dzielnicy Mediolanu. Była córką Giuseppe Picco słynnego muzyka i Adelaide Del Corno. W wieku 20 lat wstąpiła do zgromadzenia Małych Sióstr Najświętszych Serc Jezusa i Maryi w Mediolanie i rozpoczęła nowicjat w Parmie. W 1894 roku złożyła śluby wieczyste, a potem podjęła obowiązki mistrzyni nowicjatu. Od 1911 roku była przełożoną generalną zgromadzenia. Cierpiała na chorobę zwyrodnieniową kości, z powodu której w 1919 roku amputowano jej prawą nogę. Zmarła w opinii świętości. Została beatyfikowana przez papieża Jana Pawła II w dniu 7 października 2001 roku.
337. Anna Gavalda Jest rozwiedziona, ma dwoje dzieci. Mieszka w Melun, miasteczku położonym 50 km na południowy wschód od Paryża[144]. Publikuje w magazynie Elle.
338. Anna Jabłonowska Należała do najznakomitszych postaci kobiecych polskich w XVIII w. Zdolna i wykształcona rzuciła się po śmierci męża, Jana Kajetana Jabłonowskiego w wir walk politycznych, a po elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego wystąpiła przeciw niemu, popierając swymi wpływami konfederację barską, szczególnie na dworach w Wiedniu i Paryżu[145]. Po upadku konfederacji pogodziła się z królem, wycofała się z życia politycznego[145] i odtąd całą duszą oddała się pracy społecznej, starając się usilnie o podniesienie kultury duchowej i materialnej wśród poddanych w swych wsiach i miasteczkach. Za przykładem innych magnatów polskich zniosła w swych dobrach pańszczyznę, zaprowadzając w jej miejsce czynsze. Budowała szpitale i fabryki, chcąc w ten sposób podnieść stan zdrowotny i materialny poddanej jej ludności. Interesowała się żywo rozwojem swych olbrzymich posiadłości (państwo siemiatyckie, kockie i wysockie), a dla unormowania obowiązków poddanych i urzędników opracowała Ustawy powszechne dla dóbr moich rządców (8 tomów, Warszawa, 1786)[145].
339. Anna Kazejak * Wesołe miasteczko - prawie bajka (2004); spektakl telewizyjny, współpraca reżyserska
340. Anna Konik W aktualnie tworzonej realizacji Konik utrwala historie mieszkańców małego miasteczka Dobrodzienia (przed II Wojna Światową - Guttentag). Losy ludności żydowskiej, ludności przesiedlonej z kresów wschodnich oraz mniejszości niemieckiej stanowią o tożsamości tego miejsca. Projekt jest próbą dotarcia do zamazanych faktów, do tego co zostało wytarte z pamięci w kontekście wojny, czasu komuny i późniejszych lat. Artystka wraca także do miejsc w Dobrodzieniu, które pamięta ze swojego dzieciństwa.
341. Anna Leopoldowna W grudniu 1741, w wyniku przewrotu pałacowego Iwan VI wraz z całą swoją rodziną zostali odsunięci od władzy i zesłani do miasteczka Chołmogory na dalekiej północy Rosji. Nową carycą została ich dalsza krewna Elżbieta Piotrowna, córka cara Piotra I Wielkiego.
342. Anna Milewska * Rozalka Olaboga (1984) – mieszkanka miasteczka
343. Anna z Hołowczyńskich Sapieżyna Była córką Aleksandra Hołowczyńskiego, wojewody mścisławskiego, żona Krzysztofa Stefana Sapiehy, matka Mikołaja Krzysztofa Sapiehy. Była przynajmniej do ślubu kalwinistką, potem przeszła na katolicyzm, fundując klasztor karmelitów trzewiczkowych w Kniażycach[146]. Od 1621, w którym Sapieha został pisarzem w. lit., często przebywała na dworze królewskim. W 1623 uczestniczyła wraz z mężem w królewskiej podróży do Gdańska. Po rychłej śmierci męża o opiekę nad synem, Mikołajem Krzysztofem, toczyła spór ze szwagrem Aleksandrem Dadźbogiem i ostatecznie musiała go oddać pod pieczę mężowskiego stryja Lwa Sapiehy. Dzięki jego poparciu udało się jej uzyskać zgodę królewską na scedowanie nieletniemu synowi dzierżawy wilkijskiej. Dobra Krzysztofa Stefana, na których miała zapisane dożywocie, były w chwili jego śmierci mocno zadłużone, toteż została zmuszona rozpocząć wyprzedaż swoich dóbr rodowych: Hołowczyna, Kniażyc i Repuchowa. Przeżyła swojego jedynego syna, spoczęła obok niego i męża u Dominikańów w Wilnie
344. Annapolis (ujednoznacznienie) * Annapolis Royal – historyczne miasteczko w prowincji Nowa Szkocja, stolica hrabstwa Annapolis
345. Annapolis Royal Założył ją Samuel de Champlain w 1605 roku pod nazwą Port Royal. Stała się stolicą Akadii oraz ośrodkiem rybołówstwa i piractwa. Ze względów strategicznych wielokrotnie atakowana przez Anglików, przeszła w ich ręce w 1710, chociaż Francuzi podejmowali próby jej odzyskania. Przemianowana na cześć królowej Anny, była stolicą Nowej Szkocji do założenia Halifax w 1749. Obecnie małe miasteczko i atrakcja turystyczna.
346. Anne-Joseph Théroigne de Méricourt Anne-Joseph Théroigne de Méricourt (ur. 13 sierpnia 1762, zm. 9 czerwca 1817) – Francuzka, która była znaczącą postacią rewolucji francuskiej. Urodziła się w Marcourt, małym miasteczku w Luksemburgu[147].
347. Annecy Miejscowość znana jest z uprawianych na przyległym jeziorze d'Annecy sportów wodnych. Liczne kanały oraz mosty sprawiają, że to urokliwe miasteczko zwane jest alpejską Wenecją. Może pochwalić się ono starówką z fasadami o pastelowych barwach, zamkiem z XII w. Obok zamku, na wzgórzu znajduje się katedra La Visitation. Miejscowość ta była kandydatem do zorganizowania Zimowych Igrzysk Olimpijskich w 2018 roku, jednak przegrała z Monachium i późniejszym triumfatorem, Pjongczangiem.
348. Anniken Huitfeldt Wychowała się w miasteczku Jessheim na północ od Oslo. Studiowała historię na Uniwersytecie w Oslo. Kształciła się także w London School of Economics. W latach 1996–2000 stała na czele młodzieżówki Partii Pracy. Później pracowała w jednej z fundacji.
349. Anno 1701 * Wolna gra – tzw. gra bez końca. Gracz rozbudowuje swoje miasteczko do wielkiej wyspiarskiej metropolii. W tym trybie można wybierać poziom trudności, graczy komputerowych, różne katastrofy oraz warunki wygranej. Nie ma ograniczeń co do wypełniania celów.
350. Annopol Pierwsza informacja o istnieniu Rachowa pochodzi z 1724 r., kiedy to Rachów otrzymał przywilej na jarmarki. Nowy dokument na nie dostał właściciel J.T. Morsztyn w 1740 r. Z kolei w 1761 r. Antoni Jabłonowski wystawił dokument, którym nadał miastu, na cześć swej żony Anny, nazwę Annopol. Jednakże, jak to było w przypadku wielu lokowanych miast, nowa nazwa nie od razu się przyjęła[148]. Wielokrotnie, jeszcze w drugiej połowie XVIII w., nazywano miasteczko Rachowem. Tak było w latach 1765 i 1778. W 1781 r. po raz pierwszy w spisach oficjalnych odnotowano Annopol[148]. Podobnie zapisano w latach 1786 i 1787, zaś w 1790 r. ponownie widnieje Rachów. W 1792 r. zwano je Hannopol, zaś w wizytacji kościelnej z 1806 r. zapisano obydwie nazwy „oppidum Annopol seu Rachów”. Od 1827 r. używano nazwy Annopol[148].
351. Anserall (wysokość 725 m.) Miasteczko należące administracyjnie do powiatu Alt Urgell; siedziba rady miejskiej Les Valls de Valira. Miasteczko jest usytuowane na prawym brzegu rzeki Valira, po przeciwnej stronie trasy z Seo de Urgel do Andory. Około 300 m w kierunku północnym od miasteczka położona jest dzielnica zwana el Monestir, z romańskim kościołem należącym do starego i w przeszłości bardzo ważnego opactwa Sant Sadurní (Sw. Saturnin) z Tavèrnoles, którego pozostałosci służą miasteczku za kościół parafialny.
352. Anstruther (Szkocja) Anstruther (scots Enster, gealicki Eanstar, co oznacza Mały Strumień) – miasteczko w Fife we wschodniej Szkocji. Leży 9 km na południowy wschód od St Andrews Podzielone na dwie części przez rzekę Dreel Burn. Położona na wschodzie wieś Cellardyke jest rozszerzeniem Anstruther. Jest miastem o największej liczbie ludności w East Neuk (ok. 3500).
353. Antas de Ulla Antas de Ulla – miasto w Hiszpanii w regionie Galicja w prowincji Lugo, położone w geograficznym centrum Galicji. Przez miejscowość przepływa rzeka Ulla, od której bierze ono swą nazwę. Gospodarka miasteczka, jest oparta głównie na rolnictwie i hodowli, zaś sektor przemysłowy koncentruje się w stolicy prowincji – Lugo. W mieście znajduje się duży kompleks sportowy Castro Seoane, w skład którego wchodzą: różnorodne obiekty sportowy oraz nowoczesne baseny i aquapark.
354. Anthonie van Blocklandt Urodził się w małym miasteczku Montfort, gdzie jego ojciec był burmistrzem. Pierwsze nauki pobierał u Hendricka Sweersza a w latach 1550-1552 u Fransa Florisa w Antwerpii. W 1553 roku wyjechał do Delft, gdzie wykonał szereg obrazów dla kościołów Oude Kerk i Nieuwe Kerk. Obrazy te zostały zniszczone w 1566 roku w podczas powstania zwanego Rewoltą ikonoklastów. Wykonał również obraz dla kościoła Janskerk w Gouda pt. Ścięcie św. Jakuba. W 1572 roku Blocklandt wybrał się do Włoch, gdzie szczególny wpływ wywarły na nim manierystyczne prace Parmigianina (Pokłon pasterzy, Józef tłumaczący sen faraona z 1574). Od 1577 roku był członkiem cechu malarzy w Utrechcie. Był nauczycielem Cornelisa Ketela, Michiela va Mierevelty i Abrahama Bloemaerta.
355. Anthony B Urodził się w niewielkim miasteczku Clark's Town w regionie Trelawny. Dorastał w bardzo religijnej rodzinie (jego babka była protestantką, zaś matka należała do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego). Już od najmłodszych lat zdobywał pierwsze szlify muzyczne, śpiewając w kościelnym i szkolnym chórze. Będąc uczniem szkoły średniej zadebiutował na scenie jako singjay lokalnego soundsystemu Shaggy Hi-Power. Jego największym muzycznym idolem młodości, oprócz Boba Marleya, był przede wszystkim Peter Tosh – inspiracji jego wokalem i przesłaniem można doszukać się w całej późniejszej twórczości Anthony’ego.
356. Anthony John Denison Urodzony jako najstarsze z trojga dzieci emigrantów z Sycylii, dorastał w nowojorskim Harlemie. Pracował jako agent ubezpieczeniowy na życie w John Hancock Insurance w Poughkeepsie, w Nowym Jorku, zanim rozpoczął swoją przygodę z aktorstwem i reżyserstwem na scenie teatru non-profit w miasteczku New Paltz, w Nowym Jorku. Swój pseudonim artystyczny 'Denison' przyjął w 1979 roku od nazwiska swojej matki chrzestnej. Po raz pierwszy na dużym ekranie pojawił się w komedii Kelnerka (Waitress!, 1982) z Huntem Blockiem. Potem wystąpił jako szef mafii Ray Luca w serialu NBC Crime Story (1986-88). Telewidzowie znają go także z roli agenta Johna Henry’ego Raglina przenikający skorumpowany Nowy Jork w serialu kryminalnym CBS Cwaniak (Wiseguy, 1988-89). W melodramacie telewizyjnym Ofiara niewinności (The Girl Who Came Between Them, 1990) z Cheryl Ladd zagrał amerykańskiego weterana wojny wietnamskiej nękanego poczuciem winy z przygody miłosnej z młodą Wietnamką. Był jednym z bohaterów telewizyjnej ekranizacji bestsellerowej powieści Jackie Collins Lady Boss (1992).
357. Antoine Augustin Cournot Antoine Augustin Cournot (ur. 28 sierpnia 1801, zm. 31 marca 1877) – francuski filozof, matematyk i ekonomista urodzony w małym miasteczku Gray. Był przedstawicielem lozańskiej szkoły ekonomicznej. Jego największe dzieło to: Badanie nad zasadami matematyki teorii bogactwa.
358. Antolepty opis zdjęcia = Widok miasteczka
359. Antoni Berezowski Antoni Berezowski został najpierw wywieziony do Tulonu, następnie 24 października 1867 r. opuścił Europę. 8 maja 1868 r. próbował uciec w Numea. Dostał się do portu w Numea, ale spóźnił się na statek płynący do Australii[149]. Po dwóch dniach został odnaleziony. W 1886 r. oznajmiono mu o zamianie katorgi na dożywotnie zesłanie. Otrzymał działkę o powierzchni 5 hektarów. Do końca życia pozostał na Nowej Kaledonii, mieszkając w miasteczku Bourail. Podtrzymywali z nim kontakt listowny pułkownik Ruszczewski, S. Elżanowski i Józef Gałęzowski kierownik biura w Credit Foncier de France[150].
360. Antoni Chodorowski (grafik) Wraz z żoną Zofią wychowywali dziewięcioro dzieci: trójkę własnych i sześcioro adoptowanych z domów dziecka. Na dwa dni przed śmiercią na Międzynarodowej Wystawie Satyrykon '99 w Legnicy został laureatem II nagrody za rysunek pt. „Wesołe miasteczko”.
361. Antoni Chomicz W grudniu 1943 opuścił ziemię rakowską. Dotarł w okolice miasteczka Stołpce i wstąpił do Polskiego Oddziału Partyzanckiego im. Tadeusza Kościuszki, zwanym na Kresach „Legionami”. Oddział ten należał do struktury organizacyjnej Okręgu Nowogródek Armii Krajowej i wiosną 1944 został przemianowany na Zgrupowanie Stołpecko-Nalibockie Armii Krajowej. W Puszczy Nalibockiej walczył nie tylko z siłami niemieckimi, ale również z oddziałami Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej, Białoruskiej Narodowej Samopomocy, batalionami Białoruskiej Krajowej Obrony oraz z policją białoruską. 29 czerwca 1944 opuścił ze Zgrupowaniem Stołpecko-Nalibockim Puszczę Nalibocką.
362. Antoni Dorosz Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w okresie II Rzeczypospolitej zamieszkiwał w Sanoku i prowadził zakład dentystyczno-techniczny w kamienicy „Weinerówka” pod adresem ówczesnej ulicy Jagiellońskiej[151][152] 32-33[153], później pod zmienionym adresem ul. 3 Maja[154] 19 (obecnie nr 23), gdzie gabinet stomatologiczny prowadziła jego żona Jadwiga (ur. 1884[155]) do 1939[156][157][158][159]. W połowie lat 20. wstąpił do służby cywilnej II RP[160]. Sprawował stanowisko lekarza powiatowego w powiecie sanockim[160] (pod koniec lat 30. był przypisany do ulicy Jana III Sobieskiego[161]). Pracował w charakterze lekarza w starostwie powiatowym w Sanoku w VIII stopniu służbowym, a dekretem z 3 grudnia 1929 został mianowany do odwołania lekarzem powiatowym w VII stopniu służbowym[160][162]. Ponadto jako nauczyciel kontraktowy od marca 1928 uczył higieny Państwowym Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku[163], pełniąc tam także funkcję lekarza szkolnego[164]. Poza pracą w Sanoku ordynował także jako lekarz w uzdrowisku Iwonicz-Zdrój[165]. Zasiadał w Wojewódzkiej Komisji Walki z Gruźlicą we Lwowie[166][167][168][169]. Był organizatorem przeciwdziałania gruźlicy w rejonie Sanoka i w 1925 zainicjował powstanie Powiatowego Koła Walki z Gruźlicą w Sanoku, w tym budowę przychodni przeciwgruźliczej[170]. Za swoją działalność na polu prac przeciwgruźliczych otrzymał podziękowanie od wojewody lwowskiego Pawła Garapicha[171] i uznanie pisemne z Generalnej Dyrekcji Służby Zdrowia, która jego poczynania uznała za wzór dla wszystkich lekarzy urzędowych w Polsce (dr Dorosz czynił starania celem realizacji tzw. systemu Edynburskiego, polegającego na utworzeniu sanatorium wraz z przychodnią pod Sanokiem we współdziałaniu ze szpitalem powszechnym w tym mieście[172], zaś poza miastem na tworzeniu sanatoriów w okręgach, kierowanych przez lekarzy gminnych i okręgowych[173][174]. Uczestniczył w Wojewódzkich Zjazdach Przeciwgruźliczych we Lwowie, podczas pierwszego w dniach 10-13 września 1926 przedstawiał referat pt. Organizacja walki z gruźlicą w miasteczkach i gminach wiejskich[175][176], podczas drugiego w tym samym roku był sekretarzem zjazdu[177] i przedstawił referat pt. Zapoczątkowanie organizacji walki z gruźlicą w powiecie sanockim[178]. W 1922 został członkiem Związku Lekarzy Małopolski i Śląska Cieszyńskiego w Krakowie[179]. Był członkiem Lwowskiej Izby Lekarskiej[180]. W 1939 był lekarzem w Rawie Ruskiej[181][182].
363. Antoni Józef Kwiatkowski We wrześniu 1900 przyjechał do Bychawy[183]. Tam zastał miasteczko oraz okoliczne wsie bardzo biedne przez co był odczuwalny niski poziom życia mieszkańców. Ksiądz Kwiatkowski widząc taki widok postanowił podjąć misję ku stopniowej odbudowie zastanej "ruiny".
364. Antoni Krauze * 1982: Prognoza pogody (reżyseria, scenariusz na podstawie opowiadania Marka Nowakowskiego „Zdarzenie w miasteczku”; film dla kin, 97’. Grand Prix i Nagroda Młodych (jury studentów włoskich) na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Autorskich w San Remo 1987)
365. Antoni Nowosielski Nabyte od rodziny Sapiehów miasto Oświeja[184] z okolicznymi rozległymi dobrami o powierzchni 24814 dziesięcin (27109,29 ha) położone nad jeziorem oświejskim zawierały ok. 750 chrześcijan i 1470 żydów, czyli ok. 2200 mieszkańców. Na wielki majątek składały się 3 folwarki, 49 wsi, 623 domy. Od początku XVIII wieku do Nowosielskich należał jeden z rynków w raz z zabudowanymi dookoła 9 nieruchomościami w mieście Grodnie. Był on nabyty od rodziny Potockich[185]. Rynek z nieruchomościami pozostawał w dobrach rodzinnych do II połowy XVIII wieku. Łącznie majątki rodzinne Antoniego Nowosielskiego w Wielkim Księstwie Litewskim wynosiły: 3 miasteczka, ok. 100 wiosek, 13 folwarków, 1218 domów, ok. 8000 ludzi pracujących w licznych manufakturach i faktoriach na dobrach o powierzchni ok. 36000 ha.
366. Antoni Swinarski Od 1954 był docentem, od 1958 profesorem nadzwyczajnym, od 1964 profesorem zwyczajnym. W 1962 zastąpił Stanisława Jaśkowskiego na stanowisku rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. W czasie trzyletniej kadencji zainicjował budowę miasteczka uniwersyteckiego na Bielanach.
367. Antoni Ulryk z Brunszwiku-Wolfenbüttel Sześć lat po śmierci ich ojca Katarzyna II Wielka postanowiła zwolnić pozostałą przy życiu czwórkę dzieci Antoniego Ulryka na prośbę jego młodszej siostry Marii-Juliany, będącej regentką Danii w latach 1772–1784. W wyniku porozumienia z carycą Katarzyną udzieliła im ona azylu w sennym jutlandzkim miasteczku Horsens. Wolności jednak ni szczęścia osobistego już nigdy zaznać nie mieli pozostając politycznymi zakładnikami. Tak więc 27 lipca 1780 roku rodzeństwo opuściło potajemnie Chołmogory, a w nocy 30 lipca opuścili na zawsze Rosję na pokładzie fregaty "Polarna Gwiazda", która odebrała ich z portu Twierdzy Nowodźwińskiej. W Danii rodzeństwo Brunszwickich dopełniło w spokoju swych dni.
368. Antoni Wacław Betański Dzięki wstawiennictwu Jana Klemensa Branickiego został proboszczem w Tyczynie (1770–1783), w którym na stałe osiadł w 1772. W tym też roku dzięki jego staraniom powstały przy kościele parafialnym trzy bractwa: św. Trójcy, Matki Boskiej Wniebowziętej i św. Katarzyny. Był fundatorem świątyni pw. św. Agnieszki w Goniądzu (1775). W Tyczynie miał własny dworek (istnieje do dnia dzisiejszego), opiekował się miejscową szkółką. Był osobą bardzo energiczną, dobrym organizatorem, dlatego świetnie radził sobie z zarządzaniem wszystkimi sprawami miasteczka.
369. Antoni z Weert Urodził się w miasteczku Weert w hrabstwie Horn w północnej Holandii. Po ukończeniu studiów filozoficznych i teologicznych przyjął święcenia kapłańskie. Razem ze swoim krajanem Hieronimem z Weert głosił kazania do ludu, zwracając szczególną uwagę na wyjaśnianie prawd wiary katolickiej, które potępiane były przez kalwinistów[186].
370. Antonina Leśniewska Chcąc rozpocząć praktykę uczniowską w aptece, najpierw musiała najpierw uzupełnić wykształcenie o kurs łaciny, którego brakowało w programach żeńkich gimnazjów. W gimnazjum męskim, w którym zdawała egzamin z łaciny, była pierwszą kobietą w historii. Następnie rozpoczęła praktykę w rodzinnym miasteczku, w którym była jedna apteka. Jej właściciel, jako przyjaciel ojca Leśniewskiej, przyjął dziewczynę na praktykę. Po ukończeniu obowiązkowych praktyk Leśniewska próbowała uzyskać zgodę na rozpoczęcie studiów, ale władze petersburskiego uniwersytetu zgodziły się na to dopiero po kilku miesiącach. Pomimo przyjęcia, nie mogła korzystać z laboratoriów uczelni i musiała znaleźć mało widoczne dla postronnych pomieszczenie, w którym mogła prowadzić ćwiczenia, zaś na wykłady i demonstracje z fizyki musiała uczęszczać indywidualnie. Studia ukończyła w 1901 r. z tytułem magistra farmacji[187].
371. Antonina Niemiryczowa Zamieszkiwała z mężem, w jego dobrach, w Czerniechowie w Owruckiem. Niemiryczowie rozporządzali dużym majątkiem, do którego należały m. in. Kraska Dąbrowa koło Przyborska, którą Karol Niemirycz objął w 1745 po śmierci brata Aleksandra i scedowaniu mu swoich działów przez pozostałych braci. Posiadał także, zgodnie z prawem zastawnym, miasteczko Derezna w kluczu stepańskim ordynacji ostrogskiej (1749).
372. Antonina Wyrzykowska Izrael Grądowski początkowo poszukiwał rodziny w Szczucinie, bez skutku. Był najstarszym z uratowanych (miał wtedy ok. 60 lat), nie przyłączył się do uciekających przez zieloną granicę. Starał się wtopić w miejscową społeczność. Ochrzcił się, pozostał w Jedwabnem, odzyskał swój dom w miasteczku. Ożenił się z Polką i zmienił imię na Józef. Inaczej niż wszyscy inni ocaleni nie szukał kontaktu ze środowiskiem żydowskim, innymi osobami uratowanymi z Zagłady, nie złożył zeznań w Żydowskiej Komisji Historycznej. Długo nie obciążał nikogo z miejscowych swoją wiedzą o okolicznościach pogromu w Jedwabnem. Inne zeznania zdecydował się złożyć dopiero po kilku latach: tak uczynił w 1953 i w 1954 w czasie rozpraw sądowych przeciwko jednemu z podejrzanych o aktywny udział w pogromie obciążając go swoimi zeznaniami. Podobnie wskazał niektórych sprawców pogromu w śledztwie rozpoczętym w 1967, jednak pół roku później przynajmniej z części zeznań wycofał się. Zmarł w 1971 w wieku 82 lat. Jego żona zmarła w 1996. Mieli adoptowanego syna, sierotę wojny.
373. Antonio Cupo Urodził się jako najmłodszy z troga dzieci (ma starszego brata Sabato i starszą siostrę Carmelinę) w rodzinie włoskich emigrantów, którzy przybyli do Kanady w roku 1968. Jego ojciec Manlio, jest z Palomonte, małego miasteczka w regionie Kampania, w prowincji Salerno, południowo-zachodnich Włoszech, a jego matka Lucia od Barletta, w prowincji Bari[188].
374. Antonio Lindbäck Urodzony w Brazylii Lindbäck jest obecnie jedynym znanym czarnoskórym żużlowcem na świecie. Został pozostawiony na ulicy małego miasteczka niedaleko São Paulo. Obok niego znajdowała się kartka – „Meu nome e Antonio” (pol. Mam na imię Antonio). Znalazła go policja. Szwedzkie małżeństwo – Lindbäckowie zaopiekowali się nim.
375. Antonio Muñoz Molina Studiował dziennikarstwo na Uniwersytecie Madryckim oraz ukończył historię sztuki w Grenadzie. Debiutował zbiorem felietonów napisanych w latach 1982-1983 zatytułowanym El Robinsón urbano. Pierwszą powieść – Beatus ille – opublikował w 1986. Jej akcję umieścił w Máginie, fikcyjnym miasteczku posiadającym jednak cechy jego rodzinnej Úbedy. Mágina będzie tłem wielu jego utworów, m.in. autobiograficznego Jeźdźca polskiego.
376. Antonio Ricardos Gdy podczas rewolucji francuskiej stracono króla Francji Ludwika XVI oraz królową Marię Antoninę, Hiszpania przygotowywała się do przystąpienia do pierwszej koalicji antyfrancuskiej. Król Karol IV awansował Ricardosa do stopnia generała-kapitana i powierzył mu dowodzenie nad wojskiem w Katalonii. Po wybuchu wojny o Pireneje, dnia 17 kwietnia 1793 roku Ricardos zaatakował Francję. Jego armia liczyła 4,5 tysiąca żołnierzy. Już w pierwszych dniach wojny udało mu się zająć Saint-Laurent-de-Cerdans. 20 kwietnia zajął Céret, w ten sposób izolując twierdzę Fort de Bellegarde, strzegącą drogi wiodącej przez Pireneje (w pobliżu miasteczka Perthus). Pokonawszy w dniu 19 maja Louis-Charlesa de Flersa i Armię Wschodnich Pirenejów w bitwie pod Mas Deu, Ricardos zawrócił, by opanować Bellegarde. Oblężenie twierdzy Bellegarde trwało do 24 czerwca, kiedy to francuski garnizon poddał się. Ricardos ponownie stanął naprzeciw de Flersa 17 lipca, podczas bitwy pod Perpignan. Tym razem został pokonany, jednak zadał Francuzom dotkliwe straty w postaci 800 zabitych i rannych żołnierzy.
377. Antonio Rinaldi Pierwszym świeckim zleceniem Rinaldiego w Rosji był dwór kanclerza Michaiła Iłłarionowicza Woroncowa w Nowoznamience. W roku 1754 otrzymał on posadę nadwornego architekta pary książęcej, która później zasiadła na tronie Rosji jako cesarz Piotr III i cesarzowa Katarzyna II. Posiadali oni rezydencję w Oranienbaum. W miasteczku tym Rinaldi wykonał swoje najsłynniejsze barokowe projekty: pałac Piotra III (1758–60), okazale urządzony Pałac Chiński (1762–68) oraz Pawilon do Jazdy na Lodzie (1762–74).
378. Antoszew Antoszew[189][190] (lit. Antašava) – miasteczko na Litwie, położone w okręgu poniewieskim, w rejonie kupiszeckim, nad Piwesą. Liczy 271 mieszkańców (2001).
379. Antropogeneza Pierwsze próby ekspansji poza Afrykę podjął człowiek prawdopodobnie około 2 – 1,9 mln lat temu, czego dowodem są chociażby pochodzące sprzed 1,8 mln lat szczątki hominida, odkryte w 1991 roku w gruzińskim miasteczku Dmanisi. Odkrycie to wstrząsnęło światem nauki, bowiem dotychczas uważano, że jako pierwszy Afrykę opuścił około 1 mln lat temu Homo erectus. Objętość puszek mózgowych dwóch odkrytych czaszek wynosiła odpowiedni 770 i 650 cm³, a zatem była znacznie mniejsza, niż u Homo erectus, do którego pierwotnie zaliczono człowieka z Dmanisi. Poza tym anatomia czaszki przypominała budowę czaszki Homo habilis. Odkrycie szczątków Homo georgicus, bo tak właśnie zaczęto nazywać tegoż hominida pokazało, że do podjęcia ekspansji na północ nie był potrzebny duży mózg. Trasa ekspansji pierwotnych ludzi, którzy ok. 1,9 – 1,7 mln lat temu skolonizowali Azję biegła prawdopodobnie ze Wschodniej Afryki, przez Bliski Wschód, Indie, Półwysep Malajski do Indonezji i na tereny Chin. Niewykluczone, że właśnie ci pierwotni ludzie dali początek hominidowi, nazwanemu nieoficjalnie mianem Meganthropus, którego szczątki znaleziono na Jawie.
380. Antwerpia Niewiele działo się pomiędzy rokiem 1650 i XIX stuleciem – rzeka Skalda pozostawała ciągle zamknięta i Antwerpia stała się prowincjonalnym miasteczkiem. Pod rządami Austrii (1715-1792) Józef II próbował siłą uwolnić rzekę, ale plan się nie powiódł. W 1795, pod okupacją francuską, udało się uwolnić rzekę, ale statki natknęły się na angielską blokadę, ponieważ Napoleon Bonaparte uważał port w Antwerpii za pistolet wymierzony w serce Anglii. Choć prawdą było że w tym okresie miasto posiadało dość nowoczesny jak na tamte czasy port, w tym samym czasie kulturalne dziedzictwo było rozgrabiane i niszczone jak nigdy przedtem. Planowano nawet zburzyć katedrę.
381. Antykwariusz (powieść) Antykwariusz nie jest jak Waverley powieścią historycznąː akcja utworu rozgrywa się w nieodległej przeszłości (22 lata przed jego wydaniem), nie jest związana z żadnym ważnym wydarzeniem historycznym i nie pojawia się w niej żadna ważna postać z ówczesnej historii. Książka jest więc bliższa Guyowi Manneringowi niż Waverleyowi[191]. Tłem powieściowych wydarzeń są trudności ekonomiczne i zagrożenie francuską inwazją (które w tym czasie nie miało miejsca). Antykwariusz jest raczej powieścią obyczajową. Czytelnik poznaje codzienność szkockiego miasteczka i jego mieszkańcówː właścicieli ziemskich, arystokratów, żebraków, rybaków, fryzjerów, niedyskretne plotki. Autor sięga czasem po środki komediowe (w zabawnych scenach, w opisie zachowań bohaterów), a czasem po elementy powieści gotyckiej (tajemniczy młody człowiek, okropny sekret rodzinny, ukryty skarb, nawiedzony pokój, pogrzeb w krypcie przy świetle pochodni)[192].
382. Antysemityzm W 1247 we francuskim miasteczku Valréas w środę przed Wielkanocą, w fosie znaleziono ciało 2-letniej dziewczynki. Ponieważ wcześniej widziano ją w getcie, sędziowie inkwizycji uznali to za przypadek mordu rytualnego. Torturowani Żydzi przyznali, że potrzebowali krwi by świętować komunię w sobotę wielkanocną i jest to powszechny obyczaj w społecznościach żydowskich, nie tylko we Francji. O popularności takich oskarżeń świadczy fakt, że w tym samym roku Żydzi z Niemiec i Francji wnieśli skargę do papieża Innocentego IV z powodu bezpodstawnych oskarżeń o używanie serca chrześcijańskiego dziecka w świętowaniu Wielkanocy. W samym tylko XIII w. podobne incydenty, często zakończone samosądem lub prześladowaniami miały miejsce w Lincoln w 1255, Pforzheim w 1267, Weissenburgu (Alzacja) w 1270, Oberwesel (Nadrenia-Palatynat) w 1286, Bernie w 1294. Kościół choć oficjalnie odrzucił tezę o mordach rytualnych, aprobował kult jego rzekomych ofiar[f]. Do XVIII w. Kościół czcił blisko 40 takich świętych. Najbardziej znaną legendarną ofiarą mordu rytualnego był Szymon z Trydentu (zm. 1475), który w 1588 został kanonizowany[g]. Wielu Żydów skazano na śmierć, obwiniając ich o morderstwa zaginionych dzieci, których ciała miały służyć do rzekomych obrzędów.
383. Apa Sherpa Ma żonę – Yang Chi oraz troje dzieci, dwóch synów o imionach: Tenjing i Pemba oraz córkę Dawę. Mieszka wraz z rodziną w USA, w miasteczku Draper, w stanie Utah. Apa jest współwłaścicielem firmy odzieżowej Karma Outdoor Clothing.
384. Apenburg-Winterfeld Apenburg-Winterfeld - miasto (niem. Flecken) w Niemczech, w kraju związkowym Saksonia-Anhalt w powiecie Altmarkkreis Salzwedel, wchodzi w skład gminy związkowej gmina związkowa Beetzendorf-Diesdorf.
385. Apollonia (Libia) Nowożytne miasteczko portowe Marsa Susa założono w roku 1897 z myślą o uchodźcach tureckich z Krety. Do migracji Turków do Cyrenajki doszło w następstwie scedowania kreteńskich posiadłości Wysokiej Porty na rzecz nowożytnego Królestwa Grecji. Do dziś miejscowa ludność wyróżnia się od reszty mieszkańców Cyrenajki niespotykanymi w innych częściach Afryki Północnej rysami twarzy. Miasteczko rozbudowano w okresie międzywojennym: Włosi powiększyli port na potrzeby żeglugi przybrzeżnej i podnieśli miasto do rangi ośrodka administracyjnego. Na szczęście nowożytne domy mieszkalne leżą niemal zupełnie poza murami obronnymi starożytnego portu: ten ostatni jeszcze u schyłku starożytności mocno nadszarpnęły fale przypływów wdzierające się głęboko w ląd.
386. Apollonia Vitelli Była córką restauratora z miasteczka Corleone na Sycylii. Niedługo po tym, jak poznała Michaela Corleone, ukrywającego się przed organami ścigania USA, poślubiła go. Ich małżeństwo trwało jednak krótko. Fabrizio, ochroniarz Michaela, podłożył bombę w samochodzie, którym miał pojechać Michael. Apollonia, chcąc zrobić mężowi niespodziankę, wsiadła wcześniej i uruchamiając silnik aktywowała bombę, która wybuchła i zabiła ją.
387. Apolo Anton Ohno Apolo Anton Ohno pochodzi z mieszanej, amerykańsko-japońskiej rodziny. Wychował się w miasteczku Federal Way w stanie Waszyngton. Będąc nastolatkiem sprawiał problemy wychowawcze. Jego ojciec uznał, że uprawianie sportu pomoże w okiełznaniu młodego człowieka, więc zapisał go na zajęcia pływackie. Młody Ohno zainteresował się w tym czasie również wrotkarstwem. Z short trackiem zetknął się po raz pierwszy śledząc Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Lillehammer. Następnie rozpoczął regularne treningi w Centrum Olimpijskim w Lake Placid.
388. Apolonia Makowska Po upadku powstania styczniowego, w czasach najstraszliwszych represji wobec Polaków za rządów gubernatora Michaiła Murawjowa (zwanego „Wieszatiel”) i jego następców, na Wileńszczyźnie rozgorzała walka o zachowanie tępionego bezwzględnie przez władze carskie języka polskiego. Po dworach i dworkach całej Ziemi Wileńskiej, w prywatnych mieszkaniach w miastach i miasteczkach, organizowano tajne szkółki polskie.
389. Apozol (gmina) Apozolgmina w środkowym Meksyku, w stanie Zacatecas. W 2005 roku zamieszkana była przez ok. 5,9 tys. mieszkańców. Siedzibą administracyjną jest miasteczko Apozol. Jest jedną z 58 gmin stanu. Została ustanowiona w 1863 roku.
390. Appaloosa (film 1966) Rok 1870. Do miasteczka Ojo Prieto na pograniczu meksykańsko-amerykańskim przybywa pewnego dnia samotny jeździec - Matt Fletcher na pięknym, dropiatym koniu. Pierwsze kroki kieruje do kościoła, aby się wyspowiadać. W kościele zauważa piękną, młodą Meksykankę, Trini. Nie wie, że to kochanka Chuya Mediny, Meksykanina, który wraz ze swymi pistoleros trzęsie całą okolicą. Po powrocie do domu Trini oskarża spotkanego w kościele gringo o rzekome zalecanie się do niej. Urażony w męskiej dumie Chuy udaje się do kościoła, aby policzyć się z rywalem. Ale jego ludzie przynoszą mu tymczasem wiadomość, że Trini uciekła i to na koniu Matta. Widziało to wielu świadków. Takiej zniewagi Chuy nie może już znieść. By ratować honor, oświadcza zebranym, że dziewczyna, którą jego ludzie zdążyli już sprowadzić z powrotem, chciała tylko wypróbować wierzchowca, zanim Chuy dobije z Mattem targu. Ale zaskoczony Fletcher wcale nie zamierza sprzedawać konia. Zabiera go i wyrusza w dalszą drogę. Celem jego podróży jest położone na odludziu ubogie gospodarstwo Paco i Any - przybranej, meksykańskiej rodziny Matta, który po latach tułaczki wraca do bliskich. Zamierza tam zbudować rancho z prawdziwego zdarzenia i hodować konie rasy appaloosa. Początek hodowli ma dać piękny ogier, na którym Matt wraca do domu. Ale zanim uroczyste i zakrapiane alkoholem powitanie dobiega końca, Chuy i jego ludzie uprowadzają ogiera. Upokorzony, ograbiony Matt postanawia odzyskać swoją własność, chociaż Paco i Ana szczerze mu odradzają. Niepomny ich przestróg, Matt wyrusza śladem Mediny do Meksyku.
391. Appaloosa (film 2008) Nowy Meksyk, rok 1882. Virgil Cole i Everett Hitch są bezwzględnymi stróżami prawa, którzy za odpowiednią zapłatę zaprowadzą porządek nawet w najniebezpieczniejszej mieścinie. Pewnego dnia trafiają do górniczej osady Appaloosa, którą terroryzuje banda Randalla Bragga. Cole i Hitch postanawiają przeciwstawić się mu. Zaprowadzają porządek według własnych reguł i wydają się nie do pokonania. Do czasu, kiedy w miasteczku pojawi się atrakcyjna i prowokująca Allie French...
392. Apple (rzeka) Wpada do Missisipi 11 kilometrów na północ od miasteczka Savanna.
393. Aqua Lublin Kompleks obejmuje basen sportowy o długości 50 metrów, basen do nauki pływania, baseny rekreacyjne, baseny zewnętrzne, baseny z hydromasażem, strefę saun, siłownię[19]. Wraz z kompleksem wybudowano także hale, w których zamiennie znajdują się lodowisko oraz miasteczko drogowe. W kompleksie znajdują się także lokale gastronomiczne[183].
394. Aquapark Aquapark, akwapark, park wodny, wodny park rozrywki (od łac. aquawoda) – obiekt sportowo-rekreacyjny rodzaj parku rozrywki, którego główną częścią są baseny kąpielowe.
395. Ar-Rajna Miejscowość Ar-Rajna jest położona na wysokości od 400 do 300 metrów n.p.m. w północnym skraju masywu górskiego Hare Nacerat (ok. 400 m n.p.m.) w Dolnej Galilei na północy Izraela. Na wschód od miasteczka wznosi się góra Har Jona (573 m n.p.m.). Okoliczny teren jest mocno pofałdowany, lecz opada w kierunku północno-zachodnim, gdzie spływa strumień Cippori. W jej otoczeniu znajdują się miasta Nazaret i Nacerat Illit, miasteczko Maszhad, moszaw Cippori, oraz wioska komunalna Hosza’aja. Miejscowość jest częścią obszaru metropolitalnego Nazaretu.
396. Arabela (serial telewizyjny) : Pan Majer obiecał, że w wesołym miasteczku ustrzeli dzieciom niedźwiadka. Ani razu nie udało mu się trafić, więc postanowił nauczyć się strzelać. Czarodziej Rumburak zabiera go do czarodziejskiej Krainy Bajek, gdzie Pan Majer zabija ogromnego wilka. Okazuje się jednak, że to nie był zwykły wilk, lecz wilk, który mówi i w Krainie Bajek jest niezbędny!
397. Arabskie powstanie w Palestynie (1936–1939) W dniu 16 października 1935 w porcie Jafa doszło do poważnego w skutkach incydentu. Arabscy dokerzy rozładowywali beczki z cementem White-Star z belgijskiego statku „Leopold II”, które były przeznaczone dla żydowskiego kupca J. Katana. Gdy jedna z beczek przypadkowo otworzyła się, ze środka wypadła broń i amunicja. Przeprowadzone przez brytyjskich urzędników dochodzenie wykazało, że w beczkach znajdowało się 25 karabinów maszynowych Lewis, 800 karabinów oraz 400 tys. sztuk amunicji. Był to poważny przemyt broni przeznaczonej dla żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana[194][195]. Wywołało to ogólne oburzenie arabskiej prasy i 26 października doszło do strajku generalnego. Pod koniec października Izz ad-Din al-Kassam podjął decyzję o rozpoczęciu walki zbrojnej z Brytyjczykami i Żydami. Jordański książę Raszed Al-Khuzai udzielił mu bezpośredniego poparcia, dzięki czemu rozpoczęło się „powstanie szejka al-Kassama”. Powstańcy mieli swoją główną bazę w górach w rejonie miasteczka Adżlun w Emiracie Transjordanii. Tam otrzymywali uzupełnienia i broń, a następnie wyruszali na akcje do Mandatu Palestyny, przeprowadzając akcje dywersyjne przeciwko żydowskim kibucom i moszawom oraz brytyjskim liniom kolejowym. W listopadzie 1935 doszło do starcia arabskich bojowników z patrolem brytyjskiej policji, w którym zginął jeden policjant. Po tym incydencie Brytyjczycy zorganizowali obławę i w starciu przy wiosce Dża'bad zabili al-Kassama[196]. Jego śmierć wywołała oburzenie arabskiej społeczności. W pogrzebie w Hajfie uczestniczyły tłumy[197]. Dwa tygodnie po jego śmierci, lider społeczności żydowskiej Dawid Ben Gurion ostrzegł Komitet Wykonawczy Mapai, że „po raz pierwszy Arabowie zobaczyli, jak ktoś ofiarował własne życie dla sprawy. Dało to Arabom siły moralnej, której im brakowało”. Porównał on al-Kassama do Josefa Trumpeldora, który zginął w 1920 podczas obrony żydowskiej osady Tel Chaj[198].
398. Araburg Araburg – ruiny zamku w pobliżu miasteczka Kaumberg, w powiecie Lilienfeld, na górze Araberg na południu Dolnej Austrii, nad rzeką Tristing. Zamek położony był na wysokości 800 m n.p.m. i był najwyżej położonym zamkiem w Dolnej Austrii.
399. Arara (Izrael) Miasteczko leży na grzbiecie górskim położonym na południe od Wadi Ara, którego dnem płynie rzeka Iron. W jego otoczeniu znajduje się miasto Umm al-Fahm, miejscowości Kacir-Harisz i Kafr Kara, moszaw Me Ammi, wioskę komunalną Micpe Illan, arabskie wioski Barta'a al-Dżarbija, Umm al-Kutuf, Mu'awija, Manusra, al-Bir i Al-Arjan. Na północ od miasteczka znajduje się baza wojskowa Sił Obronnych Izraela – jest to baza treningowa Regawim. W odległości 4 km na południe przebiega mur bezpieczeństwa oddzielający Izrael od Autonomii Palestyńskiej. Po stronie palestyńskiej jest wioska Barta'a asz-Szarkidża.
400. Ararat (Australia) Ararat - miejscowość w stanie Wiktoria w Australii, położona ok. 205 km na zachód od Melbourne. Ośrodek administracyjny gminy Ararat. Liczy ok. 8200 mieszkańców (2006)[199]. W miasteczku i jego okolicach dominującą gałęzią gospodarki jest rolnictwo i przetwórstwo żywności, w szczególności produkcja wina, hodowla bydła na mięso oraz owiec na wełnę.
401. Archidiecezja warmińska W VIII punkcie II pokoju toruńskiego stwierdzono: Zgodziliśmy się również, że kościół warmiński i jego biskup każdorazowy ze swą czcigodną kapitułą warmińską odtąd i nadal pozostawać będą pod władzą, w poddaństwie i pod protekcją wspomnianego pana Kazimierza króla i następców jego, królów, i Królestwa Polskiego ze wszystkimi swymi grodami, miastami, miasteczkami i twierdzami, mianowicie Lidzbarkiem, Braniewem, Ornetą, Jezioranami, Olsztynem, Dobremmiastem, Melzakiem, Fromborkiem, Biskupcami, ze wszystkimi okręgami, szlachtą, wasalami, wsiami, przynależnościami i przyległościami swymi. A my, Ludwik mistrz, i następcy, komturowie i Zakon wyraźnie wyrzekamy się władzy nad nim, jego poddaństwa i protekcji nad nim, a wszelkie prawo, które nam w jakikolwiek sposób przysługiwało dotąd wobec wspomnianego kościoła, biskupstwa i kapituły, w całej pełni przelewamy (i) przenosimy niniejszym na wspomnianego najjaśniejszego króla pana Kazimierza, następców jego, królów, i Królestwo Polskie.
402. Archigram Projekty Archigramu są bardzo różnorodne, charakteryzują je nie tyle określone zasady czy cechy formalne, ale optymizm i wiara w zmiany społeczne i technologiczne. Koncepcje architektoniczne to odpowiedź na te zmiany, wynik przekonania, że postęp daje ludziom większą swobodę i możliwości rozwoju. Mrożony lunch w jednorazowym opakowaniu jest ważniejszy niż Palladio twierdził Peter Cook. Podejście grupy do architektury było lekkie i pełne humoru, co najlepiej ilustrują takie koncepcje jak słynne Walking City (miasto przypominające wielkiego płaza przemieszcza się po ziemi, dopóki mieszkańcy nie znajdą miejsca, gdzie chcieliby osiąść) czy Plug-in City (ruchome platformy przenoszone za pomocą dźwigów włączane w dowolnym miejscu w strukturę przestrzenną). Z dzisiejszej perspektywy równie niepraktyczne jak te wizje miejskiej przyszłości okazują się wszelkiego rodzaju urządzenia, które miały spełniać role tradycyjnych budynków - miniaturowe kapsuły i platformy mieszkalne czy dom-ubranie – Suitaloon. W 1968 grupa zaproponowała, by wszystkie usługi kulturalne i rozrywkowe wielkiego miasta umieścić na pokładzie samolotu, który latałby z miejsca na miejsce i dla małomiasteczkowych społeczności tymczasowo tworzył tętniące życiem metropolii Instant City.
403. Architektura Rosji Rosyjska architektura secesyjna była rozwijana także poza Moskwą i Petersburgiem, głównie w Rydze (np. budynki Michaiła Eisensteina), w kaukaskich miasteczkach turystycznych i senatoriach (np. dom handlowy Oganowa we Władykaukazie z 1903 roku), na Powołżu, gdzie powstawały budynki z silnymi wpływami secesji wiedeńskiej (np. dacza Gołownika „ze słoniami” w Samarze z 1908 i Hotel Astoria w Saratowie z 1917 roku) oraz na wielu innych miejscach. W latach 1902–1903 doszło do wykształcenia się ukraińskiego stylu modernistycznego, który był rozwijany w wielu miastach Ukrainy i południa Rosji. Do pionierów nowego stylu należeli: rosyjski architekt Iwan Kuzniecow, autor projektu cerkwi Opieki Przeświętej Bogurodzicy w Plesziwcu (1902) oraz Wasilij Kriczewski, główny architekt Połtawskiego Gubernialnego Ziemstwa (1903). Artyści inspirowali się głównie idealizowanym, lokalnym budownictwem ludowym i dawnym barokiem kozackim. Podczas I wojny światowej, rewolucji w Rosji i utraty części terytoriów rozwój modernizmu na utraconych obszarach zaczął podążać w różnych kierunkach[200][201].
404. Architektura secesji w Rosji Rosyjska architektura secesyjna była rozwijana także poza Moskwą i Petersburgiem, głównie w Rydze (np. budynki Michaiła Eisensteina), w kaukaskich miasteczkach turystycznych i senatoriach (np. dom handlowy Oganowa we Władykaukazie z 1903 roku), na Powołżu, gdzie powstawały budynki z silnymi wpływami secesji wiedeńskiej (np. dacza Gołownika „ze słoniami” w Samarze z 1908 i Hotel Astoria w Saratowie z 1917 roku) oraz na wielu innych miejscach. W latach 1902–1903 doszło do wykształcenia się ukraińskiego stylu modernistycznego, który był rozwijany w wielu miastach Ukrainy i południa Rosji. Do pionierów nowego stylu należeli: rosyjski architekt Iwan Kuzniecow, autor projektu cerkwi Opieki Najświętszej Bogurodzicy w Plesziwcu (1902) oraz Wasilij Kriczewski, główny architekt Połtawskiego Gubernialnego Ziemstwa (1903). Artyści inspirowali się głównie idealizowanym, lokalnym budownictwem ludowym i dawnym barokiem kozackim. Podczas I wojny światowej, rewolucji w Rosji i utraty części terytoriów rozwój modernizmu na utraconych obszarach zaczął podążać w różnych kierunkach.
405. Archiwum Historii Kobiet Archiwum stanowi bazę wiedzy na temat walki o prawa wyborcze kobiet, strajków kobiecych, walki o prawo do edukacji, zawiera także listę biogramów ponad 100 wybitnych kobiet żyjących w XIX i XX wieku: działaczek społecznych i politycznych, pisarek, poetek, fotografek, artystek (np. Olga Boznańska, Kazimiera Bujwidowa, Zuzanna Ginczanka, Zofia Stryjeńska, Anna Świrszczyńska, Ewa Szelburg-Zarembina, Anna Walentynowicz). Archiwum gromadzi również zasoby Sieci Herstorycznej, działającej od 2014 roku: opisy miejsc ważnych dla ruchu emancypacji kobiet, trasy śladami emancypantek po różnych miejscowościach w Polsce, a także opisy herstorycznych inicjatyw realizowanych w różnych polskich miastach, miasteczkach i wsiach.
406. Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu W latach 1948-1972 Archiwum UMK mieściło się w różnych pomieszczeniach Collegium Maius przy ul. Fosa Staromiejska 3. W październiku 1972 r., na krótko, przeniesione zostało do gmachu Rektoratu UMK w miasteczku akademickim na Bielanach. Po przeprowadzce Biblioteki Uniwersyteckiej do nowej siedziby, część jej budynku przy ul. F. Chopina 12/18, przeznaczono na magazyny, biura i pracownię archiwum. W połowie 1975 r. jednostka zajęła zachodnie skrzydło budynku (trzy kondygnacje), dzieląc go m.in. z Instytutem Matematyki UMK. Rozwój uczelni w latach 90. XX w., spowodował konieczność znalezienia nowych pomieszczeń dla powiększającego się zasobu archiwalnego. Na przełomie 1996/1997 r. archiwum przeniesiono do nowego budynku przy ul. J. Gagarina 13a usytuowanego pomiędzy Wydziałem Nauk Ekonomicznych i Zarządzania a Biblioteką Uniwersytecką. W styczniu 2008 r. placówka uzyskała dodatkowy magazyn o powierzchni 370 m² po dawnej stołówce akademickiej w Domu Studenckim nr 1 przy ul. A. Mickiewicza 2/4. Tam przeniesiono także pomieszczenia biurowe i pracownię naukową[202].
407. Archiwum X (Z Archiwum X) * 1952 : sprawa, dotycząca tajemniczych napaści na ludzi i zwierzęta w miasteczku Point Pleasant w stanie Zachodnia Wirginia (5.04 Detour). Urzędniczce doglądającej spraw; Dorothy Bahnsen, zabrakło miejsca pod literą "U" (ang. unsolved – nierozwiązane) i postanowiła przenieść je pod literę "X", powszechnie znaną jako oznaczenie niewiadomej. Sama jednak nazwa, Archiwum X, używana była wciąż nieoficjalnie. FBI niechętnie odsyłało swoich agentów do zajmowania się tymi sprawami. Pierwszą osobą, która bliżej się nimi zainteresowała i odniosła kilka sukcesów, był agent specjalny Arthur Dales (5x15 Travelers)
408. Arechauna (rejon połocki) W XIX wieku Orzechowno miało status miasteczka. W 1838 roku w miasteczku mieszkało 256 osób, z tego 149 Żydów i 99 chłopów. Po społeczności żydowskiej w Orzechownie pozostały do dziś ruiny żydowskiego cmentarza (kilka rozrzuconych macew w lesie).
409. Arizona (Honduras) Arizonagmina (municipio) w północnym Hondurasie, w departamencie Atlántida. Według danych szacunkowych, w 2015 zamieszkana była przez ok. 24,1 tys. mieszkańców. Siedzibą administracyjną jest miasteczko Arizona.
410. Arkadij Karakatienko W wieku kilkunastu lat zaczął pisać wiersze. Używał pseudonimu „Igor Swobodzin”. W 1922 r. ukończył studia na wydziale fizyczno-matematycznym. Następnie został dziennikarzem w lokalnej prasie na sowieckiej Ukrainie. W 1925 r. uczestniczył w I wszechzwiązkowej konferencji pisarzy proletariackich. Jednocześnie w latach 20. był członkiem grupy literackiej „Pieriewał”. Na pocz. lat 30. napisał książkę pt. „Put´ pobieditielej” , której nakład został w całości skonfiskowany. W 1937 r. został aresztowany przez NKWD. Po ataku wojsk niemieckich na ZSRR 22 czerwca 1941 r., zmobilizowano go do Armii Czerwonej. Wkrótce dostał się do niewoli. Podjął kolaborację z Niemcami. Pod pseudonimami „Arkadij Gajew” i „Igor Swobodzin” pisał artykuły do różnych pism kolaboracyjnych. W 1943 r. został redaktorem naczelnym pskowskiego pisma „Za Rodinu”, a następnie ryskiego czasopisma literacko-artystycznego „Wolnyj pachar´”. W II poł. 1943 r. stał na czele grupy propagandowej przy Oddziale A Hauptkommando „Russland Mitte”. Jednocześnie był wykładowcą propagandy w niemieckiej szkole wywiadowczej w miasteczku Pieczki pod Pskowem. W wyniku ofensywy Armii Czerwonej ewakuował się w głąb Niemiec. Po zakończeniu wojny przebywał w obozach dla uchodźców cywilnych. Wydał tam 2 numery pisma „Swoboda”. Następnie zamieszkał w Monachium. Pracował w Instytucie Badań nad Historią i Kulturą ZSRR. Pisał też artykuły do prasy emigracyjnej, w tym na tematy literackie. W II poł. lat 50. był autorem 2 broszur pt. „Cenzura sowietskoj pieczati” i „Dwadciat´ pjat´ rokiw żyttia ukrajińskoho hromadianina w SSSR” (po ukraińsku). W latach 60. napisał po angielsku 2 kolejne broszury pt. „Youth in ferment” i „The great decade in Soviet agriculture”.
411. Arkadij Popow Pochodził z Kozaków dońskich. Jako kadet wstąpił do wojsk Białych. Po klęsce wojsk gen. Piotra N. Wrangla na Krymie jesienią 1920 r., zamieszkał w Królestwie SHS. Ukończył doński korpus kadetów im. Imperatora Aleksandra III, po czym wstąpił do armii jugosłowiańskiej. Służył w lotnictwie wojskowym, dochodząc do stopnia kapitana. Po zajęciu Jugosławii przez wojska niemieckie w kwietniu 1941 r., przeszedł nowo formowanych sił lotniczych Niepodległego Państwa Chorwackiego (NDH). Awansował do stopnia majora. W 1944 r. przeleciał na stronę komunistycznych partyzantów jugosłowiańskich. Objął dowództwo 1 Eskadry Lotniczej Narodowej Armii Wyzwolenia Jugosławii (NOVJ). Latał na samolocie myśliwskim Supermarine Spitfire, na burcie którego wykonał napis Mstitiel za 5 ofanziwu. 19 października tego roku podczas ataku na niemiecką kolumnę pancerną w rejonie miasteczka Ston w okolicy Dubrownika został trafiony przez działko przeciwlotnicze, po czym uszkodzonym samolotem dokonał samobójczego ataku na czołgi.
412. Arlette Cousture Na fali popularności tej sagi w regionie Mauricie powstało przyciągające rzesze turystów miasteczko tematyczne – Osada Emilie.
413. Armen (miejscowość) Armen – miejscowość w południowo-zachodniej części Albanii, w okręgu Wlora. Miasto zamieszkuje około 5,7 tysięcy osób[19].
414. Armia Czynna Ukraińskiej Republiki Ludowej Zdobywszy Kijów, wszystkie oddziały ukraińskie oprócz Hajdamackiego Kosza w rejonie miasteczka Ihnatiwci zostały połączone w Ogólny Zahon Zaporoski pod dowództwem generała Kostiatyna Prisowśkiego, uważanym za rozpoczęcie tworzenia regularnej armii.
415. Armia tatuśka Akcja serialu rozgrywa się w czasie II wojny światowej, w fikcyjnej miejscowości Walmington-on-Sea, niewielkim miasteczku na południowym wybrzeżu Anglii. Serial rozpoczyna się od autentycznego wydarzenia historycznego, jakim było powołanie w 1940 roku tzw. Local Defence Volunteers (LDV, w wolnym tłumaczeniu: Lokalna Ochotnicza Służba Obronna), później przemianowanej na Home Guard, formacji paramilitarnej złożonej z mężczyzn, którzy pomimo mobilizacji nie są w stanie służyć w regularnej armii – głównie z powodu wieku lub złego stanu zdrowia. Mieli oni możliwość dobrowolnego wstąpienia do LDV, gdzie byli szkoleni i utrzymywani w gotowości na wypadek inwazji niemieckiej na Wyspy Brytyjskie, w czasie której mieli zajmować się dywersją i sabotażem oraz wspierać armię w walce z najeźdźcą. Służbę w LDV można było łączyć z normalną pracą zawodową lub nauką w szkole, bowiem związane z tym obowiązki wypełniało się popołudniami i wieczorami oraz w dni wolne. Serial opowiada o losach jednostki LDV z Walmington-on-Sea, złożonej głównie ze niemłodych już panów, którzy jeśli w ogóle służyli kiedykolwiek w wojsku, to podczas I wojny światowej lub nawet wcześniej.
416. Arnold (film) Arnold mieszka w wielkim mieście. Wszyscy jego sąsiedzi są jednak tak bardzo ze sobą zżyci, że wydawać by się mogło, że mieszkają w małym spokojnym miasteczku. Kiedy Potężny przedsiębiorca Mr. Scheck chce spowodować bankructwo wszystkich sklepów i przejąć domy w sąsiedztwie Arnolda tylko po to, aby wybudować tam ogromny deptak i wprowadzić w życie swoje pomysły kosztem innych ludzi, ich spokojna dzielnica zmienia się w wielkie mrowisko. Ale Arnold z pomocą superbohatera i tajemniczego nieznajomego o "tubalnym" głosie, oraz swojego kumpla Gerarda postanawia do tego nie dopuścić.
417. Arraba Pierwotnie w miejscu tym, w I wieku istniało żydowskie miasto Arav (hebr. ערב), o którym wspomina Talmud i Miszna[203]. Miasto zostało zniszczone podczas wojny żydowsko-rzymskiej. Nie zostało odbudowane, a około tysiąca lat później w miejscu tym powstała współczesna wioska arabska[204]. W wyniku I wojny światowej w 1918 roku cała Palestyna przeszła pod panowanie Brytyjczyków. Przyjęta 29 listopada 1947 roku Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 w sprawie podziału Palestyny przyznawała rejon miejscowości Arraba państwu arabskiemu[205]. Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny na początku 1948 roku do miasteczka wkroczyły siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej, które paraliżowały żydowską komunikację w całym obszarze Zachodniej Galilei. Podczas I wojny izraelsko-arabskiej Izraelczycy przeprowadzili w tym rejonie operację Hiram, i 30 października 1948 roku zajęli Arrabę. W przeciwieństwie do wielu arabskich wiosek w Galilei, Izraelczycy nie wysiedlili jej mieszkańców. Dzięki temu Arraba zachowała swój arabski charakter[206]. W 1965 roku Arraba otrzymała status samorządu lokalnego[49]. Podczas II wojny libańskiej w 2006 roku na miejscowość spadły rakiety wystrzeliwane przez organizację terrorystyczną Hezbollah z terytorium Libanu.
418. Arsuf W 640 miasteczko zostało zajęte przez Arabów, którzy przywrócili jego semicką nazwę Arsuf. Po raz pierwszy wybudowano wówczas mury obronne miasta. Po przejściu w ręce muzułmańskie miasto zostało znacznie zmniejszone w swych rozmiarach (ok. 22 akry z ok. 70 w okresie bizantyjskim). W 809 roku Muzułmanie wymordowali tutejszą społeczność Samarytan i zburzyli ich synagogę.
419. Art Students League of New York W 1995 roku uczelnia otrzymała znaczące darowizny, fundusze oraz nieruchomość od rodziny jednego ze swych wykładowców, Vaclava Vytlacila. Środki te przeznaczono na założenie kampusu Art Students League’s Vytlacil Campus[207].
420. Artek 16 czerwca 1925 w miejscowości został otwarty centralny obóz pionierski w ZSRR. Początkowo składał się z 4 brezentowych namiotów, obecnie jest to całe miasteczko, złożone z dziesięciu autonomicznych podobozów, mogących przyjąć jednorazowo (na turnus) 8000 dzieci. Z czasem stał się obozem międzynarodowym (w ramach współpracy, chociaż w okresie komunistycznym pojmowanej dość ideologicznie), przyjmującym grupy młodzieży z organizacji skautowskich, harcerskich i pionierskich z całego świata.
421. Artemis Fowl Po wymazaniu pamięci, Artemis Fowl zupełnie zapomniał o wydarzeniach mających miejsce przez ostatnie dwa lata. Razem z Butlerem kradnie impresjonistyczne arcydzieło – Uprowadzenie. Tymczasem Opal Koboi klonuje samą siebie i ucieka z kliniki, planując odwet na wszystkich, którzy przyczynili się do jej klęski przed rokiem. Na pierwszy ogień idą Bulwa i Holly – Opal tak wszystko organizuje, że wychodzi na to, że to kapitan Nieduża zamordowała swojego zwierzchnika. Będąc ścigana ucieka na powierzchnię i ratuje Artemisa przed zamachem na jego życie. Opowiada mu o wszystkim, co do niedawna wiedział. Niestety, chłopiec zupełnie nic nie pamięta. Chwilę potem obydwoje zostają porwani przez Opal Koboi i zamknięci w "wesołym miasteczku" pod powierzchnią ziemi, wraz ze stadem rozwścieczonych trolli. Z opresji ratują ich jednak Butler i Mierzwa Grzebaczek. Razem muszą udaremnić szalony plan Opal polegający na konfrontacji dwóch światów – ludzi i wróżek.
422. Arthur Greiser W 1945 został aresztowany przez wojska amerykańskie w miasteczku Krimml (okolice Salzburga), gdzie rozpoznała go Polka z Ostrzeszowa Wlkp – Maria Michalak z domu Kinastowska. Według jej relacji: „W pierwszych dniach po zakończeniu wojny pani Maria dowiedziała się, że prawdopodobnie w pobliskiej miejscowości Merching przebywa ze swą żoną Greiser.
423. Arthur Lowe W czerwcu 2010 Jimmy Perry i David Croft uroczyście odsłonili pomnik Lowe'a jako kapitana Mainwaringa, który znajduje się w miasteczku Thetford w hrabstwie Norfolk, gdzie realizowano zdjęcia plenerowe do Armii tatuśka[208].
424. Artlenburg Artlenburg - miasto (niem. Flecken) położone w niemieckim kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Lüneburg. Należy do (niem. Samtgemeinde) gminy zbiorowej Scharnebeck.
425. Artur Becker W 2009 wyszła jego pierwsza publikacja w języku polskim – powieść Kino Muza. Przedstawia ona losy bohatera na rozdrożu między miasteczkiem Bartoszyce a niemiecką Bremą. Jest to portret pokolenia żyjącego na polskiej prowincji w latach 80. XX wieku.
426. Artur Kaśkow Artur Hennadijowycz Kaśkow, ukr. Артур Геннадійович Каськов (ur. 18 listopada 1991 w miasteczku Nowomykołajiwka, w obwodzie zaporoskim, Ukraińska SRR) – ukraiński piłkarz grający na pozycji napastnika.
427. Artyleria przeciwlotnicza w bitwie warszawskiej Wraz z początkiem lutego 1919 doszło do przegrupowania regularnych oddziałów Wojska Polskiego z terenu Podlasia w kierunku Niemna. Celem tego manewru było zablokowanie dalszego pochodu Armii Czerwonej, zajmującej tereny opuszczone przez wojska niemieckie. Do pierwszego kontaktu bojowego doszło 14 lutego w rejonie miasteczka Mosty (ok. 60 km na południowy wschód od Grodna), a następnego dnia nad Zelwianką (dopływ Niemna). Dnia 28 lutego grupy taktyczne generałów Wacława Iwaszkiewicza i Antoniego Listowskiego rozpoczęły lokalne działania zaczepne, w wyniku których front przesunął się na wschód.
428. Aruküla (ujednoznacznienie) * Aruküla – miasteczko w Estonii, w prowincji Harju, w gminie Raasiku.
429. Aruküla
430. Arwad Arwad (gr. Άραδος) – miasto znajdujące się na wyspie nad Morzem Śródziemnym w Syrii, około 3 km od Tartus. Obecnie jest to małe rybackie miasteczko, lecz początki istnienia miasta sięgają starożytności. Było ono jednym z macierzystych osiedli i portów fenickich. Wspominają je listy z Tell el-Amarna.
431. Ar’ara ba-Negew Na południowy zachód od miasteczka przebiega droga ekspresowa nr 25 (Nachal Oz-Beer Szewa-Arawa).
432. As-Sallum As-Sallum (ar. السلوم) – miasteczko w północno-zachodnim Egipcie, nad Zatoką Sallumską Morza Śródziemnego, przy granicy z Libią, w muhafazie Matruh. W czasie II wojny światowej w okolicach miasteczka trwała operacja wojskowa Brevity. W pobliżu miasta znajduje się wojskowy port lotniczy As-Sallum.
433. Ascona (Szwajcaria)
434. Ashbourne (Irlandia) Fryderyk Bourne był bogatym przedsiębiorcą, który zbił fortunę na budowie dróg i transporcie. Przed rokiem 1820 drogi w Irlandii niemal nie istniały. Regulacje rządowe pozwoliły na znaczne wydatki na drogi, a kolejne ulepszenia dróg zapewniły większy popyt na usługi pocztowe i transportowe. Bourne był właścicielem firm transportowych, finansował budowę dróg, uzyskiwał przychody z opłat za przejazd drogami, które sam wybudował. Sfinansował między innymi drogę długości 10 mil irlandzkich z Dublina do Killeglan. Postanowił zbudować małe miasteczko z karczmą, hotelem i małymi firmami, głównie aby zarabiać na turystach. Miasteczko powstało na końcu jego dziesięciomilowej drogi z Dublina, w pobliżu punktu poboru opłat (dzisiejszy Turnpike House), nazwał wioskę od jego ulubionego drzewa jesionu (ang. Ash) i od własnego nazwiska - Bourne.
435. Asientos Asientos, Real de Asientos – niewielka miejscowość w środkowym Meksyku, w północno-wschodniej części stanu Aguascalientes, siedziba władz gminy Asientos. Miejscowość jest położona na płaskowyżu, w górach Sierra Madre Wschodnia na wysokości 2 168 m n.p.m.[209]. Asientos leży około 60 km na północny wschód od stolicy stanu Aguascalientes. W 2010 roku ludność miasteczka liczyła 4 517 mieszkańców[210]. Miasteczko powstało w 1713 roku ze wsi założonej jeszcze w XVI wieku przez hiszpańskiego konkwistadora Diego de Ibarra[211].
436. Asquith (Saskatchewan) opis zdjęcia = Centrum miasteczka
437. Assaku Assaku – miasteczko w Estonii, w prowincji Harju, w gminie Rae.
438. Assassin’s Creed (seria) Zawartość do pobrania do Assassin’s Creed: Unity, w której gracz wciela się w Arno, opuszcza Paryż i udaje się do położonego niedaleko francuskiej stolicy miasteczka Saint-Denis.
439. Assendelft Assendelft – miasteczko w holenderskiej prowincji Holandia Północna. Jest częścią gminy Zaanstad. Jest położone 13 km na północny wschód od Haarlem. Assendelft było osobną gminą do 1974, kiedy utworzono gminę Zaanstad[212].
440. Astromeritis Astromeritis (gr. Αστρομερίτης) – miasteczko na Cyprze, w dystrykcie Nikozja.
441. Aszdod Leży na wybrzeżu Morza Śródziemnego w północno-zachodniej części pustyni Negew w odległości 25 km na południe od Tel Awiwu, w otoczeniu miasta Jawne, miasteczka Gan Jawne, moszawów Ben Zakkaj, Kefar Awiw, Nir Gallim, Bene Darom, Gan ha-Darom, Szetulim, Sede Uzzijjahu, Emunim i Bet Ezra, oraz wiosek Nitsan i Niccan B. Jest to ważny port morski i ośrodek przemysłowy Izraela. Na południowy wschód od miasta znajduje się baza lotnicza Chacor należąca do Sił Powietrznych Izraela. Na północ od miasta jest baza lotnicza Palmachim, kosmodrom Palmachim i Centrum Badań Nuklearnych Sorek, natomiast na południe znajduje się szkoleniowa baza wojskowa Sił Obronnych IzraelaCamp Lahaw.
442. Aszer Ginsberg

„My mieszkający za granicą jesteśmy przyzwyczajeni wierzyć, że wszyscy Arabowie są dzikimi ludźmi pustyni, którzy jak osły nie rozumieją co się dzieje wokół nich. Ale to jest poważny błąd. Arabowie, jak wszyscy Semici, mają ostry i przenikliwy umysł. Wszystkie miasteczka Ziemi Izraela są pełne arabskich kupców, którzy wiedzą jak wykorzystywać masy i śledzą każdego, z kim mają do czynienia – tak samo jak w Europie. Arabskie elity, zwłaszcza żyjące w miastach, widzą i rozumieją to, co robimy i co chcemy zrobić na tej ziemi, ale siedzą cicho i udają, że nic nie widzą. Na razie nie uznają naszych działań jako stwarzających zagrożenie dla swojej przyszłości (...) Ale jeśli przyjdzie taki czas, gdy życie naszych ludzi w Ziemi Izraela osiągnie punkt, w którym zaczniemy zabierać ich miejsca, tubylcy nie odejdą na bok tak łatwo”[213].

443. Atak (film 1956) Po pewnym czasie Costa otrzymuje kolejne zadanie – przeprowadzenie rozpoznania niedużego miasteczka La Nelle. W wypadku napotkania oporu Niemców ma otrzymać niezwłoczne wsparcie kapitana Cooneya. Costa wkracza do miasteczka, jednak musi się na zdobytym przyczółku przeciwstawić silnemu naporowi Niemców wspieranych czołgami. Ponosi duże straty, a pomimo wezwań przez radio, obiecana pomoc nie nadchodzi. Wycofuje się wraz z kilkoma ocalałymi ludźmi i ciężko ranny dociera do kwatery Cooneya. Chce go zabić, jednak na skutek odniesionych ran umiera zanim zdąży to zrobić. Cooney chce się poddać, terroryzując swoich żołnierzy bronią – wie, że jako oficerowi nic mu nie grozi, a los jego żołnierzy niewiele go obchodzi. Jednak inny oficer, porucznik Woodruff, nie zamierza na to pozwolić – strzela do Cooneya. Swoje strzały do tchórzliwego kapitana oddają również ocaleli żołnierze z oddziału Costy.
444. Atak na Stołpce (1924) Atak na Stołpce (ros. Нападение на Столбцы) – sowiecki dywersyjny napad zbrojny na miasteczko Stołpce latem 1924 r.
445. Atak pająków W pobliżu niewielkiego górniczego miasteczka w USA z ciężarówki wiozącej chemikalia, wypada jej zawartość i przedostaje się do miejskiego stawu. Mieszkający w pobliżu hodowca egzotycznych pająków nieświadomy niczego karmi swoje pająki świerszczami nafaszerowanymi chemikaliami z ciężarówki. Wkrótce jego pająki zaczynają przybierać ogromne rozmiary, by wreszcie zaatakować...
446. Atherton (Australia) opis zdjęcia = Główna ulica miasteczka
447. Athos Athos ma w obrębie Grecji status okręgu autonomicznego – oddzielnego departamentu, którego czołowi urzędnicy pobierają państwowe pensje, identyczne z tymi w pozostałych departamentach Grecji. Działa Poczta Grecka oraz kilka państwowych urzędów. Istnieją drogi publiczne (jednak o powierzchni niepokrytej asfaltem). Zarząd sprawowany jest przez zamieszkujących na miejscu mnichów. Athos oddzielony jest od reszty półwyspu granicą lądową, strzeżoną policyjnie. Wjazd odbywa się jedynie drogą morską, przez przystań promową w Uranupoli, pod zauważalnym nadzorem greckich służb specjalnych. Oficjalnym portem półwyspu jest miasteczko Dafni. Duża liczba przystani lokalnych dostępna jest tylko dla stałych mieszkańców.
448. Atil Atil (Átil) – niewielkie miasto w północnej części meksykańskiego stanu Sonora, siedziba władz gminy Atil. Miasto jest położone około 120 km od Zatoki Kalifornijskiej oraz około 15 km na zachód od miasta Altar. W 2005 roku ludność miasteczka liczyła 715 mieszkańców[210]. Miasteczko powstało z misji jezuickiej założonej w 1715 roku, przez Jacobo Sedelmayera[211]
449. Atomowa burza Atak tornado zawsze pociąga za sobą spustoszenia i ofiary w ludziach, ale co się stanie, gdy zagrozi elektrowni jądrowej? Wobec tej przerażającej perspektywy staje Corinne Maguire, odpowiadająca za bezpieczeństwo elektrowni znajdującej się opodal małego amerykańskiego miasteczka Tennessee. Wraz z trojgiem innych pracowników i miejscowym szeryfem rozpoczyna dramatyczny wyścig z czasem, w którym stawką jest nie tylko życie mieszkańców Tennessee, ale i całego stanu.
450. Atomrówek Wesołe, pechowe miasteczko
451. Atrakcje turystyczne Malty Popeye Village - wioska turystyczna w Mellieħa, nad zatoką Anchor Bay. Została zbudowana na potrzeby filmu Popeye z 1980 roku. Niektóre z domów zostały wyposażone w różne przedmioty związane z filmem, w tym rekwizyty wykorzystywane w produkcji filmu. Dla turystów organizowane są różne pokazy, rejsy statkiem po zatoce. Na ulicach miasteczka można spotkać przechadzające się postacie z filmu, z którymi można porozmawiać i zrobić sobie zdjęcie.
452. Atsugi * 1 kwietnia 1889 roku – powstało miasteczko Atsugi[214].
453. Attilio Bettega W 1982 roku Bettega podpisał kontrakt z zespołem Lancii na starty B-grupową Lancią 037[215]. W kwietniu wystartował tą Lancią w Rajdzie Costa Smeralda w mistrzostwach Europy. Nie ukończył go jednak z powodu awarii skrzyni biegów[216]. W maju pojechał w Rajdzie Korsyki. Na 11. odcinku specjalnym niedaleko miasteczka Salvareccio stracił panowanie nad samochodem i wypadł z trasy uderzając w pobliski mur. Akcja wyciągania kierowcy z rozbitego samochodu trwała 40 minut. Po wypadku został przetransportowany drogą lotniczą do szpitala w Turynie, gdzie stwierdzono złamanie obu nóg. W związku z rekonwalescencją po wypadku Bettega nie startował w rajdach do końca 1982 roku[217][218].
454. Audrey Horne (postać) Audrey jest bogatą i nieszczęśliwą dziewczyną. Ma około 17 lat i uczęszcza do liceum. Umiejętnie osiąga prawie wszystko, czego chce, ale nie może zdobyć miłości ojca, Benjamina Horne, który jest magnatem miasteczka i ma obsesję na punkcie Laury Palmer. Na dodatek jej brat, Johnny, jest opóźniony w rozwoju i trzeba się nim ciągle zajmować. Znudzona i niekochana dziewczyna jest psotnicą i nikt nie traktuje jej poważnie.
455. Aughrim (Wicklow) Aughrim (irl. Eachroim) – miasteczko w Irlandii, w prowincji Leinster, w hrabstwie Wicklow. Położone jest w dolinie, w której rzeki Ow i Derry łączą się w jedną rzekę Aughrim. Miejscowość leży przy drodze regionalnej R747, między Arklow i Baltinglass.
456. August Froehlich Wikariat drawski obejmował wówczas około 600 katolików, tylko 35 z nich mieszkało w Drawsku Pomorskim. Pozostali wierni mieszkali w promieniu 80 km, rozrzuceni po wielu małych miasteczkach, wsiach i osadach. Istniejące katolickie diaspory w Łobzie i Połczynie-Zdroju należące do dekanatu w Świdwinie, zostały przekazane do Drawska ze względu na konieczność odciążenia tamtejszego archiprezbitera, który był już w podeszłym wieku. Ks. Froehlich sprawował również nabożeństwa w Złocieńcu, Wierzchowie oraz Węgorzynie. W celu przemieszczania się po tak rozległym terenie kupił samochód marki BMW, co było nowatorskie w ówczesnym okresie. Obok sprawowania nabożeństw ks. Froehlichowi szczególnie leżało na sercu nauczanie i przygotowanie dzieci do pierwszej komunii św. Do tego dochodziła troska o wielu biednych robotników rolnych, jak również religijna opieka nad katolickimi dziećmi, wysyłanymi na wakacje na Pomorze. Chętnie podejmował się załatwienia drobnych spraw i służył innym pomocą, czym zjednał sobie sympatię również u protestanckiej części społeczności Drawskiej.
457. Augustin-Magloire Blanchet 28 lipca 1846 został mianowany ordynariuszem nowo utworzonej diecezji Walla Walla. Jego brat natomiast został biskupem Oregon City (wcześniej był on wikariuszem apostolskim Terytorium Oregonu, z którego utworzono wymienione diecezje). Sakrę otrzymał w Montrealu z rąk miejscowego ordynariusza, po czym udał się w daleką i męczącą podróż do miejsca swego przeznaczenia. Wraz z nim udało się tam czterech misjonarzy oblatów. Na wniosek miejscowych Indian Cayuses, bp Blanchet i jego wikariusz generalny osiedlili się ok. 25 mil od Walla Walla. W wyniku trudniej sytuacji po masakrze Whitmana z 1847, w której zginęło wielu misjonarzy protestanckich i która doprowadziła do niełatwych relacji między nim a Indianami i rządem USA, bp Blanchet postanowił wycofać się do St. Paul, miasteczka założonego przez jego brata. Kryzys po masakrze z 1847 doprowadził do opuszczenia przez kapłanów diecezji Walla Walla, która ostatecznie w 1853 została zlikwidowana.
458. Augustopol

Augustopol, kol., pow. kutnowski, gmina i parafia Dąbrowice; założona w początku tego stulecia na gruntach miasteczka Dąbrowicy, zajmuje obszaru 1124 morg., posiada 53 domów i 455 mieszkańców, w tem 317 ewangelików i 138 katolików. Istnieje tu szkółka ewangelicka i dwa domy modlitwy, tudzież cmentarz ewangelicki; mieszkańcy zajmują się rolnictwem.[219]

459. Augustyn Słubicki Dzięki temu małżeństwu przejął miasteczko Zboińskich – Izbicę Kujawską razem z okolicznymi wioskami, a w roku 1827 zakupił w drodze licytacji Lubraniec, gdzie się wkrótce osiedlił (odnowił pałac na Piaskach). Szybko okazał się bardzo dobrym gospodarzem, dbającym zarówno o oba miasta, jak i o wsie oraz lasy (dowodem na jego gospodarność jest fakt wizytacji jego dóbr w Sokołowie przez cara Aleksandra I Romanowa i pokazania go jako wzoru dla innych ziemian w Królestwie, a także uhonorowanie Słubickiego Orderem św. Stanisława). W Izbicy Kujawskiej dokonał regulacji ulic, placów i dróg dojazdowych, doprowadził do uruchomienia w 1820 roku placówki pocztowej. Wystawiał solidne domy, przekazywane następnie mieszkańcom na korzystnych dla nich warunkach, wybudował szpital. Za sprawą sprowadzonych ok. 1825 roku z Niemiec niemal stu rzemieślników z rodzinami, rozwinął w miasteczku przemysł sukienniczy. W celu odzyskania nieużytków prowadził na szeroką skalę prace melioracyjne. Wyprostował drogę z tejże Izbicy do Lubrańca, która uzyskała dzisiejszy wygląd.
460. Auksztocki Park Narodowy Auksztocki Park Narodowy (lit. Aukštaitijos nacionalinis parkas) – park narodowy leżący w północno-wschodnim krańcu Litwy, około 100 km na północ od Wilna, blisko granicy z Łotwą i Białorusią, w okolicy miasteczka Ignalino w okręgu uciańskim. Powstał w 1974 roku za czasów Litewskiej SRR, jako pierwszy park narodowy w kraju i przez 15 lat, aż do 1991 roku kiedy powstały 4 kolejne, pozostawał jedynym.
461. Aula Uniwersytecka w Toruniu Aula znajduje się w zachodniej części miasta, w dzielnicy Bielany (miasteczko uniwersyteckie), przy ul. Gagarina 11.
462. Ausiàs March Syn katalońskiego poety i rycerza Pere March, urodził się około 1397 roku w Gandii (według niektórych źródeł - w Beniarjó, miasteczku niedaleko Gandii). Jako młodzieniec brał udział w wyprawach króla Alfonsa V Aragońskiego w rejonie Morza Śródziemnego.
463. Austeria (powieść) W powieści plan realistyczny splata się z planem metaforycznym. Akcja toczy się na początku I wojny światowej. Do Galicji wkraczają wojska rosyjskie. W przydrożnej karczmie (tytułowa austeria) należącej do starego Żyda Taga chronią się uchodźcy – przedstawiciele małomiasteczkowej społeczności żydowskiej. Autor przedstawia zwielokrotnione wojenną atmosferą i napięciem konflikty międzyludzkie, dotąd utajone i nie ujawnione wprost zawiści i pragnienia. Nagle wali się utarty porządek świata i wszystko staje się dozwolone dla ratowania życia. Jest to jakby zapowiedź tej sytuacji jaką przyniesie II wojna światowa.
464. Australia Południowa Prawie 4/5 wszystkich mieszkańców stanu skupia stołeczna Adelaide i kilkanaście niewielkich miasteczkach[220].
465. Australia Zachodnia Cyklony tropikalne powstają w porze deszczowej (grudzień-marzec) na północy stanu. Większość z nich uderza w głąb lądu pomiędzy miejscowościami Broome i Onslow, lecz niektóre z nich docierają nawet na południe od Perth zanim skręcą w stronę lądu. W rejonie Kimberley i Pilbary stanowią podstawowe źródło opadów. Od 1910 roku stan nawiedziło piętnaście cyklonów, których stała prędkość wiatru wynosiła ponad 198 km/h, w porywach natomiast ponad 280 km/h (najwyższa, piąta kategoria w australijskiej kategoryzacji cyklonów tropikalnych). Uznawany za najbardziej niszczycielski był cyklon Alby z 1978 roku, powodujący straty w wysokości 50 milionów AUD (wg inflacji w tym roku), głównie w rejonie Perth, Fremantle i Busselton[221]. Podczas cyklonu Vance w 1999 roku większa część miasteczka Exmouth została zniszczona[222], natomiast szkody wyceniono na 100 milionów ówczesnych dolarów australijskich[223].
466. Auta Auta (ang. Cars) – amerykański, pełnometrażowy film animowany z 2006 roku stworzony przez firmę Pixar we współpracy z firmą Disney. Inspiracją dla stworzenia filmu była autentyczna historia miasteczka Peach Springs w północno-zachodniej Arizonie.
467. Autobus odjeżdża 6.20 Młoda fryzjerka z małego miasteczka, Krystyna (Aleksandra Śląska), odchodzi od męża Wiktora (Jerzy Duszyński), który jej nie szanował i źle ją traktował, a w dodatku oszukiwał. Krystyna, przekonawszy się, że mąż nie tylko jej nie rozumie, ale i ją oszukuje, wyjeżdża z małego miasteczka na Śląsk pracując w hucie „Bolesław”. Krystyna jest fryzjerką, nie może jednak znaleźć pracy bardziej ambitnej niż stanowisko sprzątaczki. Z czasem zdobywa jednak kwalifikacje i zawód (spawacza), kształci się, a dzięki temu zostaje cenioną i szanowaną aktywistką. Wkrótce Wiktor przekonuje się, jak wiele stracił, lekceważąc żonę. Zaczyna pracować w przemyśle i stara się odzyskać zaufanie Krystyny. Ich życie zupełnie się zmienia.
468. Autor (album) # „Ballada dla obywatela miasteczka P.” (Jacek Kaczmarski / Georges Brassens) – 3:44
469. Autostrada 1 (Izrael) Po kolejnych 1,5 km jezdnia północna przebiega wiaduktem nad linią kolejową, która kieruje się w stronę międzynarodowego portu lotniczego im. Ben Guriona. Po następnych 0,5 km znajduje się węzeł drogowy z wiaduktem, którym biegnie droga nr 412. Na południe od węzła jest miasteczko Bet Dagan, a na północ moszaw Chemed. Po około 2 km jezdnia południowa przebiega wiaduktem nad linią kolejową i autostrada wykręca w kierunku portu lotniczego im. Ben Guriona. Po drodze mija pod wiaduktem lokalną drogę łączącą położoną na południu wioskę Kefar Chabad z położonym na północ moszawem Cafrijja. Przebiegając przy terminalu lotniska, autostrada mija po stronie południowej moszawy Jagel i Achi’ezer, oraz lokalną drogę nr 4044. Na wysokości starego terminala lotniska znajduje się bezkolizyjny węzeł drogowy łączący autostradę z portem lotniczym im. Ben Guriona poprzez lokalną drogę nr 453, która łączy się dalej z drogą ekspresową nr 40 i drogą ekspresową nr 46. Następnie nad autostradą przebiega wiadukt z linią kolejową biegnącą z portu lotniczego Ben Guriona w stronę Ramli, a po 0,5 km pod autostradą przebiega linia kolejowa z położonego bardziej na północy miasta Kefar Sawa. Zaraz za tymi wiaduktami znajduje się węzeł drogowy, w którym pod autostradą przebiega droga ekspresowa nr 40. Można tutaj zjechać do położonych na południe miast Ramla i Lod. Następnie autostrada mija położony na południe moszaw Ginnaton i dochodzi do dużego węzła drogowego z płatną autostradą nr 6 oraz z drogami nr 443 i nr 444. Istnieje tutaj możliwość zjechania do moszawu Chadid i wioski Ben Szemen. W tym miejscu autostrada nr 1 wykręca na południe i razem z autostradą nr 6 mija moszaw Kefar Danijjel, by po 4 km odłączyć się w kierunku południowo-wschodnim. Od tego miejsca (86 metrów n.p.m.) autostrada zaczyna wspinać się w Dolinę Ajalon w Szefeli.
470. Autostrada 2 (Izrael) Po przejechaniu 2 km dojeżdża się do przedmieść Herclijji. Z lewego pasa znajduje się tutaj zjazd do mariny. Natomiast jadąc pasem prawym, aby zjechać do mariny trzeba jechać jeszcze 1 km, aby zjechać na węźle drogowym z drogą nr 541. Po lewej stronie drogi jest tutaj duża strefa przemysłowa. Po przejechaniu kolejnych 2 km dojeżdża się do węzła drogowego położonego w centrum Herclijji. Jest tutaj zjazd do miasteczka Kefar Szemarjahu, które następnie mija się po prawej stronie drogi. Po następnych 2 km jest zjazd do położonego na prawo moszawu Riszpon. Po kolejnych 2 km jest zjazd do położonych na lewo od drogi kibucu Szefajim i wioski Arsuf. Z tego miejsca można również dojechać do moszawu Riszpon. W odległości 2 km jest następny zjazd, tym razem do położonego na lewo od drogi kibucu Ga’asz. Można stąd dojechać także do kibucu Jakum, do którego za 2 km jest bezpośredni zjazd z autostrady (jednak tylko z pasa prawego). Po kolejnych 3 km jest zjazd z prawego pasa do moszawu Udim. Po lewej stronie mija się tutaj osiedle Ramat Poleg w Netanji.
471. Autostrada 3 (Izrael) W odległości 3 km od tego miejsca jest skrzyżowanie, na którym można zjechać na północ do wioski Nof Ajjalon, kibucu Sza’alwim i miasta Modi’in-Makkabbim-Re’ut. Droga ekspresowa nr 3 wykręca tutaj na wschód i po 2 km dociera do skrzyżowania, na którym można zjechać na południe do moszawu Mewo Choron. Po jego minięciu, droga wykręca na północ i po 2 km dociera do skrzyżowania, na którym można zjechać do położonego na wschodzie arabskiego miasteczka Beit Liqya. Po kolejnych 5 km dociera do skrzyżowania, na którym można zjechać na wschód do arabskiej wioski Beit Sira. W odległości 1 km od tego miejsca jest skrzyżowanie z drogą nr 443, która prowadzi na zachód do miasta Modi’in-Makkabbim-Re’ut i na wschód do arabskiego miasta Ramallah.
472. Autostrada 4 (Izrael) Następnie droga wykręca łagodnym łukiem w kierunku północno-wschodnim i dociera do przedmieść Aszkelonu, gdzie znajduje się skrzyżowanie z ulicą Davida Ben Guriona. Można tutaj zjechać do Północnej Strefy Przemysłowej oraz osiedli mieszkaniowych Migdal, Ne’ot Aszkelon i Karmei Tsiyon. Za tym skrzyżowaniem droga przejeżdża wiaduktem nad torami kolejowymi i po 1 km dociera do skrzyżowania z drogą ekspresową nr 35. Można tu skręcić na wschód i dojechać do moszawów Berechja i Maszen. Po kolejnym 1 km znajduje się skrzyżowanie z drogą ekspresową nr 3. Można tu zjechać na zachód do centrum handlowego i stacji kolejowej Aszkelon lub na wschód do wioski Kefar Silwer. Po 0,5 km jest skrzyżowanie z ulicą Menachema Begina która prowadzi na zachód do osiedli mieszkaniowych Neve Dekalim i Kohaw Ha-Cafon. Po opuszczeniu Aszkelonu droga biegnie przez 5,5 km wzdłuż nadmorskich wydm i dociera do skrzyżowania z drogą nr 232, gdzie można zjechać do położonego na wschodzie kibucu Niccanim. Po 200 metrach jest skrzyżowanie z drogą nr 3631, na którym można zjechać do położonych po zachodniej stronie drogi wiosek Niccan B i Niccan. Po następnych 2 km jest zjazd do położonego na wschodzie moszawu Bet Ezra. Następnie droga wykręca łukiem w kierunku wschodnim omijając po zachodniej stronie wzgórze Tel Ashdod. Po 1 km znajduje się skrzyżowanie z drogą nr 3711, którą można dojechać do położonych na wschodzie moszawów Emunim i Sede Uzzijjahu, oraz wioski Ezer. Następnie droga wykręca na północ i po 1 km dojeżdża do skrzyżowania z drogą nr 3712, która prowadzi na wschód do moszawu Sede Uzzijjahu. Po 500 metrach jest zjazd do położonej po stronie zachodniej strefy przemysłowej Ad Halom. Po 500 metrach droga dociera do miasta Aszdod, mija stację kolejową Aszdod i dojeżdża do skrzyżowania z ulicą Menachema Begina, która prowadzi na zachód do osiedli Rova 8, Rova 9 i Rova 10. Następnie droga wykręca w kierunku północno-wschodnim, przejeżdża wiaduktem nad rzeką Lachisz i po 500 metrach dociera do skrzyżowania z drogą nr 3703, którą można dotrzeć do położonych na wschodzie moszawu Szetulim i miasteczka Gan Jawne. Po minięciu tego skrzyżowania droga uzyskuje status autostrady.
473. Autostrada 6 (Izrael) Autostrada nr 6 rozpoczyna się na węźle drogowym z drogą ekspresową nr 40, położonym na północ od kibucu Bet Kama w północnej części pustyni Negew. Na zachód od tego miejsca leży moszaw Achuzzam. Autostrada nr 6 kieruje się w kierunku północnym i mija położony na zachodzie moszaw No’am, oraz położony na wschodzie moszaw Lachisz. Po przejechaniu 12 km dojeżdża się do węzła drogowego z drogą ekspresową nr 35. Można tutaj zjechać na zachód do miasta Kirjat Gat i moszawu Sede Mosze, lub na wschód do moszawu Lakhisz. Po 3 km autostrada przejeżdża pod wiaduktem, którym przebiega droga nr 353, łącząca położony na zachodzie kibuc Gat z położonym na wschodzie kibucem Galon. Następnie autostrada delikatnie wykręca w kierunku północno-zachodnim i biegnąc wzdłuż zachodniej granicy Szefeli mija położony na zachodzie moszaw Nachala. Po jego minięciu autostrada wykręca na północ, mija położoną na zachodzie arabską wioskę Al-Azi i położony na wschodzie kibuc Kfar Menahem. W tym rejonie autostrada wjeżdża na równinę Szaron. Następnie przejeżdża pod wiaduktem, którym przebiega droga nr 383, łącząca położony na zachodzie moszaw Kefar ha-Rif z położonym na wschodzie kibucem Kfar Menahem. Następnie autostrada mija położony na zachodzie kibuc Rewadim i dociera do położonego na 34 km węzła drogowego z drogą ekspresową nr 3. Można tutaj zjechać na zachód do wioski Jad Binjamin lub na wschód do moszawu Jesodot. Po 1 km jest węzeł drogowy z autostradą nr 7. Można tutaj zjechać na zachód do miasteczka Gedera. Po minięciu tego dużego węzła drogowego autostrada wykręca na północny wschód i mija położoną na zachodzie bazę lotniczą Tel Nof i położony na wschodzie moszaw Jesodot. Następnie autostrada przejeżdża pod wiaduktem, którym przebiega droga nr 411 łącząca położone na zachodzie miasteczko Mazkeret Batja z położonym na wschodzie kibucem Chulda. Planuje się wybudowanie w tym miejscu nowego węzła drogowego. Jadąc dalej, autostrada dociera do położonego na wschodzie moszawu Pedaja, na wysokości którego wykręca na północ. Następnie mija kolejno położony na zachodzie moszaw Jacic, położony na wschodzie moszaw Petachja, oraz położone na zachodzie moszaw Ramot Me’ir, wioskę Ganne Hadar i kibuc Na’an. Na jego wysokości znajdują się stacje obsługi pojazdów ze stacjami benzynowymi i restauracjami.
474. Autostrada A16 (Włochy) Autostrada A16 (Autostrada Dwóch Mórz) (wł. Autostrada dei due mari) - autostrada w południowych Włoszech biegnąca z aglomeracji Neapolu do miasteczka Canosa di Puglia. Trasa, otwarta w 1969 roku, jest łącznikiem dwóch najważniejszych szlaków komunikacyjnych kraju: Autostrady Słońca z Autostradą Adriatycką. Swoją nazwę zawdzięcza faktowi, że prowadzi z terenów położonych nad Morzem Tyrreńskim z wybrzeżem Adriatyku. Przejazd trasą jest płatny. Operatorem autostrady jest grupa Autostrade per l'Italia.
475. Autostrada A4 (Szwajcaria) Autostrada A4autostrada prowadząca przez Szwajcarię. Biegnie od granicy niemieckiej w Thayngen, przez Szafuzę, Zurych, Schwyz, Zug do Sihlbrugg. Odcinek autostrady A4a pomiędzy miasteczkami Cham i Sihlbrugg jest często określany oficjalnie jako A40.
476. Autostrada RA2 (Włochy) Autostrada RA02 - łącznik autostradowy w południowych Włoszech. Trasa łączy leżące nad Morzem Tyrreńskim miastem Salerno z prowadzącą nad Morze Adriatyckie autostradą A16. Trasa jest też łącznikiem między A30, która stanowi wschodnie obejście Neapolu, z prowadzącą na południe autostradą A3. Kulminacyjnym odcinkiem arterii jest blisko 3kilometrowy tunel w rejonie miasteczka Solofra.
477. Autostrada Torino - Savona S.p.A. Autostrada Torino - Savona S.p.A. - spółka zarządzająca płatną autostradą A6 łączącą Turyn z Savoną. Powstała 5 czerwca 1956 roku w Turynie pod nazwą Autostrada Ceva - Savona. Na mocy koncesji wydanej przez ANAS do 2038 roku firma będzie zarządzać trasą A6. Spółka jest częścią grupy Autostrade per l'Italia. Swoją siedzibę ma w piemonckim miasteczku Moncalieri. Prezesem jest Giovanni Quaglia.
478. Autostrada strachu W drugiej części złodziej kieszonkowy Charlie, który właśnie chowa się przed policją po dokonaniu drobnej kradzieży w wesołym miasteczku, spotyka tego samego Aarona Quicksilvera. Ten opowiada mu inną historię. Opowieść, na podstawie noweli Clive’a Barkera, jest historią wybitnego chirurga, którego dłonie buntują się przeciw niemu i usiłują pozbawić go życia...
479. Autódromo Viedma * Tor Autódromo Viedma położony jest 5 km od miasteczka Viedma, z którego na tor można dostać się drogą prowincjonalną numer 51[224].
480. Avalon (Kalifornia) Avalon jest wiejsko-miejskim nadbrzeżnym miasteczkiem, ze zorientowanymi na turystów przedsiębiorstwami usługowymi stojącymi wzdłuż linii brzegowej. Oprócz samego miasta najważniejszymi atrakcjami są rozmaite szlaki turystyczne prowadzące na otaczające miasto wzgórza oraz ogród botaniczny Wrigley Memorial and Botanical Garden położony niedaleko miasta, na południowo-zachodnich wzgórzach.
481. Aveiro (Pará) Integralną częścią miasteczka było zbudowane około 1927 przez Henry Forda osiedle Fordlandia, obecnie niezamieszkałe.
482. Aveiro Aveiro to miejscowość w Portugalii, leżąca w dystrykcie Aveiro, w regionie Centrum w podregionie Baixo Vouga przy ujściu rzeki Vouga do Laguny Aveiro (Ocean Atlantycki). Miasto przemysłowe z ważnym portem oceanicznym. Wielką atrakcją niemal całego miasteczka są elewacje domów wyłożone ceramicznymi płytkami azulejos. W pobliżu plaże Barra, Costa Nova do Prado i Gafanha da Nazaré.
483. Avoca (Irlandia) opis zdjęcia = Widok na miasteczko Avoca od strony rzeki Avoca
484. Avondale (Chicago) Dzielnica Avondale została włączona w granice administracyjne miasta Chicago w 1889 roku wraz z miasteczkiem Town of Jefferson – obecnie dzielnicą miasta o nazwie Jefferson Park.
485. Avranches To miasteczko jest popularne wśród turystów głównie z tego powodu, że znajduje się w bezpośredniej bliskości Mont Saint Michel i stanowi dobrą bazę wypadową dla osób pragnących odwiedzić to miejsce. Z ogrodu kwiatowego w Avranches rozciąga się widok na Mont Saint Michel, popularny szczególnie po zachodzie słońca. W Avranches zgromadzono także cenne rękopisy pochodzące ze scriptorium słynnego opactwa.
486. Avril Lavigne Urodzona w Belleville, Ontario w rodzinie Judy (z domu Loshaw) i Johna Lavigne – gospodyni domowej i pracownika firmy telekomunikacyjnej. Ma starszego brata Matta oraz młodszą siostrę Michelle[225]. Gdy miała pięć lat jej rodzina przeniosła się do pobliskiego miasteczka – Napanee, w którym artystka dorastała.
487. Awa (miasto) Miasto to otrzymało prawa miejskie 1 kwietnia 2005 roku przez przyłączenie do wcześniejszych granic miasteczka Awa miejscowości Ichiba (z powiatu Awa), Donari i Yoshino (z powiatu Itano).
488. Awantura o Basię Opowiada historię dziewczynki o imieniu Basia. Matka dziewczynki ginie na dworcu przejechana przez pociąg. Opiekę przejmują przypadkowi ludzie. Najpierw doktorowa z prowincjonalnego miasteczka wysyła bohaterkę pociągiem, z kartką na szyi z zapisanym adresem osoby, do której ma się udać. Jednak kartka ulega po drodze częściowemu zniszczeniu i jest mylnie odczytana. Basia trafia ostatecznie pod opiekę znanego pisarza Olszowskiego, który otacza ja miłością. Wkrótce zgłasza się prawowita opiekunka - Stanisława Olszańska, przyjaciółka zmarłej w tragicznym wypadku matki Basi. Basia dostaje się pod wspólna opiekę Stanisławy i pisarza Olszowskiego, co wkrótce zostaje przypieczętowane małżeństwem obojga. Po wielu latach, Basia, już jako nastolatka, dowiaduje się, że jej ojciec - uczony, który zaginął podczas ekspedycji w Ameryce Południowej, został odnaleziony, ale cierpi na zaniki pamięci. Basia postanawia zaopiekować się tatą. Ojciec dzięki jej opiece odzyskuje pamięć.
489. Awantura w Chioggi Akcja utworu rozgrywa się w małym, portowym miasteczku Chioggi, gdzie na ulicach rozsiadają się kumoszki. Poza pracą kobiety te zajmują się plotkowaniem, intrygowaniem, kpinami i przekomarzaniem. Pod nieobecność mężczyzn, którzy zajmują się rybołówstwem, te niewinne z pozoru rozmowy przeradzają się w kłótnie i spory. Po powrocie z połowu mężczyźni włączają się w nie, co powoduje potężną awanturę pomiędzy zwaśnionymi stronami. Konflikty próbuje załagodzić przybyły z Wenecji koadiutor Isidoro z pomocą woźnego sądowego. Sztuka kończy się szczęśliwie ślubem trzech zakochanych par.
490. Awantura w Niekłaju Akcja rozgrywa się około 1960 w fikcyjnym miasteczku Niekłaj. Jego lokalizacja nie jest bliżej określona, ale z luźnych aluzji w tekście można się domyślić, że znajduje się ono na Kielecczyźnie. Bohaterami są uczniowie szkoły podstawowej, którzy podzieleni na kilka band, rywalizują o kontrolę nad „Starym Ogrodem”, w rzeczywistości zapuszczonym parkiem przy fabryce. Owe bandy to
491. Awantury kosmiczne Akcja rozgrywa się w małym (fikcyjnym) miasteczku Odrzywoły. Głównymi bohaterami są czterej przyjaciele – Tomasz Okist (narrator), Zygmunt Gnacki "Gnat", Aleksander Kleksiński "Kleksik" oraz Maciej Kwękacz "Kękuś" (znani już z Naprzód, Wspaniali!). Są uczniami VIII klasy szkoły podstawowej im. Rejtana i zajmują się redagowaniem szkolnej gazetki.
492. Awi’el Na wschód od moszawu przebiega autostrada nr 6, brak jednak możliwości bezpośredniego wjazdu na nią. Z moszawu wyjeżdża się na południowy zachód na drogę nr 654, którą dojeżdża się do miasteczka Binjamina-Giwat Ada i drogi nr 653. W kierunku północno-wschodnim jedzie się drogą nr 6533, którą dojeżdża się do moszawu Ammikam.
493. Awtroił Operacja rozpoczęła się 17[h] stycznia 1919 roku, kiedy „Lennuk” ostrzelał baterię nieprzyjaciela w Merikiule. Bolszewicy odpowiedzieli strzelając szrapnelami. Pozostałym jednostkom z uwagi na wzburzone morze udało się wysadzić jedynie 200 ludzi. „Lennuk” prowadził ostrzał Narva-Jõesuu, dopóki żołnierze z desantu nie poinformowali go o ucieczce bolszewików z miasteczka. Niszczyciel ostrzelał następnie stację kolejową Korf oraz folwark Laagna. Wieczorem zabrano na pokład 20 rannych[226].
494. Ayase * 1 kwietnia 1945 roku – Ayase zdobyło status miasteczka („chō”)[214].
495. Ayos Ayos – miasto w Kamerunie w Regionie Centralnym położone nad malowniczo rozciągającą się rzeką Nyong. Według spisu ludności z roku 2005 miasteczko liczyło 8 653 mieszkańców[227], którzy utrzymują się z rolnictwa (przede wszystkim z uprawy kawy, kakao, palm oleistych), rybołówstwa (występuje tu ryba Kanga[228]), handlu i sektora administracyjnego. Nota historyczna tegoż miejsca dotyczy dekretu ministerialnego podpisanego przez Leona Perriera w roku 1926 zakładającego w miejscowym szpitalu misję do walki ze śpiączką afrykańską, chorobą przenoszoną przez muchy tse-tse. Misja ta została powierzona francuskiemu lekarzowi wojskowemu dr Jamot[229]. W historii miasteczka działał tu też ośrodek dla osób chorych umysłowo przesiedlanych ze stolicy kraju Jaunde, osada dla chorych na trąd pod opieką zakonnic [230]., jak i szkoła dla dzieci, których jednym z rodziców był narodowości francuskiej. Obecnie w miasteczku działa Misja Katolicka prowadzona przez Zakon Paulinów[231] we współpracy ze Siostrami Opatrzności Bożej[232]. Istnieje wiele szkół podstawowych, średnich i zawodowych. Działa tu świetlica środowiskowa dla dzieci "Oratorium Ayos", ośrodek zdrowia i szpital.
496. Az-Zawija (Autonomia Palestyńska) Leży w zachodniej części Samarii, w otoczeniu wiosek Rafat i Masha. Na północ i zachód od miasta przebiega mur bezpieczeństwa oddzielający Izrael od Autonomii Palestyńskiej. Po stronie izraelskiej znajduje się miasteczko Elkana.
497. Azammur Azammur powstało jako osada berberska. W XV wieku Azammur dostało się pod panowanie Portugalczyków, którzy jednak opuścili miasto po ledwie 30 latach. W kolejnych latach Azammur zależne było od władców Fezu, a następnie całego Maroko. W czasach wzmożonej wymiany handlowej między Marokiem a Europą miasteczko pozostawało zamknięte dla europejskich kupców, skutkiem czego rozwinęło się tylko nieznacznie. Współcześnie jest to niewielka miejscowość wypoczynkowa na Oceanem Atlantyckim.
498. Aziz Sancar Urodził się w 1946 roku w miasteczku Savur, w prowincji Maridin w Turcji, jako siódme z ośmiorga dzieci swoich rodziców. W okresie szkoły średniej był dobrze zapowiadającym się piłkarzem występując na pozycji bramkarza. Jako uczeń ostatniej klasy szkoły średniej został zaproszony do wzięcia udziału w testach dla kandydatów do tureckiej kadry narodowej U18. W latach 1963-1969 studiował medycynę na Uniwersytecie Stambulskim. Po studiach praktykował jako lekarz na terenie swojej prowincji. W 1973 roku podjął jednak studia doktoranckie na amerykańskim University of Texas in Dallas w Richardson w stanie Teksas, które ukończył uzyskując tytuł doktora biologii molekularnej w 1977 roku (jego promotorem był Claud Rupert)[233][234]. Od 1982 roku[233] jest profesorem biochemii i biofizyki na University of North Carolina School of Medicine w Chapel Hill. W 2015 roku razem ze szwedzkim chemikiem Tomasem Lindahlem i amerykańskim biochemikiem Paulem Modrichem został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie chemii[235]. Aziz Sancar jest pierwszym tureckim uczonym nagrodzonym Nagrodą Nobla[233].
499. Azor Leży na równinie Szaron w aglomeracji miejskiej Gusz Dan, w otoczeniu miast Tel Awiw, Ramat Gan, Or Jehuda, Holon i Riszon le-Cijjon, oraz moszawów Gannot i Miszmar ha-Sziwa. Na wschód od miasteczka jest międzynarodowy port lotniczy im. Ben-Guriona.
500. Azri’el Leży na równinie Szaron, w otoczeniu miast At-Tajjiba, Tira i Kalansuwa, miasteczka Kochaw Ja’ir, moszawów Kefar Hess, En Wered i Porat, oraz wiosek Kefar Awoda i Je’af.
501. Azyl (film 1978) Były żołnierz Armii Krajowej, Bogdan Piotrowski, osiedla się na Mazurach w leśniczówce Momajny w małym miasteczku. Szuka tam spokoju, pragnie zapomnieć o dramacie wojennym. Odnajduje tam dawną miłość, Irenę, która jest już mężatką. Jednak Bogdan i Irena nadal się kochają i wdają się w romans. Wkrótce kobieta chce zakończyć ten związek, chociaż jest w ciąży z kochankiem.
502. Ałła Kuźmińska W połowie lipca 1942 r. Niemcy rozpoczęli działania wojenne między Rostowem i Stalingradem, co zmusiło rodzinę Kuźmińskich do kolejnej ucieczki na Wschód: przez Wołgę do Kamyszyna i dalej ku kazachskim stepom. Trzy i pół miesiąca później znaleźli się w zachodnim Kazachstanie, gdzie ojciec Ałły Kuźmińskiej uzyskał pozwolenie na osiedlenie się w niewielkim miasteczku Dzambejta.
503. Aż poleje się krew Daniel Plainview (Daniel Day-Lewis) jest potentatem naftowym. Na ropę trafił przypadkowo, szukając srebra. Jest też niemającym skrupułów samotnikiem, który nienawidzi całego świata, i z którym nie warto zadzierać. Poszukiwanie ropy jest niemal sensem jego życia, jest gotów znieść wszelkie upokorzenia, aby tylko zdobyć kolejny skrawek roponośnej ziemi. Jako potentat naftowy nie ma sobie równych. Silną pozycję w miasteczku ma także młodziutki przywódca religijnej wspólnoty z Kalifornii – Eli Sunday (Paul Dano). Konflikt pomiędzy obydwoma mężczyznami narasta do apokaliptycznych rozmiarów.
504. B71 Sandoy B71 Sandoy (czasem B71 Sandur[236], pełna nazwa: Sandoyar Ítróttarfelag) – farerski klub piłkarski grający w drugiej lidze Wysp Owczych. Założono go 1 stycznia 1970 roku w miasteczku Sandur na wyspie Sandoy.
505. BDO World Darts Championship Pierwszy turniej rozegrano w 1978 roku w klubie Heart of the Midlands Nightclub w Nottingham w Anglii. Rok później mistrzostwa zostały rozegrane w Stoke-on-Trent, gdzie impreza została do 1985 roku. Obecnie zawody są rozgrywane w Lakeside Leisure Complex w miasteczku Frimley Green w hrabstwie Surrey.
506. Babcia na jabłoni Andi lubi przesiadywać na gałęzi dużej jabłoni rosnącej w jego ogrodzie. Tam wymyślił sobie swoją babcię, z którą w wyobraźni chodzi do wesołego miasteczka, łapie dzikie konie, pływa żaglowcem i która na wszystko mu pozwala. Pewnego razu do domu obok wprowadza się starsza pani, z którą Andi się zaprzyjaźnia. Pomaga jej w pracach domowych i zakupach. Zajmuje mu to tyle czasu, że zaczyna mu go brakować dla babci wymyślonej.
507. Babianka (Ukraina) * Babianka, wieś, 4 km od miasteczka [[Ottynia]], [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 67.
508. Babice (województwo podkarpackie) Babice (daw. Babice nad Sanem) – wieś (dawniej miasteczko) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Krzywcza, nad rzeką San.
509. Babie lato (serial telewizyjny) Fundamentem fabuły serialu jest ukazanie trzech starszych panów, emerytów z północnoangielskiej prowincji, którzy w głębi duszy nie mogą pogodzić się z traktowaniem tego okresu w życiu jako jego jesieni, jak często określa się starość. Zamiast tego chcą przeżyć ten czas jako tytułowe babie lato (zob. babie lato w meteorologii). W związku z tym zachowują się w sposób daleki od stereotypowych wyobrażeń o statecznych staruszkach, ich wyczyny i perypetie bardziej przypominają przygody nieokrzesanych młodzieńców. Akcja serialu osadzona jest w autentycznym miasteczku Holmfirth w hrabstwie West Yorkshire, gdzie realizowano też zdjęcia. W serialu jest ono zamieszkiwane przez całą galerię dość ekscentrycznych postaci, które tworzą barwne tło dla głównych bohaterów.
510. Babiniczy (rejon witebski) Babiniczy (biał. Бабінічы, ros. Бабиничи, Babiniczi) – agromiasteczko (do 2007 roku wieś) na Białorusi, w obwodzie witebskim, w rejonie witebskim.
511. Baborów Pierwsza wzmianka pochodzi z dokumentu datowanego na rok 1296. Wymieniony w nim został wójt baborowski Jarosław (Jeroslaum advocatum de Baurwitz). Samo miasto powstało jednak wcześniej, w II połowie XIII wieku. Wzmianka o wójcie wskazywać może na lokację na prawie niemieckim. Lokacja Baborowa była jednym z elementów ekspansywnej polityki czeskiej na Płaskowyżu Głubczyckim. Osobą, która podjąć miała się lokacji był czeski możnowładca Bavor II (przez historię znany także jako Bavor III). W XIV w. miasteczko zostało kupione przez konwent dominikanek św. Ducha w Raciborzu. Kościół parafialny wzmiankowany w 1386 r., powstał najprawdopodobniej w momencie lokacji. W 1405 r. Baborów był już miasteczkiem zarządzanym przez magistrat. W 1750 r. w mieście działały cechy szewców, kuśnierzy, tkaczy l kowali. Dla pełnego rozkwitu miasta decydujące znaczenie miała budowa kolei żelaznej. Uroczyste otwarcie linii kolejowej Głubczyce - Racibórz nastąpiło w dniu 15 października 1856. Pod koniec XIX wieku powstały tu cukrownia i cementownia: w 1909 r. otwarto w Baborowie 3 cegielnie, 2 parowe młyny, słodownię, mleczarnię i fabrykę kafli.
512. Bacadéhuachi Bacadéhuachi – niewielkie miasto w północno-wschodniej części meksykańskiego stanu Sonora, siedziba władz gminy Bacadéhuachi. Miasto jest położone około 320 km od Zatoki Kalifornijskiej oraz około 260 km na wschód od stolicy stanu Hermosillo. W 2010 roku ludność miasteczka liczyła 1251 mieszkańców[210]. Miasteczko powstało z misji jezuickiej (San Luis de Bacadéhuachi) założonej w 1645 roku, przez hiszpańskiego jezuitę Cristóbala García[211]
513. Bacanora (wódka) Bacanora – mocny alkohol produkowany w meksykańskim stanie Sonora z gatunku agawy Agave vivipara. Nazwa trunku pochodzi od miasteczka Bacanora. Obok sotolu jeden z tradycyjnych napojów alkoholowych wytwarzanych w północno-zachodnim Meksyku.[237]. Produkowany jest nadal metodą chałupniczą.
514. Bacanora Bacanora – niewielkie miasto w północno-wschodniej części meksykańskiego stanu Sonora, siedziba władz gminy Bacanora. Miasto jest położone około 300 km od Zatoki Kalifornijskiej oraz około 180 km na wschód od stolicy stanu Hermosillo. W 2005 roku ludność miasteczka liczyła 784 mieszkańców[210]. Miasteczko powstało z misji jezuickiej założonej w 1627 roku, przez hiszpańskiego jezuitę Pedro José Méndeza na terenach Indian Opata[211]
515. Bacerac Bacerac – miasto w północno-wschodniej części meksykańskiego stanu Sonora, siedziba władz gminy Bacerac. Miasto jest położone w głębokiej dolinie na wysokości 1027 m n.p.m., w górach Sierra Madre Zachodnia. Z Bacerac leży około 100 km do granicy z Arizoną oraz około 300 km na północny wschód od stolicy stanu Hermosillo. W 2010 roku ludność miasteczka liczyła 1467 mieszkańców[210]. Miasteczko założył prawnik i hiszpański jezuita Cristobal Garcia w 1645 roku[211].
516. Bacewicze Bacewicze (błr. Бацэвічы; ros. Бацевичи) – agromiasteczko na Białorusi, w rejonie kliczewskim obwodu mohylewskiego, około 28 km na północ od Bobrujska, nad rzeką Olsą[238].
517. Bachan Leży w Dolinie Hefer, na granicy równiny Szaron z zachodnią częścią Samarii, w otoczeniu miasteczka Zemer, moszawów Gan Joszijja i Omec, oraz wioski Bat Chefer. Na wschód od kibucu przebiega granica terytoriów Autonomii Palestyńskiej, która jest strzeżona przez mur bezpieczeństwa. Po stronie palestyńskiej znajduje się miasto Tulkarm.
518. Back to the Future... The Ride Back to the Future: The Ride – oparty na trylogii Powrót do przyszłości symulator jazdy w miasteczku Universal Studios. Udział w tej zabawie można wziąć w Universal Studios w Hollywood oraz w Japonii. Ostatnio został on zamknięty w Universal Studios na Florydzie. Historia „The Ride...” koncentruje się wokół pościgu przez czas za Biffem Tannenem.
519. Bacoachi Bacoachi – niewielkie miasto w północno-wschodniej części meksykańskiego stanu Sonora, siedziba władz gminy Bacoachi. Miasto jest położone w głębokiej dolinie na wysokości 1 045 m n.p.m., w górach Sierra Madre Zachodnia. Bacerac leży około 60 km do granicy z Arizoną oraz około 260 km na północny-wschód od stolicy stanu Hermosillo. W 2010 roku ludność miasteczka liczyła 1 090 mieszkańców[210]. Miasteczko założył hiszpański kapitan Simón Lazo de la Vega w 1649 roku[211]
520. Baczejkawa Karol w czasie wojny domowej na Litwie w 1700 roku opowiedział się po stronie Sapiehów i po przegranej bitwie pod Olkienikami musiał emigrować, oddał więc znów Boczejków Hipolitowi, po którym majątek dziedziczył jego syn Feliks Nikodem (zm. w 1745 roku), starosta mścisławski. Jego syn Jan (zm. w 1764 roku) został oskarżony o zabójstwo swojego teścia, Józefa Strutyńskiego, wkrótce później zginął w czasie ucieczki w Opsie. Majątek Ciechanowieckich został w związku z tym w znacznej mierze skonfiskowany, a pozostałość, obejmującą m.in. Boczejków (około 1/5 dotychczasowych dóbr, obejmująca ciągle 3 miasteczka, około stu folwarków, i inne dobra) odziedziczył młodszy brat Jana, Józef Ciechanowiecki (zm. w 1801 roku)[239].
521. Bad Bederkesa Bad Bederkesa (dolnoniem. Beers) – dzielnica uzdrowiskowa miasta Geestland w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Cuxhaven. Do 31 grudnia 2014 miasto (niem. Flecken), siedziba gminy zbiorowej Bederkesa[240].
522. Bad Bodenteich Bad Bodenteichmiasto (niem. Flecken) uzdrowiskowe w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Uelzen, wchodzi w skład gminy zbiorowej Aue.
523. Bad Sulza (KL) Konzentrationslager Bad Sulzaniemiecki obóz koncentracyjny założony w 1933 w miasteczku wypoczynkowo-sanatoryjnym Bad Sulza, w Turyngii, w Niemczech. Funkcjonował do kwietnia 1937, a później ponownie od 1940 do 1945 jako Stalag.
524. Baedeker Blitz W wyniku nalotów na te pięć miast zginęło 1 637 mieszkańców, 1 760 zostało rannych, a zniszczeniu uległo ponad 50 000 budynków[241]. Kilka znaczących budowli zostało zniszczonych lub poważnie uszkodzonych, w tym Guildhall w Yorku i Assembly Rooms w Bath, ale większość wyszła z nalotów cało, m.in. katedry w Norwich, Exeter i Canterbury. Niemieckie bombowce poniosły w tych nalotach poważne straty, a tymczasem państwa Osi potrzebowały uzupełnień w Afryce Północnej i na Froncie Wschodnim, co sprowadziło późniejsze operacje do uderzeń na miasta nadbrzeżne formacjami kilku samolotów szturmowych Fw 190. Najbardziej ucierpiało wówczas miasteczko Deal w hrabstwie Kent, gdzie zginęło ponad 30 mieszkańców, przeważnie kobiet i dzieci. Warto zauważyć, że wśród strażaków, którzy walczyli z pożarami w Bath, był Harry Patch, który w XXI wieku uznany został za ostatniego żyjącego jeszcze weterana I wojny światowej.
525. Baja (puchar) II Rajd Baja Poland 2010 odbył się w dniach 3 do 5 września 2010 na terenie Szczecina i gminy Dobra. Podobnie, jak w roku poprzednim był jednocześnie rundą FIA Central European Zone Trophies – CEZ-FIA i ponadto rundą Mistrzostw Litwy Cross Country oraz Międzynarodowych Mistrzostw Czech Cross Country. Zawody składały się z prologu i rozgrywanych w dwóch kolejnych dniach ponad 200-kilometrowych sześciu odcinków specjalnych[242]. Całość zaplecza rajdu i imprez towarzyszących skupiała się w "miasteczku rajdowym"[243]. Klasyfikację generalną zwyciężył Krzysztof Hołowczyc z pilotem Jean-Marc Fortinem na Nissanie Navara[244].
526. Bajka (film 1968) W mieście zamieszkanym przez krasnoludki wisi ogromny zegar, który reguluje tryb życia mieszkańców i natury. Pewnego dnia zegar się psuje, co sprawia, że słońce nie wstaje i w miasteczku zamiera życie. Krasnoludki czynią wysiłki, by naprawić zegar i przywrócić rytm życia.
527. Bajka (osiedle w Bydgoszczy) Tereny osiedla zostały przyłączone do Bydgoszczy w 1973 roku wraz z przyłączeniem miasteczka Fordon. Swą nazwę osiedle zawdzięcza patronom ulic, którymi w większości są autorzy bajek, baśni i wierszy dla dzieci:
528. Bajkowe-Piotrowo Jest to jedno z najmłodszych osiedli mieszkaniowych w Tczewie. Zaczęło powstawać pod koniec lat 90. XX wieku[245] na słabo zurbanizowanym obszarze, pomiędzy Aleją Solidarności (droga krajowa nr 91), ulicą Jagiellońską, aleją Kociewską oraz ulicą Szewczyka Dratewki i jest jedną z najszybciej rozwijających się części miasta[245]. Wybudowano tam „miasteczko” składające się przeciętnie z dwu- do czteropiętrowych bloków mieszkaniowych, wkomponowanych w parkowy krajobraz z dwoma stawami i fontanną[246]. Nazwy większości ulic nawiązują do tematyki bajek i bajkopisarzy, np. ulice Kubusia Puchatka, Jasia i Małgosi, Szewczyka Dratewki, Pinokia, Czerwonego Kapturka oraz Christiana Andersena i Jana Brzechwy[247].
529. Bajt Dżibrin Folklor ludowy mówi, że miasto obecnie nazywane jako Bajt Dżibrin było pierwotnie zamieszkane przez Kananejczyków[248]. W czasach Starożytnego Izraela znajdowało się tutaj miasto Maresza, które zostało zniszczone przez Partów. Mieszkańcy uciekli wówczas do położonej na północy osady Bet Guwrin. Aż do powstania Machabeuszów było to gęsto zaludnione żydowskie miasteczko, które następnie zajęli Rzymianie. Cesarz Septymiusz Sewer nadał miastu prawa miejskie. Zmienił on jego nazwę na Eleutheropolis (pol. Miasto Wolności) i zwolnił mieszkańców z płacenia podatków. Miasto zajmowało wówczas powierzchnię 65 hektarów (było większe od Jerozolimy), budowano w nim liczne budynki użyteczności publicznej, akwedukty i duży amfiteatr. Epifaniusz z Salaminy od 333 kierował założonym przez siebie ośrodkiem monastycznym. Wykopaliska archeologiczne potwierdzają, że Eleutheropolis było bogatym miastem, w którym mieszkali Żydzi i Chrześcijanie[249].
530. Bajt Nabala Na terenach wioski Bajt Nabala utworzono w 1950 moszaw Bet Nechemja, a w 1993 miasteczko Szoham.
531. Bajt Sira W jej otoczeniu jest miasteczko gminne Bajt Likja, oraz wioski Saffa, Bajt Ur at-Tahta i Charbasa al-Misbah. Po stronie izraelskiej jest miasto Modi’in-Makkabbim-Re’ut.
532. Bajtunija W jego otoczeniu jest miasto Ramallah, wioski Rafat, Bajt Dukku, Bajt Ur al-Fauka, Ajn Arik i Ajn Kinija. Na południe i południowy zachód od miasta przebiega mur bezpieczeństwa, oddzielający terytorium Autonomii Palestyńskiej od Izraela. Po stronie izraelskiej znajduje się więzienie Ofer, miasteczko Giwat Ze’ew i osiedle żydowskie Bet Choron.
533. Baka-Dżatt Leży w zachodniej części Samarii, w otoczeniu miasteczka Zemer, moszawów Omec, Achituw, Sede Jicchak i Ma’or, kibuców Maggal, Lehawot Chawiwa, En Szemer i Mecer, oraz arabskiej wioski Majsar. Na wschód od miasta przebiega granica terytoriów Autonomii Palestyńskiej, która jest strzeżona przez mur bezpieczeństwa. Po stronie palestyńskiej znajdują się miasta Zajta, Baka asz-Szarkija i Kaffin, wioski Sajda, An-Nazla al-Gharbija, An-Nazla asz-Szarkija, An-Nazla al-Wusta, oraz osiedle żydowskie Chermesz. Na północny zachód od miasta znajduje się baza lotnicza En Szemer.
534. Bakałarzewo
Pomnik Mikołaja Michnowicza Raczkowicza Bakałarza na zabytkowym rynku miasteczka
535. Bala * Bal'a – miasteczko niedaleko Tulkarm na Zachodnim Brzegu
536. Balatonlelle Dodatkowymi atrakcjami miasteczka są:
537. Balblair Balblair – destylarnia single malt whisky, znajdująca się w mieście Edderton, w granicach byłego hrabstwa Ross-shire (obecnie wchłonięte przez Highland) w Szkocji. W języku gaelickim nazwa oznacza „pole bitwy” lub „miasteczko na równinie”. Obydwa tłumaczenia są prawidłowe i mają swoje uzasadnienie – odnoszą się zarówno w historii tego miejsca, jak i ukształtowania terenu wokół zakładu[250].
538. Baldwin IV Trędowaty Mniej więcej w tym samym czasie Renald z Châtillon zdobył port Ajla (zajęty przez Saladyna w grudniu 1170 roku) i zwodował na Zatoce Akaba flotyllę statków, których zadaniem miało być łupienie okrętów muzułmańskich na Morzu Czerwonym oraz nadmorskich miast. Korsarze splądrowali miasteczka na wybrzeżu Afryki, spalili statki w kilku arabskich portach i zatopili okręt wiozący pielgrzymów do Dżiddy. Ten ostatni czyn wywołał gwałtowną reakcję całego muzułmańskiego świata. Wszyscy władcy islamscy, nawet dotychczasowi sojusznicy Franków, odwrócili się od nich.
539. Balet polski Wesołe miasteczko
540. Balfour (Południowa Afryka) Miasto ma charakter górniczy, jest także regionem uprawy kukurydzy. Założone zostało w 1898 roku jako McHattiesburg. Jego założycielem był Frederick McHattie. W 1905 zmieniono nazwę miastu, chcąc uczcić brytyjskiego premiera, Arthura Balfoura, który zatrzymał się w miasteczku w czasie podróży pociągiem.
541. Baligród Podczas działań wojennych w Karpatach w latach 1914-1915 trwały w okolicy długotrwałe boje między wojskami rosyjskimi a austro-węgierskimi o przełęcze: Użocką i Łupkowską. Szczególnie ciężkie walki pod Baligrodem miały miejsce w marcu 1915. Podczas nich miasteczko doznało poważnych zniszczeń. Od listopada 1918 r. do stycznia 1919 r. obejmowała je tzw. Republika Komańczańska.
542. Balisiowie Jednym z najbardziej znanych przedstawicieli rodu był ławnik chrzanowski Jacenty Baliś, syn wspomnianego już Wojciecha, który wsławił się w 1793 r. podpisaniem protestu do Konfederacji Województwa Krakowskiego przeciw gwałtom zadanym obywatelom Chrzanowa przez oddział kawalerii narodowej stacjonujący w miasteczku. Oryginał dokumentu z jego podpisem znajduje się dzisiaj w zbiorach Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Jacenty Baliś zmarł podczas epidemii cholery w 1831 r. Jego syn Jan (1803-1872) prowadził wieloletni spór prawny z władzami miejskimi, które nakazały rozebranie podcieni kamienicy Balisiów przy chrzanowskim Rynku[251]. Syn Jana, Kazimierz Baliś (1831-1905) pod koniec XIX w. był zmuszony do sprzedaży rodzinnej kamienicy Balisiów z powodu złej kondycji finansowej familii. Z zachowanych dokumentów dowiadujemy się również, iż nie odbył służby w wojsku austriackim[252] i że wsławił się aż trzema ożenkami, z których wywodzi się dziś znakomita większość potomków Balisiów na terenie Chrzanowa i okolic, a także w USA, dokąd wyemigrował w 1912 r. jeden z jego synów, Kazimierz Młodszy (1888-1969).
543. Ballada o Cable’u Hogue’u Poszukiwacz złota Cable Hogue, zostaje ograbiony przez dwóch współtowarzyszy – Taggarta i Bowena – i pozostawiony bez wody na pustyni Arizony na pewną śmierć. Po czterech dniach wędrówki w palącym słońcu, u kresu sił przypadkiem natrafia na wodę. Źródło znajduje się niedaleko szlaku dyliżansu i jest jedynym w promieniu 40 mil. Cable zaczyna sprzedawać wodę, a dzięki przychylności i kredytowi lokalnego bankiera otwiera stację pocztową do obsługi dyliżansów. Szybko „staje na nogi” i w swojej oazie nazwanej „Cable Springs”, wraz z przygodnie poznaną w pobliskim miasteczku prostytutką imieniem Hildy wiedzie beztroski żywot. Po kilku latach w jednym z dyliżansów przybywają do jego stacji Taggart i Bowen, którzy onegdaj porzucili go na pustyni na pewną śmierć. Początkowo są zaskoczeni widokiem żywego Cable'a i niepewni jego reakcji. Ale dobroduszny i poczciwy Cable nie żywi do nich urazy – przeciwnie jest im wdzięczny za ich niecny uczynek, bowiem dzięki nim odnalazł wodę i swoje miejsce na ziemi, żyje szczęśliwie z ukochaną kobietą. Dawni towarzysze słysząc, że Cable ze swojej działalności osiąga niezły dochód i regularnie wypłacane przez kompanię pocztową pieniądze trzyma w domu, obiecują przed odjazdem, że wrócą. W tym czasie Hildy opuszcza Cable'a, ponieważ zawsze marzyła o życiu w San Francisco. Osamotniony Cable postanawia sprzedać „Cable Springs” i podążyć za ukochaną. Zanim jest w stanie zrealizować swoje postanowienie, powracają Taggart i Bowen z zamiarem ograbienia Cable'a. Ten nie daje się jednak zaskoczyć – w obronie własnej zabija Taggarta, a Bowenowi każe się wynosić precz. Bowen doskonale jednak wie, że marsz przez pustynię bez wody to dla niego pewna śmierć – płacząc prosi Cabela'a aby ten pozwolił mu zostać. Cable zgadza się, a nawet decyduje się pozostawić dawnemu prześladowcy całą stację by samemu móc odejść, a złoczyńcy dać szansę na normalne życie. W tym samym czasie w „Cable Springs” zjawia się we własnym automobilu elegancka i ociekająca bogactwem Hildy. W San Francisco zdążyła wyjść za mąż za bogatego człowieka i szybko owdowieć. Cable nigdy wcześniej nie widział samochodu i na skutek nieszczęśliwego wypadku ginie pod jego kołami.
544. Balszawik (obwód miński) Balszawik (biał. Бальшавік, ros. Большевик) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie mińskim, w sielsowiecie Papiernia, którego władz jest siedzibą[253].
545. Baltazar Opec Urodził się w Krakowie (brak roku urodzenia) jako syn mieszczanina Wacława. Student (od 1499), późniejszy absolwent Akademii Krakowskiej. W roku 1505 został bakałarzem, w 1510 magistrem (według niektórych źródeł był doktorem teologii). Od roku 1531 był proboszczem w miasteczku Sienno. Rok śmierci nieznany.
546. Balto (film) Wydarzenia filmu oparte na faktach z 1925 roku. Alaska. Pół-pies, pół-wilk o imieniu Balto zostaje odtrącony zarówno przez ludzi, jak i zwierzęta. Jego jedynymi przyjaciółmi są: Gąsior Borys oraz dwa niedźwiedzie polarne, Muk i Luk. Balto rywalizuje o względy pięknej Jenny ze swoim najgroźniejszym przeciwnikiem, przywódcą sfory psów. Pewnego dnia nawałnica śnieżna odcina od świata miasteczko. Potrzebne są tam lekarstwa dla dzieci. Kiedy psi zaprzęg grzęźnie w śniegu, Balto staje się ostatnią deską ratunku.
547. Balwierzyszki Balwierzyszki (lit. Balbieriškis) – miasteczko na Litwie, do 1870 miasto[254], w okręgu kowieńskim w rejonie Preny, siedziba starostwa Balwierzyszki.
548. Ban Phe Ban Phe (taj. เทศบาลตำบลบ้านเพ) – małe miasteczko rybackie położone w prowincji Rayong[255], ok. 180 km na wschód od Bangkoku. Leży na trasie pomiędzy Bangkokiem a Chanthaburi.
549. Banagher Banagher (irl. Beannchar) – miasteczko w Irlandii, w zachodniej części hrabstwa Offaly, nad rzeką Shannon.
550. Banany w piżamach Wesołę miasteczko Szczurka
551. Banchory Banchory (z gae. Beannchar) – miejscowość turystyczna w Szkocji, położona na północnym brzegu rzeki Dee, na zachód od Aberdeen. Miasto zostało utworzone w 1805 roku, wcześniej było częścią Kincardineshire. Na obecny rozwój miasteczka duży wpływ, oprócz turystyki, ma przetwórstwo spożywcze oraz budownictwo.
552. Bancroft (Ontario) Bancroft – nieduże miasteczko (ang. town) w Kanadzie, w prowincji Ontario, w hrabstwie Hastings.
553. Banda amatorów Podupadły gwiazdor Jefferson Steel (Burt Reynolds) ma wziąć udział w prestiżowej inscenizacji „Króla Leara”. Leci w tym celu do Anglii. Na miejscu dowiaduje się, że przedstawienie odbędzie się w miasteczku na prowincji z udziałem amatorów. Doświadczony aktor musi odnaleźć się w trudnej dla niego sytuacji.
554. Banda bat´ki Knysza Trwa wojna domowa w Rosji. Miasteczko w przyfrontowym pasie zostaje wyzwolone przez Armię Czerwoną. W tym miasteczku oraz strefie Białych prowadzone są działania wywrotowe. Aby wyjawić wszystkich wrogów władzy sowieckiej przebrani czekiści pod pozorem bandy Knysza wkraczają do miasta i tym samym próbują sprowokować do wspólnych działań wszystkich przeciwników władzy radzieckiej.
555. Baney W 2001 roku miasteczko zamieszkiwało 2 363 osób. W 2013 roku liczba ta zmniejszyła się do 1 714 osób[19].
556. Banff i Macduff Banff posiada bogatą historię widoczną w jego architekturze, a Macduff jest typowym morskim miasteczkiem, gdzie znajduje się Akwarium morskie w Macduff.
557. Banjas W okresie podbojów arabskich, w 635 cesarz Herakliusz uzyskał w Paneas korzystne warunki kapitulacji po przegranej bitwie z wojskami Chalid ibn al-Walidem. Rok później, przez miasto ponownie przechodziły wojska bizantyńskie zmierzające do miejsca bitwy nad rzeką Jarmuk. Po podboju Palestyny przez wojska muzułmańskie, miasto Paneas bardzo szybko upadło. Była to niewielka miejscowość graniczna, posiadająca jednak duże znaczenie wojskowe z powodu swojego strategicznego położenia na północnej granicy Palestyny. Wraz z przeniesieniem stolicy Kalifatu z Damaszku do Bagdadu, miasto Paneas stało się prowincjonalnym zaściankiem. Pod koniec IX wieku miasteczko było znane jako Madinat Al-Askat[256].
558. Banshee (serial telewizyjny) Bansheeamerykański serial telewizyjny wyprodukowany przez Cinemax. W Stanach Zjednoczonych emitowany jest na kanale Cinemax od 11 stycznia 2013 roku. W Polsce na Cinemax emitowany jest od 2 marca 2013, a od listopada również w HBO. Za serial odpowiadają twórcy serialu Czysta krew. Akcja toczy się w małym miasteczku o nazwie Banshee, zamieszkałym głównie przez amiszów. Otrzymał statuetkę Emmy za najlepsze efekty specjalne[257][258].
559. Banámichi Banámichi – niewielka miejscowość w północno-wschodniej części meksykańskiego stanu Sonora, siedziba władz gminy Banámichi. Miejscowość jest położona w głębokiej dolinie na wysokości 675 m n.p.m., około 200 km do granicy z amerykańskim stanem Arizona. Banámichi leży około 165 km na północny-wschód od stolicy stanu Hermosillo, nad rzeką Sonora. W 2010 roku ludność miasteczka liczyła 1 114 mieszkańców[210]. Miasteczko założył w 1639 roku hiszpański Jezuita, misjonarz Bartolomé Castaños S.J.[211]
560. Barabanienie Zwyczaj ten jest bardzo stary (na kotle, który jest przechowywany w kościele pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny widnieje niewyraźna data: 1638 lub 1683; zwyczaj może jednak być znacznie starszy). Kocioł jest niesiony przez kilkunastu mężczyzn, którzy obchodzą miasteczko zatrzymując się co jakiś czas - wówczas następuje kilkuminutowe bębnienie. Zwyczaj barabanienia przekazywany jest z ojca na syna, dlatego nie każdy może dostąpić tego zaszczytu.
561. Barań Pierwsze wzmianki o wsi Barań (później Stara Barań) pochodzą z 1518. Należała ona wówczas do Konstantego Ostrogskiego, który założył tam „dwór kulowy” - manufakturę produkującą kule armatnie. W roku 1541 wieś przeszła w ręce jego syna, I. K. Ostrogskiego. W dokumentach z 1591 folwark Barań wspomniany jest jako część majątku Kopyś. W 1598 właściciel Kopysia, hetman Wielkiego Księstwa Litewskiego Krzysztof Radziwiłł założył „miasteczko Barań”, do którego przeniósł poddanych ze „Starej Barani”. Wchodziło ono w skład powiatu orszańskiego Wielkiego Księstwa Litewskiego. W przywileju hetmana z 30 października 1598 podano, że „założył on na gościńcu do Borysowa do Orszy miasto na Barani”. W miasteczku tym wójt miał prawo wyznaczać dni targowe, w które przyjeżdżali kupcy z okolicznych miejscowości.
562. Barbara Brennan W roku 1982 Barbara Brennan zakończyła praktykę prywatną w Nowym Jorku i założyła Szkołę uzdrawiania Barbary Brennan (Barbara Brennan School of Healing), której celem jest szkolenie profesjonalnych uzdrawiaczy. Szkoła ta obecnie mieści się na Florydzie i posiada licencję stanu Floryda[259]. W roku 2003 B. Brennan otworzyła europejski oddział swojej szkoły – "Barbara Brennan School of Healing Europe", pierwotnie w Mondsee w Austrii, który w 2006 r. przeniosła do Bad Neuenahr w pobliżu Bonn w Niemczech, a w 2008 r. z powrotem do Austrii, do miasteczka Bad Ischl. W roku 2007 otworzyła nowy oddział swojej szkoły w Japonii w Tokio.
563. Barbara Park Barbara Park urodziła się i wychowała w Mount Holly, małym miasteczku w amerykańskim stanie New Jersey. Jej ojciec, Brooke Tidswell, był bankierem i przedsiębiorcą; matka Doris pracowała w szkole jako sekretarka. W latach 1965-1967 Park uczęszczała do Rider College, a w roku 1969 uzyskała licencjat University of Alabama, uprawniający ją do uczenia historii w szkołach średnich. 28 czerwca 1969 wyszła za mąż za Richarda Parka, agenta handlu nieruchomościami, który służył wówczas w Siłach Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Mają dwóch synów o imionach Steven Allen i David Matthew. Mieszkają w Arizonie.
564. Barbara Rusinowska Jej banda miała dokonać nieudanego napadu na Słupię. Ostrzeżeni mieszkańcy zorganizowali obronę, podczas której ujęli kilku członków bandy. W nocy jednak ich kompani przepiłowali kraty, zabili strażnika i – uwolniwszy więźniów – uszli w góry. Jakiś czas potem wśród mieszkańców miasteczka pojawiła się wieść, że Rusinowska, w męskim stroju, modli się przed ołtarzem świętokrzyskiego klasztoru. Nim jednak mieszkańcy dotarli na miejsce, ostrzeżona przywódczyni zbójników zdołała uciec.
565. Barbara i Jan W małym miasteczku Barbara zostaje wzięta za oszustkę, która jak się okazuje, posługiwała się jej zgubioną legitymacją.
566. Barbarów Pierwsze wzmianki o małej wsi Babicze (Бабичи, tak wcześniej nazywał się Barbarów) w Wielkim Księstwie Litewskim pojawiły się w 1432 roku. Na początku XVI wieku król Zygmunt Stary przekazał te włości jednemu ze swoich dworzan. Później Barbarów przypadł rodowi Oskierków. Za udział Rafała Oskierki w insurekcji kościuszkowskiej władze carskie skonfiskowały ten majątek i przekazały Jakobowi Sieversowi. W 1795 roku Barbarów miał prawa miasteczka. W 1808 roku wszedł on w posiadanie rodu von Holstów, od których po niedługim czasie nabył go Ignacy Horwatt, sędzia grodzki mozyrski. W 1821 roku otwarto tu szkołę dla dzieci chłopskich. Rodzina Horwattów władała majątkiem do I wojny światowej[239]. Od 1924 roku jest siedzibą sielsowietu.
567. Barbie jako Roszpunka Bajka opowiada historię Roszpunki (w postać wciela się Barbie), której akcja toczy się w czasach smoków i magii. Roszpunka jest więziona przez złą Gothel, która wmówiła Roszpunce, że zostawili ją rodzice zaraz po urodzeniu. I tak wszystko się zaczyna. Roszpunka pewnego dnia będąc w kuchni razem z swoimi przyjaciółmi: smokiem - Penelopą i królikiem - Hobbie odkrywa tunel do miasteczka. W miasteczku ratuje dziewczynkę i tak poznaje jej brata Stefana, w którym od razu się zakochuje. Jednak, gdy Gothel dowiaduje się o tym postanawia ją ukarać zamykając ją w wieży. Ale Roszpunka odkryła magię zaklętą w szczotce, którą dostała od rodziców, gdy zasypia szczotka zamienia się w pędzel. Następnego dnia Roszpunka chcąc malować odkrywa, że pędzel przenosi w to miejsce, o którym się myśli. I tak Roszpunka z przyjaciółmi i ukochanym Stefanem pokonuje Gothel i odnajduje swoich rodziców, a także łączy dwa zwaśnione królestwa w jedno.
568. Barbie jako księżniczka i żebraczka Bajka opowiada o losie księżniczki Anny Luizy i biednej dziewczyny, szwaczki Eryki. Wszystko się zaczyna, gdy w kopalni królowej skończyło się złoto. Załamana królowa nie chcąc dopuścić do upadku królestwa postanawia wydać swoją córkę Annę Luizę za mąż za bogatego króla Dominika. Księżniczka z myślą o swoich poddanych zgadza się na ślub. Jednak Anna Luiza kocha kogoś innego, swojego doradcę, nauczyciela Juliana. Ten widząc smutek księżniczki postanawia zabrać ją do miasteczka. Gdy kupuje gorący kubek zupy, Anna Luiza słyszy czyjś śpiew i postanawia zobaczyć kto to. Okazuje się, że śpiewa dziewczyna o imieniu Eryka. Gdy obie dziewczyny zdejmują kaptury od swoich płaszczy stwierdzają, że są identyczne tylko różnią się kolorem włosów. I tak dziewczyny zaprzyjaźniają się. Księżniczka zostaje podstępem porwana, ale Julian wpada na pomysł, aby Eryka ją zastąpiła, a sam odszuka Annę Luizę. Eryka zakochuje się w królu Dominiku. Preminger odkrywa plan i demaskuje Erykę, która zostaje wtrącona do lochu, jednak potem ucieka. Preminger ma zamiar ożenić się z królową, aby zostać królem, a królowa zgadza się. Na szczęście Anna Luiza i Eryka w porę przerywają ślub, a Preminger zostaje wtrącony do lochu. Anna Luiza wychodzi za Juliana, a Eryka za Dominika.
569. Barcelona Poble Espanyol (Hiszpańskie Miasteczko) – muzeum architektury obejmujące całą przecznicę budynków zbudowanych wokół rynku, tworzy klimat starego hiszpańskiego miasteczka.
570. Barciany Pierwsza wzmianka o Barcianach jako o osadzie targowej w pobliżu krzyżackiego zamku pochodzi z 1289 r. Istniejąca przy zamku osada wymieniana była w 1473 r., jako miasteczko, chociaż bez pełnych praw miejskich. Barciany otoczone były murami obronnymi już w średniowieczu, z trzema bramami: Królewiecką, Kętrzyńską i Młyńską.
571. Barczewo Średniowieczna część Barczewa położona jest na planie prostokąta z regularną siatką ulic o charakterystycznej zabudowie małomiasteczkowej. Do zabytków architektonicznych Barczewa należą[260]:
572. Bardowick Bardowick (dolnoniem. Bewick; różne zapisy występujące w starych dokumentach: Bardowieck, Bardowiek, Bardewyk) – miasto (niem. Flecken) i gmina położona w niemieckim kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Lüneburg. Jest siedzibą gminy zbiorowej (niem. Samtgemeinde) Bardowick.
573. Bardzo bogate godzinki księcia de Berry Ilustracja przedstawia życie na wsi w zimie. W domu, ukazanym bez jednej ze ścian, by widz mógł zajrzeć do środka, grzeją się przy kominku trzy osoby. Kobieta podnosi swoją niebieską suknię, aby się ogrzać, młody mężczyzna i młoda kobieta nie noszą bielizny. Z prawej strony znajduje się zagroda dla owiec, cztery ule, gołębnik, beczki, wiązki chrustu i wóz. Jedna z postaci na zewnątrz zaciera ręce z zimna, druga rąbie drewno, trzecia z osłem zmierza ku miasteczku, widocznym w tle[261]. Miniatura ta jest pierwszym w sztuce europejskiej przedstawieniem pejzażu pokrytego śniegiem[262][263]. Zdaniem Wendy Beckett nieczęsto dojmujący chłód zimy, z jej urokiem, ale też i niewygodami, bywał przedstawiany w tak urzekający sposób[264]. Znaki zodiaku: wodnik i ryby.
574. Bardzo spokojna wieś Bohaterem filmu jest Józef, młody rolnik. Mężczyzna nie potrafi zachować miary w swoich czynach. Jego żona, która pracuje na polu, nie ma z nim łatwo. Sama chciałaby porzucić taką pracę, wolałaby inaczej zarabiać pieniądze. Po pewnym czasie kobieta nawiązuje znajomość z mężczyzną z sąsiedniego miasteczka. Ten namawia ją do ucieczki z domu.
575. Barek W czasach Rzeczypospolitej wieś leżała w województwie podolskim. Pierwotnie miasteczko o nazwie Dąbrowa. Za Jana II Kazimierza uległo ono zupełnemu zniszczeniu. W miejsce Dąbrowy powstała nowa osada nazywana Barek[265]. Odpadła od Polski w wyniku II rozbioru[266].
576. Bareket Leży na Szefeli w otoczeniu miasta Elad, miejscowości Shoham, oraz moszawów Tirat Jehuda i Giwat Koach. Na zachód od miasteczka znajduje się międzynarodowe lotnisko im. Ben-Guriona. Na wschód od miasteczka znajduje się granica Autonomii Palestyńskiej, strzeżona przez mur bezpieczeństwa.
577. Barenburg (Dolna Saksonia) Barenburg (dolnoniem. Baarnborg) - miasto (niem. Flecken) w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Diepholz, wchodzi w skład gminy zbiorowej Kirchdorf.
578. Barkijaruk Po śmierci Malikszaha Tarkan-chatun za cenę wielkich pieniędzy uzyskała od turkmeńskich emirów uznanie Mahmuda sułtanem, kalif Al-Muktadi zaś, który wraz z nią otruł jej męża, wprowadził imię jej syna do chutby. Przebywającego wtedy w Isfahanie Barkijaruka przed niechybną śmiercią ochroniła gwardia niedawno zmarłego wezyra Nizama al-Mulka. Wkrótce w Reju stronnictwo skupione wokół synów i dawnych współpracowników Nizama al-Mulka obwołało go sułtanem, prawdopodobnie uznając, że najlepiej nadaje się on do zachowania w całości dziedzictwa swojego ojca. Niedługo potem zwolennicy Barkijaruka pokonali oddziały popierające Mahmuda pod miasteczkiem Burudżird, niedaleko Isfahanu, a Mahmud ostatecznie zmarł jesienią 1094 roku, niedługo po swojej matce. Już kilka miesięcy wcześniej kalif formalnie uznał przewagę Barkijaruka wprowadzając jego imię do chutby. Nowy sułtan był teraz w stanie odeprzeć zamachy na swoją władzę powzięte przez ambitnych krewnych - wuja Arslana Arguna w Chorasanie, oraz w roku 1095, znacznie poważniejszy, drugiego wuja, Tutusza, który zginął w bitwie. Władza Barkijaruka w Iraku i Dżibalu była teraz mocno ugruntowana, jednak był zmuszony do pozostawienia jako w praktyce niezależnych władców synów Tutusza w Syrii oraz swoich przyrodnich braci - Muhammada Tapara i Ahmada Sandżara odpowiednio w Azerbejdżanie, i Chorasanie.
579. Barkułabowo Barkułabowo, Barkałabowo, Barkołabowo (biał. Баркулабаў, oficjalnie Баркулабава, Barkyłabau, Barkułabawa, ros. Борколабово, Барколабово, Borkołabowo, Barkołabowo) – wieś na Białorusi, w rejonie bychowskim obwodu mohylewskiego, centrum sielsowietu. Niegdyś miasteczko w powiecie orszańskim województwa witebskiego.
580. Barlinek 31 stycznia 1945 r. miasto zdobyte zostało przez oddziały radzieckie (XII Korpus Pancerny Armii Czerwonej); w wyniku walk oraz umyślnych podpaleń zniszczeniu uległo wówczas ponad 50% zabudowy. W następstwie II wojny światowej miasto znalazło się w granicach Polski. Miejscową ludność która pozostała w mieście przesiedlono za Odrę, a do Barlinka sprowadzono polskich osadników. W rezultacie częściowej, powojennej odbudowy Barlinek stał się uprzemysłowionym miasteczkiem Pomorza Zachodniego.
581. Barnes Foundation Jako uposażenie fundacji zakupił wraz z żoną Laurą niespełna 5-hektarowe arboretum w miasteczku Merion koło Filadelfii. Dotychczasowy jego właściciel, prawnik i ogrodnik Joseph Lapsley Wilson otrzymał posadę dyrektora arboretum i powiernika fundacji, które to funkcje sprawował aż do śmierci w 1928.
582. Barnett (Missouri) Barnett - miasteczko w Stanach Zjednoczonych, w stanie Missouri.
583. Barnstorf (Dolna Saksonia) Barnstorf (dolnoniem. Baarnstrup) - miasto (niem. Flecken) w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Diepholz, siedziba gminy zbiorowej Barnstorf.
584. Barnówko (wieś w województwie zachodniopomorskim) * 26.12.1317 – przywilej margrabiego Waldemara podporządkowuje wyrokom sądu myśliborskiego siedem głównych miast Nowej Marchii (czyli nadaje prawa miejskie na prawie myśliborskim): Barlinek, Gorzów, Kostrzyn, Czelin, Mieszkowice, Barnówko (civitas Neue Bernowe) i Nowogródek Pomorski[267]; miasteczko jest umocnione wałem ziemnym i fosą, murów obronnych nigdy nie wzniesiono (oppidum), zbudowano natomiast dwie umocnione bramy miejskie: Dębnowską i Tarnowską; brak znalezisk archeologicznych pozwalających uważać chyżę za osadę przedlokacyjną Barnówka[268]
585. Barry Bede Książka opowiada o przygodach trapera Karola Gordona. Fabuła tej przygodowej powieści toczy się na Dzikim Zachodzie. Doktor Jan, przyjaciel głównego bohatera, próbuje wraz z nim zażegnać niebezpieczeństwo wiszące nad Barrym Bedem. Porzucił on pracę u hacjendera w Meksyku i wyruszył na poszukiwanie przygód. Ma nadzieję, że sugestia posiadania woreczka wypełnionego zlotem pomogą mu się ustatkować w miasteczku do którego trafił po tym jak został obrabowany. Ucieka jednak stamtąd bo pada ofiarą szantażysty. Ostatecznie wszystko kończy się jednak szczęśliwie.
586. Barszczyce Barszczyce[269][270] (lit. Barstyčiai) – miasteczko na Litwie, położone w okręgu kłajpedzkim, w rejonie szkudzkim. Liczy 659 mieszkańców (2001). W pobliskiej wsi Puokė znajduje się duży głaz narzutowy, czasem łączony z Barszczycami (lit. Barstyčių akmuo).
587. Bartniki (Litwa) Bartniki (lit. Bartninkai) - miasteczko na Litwie w okręgu mariampolskim w rejonie Wyłkowyszki, położone ok. 18 km na południe od Wyłkowszek, siedziba starostwa Bartniki. Znajduje się tu poczta, kościół parafialny i ambulatorium.
588. Bartniki * Bartniki – miasteczko na Litwie w okręgu mariampolskim w rejonie Wyłkowyszki
589. Bartłomiej Groicki Podobnie jak Jan Ostroróg, również Groicki postulował aby zamiast określenia "prawo niemieckie" używać w Polsce określenia "prawo cywilne" a to dlatego że prawo to jest powszechnie stosowane a ponadto jest znacznie przerobione i dostosowane do zwyczajów polskich. Jak deklaruje Groicki we wstępie do Artykuły prawa ... tłumaczeń dokonał aby prawo mogło być realizowane także w małych miasteczkach, gdzie o znajomość łaciny trudno a odpowiedzialni za pilnowanie porządku (także panowie w swoich dobrach) mogli sądzić zgodnie z prawem a to oznacza sprawiedliwie.
590. Bartłomiej Longo Bartłomiej Longo urodził się w średniozamożnej rodzinie, w małym miasteczku koło Brindisi w południowych Włoszech. Jego rodzice byli bardzo religijni. Po ukończeniu szkoły elementarnej i średniej podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Lecce oraz – po likwidacji szkół prywatnych – w Neapolu. Był uczestnikiem wystąpień antyklerykalnych, uczestnikiem seansów spirytystycznych i kapłanem świątyni szatana. Pod wpływem swojego przyjaciela Vincenza Pepego nawrócił się, a następnie podjął studia prawnicze ukończone doktoratem. Był zaangażowany w pomoc chorym w szpitalu, działał też na polu religijnym, został tercjarzem dominikańskim i przyjął imię Brat Różaniec.
591. Barycz Nowa W 1530 wieś kupił za 1000 florenów Piotr Kochanowski herbu Korwin, sędzia grodzki radomski, właściciel połowy Czarnolasu a od 1525 - Sycyny. Po jego śmierci, w 1559 Barycz przeszła w ręce jednego z pięciu synów, poety i tłumacza literatury antycznej – Andrzeja, brata Jana. Na dokumencie podziału dziedzictwa po Piotrze istnieje zapis: …”wieś czy też miasteczko Barycz”… (w oryg. „villa seu oppidum”), co może świadczyć, że ówczesny stan zabudowy wsi i infrastruktura spełniały podstawowe standardy XVI-wiecznego miasteczka: okazały dwór, młyn, rozległe stawy rybne, folwark z zabudowaniami gospodarczymi, dwie karczmy, we wsi działał kowal oraz garncarz. Do 1676 wieś była w posiadaniu spadkobierców licznego potomstwa Andrzeja Kochanowskiego, kiedy to została sprzedana wojewodzie mazowieckiemu Marcinowi Chomętowskiemu, po czym przeszła we władanie jego syna Stanisława (1706), hetmana polnego, który zmarł bezpotomnie w 1673, a wieś przejął były wojewoda pomorski Ignacy Przebendowski. Kolejnym dziedzicem, po ożenku z córką Ignacego, został Tadeusz Matuszewicz w 1790, minister skarbu Księstwa Warszawskiego. Jego syn Adam, dyplomata, jako spadkobierca utracił wieś za długi karciane w 1835, którą odkupił rząd Królestwa Polskiego i przekazał w 1838 gubernatorowi Kalisza gen. Piotrowi Szabelskiemu, a w 1892 jako donacja przeszła na jego syna Iwana. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zarządzanie resztą dworskiej ziemi, okrojonej w wyniku uwłaszczenia chłopów (1864), przejął rząd i przeprowadził częściową parcelację, która ostatecznie została zakończona po 1945.
592. Barzdy Barzdy (lit. Barzdai) – miasteczko na Litwie w okręgu mariampolskim w rejonie Szaki, położone ok. 7 km na północ od Pilwiszek, siedziba starostwa Barzdy. Zlokalizowane przy drodze Pilwiszki-Szaki nad rzeką Miluppą (dopływem Szeszupy). Znajduje się tu poczta, kościół parafialny, cmentarz, biblioteka i ośrodek kultury.
593. Bascharage Bascharage – dawna gmina i miasteczko w południowo-zachodnim Luksemburgu, w dystrykcie Luksemburg, w kantonie Capellen. Obecnie jest częścią gminy Käerjeng, która została utworzona z połączenia gmin Clemency i Bascharage.
594. Basen (powieść) Centralną postacią jest Zina, piękna nauczycielka, synowa bogatego lekarza Niko. Zina przybyła z Tbilisi, jest matką samotnie wychowującą syna Dato, ponieważ mąż, Tejmuraz – początkowo aktor, potem sędzia – wyjechał i przez wiele lat nie dawał znaku życia. Zina nie miała rodziny, żyła więc na łasce teścia. Męczyła ją zależność od niego, jednak nie umiała zdecydować się na samodzielność. Zina była obiektem obsesyjnej miłości młodego Beko, który pracował jako muzyk – grał na trąbie w miejscowej restauracji. Beko zaprzyjaźnił się z małym Dato, najpierw w celu zbliżenia się do matki, później dla niego samego. Pewnego dnia, nie mówiąc nic nikomu, zabrał chłopca na cały dzień do Suchumi, dużego miasta w pobliżu. Nieszczęśliwym trafem zgubił chłopca. Nie wiedział, że Zina i Niko zgłosili na policji fakt kidnapingu, a potem, że jego znajomy Duchu znalazł malca i odwiózł bezpiecznie do domu. Beko nie mógł wrócić do miasteczka, gdzie czekali na niego rozwścieczeni mieszkańcy, za to Zinie wydarzenie to dodało sił. Wsiadała już do autobusu z Dato, aby wrócić do Tbilisi i tam zacząć nowe życie, gdy nagle pojawił się Tejmuraz. Jakby nigdy nic, wrócili razem do domu i znowu byli zwyczajnym małżeństwem.
595. Basmat Tab’un Miasteczko Basmat Tab’un jest położone na wzgórzach, które zamykają od północnego zachodu intensywnie użytkowaną rolniczo Dolinę Jezreel w Dolnej Galilei, na północy Izraela. W jego otoczeniu znajdują się miasteczka Kirjat Tiwon, Ka'abije-Tabbasz-Hajajre i Ramat Jiszaj, kibuce Harduf i Allonim, moszawy Bet Lechem ha-Gelilit i Allone Abba, wioska komunalna Nofit, oraz wioski arabskie Hilf i Sawaid Chamrija[62].
596. Bat Szelomo Moszaw Bat Szelomo jest położony w południowej części masywu Góry Karmel, w odległości 8 kilometrów od wybrzeża Morza Śródziemnego. Okoliczne wzgórza są zalesione. Na południe od moszawu jest wadi rzeki Nachal Dalijja, do której spływają mniejsze strumienie Tut i Elkana. Od północy moszaw omija strumień Tlimon, który również spływa na zachodzie do wadi Dalijja. W jego otoczeniu znajduje się miasteczka Zichron Ja’akow i Furajdis, kibuc Ramot Menasze, moszawy Ofer, Kerem Maharal, Eljakim i Ammikam, oraz wioska młodzieżowa Me’ir Szefeja.
597. Batak * Batak Rabit - miasteczko w Malezji
598. Batalion Alta Batalion został zmobilizowany 10 października 1939 r. Liczył ok. 900 ludzi. Na jego czele stanął ppłk Arne Dagfin Dahl. Stacjonował w miasteczku Alta w zachodniej części okręgu Finnmark. Jego zadaniem była ochrona przygranicznych obszarów Norwegii przed ewentualną sowiecką agresją. Po zakończeniu wojny zimowej pomiędzy Finlandią i ZSRR batalion został zdemobilizowany. Podpułkownik A. D. Dahl uważał jednak, że niestabilna sytuacja międzynarodowa zmusza Norwegię do utrzymywania sił zbrojnych w stanie gotowości bojowej. Dlatego żołnierze batalionu dostali rozkaz zatrzymania swojego ekwipunku w domach. We wsi Alta sformowano natomiast 90-osobową kompanię narciarską, która przeszła 2-miesięczne szkolenie wojskowe.
599. Batalion KOP „Bereźne” Idący w straży przedniej batalion liczył blisko 900 żołnierzy. Dochodząc do mostu na rzece Horyń w Stepaniu, musiał siłą otworzyć sobie drogę niszcząc grupę dywersyjną wyposażoną w kilka cekaemów. Przed sądem polowym osądzono około 70 ludzi, którym udowodniono przynależność do grupy terrorystycznej. Oczyszczenie miasteczka z dywersantów trwało kilka godzin. Uratowano rozbrojonych policjantów z miejscowego posterunku, oraz wielu uchodźców z centralnych rejonów Polski. Oswobodzeni policjanci wcieleni zostali do odtwarzanej 4 kompanii[271].
600. Batalion KOP „Borszczów” Świt. W wąskiej ulicy prowadzącej z dolnej części miasteczka, „od młyna”, trójkami posuwa się ku nam oddział konny. Zabieram karabin najbliższemu junakowi i oddaję kilka strzałów w kolumnę. Rzucamy kilka granatów. Zatrzymaliśmy pochód nieprzyjaciela. Korzystamy z wytworzonej sytuacji, by pod osłoną zabudowań i ogrodów wyjść ze „Skały”, przebyć otwarte pole za miasteczkiem i osiągnąć skraj lasu. Przestrzeń około jednego kilometra przebyliśmy jednym tchem.
601. Batalion KOP „Hoszcza”

W nocy z 16 na 17 września 1939 r. pełniłem służbę przy aparacie telefonicznym. Ze mną był por. Klaczyński. Około godz. 1:30 w nocy odebrałem telefon od patrolu granicznego, donoszący o niezwykłych ruchach i odgłosach po stronie sowieckiej. Prawie równocześnie dzwoniła policja z miejscowego posterunku z zapytaniem, co się dzieje, jak się zachować. Kolejny meldunek z granicy donosił, że wojska sowieckie przekroczyły granicę i zbliżają się do miasteczka Korzec. Kolejny telefon z posterunku policji w Korcu donosił, że Sowieci są już przy posterunku. W tym momencie łączność z posterunkiem policji została przerwana. Również po meldunku, że Sowieci z Korca kierują się na Równe, a więc i na Sapożyn, łączność z naszymi placówkami na granicy została przerwana. Była godz. 3:00. Wkrótce byli już u nas. Szli rozwiniętymi formacjami, strzelając raz po raz w stronę koszar. Jeden z naszych żołnierzy strzelił i położył jednego Ruska. Nasz budynek stał przy samej drodze, chwyciłem karabin i wypadłem na balkon, lecz por. Klaczyński krzyknął: Pluciński padnij, nie strzelaj. W tym momencie Rosjanie wdarli się do naszego budynku i nas ogarnęli. Byliśmy już bezbronni [...]. Za oknem słychać było strzały. Dwaj nasi rezerwiści Ciołek i Piątek stali za jakimś drzewem i patrzyli. Zginęli obaj od kuł rosyjskich. Był już ranek".

602. Batalion KOP „Iwieniec” W dniu założenia spółdzielni udziały wynosiły 541 zł.(w listopadzie 1925 roku - 1682 zł.) Spółdzielnia 6 baonu posiada swoją siedzibę centralną w miasteczku Iwieńcu, filię w koszarach odwodu batalionowego i trzy filie w miasteczkach przygranicznych, miejscach postoju odwodów kompanijnych. Funkcjonowanie spółdzielni napotyka na znaczne trudności z uwagi na to, że transport towarów do spółdzielni jest dostarczany ze stacji kolejowej znajdującej się w odległość ok. 60 km. W sklepach spółdzielni zaopatruje się w towary również miejscowa ludność.
603. Batalionul Fix Regional Bucovina Oddział został sformowany 29 marca 1944 r. Na jego czele stanął ppłk Gheorghe Bătătorescu. Był pierwszym antykomunistycznym oddziałem zbrojnym działającym na Bukowinie, przyłączonej bezpośrednio do ZSRR. Liczył 1378 partyzantów. Wszyscy byli miejscowymi ochotnikami. Zgrupowano ich w trzech kompaniach. W maju oddział został podzielony na kilka mniejszych grup, które działały samodzielnie. Ich dowódcami byli m.in. Vladimir Macoveiciuc, Petre Maruseac, Vladimir Tironiac, Ion Vatamaniuc, Constantin Cenusă. Partyzanci walczyli z Armią Czerwoną i NKWD. Wspomagali ich uzbrojeniem, wyposażeniem wojskowym i zaopatrzeniem Niemcy i Rumuni z terytorium Rumunii. Pośrednikiem w udzielaniu tej pomocy był kpt. Constantin Popovici, stacjonujący w miasteczku Câmpulung Moldovenesc. Pod koniec sierpnia oddziały partyzanckie zostały rozbite. Większość partyzantów dostała się do niewoli, po czym zostali deportowani na Syberię. Ostatni zostali zabici lub schwytani do marca 1945 r.
604. Bataliony Bezpieczeństwa Najbardziej krwawym starciem okazała się dla nich trzydniowa bitwa w miasteczku Meligalas (gmina Ichalia w regionie Mesenia) na Peloponezie. Grecka skrajna prawica oraz faszyści greccy od dziesięcioleci traktują rocznicę tego wydarzenia jak swe nieformalne święto, a w Meligalas odbywają się co roku okazałe uroczystości. W latach 1953-1982 były to oficjalne obchody rządowe[272], obecnie w dniach 13-16 września miasto organizuje barwną imprezę turystyczną, określaną w niektórych źródłach, jednak nieformalnie, jako festiwal wina[273]
605. Batelov Olbramovice – miasteczko i gmina w Czechach, w powiecie Igława, w kraju Wysoczyna. Według danych z dnia 1 stycznia 2013 liczyła 2 340 mieszkańców[274].
606. Batres Batres – miejscowość w Hiszpanii we wspólnocie autonomicznej Madryt, 44 km na południe od Madrytu. Przez miasteczko przepływa rzeka Guadarrama.
607. Battir W jego otoczeniu znajduje się miasto Bajt Dżala, miasteczka gminne Ad-Dauha, Al-Chadr i Husan, wioska al-Walaja, oraz osiedle żydowskie Har Gillo. Po stronie izraelskiej są moszawy Mewo Betar i Amminadaw.
608. Bavaria Film Bavaria Film – największe miasteczko filmowe w Niemczech
609. Bayreuth Bayreuth to miasto uniwersyteckie. Bayreuth Universität powstał w roku 1975 i jest jedną z najmłodszych uczelni w Niemczech. Specjalizuje się w zakresie nauk prawnych i ekonomicznych, afrykanistyki, biologii, chemii, biochemii, matematyki, biofizyki, informatyki, geografii, ochrony środowiska i materiałoznawstwa. Wszystkie budynki znajdują się na terenie miasteczka uniwersyteckiego oddzielonego od pozostałej części miasta. Na uczelni studiuje obecnie ponad 10 tys. studentów, w tym wielu obcokrajowców.
610. Baza lotnicza Ramat Dawid Baza wojskowa jest położona na wysokości 56 metrów n.p.m., w zachodniej części intensywnie użytkowanej rolniczo Doliny Jezreel, w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Okoliczny teren jest płaski, jednak Dolina Jezreel otoczona jest wzgórzami. W odległości 5 km na północnym zachodzie wznoszą się wzgórza o wysokości dochodzącej do 200 metrów n.p.m., które oddzielają dolinę od równiny przybrzeżnej i Zatoki Hajfy. W odległości 10 km na zachodzie i południu wznosi się płaskowyż Wyżyny Manassesa (220 m n.p.m.), który w kierunku północno-zachodnim przechodzi w masyw góry Karmel (546 m n.p.m.). W odległości 4 km na północnym wschodzie wznosi się masyw Hare Nacerat, który dochodzi do wysokości ponad 500 metrów n.p.m. W odległości 10 km na południowym wschodzie wznosi się samotny masyw góry More (515 m n.p.m.), a bardziej na południu są Wzgórza Gilboa (536 m n.p.m.). W otoczeniu bazy znajdują się miasta Afula i Jokne’am, miasteczko Ramat Jiszaj, kibuce Ramat Dawid, Gewat, Sarid, Miszmar ha-Emek i Ha-Zorea, moszawy Kefar Baruch, Kefar Jehoszua, Bet Sze’arim i Nahalal, oraz moszawa Jokne’am.
611. Baza lotnicza Ramon Baza Lotnicza Ramon – wojskowa baza Sił Powietrznych Izraela położona w pobliżu miasteczka Mitzpe Ramon, na pustyni Negew w południowej części Izrael.
612. Baza wojskowa Szimszon Baza wojskowa jest położona na wysokości od 180 do 220 metrów n.p.m. w północno-zachodnim skraju masywu górskiego Hare Nacerat. Tutejsze wzniesienia oddziela położoną na północnym zachodzie Dolinę Bejt Netofa od położonej na wschodzie Doliny Bikat Turan w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Wzgórza po stronie północnej i południowej są porośnięte lasami. W jej otoczeniu znajdują się miasteczka Ar-Rajna i Maszhad, kibuce Channaton i Bet Rimmon, wioska komunalna Hosza’aja, oraz beduińska wioska Rummat al-Hajb. Po stronie wschodniej leży strefa przemysłowa Cippori.
613. Baziel Jedyny zachowany egzemplarz normalnotorowy stoi w Skansenie Lokomotyw i Urządzeń Technicznych w Karsznicach, oznaczony Tkb-10 (nr fabryczny 1725)[275]. W Polsce istnieją dwa egzemplarze wąskotorowe: nr 2638, zachowany jako pomnik w miasteczku westernowym Mrongoville w Mrągowie (ucharakteryzowany na parowóz amerykański) oraz nr 2863, od 2016 roku w lokomotywowni Parkowej Kolei Wąskotorowej w Parku Śląskim[276][277].
614. Bazyli Rogula W 1928 został wybrany na senatora, jednak wkrótce aresztowany przez polskie władze z pogwałceniem immunitetu parlamentarnego i skazany na karę 2 lat więzienia. Po wypuszczeniu wrócił w rodzinne strony, gdzie mieszkał do wybuchu wojny obronnej w 1939 Po zajęciu wschodnich terenów II Rzeczypospolitej przez Armię Czerwoną pracował w miejscowej szkole. 20 czerwca 1941, 2 dni przed atakiem wojsk niemieckich na ZSRR, został aresztowany przez NKWD, ale udało mu się zbiec z więzienia. W okresie niemieckiej okupacji podjął współpracę z Niemcami. Był burmistrzem miasteczka Zdzięcioł. W czerwcu 1944 ewakuował się do Niemiec. W 1950 wyjechał do USA. Był autorem wspomnień ze swojego życia.
615. Bazyliany Bazyliany lub Podubiś Bazyliański[278][279] (lit. Bazilionai) – miasteczko na Litwie, położone w okręgu szawelskim, w rejonie szawelskim, na Żmudzi. Liczy 390 mieszkańców (2011)[280].
616. Bazylika Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej W 1513 właściciel miasteczka Limanowa ufundował na swoich ziemiach niewielką drewnianą świątynię, która stała się pierwszym kościołem parafialnym miejscowej parafii. Była on wzniesiona na planie krzyża z wieżą od strony zachodniej. Jej patronem był św. Mikołaj. Kościół rozbudowano na początku XVII wieku, dodając dwie kaplice, podcienia i wieżę. Kościół spłonął w wielkim pożarze, który strawił znaczną część centrum miasta 14 marca 1769. Z płomieni uratowano wówczas jedynie cudowną figurę Matki Bożej Bolesnej z XIV wieku i XVI-wieczną chrzcielnicę.
617. Bałczik Zbudowane w formie amfiteatru nad zatoką, malownicze miasteczko zwane Białym Miastem ze względu na wapienne białe skały, na których powstało. Miasto założone już w starożytności, pierwotna grecka nazwa Krunoy, później przemianowane na Dionizopolis. W VIII-IX zostało włączone do Bułgarii pod nazwą Karwuna. W XVI w. znalazło się w obrębie Imperium osmańskiego i stało się jednym z głównych portów na Morzu Czarnym przyjmując nazwę Bałczik. Przez pewien czas, po 1913 roku włączone w granice Rumunii. Wtedy to w Bałcziku zatrzymała się królowa Maria Koburg, która zachwycona pięknem tego miejsca, zbudowała tu swoją letnią rezydencję. Bałczik powrócił do Bułgarii w 1940 roku.
618. Bałta Miasto założył kasztelan kijowski Józef Lubomirski jako Józefgród na granicy z Turcją, która biegła rzeką Kodymą. W 1765 roku zbudowano tu murowany kościół katolicki pw. św. Stanisława. W 1768 roku oddział konfederatów barskich, wycofując się przed Rosjanami i przechodząc przez Józefów, schronił się w miasteczku Bałta po stronie tureckiej, co po jego spaleniu przez Rosjan doprowadziło do wojny rosyjsko-tureckiej. Prywatne miasto szlacheckie Józefgród, własność Lubomirskich położone było w 1789 roku w województwie bracławskim[281]. W 1774 roku miasteczko Bałta po stronie tureckiej zostało przyłączone do Rosji. Po II rozbiorze Polski Józefów został zagrabiony przez Rosję i połączony z Bałtą. W zaborze rosyjskim Bałta była siedzibą powiatu bałckiego w guberni podolskiej. W 1866 roku rozpoczął się rozwój spowodowany przeprowadzeniem linii kolejowej. W 1880 roku 60% mieszkańców stanowili Żydzi. Tutejsze słynne jarmarki malowali Józef Brandt i Józef Chełmoński. W 1897 Bałtę zamieszkiwało 23 363 osób, co czyniło miasto czwartym największym na Podolu po Kamieńcu Podolskim, Humaniu i Winnicy. W latach 1924-1929 stolica Mołdawskiej ASRR. Stanowiła część Mołdawskiej ASRR do 1940 roku. W latach 1941-1944 okupowana przez Rumunię.
619. Bańska Bystrzyca Przez Bańską Bystrzycę przebiega droga krajowa nr 66 z Brezna do Zwolenia. Łączy się z nią droga krajowa nr 59 z Rużomberku. W mieście kończy się biegnąca z południa droga ekspresowa R1. Z północy na południe przebiega przez Bańską Bystrzycę międzynarodowa trasa E77. Zbiegają się tu na stacji kolejowej Banská Bystrica linie kolejowe z Turčianskich Teplic, Brezna i Zwolenia. 18 km na południe od Bańskiej Bystrzycy w miasteczku Sliač znajduje się duże lotnisko.
620. Baška Voda Głównym źródłem dochodu dla miejscowej ludności jest przemysł turystyczny. Gmina posiada bardzo szerokie zaplecze turystyczne. W miasteczku, podobnie jak w pozostałych osadach gminy, znajdują się liczne hotele, prywatne pensjonaty i pola namiotowe. W sezonie turystycznym przebywa tu największa liczba turystów spośród wszystkich miejscowości na Riwierze Makarskiej (średnio 500 tys.). Niegdyś znajdowało się w niej znane uzdrowisko „Dječje selo” koło Promajny, do którego przyjeżdżały dzieci z problemami oddechowymi z byłej SFR Jugosławii i zagranicy. Po wojnie domowej zostało opuszczone.
621. Beaminster Beaminster – miasteczko w południowej Anglii, położone w hrabstwie Dorset, w dystrykcie West Dorset. W 2001 roku miasto liczyło 2791 mieszkańców[282].
622. Beamish (Durham) W pobliżu wsi znajduje się The North of England Open Air Museum Beamish - wielohektarowa ekspozycja w postaci części historycznego północnoangielskiego miasteczka oraz wsi, wraz z czynnymi historycznymi liniami tramwajowymi i kolejowymi, otwartą do zwiedzania sztolnią kopalnianą i innymi atrakcjami.[283]
623. Beata Rokosz Urodziła się 29 czerwca 1965 r. w Bytomiu. Jej rodzina pochodzi z Dobczyc. Jest to miasteczko w powiecie myślenickim w woj. Małopolskim. Ojciec poetki urodził się w Zakopanem. Poetka do 7 roku życia wychowywała się w Bytomiu. Ukończyła Liceum Ogólnokształcące w Katowicach im. gen. Maczka (kiedyś im. Nowotki)oraz Studia polonistyczne na Uniwersytecie Śląskim. Następnie różne kursy – bibliotekoznawstwo, oligofrenopedagogikę. W międzyczasie pracowała jako sprzedawczyni w sklepie spożywczym, jako protokolantka w sądzie, była nauczycielką i bibliotekarką. Pracowała jako polonistka, ale też opiekunka dzieci specjalnej troski. Ostatnio pisze opowiadania. Bierze udział w programie „Pisarze szkole” –spotyka się z młodzieżą i dziećmi, jest członkiem Jury Konkursu Recytatorskiego. Uczęszcza na kurs rysunku. Bawi się szyjąc anioły i wykonując prace z papieru -mache. Jest szczęśliwą mamą dwóch synów Tomka i Piotra. Ulubieńcem rodziny jest foksterierka Figa. Nazywa się Rokosz-Szymanek, ale wiersze podpisuje nazwiskiem panieńskim – Rokosz.
624. Beatrix (powieść) Akcja utworu rozgrywa się w miejscowości Guérande w Bretanii, gdzie w średniowiecznym zamku mieszka kobieta niezwykła - Felicyta des Touches, poetka i intelektualistka, publikująca pod męskim pseudonimem Kamil Maupin. Jej wycofanie się z wielkiego świata, do którego mogłaby przynależeć z racji urodzenia i majątku, było świadomą decyzją, związaną z niechęcią do tradycyjnej roli kobiety i jej postrzegania w wyższych sferach Paryża. Panną des Touches jest zafascynowany młody Kalikst du Guénic, którego pociąga jej nadzwyczajna osobowość. Tymczasem do miasteczka przyjeżdża jej przyjaciółka, Beatrix de Rochefide, razem z włoskim kochankiem, muzykiem Contim oraz Klaudiuszem Vignonem, krytykiem literackim, w którym zakochana jest Felicyta. Pojawienie się Beatrix całkowicie zmienia Kaliksta, który natychmiast się w niej zakochuje, odrzuca zaprojektowaną przez rodzinę możliwość korzystnego finansowo małżeństwa z Charlotte de Kergarouët, jak i rozluźnia kontakty z Felicytą. W rezultacie niepisanej rywalizacji między obydwiema kobietami panna des Touches podejmuje decyzję o wstąpieniu do klasztoru, chce jednak wcześniej zabezpieczyć przyszłość Kaliksta, którego szczerze polubiła. Za jej radą Kalikst zawiera typowe dla swoich sfer małżeństwo z rozsądku z Sabiną de Grandlieu. Nie jest jednak w stanie zapomnieć o Beatrix; jej zachowanie we wszystkich dziedzinach pozostaje dlań ideałem, który na próżno stara się naśladować jego żona. W końcu zaczyna na nowo spotykać się z panią de Rochefide.
625. Beaufort (Luksemburg) Beaufort − gmina i miasteczko we wschodnim Luksemburgu, w dystrykcie Grevenmacher, w kantonie Echternach.
626. Beaumont-de-Lomagne W tym miasteczku urodził się matematyk Pierre de Fermat.
627. Beaumont-en-Verdunois Ludzie w miasteczku mieszkali od XVIII wieku. W 1914 roku, ewakuowano 185 mieszkańców i nigdy już nie wrócili do tej miejscowości.
628. Beauraing Miejscowe sanktuarium katolickie powstało dla uczczenia objawień Maryjnych, które miały miejsce między 29 listopada 1932 i 3 stycznia 1933. Maryja ukazała się pięciorgu dzieciom. Sanktuarium odwiedził papież Jan Paweł II 18 maja 1985 podczas pielgrzymki do Belgii. Troje widzących żyło jeszcze wówczas w miasteczku: Gilberte i Albert Voisin oraz Gilberte Degeimbre[284]. Kult i nadprzyrodzony charakter objawień zostały zaaprobowane przez Kościół katolicki 2 lipca 1949[285].
629. Bech-Kleinmacher Bech-Kleinmacher (luks. Bech-Maacher) – małe miasteczko w południowo-wschodnim Luksemburgu, ośrodek administracyjny gminy Wellenstein.Miasto zamieszkują 593 osoby.
630. Bech (Luksemburg) Bech − gmina i małe miasteczko we wschodnim Luksemburgu, w dystrykcie Grevenmacher, w kantonie Echternach.
631. Beckerich Beckerich − gmina i małe miasteczko w zachodnim Luksemburgu, w dystrykcie Diekirch, w kantonie Redange, graniczące z Belgią.
632. Bedale Anglikański kościół św. Grzegorza, z charakterystyczną dla miasteczka wieżą, jest siedzibą parafii w dekanacie Wensley diecezji Ripon i Leeds. Skrywa kilka relikwii, tablicę nagrobną z epoki wikińskiej z ilustracją legendy Wolundra oraz płyty z herbami rodzin panów Bedale: Fitzalan, Stapleton, Grey of Rotherfield, Sheffield, de Warrene, de Thornhill, earlów Lancaster, Fitz Hugh of Tanfield, Marmion, Ascough, earlów Richmond, książąt Bretanii.
633. Beer Szewa W jego otoczeniu znajduje się miasteczka Lehawim, Lakija, Omer, Tel Szewa, Segew-Szalom i Ne’ot Chowaw, kibuc Chacerim, moszawy Tifrach i Newatim, wioski komunalne Eszel ha-Nasi i Gewa’ot Bar, oraz arabska wioska Tirabin al-Sana.
634. Behati Prinsloo Urodziła się w Namibii w miasteczku Grootfontein w rodzinie Afrykanerów namibijskich, wychowywała się na farmie na obrzeżach miasta. W wieku 16 lat została odkryta w supermarkecie w Kapsztadzie w RPA przez Sarah Doukas, założycielkę agencji Storm Model Management. Po kilku dniach odwiedziła ich agencję. Po zrobieniu kilku zdjęć została zabrana do Londynu, gdzie podpisała kontrakt i rozpoczęła karierę jako modelka. W lutym 2009 wystąpiła na okładce rosyjskiego Vogue. Brała udział w kampaniach takich projektantów i firm jak Adore, Aquascutum, Chanel, H&M, Hugo Boss, Kurt Geiger, Marc by Marc Jacobs, Max Studio, Nina Ricci, Princesse Tam Tam, Seafolly. Brała udział w pokazach Prady, Paul Smith, Shiatzy Chen, Vera Wang, Marc Jacobs, Proenza Schouler, Versace, Chanel, Missoni i DKNY. Została twarzą Seafolly na rok 2012.
635. Behind the Mask: The Rise of Leslie Vernon Dziennikarka telewizyjna Taylor Gentry oraz dwóch kamerzystów, Doug i Todd, przybywają do sennego, prowincjonalnego miasteczka Glen Echo, które − jak twierdzi Taylor − niczym nie różni się od terenów działań seryjnych morderców Jasona Voorheesa, Freddy'ego Kruegera i Michaela Myersa (wymienionych w filmie jako realnie działający kryminaliści). Trio nawiązuje współpracę z Lesliem Vernonem, miejscowym psychopatą oraz zabójcą działającym według zasad, jakimi kierują się bohaterowie najpopularniejszych horrorów z podgatunku slasher. Ekipa śledzi przygotowania Vernona do kolejnych zbrodni oraz poznaje jego potencjalne ofiary, a wszystkie poczynania mordercy śledzone są przez kamery.
636. Bejrut W średniowieczu, jako centrum handlowe we wschodniej części Śródziemnomorza, Bejrut przyćmiła Akka. W latach 1110-1291 miasto znajdowało się pod panowaniem krzyżowców. W okresie późniejszym, niezależnie od tego kto nominalnie władał krajem, Turcy czy Mamelucy, Bejrut był rządzony przez lokalnych druzyjskich emirów. Jeden z nich, Fachr ad-Din II, ufortyfikował miasto w początkach XVII wieku i ogłosił niezależność, ale Turcy w roku 1763 zajęli je ponownie. Po krótkim okresie względnego prosperity wybuchło powstanie przeciwko Turkom. Na jego czele stali paszowie Akki Jezzar i Abdullah. W okresie zamętu i ogólnego upadku Bejrut spadł do roli niewielkiego miasteczka (około 10 000 ludności), o panowanie nad którym walczyli Druzowie, Turcy i władcy Akki.
637. Bejsagoła Bejsagoła (lit. Baisogala) – miasteczko na Litwie, położone w okręgu szawelskim, w rejonie radziwiliskim, 31 km na północ od Kiejdan. Miasteczko liczy 2 548 mieszkańców (2001). Siedziba starostwa Bejsagoła.
638. Bejt Netofa Na wschodniej krawędzi doliny znajduje się miasteczko Ajlabun. Na południowej krawędzi jest miasteczko Bu'ejne Nudżejdat, oraz wioski Uzajr, Rummana i Rumat al-Hejb. W wąwozach w południowo zachodniej części doliny są kibuc ha-Solelim, moszawy Cippori, oraz wioska Hosza’aja. Na zachodniej krawędzi są miejscowość Bir al-Maksur i kibuc Channaton. Na północnej krawędzi jest miejscowość Kafr Manda oraz wioska Dmeide.
639. Belcanto (film) Główny bohater – Mariusz Marzęda – prowincjonalny tenor operowo – operetkowy jest ulubieńcem całego miasteczka. Z jednaką ochotą śpiewa na akademiach organizowanych przez komunistów, jak i podczas uroczystości kościelnych. W swoim repertuarze Mariusz Marzęda ma również piosenki legionowe, akowskie, harcerskie, lwowskie, wileńskie, hiszpańskie, rosyjskie, a nawet – żydowskie. Pewnego dnia Marzęda popada jednak w konflikt sąsiedzki z mieszkającą za ścianą piękną kobietą, która w mieście S. pełni funkcję tak zwanej "gejszy". Nasz tenor zwykł ćwiczyć nad ranem głos – podczas gdy jego sąsiadka chce odsypiać ciężko przepracowane noce. Z uwagi na olbrzymie wpływy kobiety w sferach rządzących miasteczkiem – Marzęda traci pracę i zostaje zepchnięty na samo dno życia społecznego. Wtedy na drodze Marzędy staje jego stary znajomy – Rosjanin, generał major Ogórcow – dowódca wojsk stacjonujących na lotnisku w K. – zdeklarowany wielbiciel muzyki – a więc również alkoholu, wszelkich tańców i śpiewów. Ogórcow, tak samo jak Marzęda jest zdania, że nikczemność kobiet nie zna właściwie granic. Właśnie opuściła go trzecia żona! Uciekła z agentem kontrwywiadu, podobno do samego Berlina Zachodniego. Po krótkim zastanowieniu generał major podejmuje decyzję, że osobiście zrzuci dwie bomby atomowe na Berlin Zachodni. Chce w ten sposób sprawić honorowy, oficerski pogrzeb sobie samemu, swojej żonie, a przy okazji – pogrzebać cały ten okrutny i nikczemny Świat. Marzęda i Ogórcow wsiadają do samolotu bombowego TU 16. Wybuch Trzeciej Wojny Światowej wisi właściwie na włosku.
640. Belek Belek – małe miasteczko, miejscowość turystyczna w dystrykcie Serik, prowincji Antalya, południowo-zachodniej Turcji nad Morzem Śródziemnym[286].
641. Belfer (serial telewizyjny) Akcja serialu toczy się współcześnie w kilkutysięcznych Dobrowicach – fikcyjnej miejscowości na Pojezierzu Iławskim, na pograniczu województw: kujawsko-pomorskiego, pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Pod koniec sierpnia lokalną społecznością wstrząsa tajemnicza śmierć 17-letniej Joanny Walewskiej (Katarzyna Sawczuk) – wzorowej uczennicy miejscowej szkoły średniej, ze ściśle sprecyzowanymi planami na przyszłość. Tuż po tym dramatycznym wydarzeniu do miasteczka przybywa Paweł Zawadzki (Maciej Stuhr) – nauczyciel renomowanego warszawskiego liceum społecznego, który przyjmuje etat polonisty w tutejszej szkole. Mimo sporej nieufności ze strony miejscowych podejmuje on próbę wyjaśnienia okoliczności zdarzenia na własną rękę. Równocześnie toczy się oficjalne dochodzenie, prowadzone przez miejscową policję[287][288].
642. Belimeł W miejscowości znajdują się ruiny rzymskiego miasteczko oraz odkryto biżuterie i narzędzia plemienia Tribali.
643. Bellaria-Igea Marina Miejscowość jest podzielona przez kanał, który tworzy 2 dzielnice: Bellaria i Igea Marina. Łączy je most. Typowo turystyczne miasto znajdujące się nad Morzem Adriatyckim w pobliżu Rimini. Znajdują się tu plaże zarówno publiczne, jak i prywatne (należą do hoteli). W centrum znajduje się duży deptak oblegany przez turystów, otoczony platanami. Znajduje się tu dużo sklepów, kawiarni i lodziarni. W miasteczku są 2 kościoły rzymskokatolickie, lunapark oraz kilka hipermarketów.
644. Belle (Dawno, dawno temu) Marzyciel przyszedł do Belle i podziękował jej za poradę, ponieważ razem z ukochaną zamierzali uciec. Belle ucieszyła się i pogratulowała mu. Z drugiego stołu słyszeli jak mężczyźni nawołują do walki z potworem Yaoguai. Marzyciel zachęcał ją do przyłączenia się, ale sama oponowała, bo wolała książki, w których wszystko się dobrze kończy. Wspomniała mu mgliście o swej nieprzyjemnej historii z bestią, ale w końcu, udała się za resztą wojowników. Zanim się rozstali, krasnoludek wręczył jej pył od wróżek i wyjaśnił, że ma dobroczynne działanie, dlatego może jej się przydać. Pobiegła za nimi z uśmiechem, ale podczas jazdy powozem, w zamian za wyśmianie jej wiedzy z książek, celowo źle naprowadziła kompanię mężczyzn, która miała walczyć ze stworzeniem. Claude który prowadził powóz, skręcił w kierunku jeziora, lecz sama Belle została wypchnięta z wozu. Z pogardą podrzucili jej książkę. Belle wstała i z uśmiechem przeczytała z książki, że „Yaoguai woli góry, śpi w dzień a poluje w nocy”, po czym udała się pod jego pieczarę. Podkradła się do niej, uzbrojona tylko w sztylet. Obudziła potwora z płonącą głową, gdy stopą złamała gałązkę. Na ratunek kobiecie przyszła Mulan. Strzeliła z łuku do potwora, przez co ten uciekł. Skierowała ku Belle swoje niezadowolenie z zepsutego wielotygodniowego polowania. Belle zarefowała pomoc w ponownym wytropieniu stworzenia, ale Mulan odmówiła i kazała jej się trzymać z daleka. Mężczyźni z powozu ponownie spotkali Belle, gdy była w mieście i w zemście za kłamstwo, próbowali ją zrzucić do studni. Mulan ją uratowała a Belle podziękowała. Mulan przemyślała ofertę Belle i tym razem ją przyjęła. Sama była jednak ranna, dlatego powierzyła to zadanie towarzyszce. Musiała tylko pokazać dusze wojownika i walczyć o to na czym jej zależy. Ukochana Mrocznego zwabiła monstrum do miasteczka, gdzie oblała wodą jego gorejący ogniem kark, osłabiając go na chwilę. Yaoguai zaczął pisać pazurem słowa na posadzce, które oznaczały „ocal mnie”. Kobieta schowała miecz do pochwy i obsypała zwierzę wróżkowym pyłem. Gdy magia opadła, zamiast potwora z ziemi powstał mężczyzna. Wyjaśnił, że czarownica Maleficent, przeciwna jego miłości do księżniczki Aurory, zaklęła go w potwora i wysłała do tej krainy. Nikt nie rozumiał jego ostrzeżeń, do tej pory. Chciał się odwdzięczyć i tak Belle przedstawiła mu Mulan, którą się zaopiekował. Belle zdecydowała się opuścić to towarzystwo, bo sama pragnęła odzyskać Rumplestiltskina. Ten zamiar przerwała Królowa, która wytropiła ją za pomocą kompanów z powozu i aresztowała[289].
645. Bellows Falls Pierwszą osadę założyli w tym miejscu w roku 1753 koloniści angielskiego pochodzenia i nazwali ją Great Falls. Późniejsi przybysze przemianowali nazwę miejscowości na Bellows Falls od nazwiska miejscowego posiadacza ziemskiego, pułkownika Benjamina Bellowsa[290]. W roku 1785 pułkownik Enoch Hale zbudował przy wodospadzie pierwszy most przez Connecticut. Przez ponad dziesięć lat był to jedyny most nad tą rzeką, dopóki w roku 1796 nie zbudowano drugiego w Springfield, w stanie Massachusetts[291]. Dzisiaj Bellows Fall łączą z miasteczkiem Vilas w stanie New Hampshire trzy mosty.
646. Belno (województwo mazowieckie) W 1845 roku Ignacy Leszczyński założył cukrownię Urszulin Belno w Belnie. Oprócz cukrowni w tym czasie w Belnie działa również gorzelnia i olejarnia. Autor jednego z artykułów w „Gazecie warszawskiej” napisał tak: "On to pierwszy w okolicy z pomiędzy ziomków dał popęd do osobistego zajęcia się administracyą majątku, uprawą roli i zamiłowaniem porządku. On pierwszy połączył rolnictwo z przemysłem i dowiódł, do jakiej urodzajności i wartości ziemię doprowadzić można(…)Bo też jego wioska, (…), z 300 ludności złożona, wyglądała jak porządne niemieckie miasteczko. Tu cukrowarnie, gorzelnie, olejarnie, tam zabudowania, a w nich chów bydła, owiec szlachetnych ras, tam ogrody, szlaki łąk, pól, piękne zagajniki, zdobiły tę okazałą włość. Belno, dawniej nieznane i ubogie, w owym czasie stało się jednym z najprężniejszych gospodarstw na ziemiach polskich. Majątek ten podziwiany był przez osoby przybyłe z Cesarstwa, Wielkiego Księstwa Poznańskiego i Krakowskiego oraz z zagranicy". W latach 50. XIX wieku gośćmi majątku Belno byli m.in. Teofil Lenartowicz i Tytus Chałubiński. Na lata 1825-1857 przypada złoty okres rozwoju Belna[292]. Leszczyński to postać w historii miejscowości, która najwięcej dla niej zrobiła. Po jego śmierci Belno i cukrownię kupują Lew i Marianna Kuśmierak, a w 1861 r. Paweł Rystoff. W 1877 r. cukrownia zawiesiła produkcję do której już nigdy nie powróciła.
647. Belz (dynastia chasydzka) O Bełzie opowiada słynna żydowska piosenka w języku jidysz "Belz, majn sztetełe", będąca wspomnieniem szczęśliwego dzieciństwa, spędzonego w miasteczku (sztetlu) o tej nazwie. Pierwotna wersja tego utworu autorstwa Jacoba Jacobsa nie odnosi się jednak do Bełza, a do mołdawskiego miasta Bielce, w której urodził się jej autor.
648. Ben 10 (serial animowany 2005) ** Chłopak z wesołego miasteczka (odc. 36),
649. Ben Sherwood W 2000 r. gdy pracował w NBC Nightly News napisał bestsellerową powieść pt. The Man Who Ate The 747 opublikowany przez Bantam Books. Jest to tragikomiczna opowieść o przedstawicielu z Księgi Rekordów Guinessa, który jedzie do miejscowości Superior w Nebrasce aby ustalić autentyczność próby w której człowiek zjadł Boeinga 747. Główny bohater poznaje introwertycznego i szalonego farmera, który zjadł Boeinga poprzez rozdrobnienie go na pył. Poprzez zjedzenie samolotu chciał udowodnić rozmiar i możliwości swojej miłości do kobiety, która żyje w niewielkim miasteczku.
650. Ben Thompson W 1871 Dziki Bill Hickok zabił partnera Thompsona w hazardzie i prowadzeniu saloonu, Phila Coa'a, w kansaskim Abilene (dziś, 6-tys. miasteczka, w odróżnieniu od teksańskiego Abilene, z ponad 140 tys. w granicach miasta; w dniu Thompsona i Hickoka, teksańskiemu Abilene brakowało jeszcze bite 10 lat do momentu jego utworzenia). To Phil Coe zapoczątkował tę strzelaninę, strzelając wpierw bez potrzeby, a później, morderczo, w kierunku Hickoka. W dalszym jej wyniku, kiedy to już Hickok odpowiedział dwoma strzałami oddanymi w brzuch Coe'a, śmiertelnie raniąc go, również niechcący zastrzelił swojego zastępcę, policjanta Mike'a Williamsa, który właśnie przybył mu na pomoc w tym nieszczęśliwym momencie, wymachując pistoletem. Istnieją niesprawdzone przesłanki, że Ben Thompson zamierzał sprowokować zabójstwo "jankeskiego" szeryfa Hickoka w Abilene, według niepotwierdzonych wspomnień bandyty Johna Wesley Hardina[293].
651. Bendery Miejscowość po raz pierwszy została wymieniona w gramocie hospodara mołdawskiego Aleksandra Dobrego wydanej lwowskim kupcom w 1408 r. jako Tiagianiakiacza[19] (nazwa pochodzenia kumańskiego). Była wówczas ośrodkiem na szlaku handlowym ze Lwowa do Białogrodu nad Dniestrem. W XV wieku pojawia się również jej rumuńska nazwa Tighina[19], skąd się wzięło dawniej używane polskie określenie grodu jako Tehinia. Istnieje przypuszczenie, że w okolicy dzisiejszego miasta istniała niewielka forteca już w IX stuleciu. W Na początku XVI wieku w miasteczko określano jako portowe, prawdopodobnie istniała już niewielka forteca wybudowana przez władców Mołdawii.
652. Bene Deror Wzdłuż południowej granicy moszawu przebiega droga nr 553 , którą jadąc na zachód dojeżdża się do drogi ekspresowej nr 4 (ErezKefar Rosz ha-Nikra) i miasteczka Ewen Jehuda, lub jadąc na wschód dojeżdża się do miasteczek Coran-Kadima i Tel Mond.
653. Benedykt Gajewski * Beresteczko. Szkice i materiały z dziejów miasteczka (1993)
654. Benedykt XVI Według kuzynki Eriki Kropp, Ratzinger od dzieciństwa nie chciał zostać nikim innym, jak księdzem. Kiedy miał 15 lat, mówił, że zostanie biskupem, a ona żartobliwie zapytała „Czemu nie papieżem?”[294] Wcześniej w 1932 r. do miasteczka, w którym mieszkali Ratzingerowie przyjechał arcybiskup Monachium Michael von Faulhaber. 5-letni Joseph był w grupie dzieci wręczających kardynałowi kwiaty, tego dnia ogłosił, że także chciałby zostać kardynałem.
655. Benedyktynki Zakon benedyktynek[295] wywodzi się od św. Benedykta i jego bliźniaczej siostry, św. Scholastyki – Włochów, którzy urodzili się w 480 r. w Nursji, niewielkim miasteczku środkowej Italii. Św. Scholastyka dała początek żeńskiej gałęzi benedyktynów obejmującej liczne klasztory oraz kongregacje mniszek, a także czynne zgromadzenia.
656. Benito Mussolini 10 czerwca 1940 Benito Mussolini, w imieniu Królestwa Włoch, wypowiedział wojnę Francji i Wielkiej Brytanii[296]. Decyzja Duce była podyktowana głównie chęcią uczestniczenia w powojennych rokowaniach pokojowych i uzyskania dla Włoch wymiernych korzyści – widząc upadek Francji i niemoc Brytyjczyków liczył na łatwe zwycięstwo. Mussolini wygłosił przemówienie, którego słuchały tysiące Włochów zgromadzonych na placach we włoskich miastach i miasteczkach.
657. Bento Gonçalves 11 października 1890 roku kolonia oddzieliła się od od miasteczka Montenegro i uzyskała prawa miejskie, przy okazji zmieniając nazwę na Bento Gonçalves, na cześć generała Bento Gonçalves da Silva, który w był przywódcą rewolucjai Farroupilha, mającej miejsce w Rio Grande do Sul w roku 1835.
658. Ber Warzager W 1948 wyemigrował do Izraela. Tam w latach 1948-1958 pracował na stanowisku dyrektora w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Hajfie. W malarstwie był wyznawcą ekspresjonizmu, choć w twórczości przedstawiał też sceny z życia małomiasteczkowego Żydów (sztetl), typowego dla Polski międzywojennej. W Izraelu stał się gorącym zwolennikiem informelu czyli „sztuki bezkształtnej” (fr. art informel). W Izraelu miał dwie wystawy samodzielne: w 1952 w Har Canaan w miejscowości Safed i w 1957 w Domu Chagalla w Hajfie.
659. Berchem (Luksemburg) Berchem (luks. Bierchem) – małe miasteczko w południowo Luksemburgu, w gminie Roeser. Miasto zamieszkują 963 osoby.
660. Berdorf Berdorf − gmina i małe miasteczko we wschodnim Luksemburgu, w dystrykcie Grevenmacher, w kantonie Echternach.
661. Berdówka (rejon lidzki) Berdówka (biał. Бердаўка; ros. Бердовка) – agromiasteczko na Białorusi, w rejonie lidzkim obwodu grodzieńskiego, około 15 km na wschód od Lidy; siedziba sielsowietu.
662. Beregvidek Berehowe Beregvidék Berehowe (ukr. Спортивний клуб «Берегвідейк» Берегове, Sportywnyj Kłub "Berehwidejk" Berehowe) – ukraiński klub piłkarski z siedzibą w miasteczku Berehowo w obwodzie zakarpackim. Założony w roku 1930.
663. Bereldange Bereldange (luks. Bäreldeng) – miasteczko w centralnym Luksemburgu, w gminie Walferdange. Miasto zamieszkuje 3627 osób.
664. Berend Veneberg Mieszka w miasteczku Borculo (prowincja Geldria).
665. Beresteczko Pochodzący z Beresteczka Benedykt Gajewski stworzył publikację pt. Beresteczko. Szkice i materiały z dziejów miasteczka (1993).
666. Berettyó Źródła Berettyó znajdują się w górach Seş w zachodniej Rumunii. Rzeka płynie na zachód i koło miasta Marghita wypływa na Wielką Nizinę Węgierską. Przecina granicę koło wsi Pocsaj, po czym skręca na południowy zachód. Przecina miasteczka Berettyóujfalu, następnie Szeghalom i obok tego ostatniego uchodzi do Szybkiego Kereszu. Główne dopływy Berettyó to Inod, Ier i Konyári-Kalló.
667. Bereza (miasto) Klasztor Kartuzów ufundował podkanclerzy litewski Kazimierz Leon Sapieha w roku 1648. Kamień węgielny pod budowę klasztoru poświęcił nuncjusz apostolski Jan de Torres (abp adrianopolitański). Kartuzja budowana była przez architekta sprowadzonego z Włoch. Uposażenie klasztoru (okoliczne miasteczka, wsie, wody i lasy) zatwierdził sejm w 1653. Po zakończeniu budowy kościoła klasztornego konsekrował go biskup wileński Aleksander Kazimierz Sapieha dnia 6 czerwca 1666. Kościół wraz z eremami otoczony został wałami tak, że całość miała kształt sześciokątnej twierdzy. W 1706 car Piotr I Wielki wraz z Augustem II zajęli klasztor z wojskiem. W klasztorze pozostał garnizon 1500 dragonów. Klasztor został zdobyty przez wojska Karola XII w dniu 28 kwietnia 1706. Karol XII w klasztorze spędził dzień 30 kwietnia. Kasata klasztoru nastąpiła w roku 1831. Później kościół klasztorny służył jako kościół parafialny dekanatu prużańskiego[potrzebny przypis].
668. Berezań (miasto) Pierwsza pisemna wzmianka o Berezani spotkać można w "lustracji Perejasławskiego starostwa Kijowskiego wojewódstwa" od 1616 roku. Zgodnie z tą lustracją, mieszkańcy miasta żadnych obowiązków oprócz wojennego przed koroną nie maja. W lustracji od 1620 roku jest napisane, że w miasteczkach starostwa perejasławskiego Berezani, Bykowie, Jabłonowie oraz Myrgorodzie produkowana jest celitra, która przynosi obfity dochód rocznie. Akta trybunału Lublinskiego z końca XVI-początku XVII wieków informują że Berezań aktywnie przyjmowała uchodźców z prawdobrzeżnej Ukrainy, przeważnie z miejscowości Chodorków. W pierwszej połowie XVII wieku przed powstaniem Chmielnickiego, Berezań do 1620 roku była miastem starostwa perejasławskiego i należała do Janusza Ostrowskiego. Po jego śmierci miasteczka Berezań, Byków, Jabłonów, Myrgorod byłe wydzielone z starostwa perejasławskiego i rozkazem Zugmunta III przekazane zostały w celu produkcji celitry Janowi Czernyszewskiemu. W roku 1621 innym królewskim rozkazem produkcja celitry w województwie kijowskim i w całej Ukrainie była przekazana komornikowi Bartłomieju Obałkowskiemu. W latach 30 XVII wieku Berezań staje się centrem berezańskiej setki kozackiej pułku perejasławskiego. Na samym początku powstania Chmielnickiego, hetman zwrócił się do księcia Jeremii Wiszniewieckiego, który wtedy stał obozem blisko Berezani. Posłańcy przywieźli księciu list od Chmielnickiego w którym on tłumaczył powody insurekcji i zachęcał Wiśniowieckiego nie angażować się w walki między kozactwem i wojskami koronnymi. Wiśniowiecki tak się wściekł tym listem że kazał posłańców torturować. W 1674 roku hetman Iwan Samojłowicz swoim uniwersałem przekazał we własność pułkownikowi perejasławskiemu Dmytraszce Rajczowi kupione już przez niego ziemie, w tym i miasteczko Berezań. W roku 1688 już inny hetman Iwan Mazepa jeszcze raz potwierdził swoim rozkazem prawo do własności Rajczewa. Zgodnie z "ślidzstwem generalnym o majątkach" (listę majątków), która była sporządzana we wszystkich dziesięciu pułkach lewobrzeżnej Ukrainy w latach 1729-1731, w Berezani było 37 dworów i znajdowała się ona we własności rodziny pułkownika Dmytraszki Rajczu. W 1764 roku pułk perejasławski, w którym była berezańska setka, był wcielony w nowo tworzona wtedy malorosyjską gubernię. Po likwidacji pułkowego ustroju na lewobrzeżnej Ukrainie oraz reorganizaji małorosyjskiej gubernii w Kijowskie, Czernihiwskie i Nowgorod-Siwerskie namiestnictwo w 1782 roku Berezań była wliczona w powiat perejasławski Kijowskiego namiestnictwa. W 1796 roku była wznowiona Małorosyjska gubernia, więc Berezań była częścią powiatu perejasławskiego do jej podziału w 1802 roku guberni Małorosujskiej na Czernigowską i Połtawską. Z 1802 roku Berezań była centrem wolosti Perejasławskiego powiatu guberni Połtawskiej. Wynikiem kolejnej reformy administracyjnej w latach 1922-1923, kiedy powiaty były zamienione na okręgi, a wolosti na rejony, Berezań została centrem rejonowym okręgu Kijowskiego. W 1932 roku, po tym jak okręgi zostały zlikwidowane, Berezań staje centrum rejonowym nowo powstałego obwodu Kijowskiego. Od 1962 do 1965 roku miasteczko Berezań wchodziło do składu Perejasław-Chmielnickiego rejonu obwodu kijowskiego. W 1994 roku Berezan była przeniesiona do kategorii miast kompetencji obwodowej obwodu Kijowskiego.
669. Berezdów Pod koniec XIX w. Berezdów był małym miasteczkiem z 590 mieszkańcami, z czego 306 stanowili Żydzi. Po II wojnie światowej miasteczko straciło prawa miejskie.
670. Berezyna (dopływ Niemna) Źródła w centralnej części Wysoczyzny Mińskiej. Płynie na zachód w kierunku Garbu Oszmiańskiego, przed jego barierą skręca na południe i wypływa na Równinę Nadniemeńską, gdzie uchodzi do Niemna niedaleko miasteczka Iwie. Wyraźna dolina szerokości 0,3–4 km, szerokość koryta 5-50 m. Żeglowna na odcinku do 45 km od ujścia przy wysokich stanach wody. Dopływy w większości skanalizowane.
671. Bereźne (miasteczko)
672. Bereźne
673. Berg (kanton Grevenmacher) Berg (luks. Bierg) – wieś we wschodnim Luksemburgu, stolica administracyjna gminy Betzdorf. W 2005 roku, miasteczko zamieszkiwało 88 osób.
674. Bergem (Luksemburg) Bergem (luks. Biergem) – miasteczko w południowo-zachodnim Luksemburgu, w gminie Mondercange. Miasto zamieszkuje 1535 osób.
675. Bergen (Holandia Północna) W skład gminy Bergen wchodzą następujące miasta, miasteczka, wsie:
676. Bergen an der Dumme Bergen an der Dummemiasto (niem. Flecken) położone w niemieckim kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Lüchow-Dannenberg, wchodzi w skład gminy zbiorowej (niem. Samtgemeinde) Lüchow (Wendland).
677. Beringen (Luksemburg) *Beringen - miasteczko w Luksemburgu
678. Berkhamsted Niedaleko dworca zwiedzić można ruiny zamku pochodzącego z XI wieku, zaś w centrum miasteczka podziwiać można kościół św. Piotra.
679. Bernard Pretwicz Pretwicz opracował i rozwijał stopniowo nowy system obrony, w zależności od zmieniającego się pola walki. Rozwinął sieć wywiadowców informujących o idących z terenu zagrożeniach. Dzięki jego pomysłowości południowe ziemie koronne Polski nie były zaskakiwane najazdami Tatarów. Wyszkolił i obsadził zamki chroniące granice Polski przed Tatarami. Dzięki opracowanemu systemowi informacji o zagrożeniach skrócił się czas niezbędny do szybkiej reakcji w narażanych na niebezpieczeństwo miejscach, prowadząc przy tym działania zaczepne oddziałami obrony potocznej mające na celu dekoncentrację sił przeciwnika. W konsekwencji, jego system obrony i sposób walki znalazły powszechne uznanie. Dzięki wyszkoleniu miejscowych Kozaków, był przez nich uznawany za pierwszego nieformalnego przywódcę. Dzięki jego strategii oraz taktyce walk z najazdami tatarskim liczne miasteczka, miasta i zamki na Podolu znowu zaczęły się rozwijać. Będąc starostą barskim utrzymywał na Podolu dość liczne oddziały, przy czym część z nich osobiście finansował.
680. Bernard Williams (filozof) Jeden z jego najbardziej znanych argumentów przeciwko utylitaryzmowi koncentruje się na Jimie, botaniku, przeprowadzającym badania w południowoamerykańskim kraju w którym panowała dyktatura. Któregoś dnia Jim zobaczył na rynku małego miasteczka 20 Indian, wybranych losowo i związanych jako przykład tego, co spotyka rebeliantów. Kapitan, który aresztował Indian mówi: jeśli Jim zabije jednego z nich, reszta zostanie uwolniona z szacunku dla gościa, lecz jeśli Jim tego nie zrobi, wszyscy Indianie zostaną zabici[297]. Większość teorii konsekwencjalistych nie widzi to żadnego żadnego moralnego dylematu. To co się liczy, to wynik działania. Prosty utylitaryzm czynów poparłby zatem opcję, w której Jim zabija jednego z ludzi. Wbrew temu jednak, Williams dowodził, że istnieje krytyczne moralne rozróżnienie między zadaniem śmierci człowiekowi własną ręką a ręką kogoś innego w przypadku mojego zaniechania. Utylitaryzm gubi to zasadnicze rozróżnienie, przemieniając nas w puste naczynia poprzez które objawiają się konsekwencje. Powinien natomiast utwierdzać nasz status jako moralnych aktorów i jednostek podejmujących decyzje. Według Williamsa decyzje moralne muszą zachowywać naszą psychologiczną tożsamość i integralność[297].
681. Bernard von Schuttenbach Nazwisko Bernarda von Schuttenbacha figuruje także w legendzie drugiego planu miasteczka z 1821 r. Otrzymała ona nazwę Aleksandrów Łęczycki (obecnie Łódzki) oraz prawa miejskie w 1822 r. Miasto to było wielokrotnie wizytowane przez carów RosjiAleksandra I oraz Mikołaja I i władze autonomicznego Królestwa Polskiego, m.in. Stanisława Staszica. Jeden z ówczesnych urzędników – Rajmund Rembieliński nazwał Aleksandrów "jednym z lepszych w Polszcze miasteczek", myśląc zwłaszcza o jego racjonalnym planie urbanistycznym, obszernym prostokątnym rynku i sieci prostopadłych względem siebie ulic. Plan ten był dziełem życia Bernarda!
682. Bernardino de Sahagún Bernardino de Ribeira urodził się w miasteczku Sahagún w północno-zachodniej Hiszpanii (prowincja León). Studiował na Uniwersytecie w Salamance. Jeszcze przed wstąpieniem do klasztoru zmienił nazwisko na Sahagún. W 1524 roku złożył śluby w klasztorze franciszkanów, a już w 1529 wyruszył wraz z mnichem Antonio de Ciudad Rodrigo i dziewiętnastoma innymi zakonnikami do Nowego Świata. Pierwsze lata spędził w klasztorze Tlamanalco. W roku 1535 założył nowy klasztor w Xochimilco. Od 1536 do 1550 był nauczycielem łaciny w Colegio Cruz w Tlatelolco i pełnił różne funkcje duszpasterskie w prowincji Puebla. W 1558 został wysłany na posługę do Tepepolco, gdzie przebywał dwa lata, a następnie powrócił do Tlatelolco. W roku 1585 został przeniesiony do Klasztoru św. Franciszka w mieście Meksyk, gdzie zmarł w roku 1590, dożywając sędziwego wieku 91 lat.
683. Berschbach (Luksemburg) Berschbach (luks. Bierschbech) – małe miasteczko w centralnym Luksemburgu, w gminie Mersch. W 2005 roku miasteczko zamieszkiwało 150 osób.
684. Bertrand Barère de Vieuzac Pochodził z gaskońskiego miasteczka Tarbes. Ukończył studia prawnicze w Tuluzie i tam też podjął praktykę adwokacką. Aktywnie udzielał się w życiu kulturalnym miasta i pisał eseje na tematy filozoficzne. W 1789 r. został wybrany deputowanym do Stanów Generalnych, gdzie jednak kariery nie zrobił. O wiele bardziej popularny był jako redaktor gazety Point du Jour (Poranek), reprezentującej poglądy umiarkowane, opowiadające się za monarchią konstytucyjną. Barère nie był w tym czasie członkiem klubu jakobinów, który uważał za zbyt wywrotowy, utrzymywał za to bliskie kontakty ze stronnictwem księcia orleańskiego.
685. Bertrange (Luksemburg) Bertrange – gmina i miasteczko w południowo-zachodnim Luksemburgu, w dystrykcie Luksemburg, w kantonie Luksemburg.
686. Berżniki Berżniki – obecnie wieś, a dawniej miasteczko. Miejscowość położona jest w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie sejneńskim, w gminie Sejny na Pojezierzu Suwalskim.
687. Besednice Besednice – miasteczko i gmina w Czechach, w powiecie Český Krumlov, w kraju południowoczeskim. Według danych z dnia 1 stycznia 2013 liczyła 879 mieszkańców[274].
688. Beskid Skoczów Po wojnie klub reaktywowano jako Klub Sportowy Domu Kultury Skoczów, pierwszym prezesem został Antoni Poćwierz. Poza piłkarską wznowiono sekcje lekkoatletyczną, szachową oraz tenisa stołowego. 1 maja 1946 roku odbył się pierwszy oficjalny mecz piłkarski na jeszcze nie odremontowanym stadionie, zniszczonym w trakcie wojny, pomiędzy Skoczowianami a żołnierzami Czerwonej Armii, wygrany przez gospodarzy 5:1. Przez pewien czas w Skoczowie istniały dwa kluby piłkarskie, poza Domem Kultury także KS Kapelusznik, a ich połączenie nastąpiło w 1957 pod nowym szyldem: Klub Sportowy Włókniarz. W połączonym klubie sukcesy poza piłkarską odnosiły sekcje narciarstwa, tenisa stołowego (II liga śląska), lekkoatletyki, skibobów, szachów, siatkówki. W 1951 piłkarze ówczesnego Włókniarza wywalczyli mistrzostwo klasy B, premiowane awansem do klasy międzywojewódzkiej, z kolei w której Skoczowianie uplasowali się na miejscu 2. tuż za Stalą Cieszyn. W marcu 1957 postanowiono wykorzystać możliwość bycia sponsorowanym przez skoczowskie zakłady, równocześnie zmieniając nazwę na KS Beskid Skoczów. Duży przypływ gotówki w latach 70. umożliwił remont stadionu (płot, nowe boisko treningowe, kasy), wybudowanie nowych bieżni, skoczni, rzutni, oraz nowego pawilonu sportowego. Natomiast piłkarze pierwszy raz awansowali do ligi na szczeblu wojewódzkim na sezon 1976/1977. W 1978 nastąpiła kolejna zmiana nazwy i sponsora na FSM Beskid od Fabryki Samochodów Małolitrażowych w Bielsku-Białej. Zapowiadało się nad wyraz ciekawie, gdyż dzięki nowemu sponsorowi, który dysponował o wiele większymi zasobami finansowymi od poprzedników, spodziewano się powtórzenia sukcesu z 1976. Wydarzenie w Polsce w 1981 sprawiły iż FSM zrezygnowało ze sponsoringu Skoczowian, a klub chylił się ku upadkowi, był bliski rozwiązania. Pomimo tego w 1982 Beskid Skoczów pierwszy raz w historii awansował do III ligi. Przez kolejne 3 sezony mecze w Skoczowie cieszyły się dużym zainteresowaniem, widownia często wynosiła 3000 kibiców, (Skoczów to 15-tysięczne miasteczko). Na kolejny taki sukces czekano do drugiej połowy lat 90. W 1995 wybudowano nową halę sportową, a piłkarze awansowali do IV ligi. Dwa lata później awans I drużyny do III ligi zbiegł się z awansem juniorów do ligi makroregionalnej oraz wywalczenia mistrzostwa byłego województwa bielskiego przez trampkarzy. Wyraźny kryzys nastąpił w 2003 roku po degradacji z ligi okręgowej. W 2009 roku klub został rozwiązany z powodu bankructwa, w jego miejsce powstał KP Beskid 09 Skoczów[298]. W lipcu 2012 roku Klub powrócił do historycznej nazwy "Beskid Skoczów"[299]. W sezonie 2015/2016 pierwsza drużyna Beskidu Skoczów wywalczyła awans do IV ligi śląskiej II grupy.
689. Bestia z Gévaudan Dzisiejsi badacze zjawiska bestii z Gévaudan dzielą się na zwolenników poszczególnych hipotez: przyjmując jedną z nich, usiłują oddalić fakty, które do niej nie pasują. Jednak fakty nie są jednoznaczne. Wskazują na kilka różnych rodzajów ataku, w tym na perwersyjne związane z agresją seksualną. Niektóre ofiary były ewidentnie zaatakowane przez zwierzę, inne niekoniecznie. Wiele przemawia za tym, że sprawcami byli ludzie i ich tajemnicze zwierzęta. Także za tym, że sprawcy mogli pochodzić z najwyższych kręgów i posługiwać się wynajętymi zbirami. Po tym jak przebrali miarę, musieli się uciszyć, a kompromitujące ślady zostały zatuszowane. Jednak nie do końca, gdyż kilka lat później fala podobnie bestialskich zbrodni przetoczyła się przez nieodległe miasteczko Vivrais.
690. Bet Chananja Moszaw Bet Chananja leży na równinie Szaron na północ od miasta Hadera, w otoczeniu miast Or Akiwa i Binjamina-Giwat Ada, oraz miasteczka Dżisr az-Zarka.
691. Bet Chilkijja Leży w północno-zachodniej części pustyni Negew, w otoczeniu miasteczka Gedera, kibuców Rewadim i Chafec Chajjim, moszawów Kidron, oraz wioski Jad Binjamin. Na północ od moszawu znajduje się Baza lotnicza Tel Nof, należąca do Sił Powietrznych Izraela.
692. Bet Dagan W północnej części miasteczka znajduje się boisko do piłki nożnej, wykorzystywane przez młodzieżowe sekcje sportowe.
693. Bet Dżan Bet Dżan leży na terenie rezerwatu przyrody góry Meron, co jest przyczyną licznych napięć władz z mieszkańcami. Przepisy uniemożliwiają swobodny wyręb lasu i ograniczają rozwój przestrzenny miejscowości. Na tym tle dochodziło do licznych protestów. W dniu 6 lipca 1987 roku doszło do szczególnie ostrych protestów, podczas których rannych zostało 31 osób[300]. Na przełomie 2000 i 2001 roku władze samorządowe zawarły porozumienie z administracją rezerwatu przyrody, w sprawie zakupu nowych gruntów i budowy utwardzonej drogi przez centralną część rezerwatu. Droga ta połączyła Bet Dżan z sąsiednią miejscowością Churfeisz[44]. Podczas II wojny libańskiej w 2006 roku miasteczko padło ofiarą ostrzału rakietowego prowadzonego przez organizację terrorystyczną Hezbollah z terytorium Libanu.
694. Bet Guwrin Pierwotnie w miejscu tym znajdowało się kananejskie miasto Bajt Dżibrin[301]. W czasach Starożytnego Izraela znajdowało się tutaj miasto Maresza, które zostało zniszczone przez Partów. Mieszkańcy uciekli wówczas do położonej na północy osady Bet Guwrin. Aż do powstania Machabeuszów było to gęsto zaludnione żydowskie miasteczko, które następnie zajęli Rzymianie. Cesarz Septymiusz Sewer nadał miastu prawa miejskie. Zmienił on jego nazwę na Eleutheropolis (pol. Miasto Wolności) i zwolnił mieszkańców z płacenia podatków. Miasto zajmowało wówczas powierzchnię 65 hektarów (było większe od Jerozolimy), budowano w nim liczne budynki użyteczności publicznej, akwedukty i duży amfiteatr. Epifaniusz z Salaminy od 333 kierował założonym przez siebie ośrodkiem monastycznym. Wykopaliska archeologiczne potwierdzają, że Eleutheropolis było bogatym miastem, w którym mieszkali żydzi i chrześcijanie[302].
695. Bet Jehoszua Leży na równinie Szaron w odległości 4 km na południowy wschód od miasta Netanja, w otoczeniu moszawów Udim i Kefar Netter, kibuców Tel Jicchak i Jakum, oraz miasteczka Ewen Jehuda.
696. Bet Jicchak-Sza’ar Chefer Przez moszaw przebiega droga nr 5700 , którą jadąc na północ dojeżdża się do moszawów Kefar Jedidja, Hadar Am i Kefar Chajjim, natomiast jadąc na południe dojeżdża się do przebiegającej przy miasteczku drogi ekspresowej nr 57 (NetanjaNiccane Oz). Jadąc nią na zachód dojeżdża się do miasta Netanji i węzła drogowego z autostradą nr 2 (Tel AwiwHajfa), natomiast jadąc na wschód dojeżdża się do wioski Gannot Hadar i węzła drogowego z drogą ekspresową nr 4 (ErezKefar Rosz ha-Nikra.
697. Bet Lechem ha-Gelilit Moszaw Bet Lechem ha-Gelilit jest położony na wysokości od 150 do 180 metrów n.p.m. na stokach wzgórz zamykających od północnego zachodu intensywnie użytkowaną rolniczo Dolinę Jezreel w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Zbocza wzgórz są porośnięte lasami. Stoki opadają w kierunku południowo-wschodnim. Na południe od osady płyną strumienie Betlejem i Nahalal. W jego otoczeniu znajdują się miasteczka Basmat Tab’un, Ka'abije-Tabbasz-Hajajre, Zarzir i Ramat Jiszaj, moszawy Allone Abba, Bet Sze’arim, oraz arabska wioska Manszija Zabda.
698. Bet Nechemja Leży w Szefeli, w otoczeniu miasteczka Szoham, oraz moszawów Chadid i Kefar Truman. Na zachód i południowy wschód od moszawu znajduje się baza logistyczna Towala Sił Obronnych Izraela. Na wschód od moszawu znajduje się granica Autonomii Palestyńskiej, strzeżona przez mur bezpieczeństwa.
699. Bet Sze’an Według danych Izraelskiego Centrum Danych Statystycznych w 2011 roku w Bet Sze’an żyło 16 922 mieszkańców, z czego 97,8% Żydzi (reszta to inne narodowości). Jest to niewielkie miasteczko, którego populacja charakteryzuje się niewielkim spadkiem liczebności. Wskaźnik wzrostu populacji wyniósł w 2011 roku -0,3%. W roku tym urodziło się 365 dzieci, a zmarły 71 osoby (odnotowano 1 zgon niemowląt). Na niekorzystny wynik spadku populacji przyczyniły się zjawiska związane z migracją ludności. Według danych za 2010 rok liczba pracowników wynosiła 8026, a liczba osób pracujących na własny rachunek wynosiła 408. Średnie miesięczne wynagrodzenie w 2010 roku wynosiło 5513 ILS (średnia krajowa 7522 ILS). Zasiłki dla bezrobotnych pobierało 226 osób, w tym 84 mężczyzn (średni wiek: 42. lata). Świadczenia emerytalne oraz renty pobierało 1521 osób, a zapomogi społeczne 1141 osoby[303][304].
700. Bet Sze’arim (moszaw) Moszaw Bet Sze’arim jest położony na wysokości od 65 do 90 metrów n.p.m. w północno-zachodniej części intensywnie użytkowanej rolniczo Doliny Jezreel w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Okoliczny teren łagodnie opada w kierunku południowym. Na wschód od osady przepływa strumień Nahalal. W jego otoczeniu znajduje się miasteczko Ramat Jiszaj, moszawy Nahalal, Kefar Jehoszua, Allone Abba i Bet Lechem ha-Gelilit, oraz arabska wioska Manszija Zabda. Na południe od moszawu jest baza lotnicza Ramat Dawid.
701. Bet Sze’arim Bet Sze’arim (hebr. בֵּית שְׁעָרִים, arab. بيت الغرباء, Bayt al-Gurabā) – starożytna nekropolia i najważniejsze żydowskie miejsce pochówku w okresie talmudycznym. Obecnie teren starożytnego miasta jest chroniony poprzez utworzony na tym terenie park narodowy. Znajduje się on na południowych obrzeżach miasteczka Kirjat Tiwon na północy Izraela. W 2015 roku nekropola została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO[305].
702. Bet Zajid Moszaw Bet Zajid jest położony na wysokości od 100 do 140 metrów n.p.m. na wzgórzach zamykających od zachodu intensywnie użytkowaną rolniczo Dolinę Jezreel w Dolnej Galilei, na północy Izraela. Na wschód od osady przepływa strumień Tivon. Wpada on na południu do strumienia Betlejem, który następnie wpada do rzeki Kiszon, przepływającej na południowy zachód od moszawu. W jego otoczeniu znajduje się miasto Jokne’am, miasteczko Kirjat Tiwon, kibuc Allonim, oraz moszaw Sede Ja’akow i moszawa Jokne’am.
703. Bet ha-Lewi Leży na równinie Szaron w otoczeniu miasteczka Kefar Jona, moszawów Kefar Monash, Ha-Ogen, Omec, Gan Yoshiya i Channi’el, oraz kibuców En ha-Choresz i Ha-Mapil. Na południe od moszawu znajduje się baza szkoleniowa Sił Obronnych Izraela zwana „Obszarem 21”.
704. Bethesda * Bethesda – miasteczko w Gwynedd, w północnej Walii
705. Betlejem W jego otoczeniu znajdują się miasta Jerozolima (osiedla Gilo, Bajt Safafa, Giwat ha-Matos i Har Homa), Bajt Dżala i Bajt Sahur, miasteczko al-Khader, kibuc Ramat Rachel, oraz wioski al-Asakra, Hindaza i Artas. Aglomeracja Betlejem obejmuje sąsiednie miasta Bajt Dżala i Beit Sahour, a także obozy uchodźców palestyńskich Dheisheh, Aida i Azza.
706. Bettel (Luksemburg) Bettel (luks. Bëttel) – małe miasteczko we wschodnim Luksemburgu, w gminie Tandel. Wieś zamieszkują 223 osoby.
707. Bettembourg (Luksemburg) Bettembourg – gmina i miasteczko w południowym Luksemburgu, w dystrykcie Luksemburg, w kantonie Esch-sur-Alzette.
708. Betty Blue Opowieść o parze outsiderów. Początkujący pisarz Zorg (Jean-Hugues Anglade) zaszył się po jakimś tragicznym niepowodzeniu w opustoszałej miejscowości nadmorskiej. Do jego drewnianego domku na plaży przychodzi kelnerka Betty (Béatrice Dalle). Ich miłość jest gwałtowna i pełna kłótni. Betty odkrywa, że Zorg napisał powieść i uważa, że zrobi dzięki niej karierę. Aby przełamać bierność kochanka, podpala dom i zmusza go do wyjazdu. W Paryżu oboje pogrążają się w szaleńczej zabawie, a kiedy powieść zostaje ostatecznie odrzucona przez wydawców, uciekają do prowincjonalnego miasteczka, gdzie umiera matka Eddy'ego. Ta gorączkowa wędrówka zmienia oboje. Betty straciła swój euforyczny optymizm, a jej gwałtowność obróciła się w autodestrukcję. Natomiast Zorg zbyt późno zdołał przełamać swą bierność. Chce teraz ustabilizowanego życia, we własnym domu - zwłaszcza, że nadchodzi wreszcie wyczekiwana oferta od wydawcy. Betty popada jednak w obłęd.
709. Between (serial telewizyjny) Fabuła serialu skupia się na ciężarnej nastolatce Wiley Day, która mieszka w Pretty Lake. Wiley musi walczyć z dziwną chorobą w jej mieście, wszyscy którzy maja więcej niż 21 lat umierają na nią. Rząd zostawił ludzi samych sobie, ustawiając jedynie kwarantannę obowiązującą na 10 mil od miasteczka.
710. Betygoła opis zdjęcia = Widok miasteczka
711. Betzdorf (Luksemburg) Betzdorf – gmina i małe miasteczko we wschodnim Luksemburgu, w dystrykcie Grevenmacher, w kantonie Grevenmacher. Stolicą administracyjną gminy jest Berg.
712. Bevern (Dolna Saksonia) Bevernmiasto (niem. Flecken) w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Holzminden, siedziba gminy zbiorowej Bevern.
713. Beverstedt Beverstedtgmina samodzielna (niem. Einheitsgemeinde) w Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Cuxhaven. Do dnia 31 października 2011 gmina była miasteczkiem (niem. Flecken), które połączyło się dnia 1 listopada 2011 z gminą zbiorową Beverstedt[306]. Gminy należące do gminy zbiorowej stały się automatycznie dzielnicami gminy samodzielnej.
714. Bez przebaczenia W drodze zabierają ze sobą Schofield Kida (Jaimz Woolvett), który wcześniej powiadomił Munny'ego o nagrodzie i proponując współpracę. W czasie podróży trójki bohaterów, do miasta przyjeżdża Anglik Bob (Richard Harris), który także chce zabić oprawców i odebrać nagrodę. Nie wie jednak, że szeryf – Mały Bill Daggett (Gene Hackman) - wprowadził zakaz noszenia broni w obrębie miasteczka i nie toleruje ludzi chcących się jego woli sprzeciwiać. Mały Bill rozprawia się z upartym Anglikiem i wsadza go do aresztu. Następnego dnia wypędza go z miasta.
715. Bezdany (gmina) Ośrodek gminy to miasteczko Bezdany (743 mieszkańców). Na terenie gminy jest 36 wsi i osiedli.
716. Bezdany (ujednoznacznienie) * Bezdany – miasteczko w gminie Bezdany
717. Bezdany Bezdany (lit. Bezdony-Bedugnys) - miasteczko na Litwie na północny wschód od Wilna w rejonie wileńskim, siedziba gminy Bezdany.
718. Bezno Bezno – miasteczko i gmina w Czechach, w powiecie Mladá Boleslav, w kraju środkowoczeskim. Według danych z dnia 1 stycznia 2013 liczyła 855 mieszkańców[274].
719. Bezpieczna przystań (film) Kobieta z tajemniczą przeszłością ucieka z Bostonu do małego miasteczka Southport w Karolinie Północnej. Wkrótce po przyjęciu posady jako kelnerka w lokalnej restauracji, Katie (Julianne Hough) zaprzyjaźnia się z nową sąsiadką Jo (Cobie Smulders). W sklepie poznaje młodego wdowca Alexa (Josh Duhamel) i dwójkę jego dzieci, Lexie i Josha. Między Katie i Alexem szybko rodzi się uczucie. Dzieci mężczyzny zaczynają ją traktować jak matkę.
720. Bezprawie (film) Charley Waite, stary Boss Spearman, młody „Button” i gruby Mose Harrison to czterej kowboje wypasający bydło na prerii. W trakcie swojej wędrówki trafiają do miasteczka, gdzie niepodzielne i brutalne rządy sprawuje bogaty farmer Baxter nienawidzący kowbojów i skorumpowany szeryf. Między przybyszami a „władzami” miasta dochodzi do konfliktu...
721. Bezsenność (film) Bezsenność (ang. Insomnia) – film fabularny z 2002 roku w reżyserii Christophera Nolana. Hollywoodzki remake norweskiego filmu Erika Skjoldbjærga Insomnia (1997). Zdjęcia powstawały w Kanadzie (prowincja Kolumbia Brytyjska: fiord Indian Arm oraz miasta Port Alberni, Squamish, Stewart oraz Vancouver) i w USA (miasteczka Hyder i Valdez w stanie Alaska)[307].
722. Bečići W miasteczku powstaje wiele różnych hoteli, między innymi oddany do użytku w 2006 roku hotel 'Splendid' którego budowa kosztowała 70 milionów euro.
723. Bełchówka Od 1435 Piotr ze Zboisk, Petrus de Boyska, Petrus de Tyrawa, ożeniony z Małgorzatą, 1434 - 1465 chorąży sanocki, był właścicielem Bełchówki i Wolicy, Zboisk, i Bukowska. W latach 1468-1748 miejscowość należała do rzymskokatolickiej parafii w miasteczku Nowotaniec, a następnie w Bukowsku. Grekokatolicy należeli do parafii w Wolicy. Około roku 1539 wieś była w posiadaniu Mikołaja Herburta Odnowskiego. Do 1772 pod zaborami województwo ruskie, ziemia sanocka należy do cyrkułu leskiego a następnie sanockiego w Galicji.
724. Bełz * 195115 lutego miasto znalazło się w Ukraińskiej SRR w ramach wymiany terenów granicznych. W zamian za Sokalszczyznę Polska otrzymała miasteczko Ustrzyki Dolne i ziemie w Bieszczadach. Powodem były złoża węgla na Sokalszczyźnie i połączenie kolejowe Rawa Ruska-Sokal, za co Polsce przekazano tereny ubogie w substancje architektoniczno-zabytkową, o nieurodzajnych glebach i z wyeksploatowanymi złożami ropy. Przesiedlenie ludności polskiej nastąpiło jesienią (październik-listopad); 1951 odzyskanie praw miejskich.
725. Bełzec W latach 18801902 ludność rzymskokat. liczyła 105 osób, greckokat. 985, izraelitów 71, razem 1161. Wieś należała do rzymskokat. parafii miasteczka Biały Kamień. Miejscowa parafia greckokat. posiadała dwie cerkwie we wsi i należała do dekanatu złoczowskiego[308].
726. Bežigrad * wesołe miasteczko
727. Bhumananda Panćan Ganguli pochodził z rodziny arystokratycznej. Mieszkał w małym miasteczku w Bengalu (obecnie miasteczko znajduje się w Bangladeszu przy granicy z Indiami) o nazwie Radźszahi (ang. Rajshahi) i pracował tam jako księgowy. Był osobą dobrze wykształconą, miał żonę i dwóch synów. W wieku 35 lat, czyli w roku 1908 Panćan Ganguli, poszukując odpowiedzi na nurtujące go pytania duchowe, spotkał po raz pierwszy Guru Purnanandę Paramahansę. Po rozmowie z nim, zapragnął stać się uczniem tego guru. Niestety, ku jego zaskoczeniu, Purnananda odmówił mu dikszy i stwierdził, że nie dojrzał jeszcze do inicjacji. Po około czterech latach ponownie spotkał Purnanandę, ale ten i tym razem nie chciał udzielić mu inicjacji podtrzymując swoją dotychczasową argumentację, że nie jest jeszcze gotów do dikszy. Jednakże ze względu na błagalne prośby Panćana, Purnananda udzielił jemu i jego rodzinie dikszy i nauczył techniki adźapajogi. Po około dwóch latach praktyki Panćan Ganguli postanowił, bez zgody Guru Purnanandy, sprzedać swój dom, zakończyć pracę i wraz z rodziną przenieść się do Dźagatpur Aśram[309]. Gdy przybyli do aśramu Guru Purnanandy, ten był bardzo niezadowolony z decyzji swego ucznia. W aśramie panowały skrajnie trudne warunki socjalno-bytowe, które w krótkim czasie negatywnie odbiły się na zdrowiu, arystokratycznie wychowanego, Panćana Ganguli. Chociaż poświęcał ponad 10 godzin dziennie na praktykę adźapajogi rozchorował się na tyle poważnie, że znalazł się w szpitalu w Ćottogram (ang. Chittagong). Po powrocie ze szpitala nadal pozostał w aśramie, ale stan jego zdrowia ponownie się pogorszył. Purnananda podjął wówczas decyzję, że Panćan Ganguli wraz z rodziną musi opuścić aśram. Obiecał, że gdy nadejdzie właściwy czas ponownie wezwie go do siebie do aśramu. Przed odejściem poinstruował go w jaki sposób ma odzyskał swój dom, pracę i wszystko co posiadał.
728. Bhutan Gęstość zaludnienia wynosi 15 osób na km², co oznacza, że Bhutan jest jednym z najmniej zaludnionych państw Azji. 20% mieszkańców Bhutanu mieszka w małych miasteczkach, głównie na południu i w centrum kraju. Największym miastem jest stolica Thimphu, którą zamieszkuje 98 676 mieszkańców, innymi większymi miastami są Paro i Phuentsoling.
729. Biała Piska * Zabudowa małomiasteczkowa z przełomu XIX i XX w.
730. Biała Waka Na północ od miasteczka leży płytkie jezioro Popis o powierzchni 210 ha. Występuje tu aż 274 gatunków roślin, kilka gatunków wpisanych jest do litewskiej Czerwonej Księgi (m. in. grzybień biały i kłosówka miękka). Na Jeziorze Popis i stawach białowackich występuje ponad 200 gatunków ptaków, w tym 17 gatunków ptaków drapieżnych.
731. Białe Wilki Białe Wilki – czwarty z kolei film indiański z NRD (w koprodukcji z Jugosławią). Opowieść o obsadzie pionierskiej na Dalekim Zachodzie, którą próbuje opanować przedsiębiorstwo górnicze. Wynajęci bandyci terroryzują miasteczko, uczciwym osadnikom przychodzą z pomocą Indianie; ale ich walka jest daremna.
732. Białe miasta Andaluzji Białe miasta (z hiszp. pueblos blancos) – grupa miast i miasteczek w południowej Hiszpanii w Andaluzji leżących w prowincjach Kadyks i Malaga. Nazwa miast pochodzi od białych fasad domów, które są pomalowane wapnem[310]. Wszystkie leżą na terenie gór Sierra de Grazalema oraz Parque Natural de la Sierra de Grazalema – Parku Narodowego Andaluzji. Między miasteczkami przebiega szlak turystyczny Ruta de los pueblos blancos[310].
733. Białe miasteczko
"Białe miasteczko"1 lipca 2007
734. Białe tango Jola to młoda dziewczyna, która pracuje w sekretariacie na pół etatu. Pochodzi z małego miasteczka i przyjechała do Warszawy, by spełnić swoje marzenia o studiach, karierze i zamążpójściu. Nic z tych planów nie wyszło. Pojawia się jednak kolejna szansa. Dziewczynie marzy nadal się wielki świat, chciałaby pracować jako modelka. Uważa, że w takiej sytuacji nie może sobie komplikować życie. Kiedy więc okazuje się, że zaszła w ciążę, decyduje się na aborcję, nie konsultując tej decyzji ze swoim partnerem Jurkiem. Przekonuje się jednak, że Jurek chciał się ustatkować, założyć rodzinę i prowadzić zwykłe, stabilne życie. Jola wkrótce zostaje znowu sama.
735. Białobożnica Białobożnica (ukr. Білобожниця) – wieś (dawniej miasteczko) na Ukrainie w obwodzie tarnopolskim (rejon czortkowski). Liczy ponad 2000 mieszkańców. Droga terytorialna T2001 przechodzi przez wieś.
736. Białobrzegi W ciągu pierwszych trzystu lat istnienia Białobrzegi były małym miasteczkiem, którego ludność zajmowała się głównie handlem oraz rolnictwem. W okresie powstania styczniowego w mieście i okolicy działało kilka oddziałów powstańczych, w tym m.in. płk. D. Czachowskiego, Kononowicza, Grabowskiego. 1 stycznia 1870 r. Białobrzegi zostały osadą. W 1910 r. miejscowość zniszczył pożar, a już w cztery lata później zaczęła się I wojna światowa, podczas której dokonały się kolejne zniszczenia. Po wojnie nastąpił powolny rozwój osady.
737. Białoruska Armia Wyzwoleńcza Głównym obszarem działań BWA były okupowane wschodnie tereny II Rzeczypospolitej. Oddziały partyzanckie zapuszczały się nawet na Wileńszczyznę, Białostocczyznę i Smoleńszczyznę. Jednym z najaktywniejszych oddziałów był borysowski oddział partyzancki (Барысаускi партызанскi аддзел), działający w rejonie Borysowa w II poł. lat 40. W okolicach Bracławia operował oddział Korolia, Wilejki niejakiego Olega, na Mińszczyźnie i Słucczyźnie ppor. G., zaś pod Nowogródkiem Romanowicza, którego trzon stanowili b. żołnierze nowogródzkiego szwadronu konnego. Oddział partyzancki działający w rejonie Słonimia wespół z oddziałem Stiepana Łobowicza zajęły miasteczko Oziernica.
738. Białostocki Park Naukowo-Technologiczny Białostocki Park Naukowo-Technologiczny jest zlokalizowany w południowej części miasta w granicach osiedla Dojlidy, w bezpośrednim sąsiedztwie nieruchomości o funkcji usługowej oraz Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej - Podstrefy Białystok. W sferze oddziaływania Parku i Strefy funkcjonuje również kompleks akademickiego miasteczka - Kampusu Uniwersytetu w Białymstoku. Taka synergiczna koncentracja powoduje, że w tym obszarze miasta powstała dzielnica wiedzy i przemysłu, generująca sferę badawczą oraz sektor produkcji i usług, opartych o innowacyjne rozwiązania oraz średnie i wysokie technologie.
739. Białowieża Białowieża (biał. Белавежа Biełavieža, w miejsc. gwarze białoruskiej Bałavež lub Biełavieš[311]) – duża wieś w Polsce, w województwie podlaskim, w powiecie hajnowskim, w gminie Białowieża[312], mająca charakter małomiasteczkowy, położona nad Narewką, na Równinie Bielskiej.
740. Białołówka * Białołówka, miasteczko, pow. berdyczowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 191.
741. Biały Bór * 1945 – miasteczko, silnie ufortyfikowane, stanowiło część umocnień Wału Pomorskiego i zostało zniszczone w 80%, zaś ludność je opuściła
742. Biały Kamień (Ukraina) Na podstawie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich to: „miasteczko, na lewym brzegu Bugu, w powiecie złoczowskim, położone 1,5 mili na północny zachód od sądu powiatowego w Złoczowie i o milę na południe od Oleska. Miasteczko leży w miejscu, w którym schodzą się trzy gatunki gleby, mianowicie od południa żyzne doliny złoczowskie z tłustą, ciężką urodzajną ziemią; czarnoziem tu niezgłębiony, trudny do obrobienia; od zachodu i północy zaczynają się piaski ciągnące się na zachód ku Buskowi, Kamionce Strumiłowej, Mostom i idące do województwa lubelskiego, na północ ku Brodom, zaś od wschodu leży to miasteczko pod samymi górami, stanowiącymi dział wód między Morzem Czarnym i Bałtyckim. Z tych powodów grunt tu bardzo rozmaity, więcej jednakże piaszczysty i kamienisty niż urodzajny”[313].
743. Biały Keresz Źródła Białego Kereszu znajdują się we wschodniej części Rudaw Siedmiogrodzkich. Rzeka płynie na północny zachód Kotliną Zarand, z której wypływa na Wielką Nizinę Węgierską. Koło wsi Vărsand przecina granicę rumuńsko-węgierską, przepływa przez miasteczko Gyula i łączy się z Czarnym Kereszem.
744. Biały dom w nocy Biały dom w nocy (hol. Wit huis in de nacht met enkele figuren en een ster, ang. White House at Night) – obraz Vincenta van Gogha namalowany w czerwcu 1890[314] podczas jego pobytu w miasteczku Auvers-sur-Oise.
745. Białystok Pierwsza pisana wzmianka o Białymstoku pochodzi z 1426 r. W miejscu obecnego Rynku Kościuszki krzyżowały się drogi do Suraża, Wasilkowa oraz Choroszczy i to wokół tego skrzyżowania zaczęła samowolnie powstawać zabudowa. Około 1547 r. w miejscu dzisiejszego klasztoru Sióstr Miłosierdzia wybudowano drewniany kościół, przy którym w 1578 r. stanęła karczma. W latach 1617–1626 z fundacji marszałka Piotra Wiesiołowskiegozbudowano zachowany do dziś Stary Kościół Farny. To on wzniósł w Białymstoku murowany gotycko-renesansowy zamek, który po gruntownej przebudowie w latach 90. XVII wieku, stał się barokową rezydencją magnackiego rodu Branickich znaną do dziś jako pałac Branickich. Z 1727 r. pochodzi pierwsza wzmianka o białostockiej cerkwi, która znajdowała się w miejscu obecnej Katedry św. Mikołaja. Miasto prywatne, położone w ziemi bielskiej województwa podlaskiego posiadało prawo magdeburskie w 1745 roku[315]. W 1745 roku rozpoczęto budowę białostockiego ratusza. Całość założenia urbanistycznego Białegostoku przypisywana jest architektom związanym z dworem hetmana Jana Klemensa Branickiego. W 1769 w pobliżu Białegostoku konfederaci barscy stoczyli z armią carską przegraną bitwę pod Olmontami. W XIX wieku miejscowość zmieniła charakter z rezydencjonalnego na administracyjny i przemysłowy. W latach 1807–1915 Białystok znajdował się w granicach Imperium Rosyjskiego. Do 1842 r. miasto było stolicą obwodu białostockiego, następnie przyłączono je do guberni grodzieńskiej. Po powstaniu listopadowym w pobliżu miasta ustalono granicę celną między Kongresówką a Rosją, co wywołało gwałtowną falę migracji ekonomicznej łódzkich fabrykantów. Przyczyniło się to do dynamicznego rozwoju prowincjonalnego wówczas miasteczka. W tym okresie rozrastający się Białystok zyskał miano Manchesteru Północy. W 1862 r. przez Białystok przeprowadzono Kolej Warszawsko-Petersburską, która także przyczyniła się do rozwoju gospodarczego miasta. W 1892 uruchomiono w mieście system wodociągów. W latach 1915–1919 miasto znajdowało się pod okupacją niemiecką. W 1920 Wojsko Polskie stoczyło zwycięską bitwę białostocką z Armią Czerwoną, uwalniając miasto spod wschodniej okupacji. Do 1939, już w niepodległej Polsce, miasto było stolicą województwa białostockiego. W pierwszej połowie 1936 roku doszło tam do ekscesów o podłożu antysemickim[316].
746. Bibianna (przystanek kolejowy) Bibianna − dawny kolejowy wąskotorowy przystanek osobowy w Bibiannie, w Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie tureckim, w gminie Malanów. Został zbudowany w latach 1914-1917 razem z linią do Turku. W lipcu 1991 roku został zamknięty dla ruchu pasażerskiego. Od czerwca 2002 roku jest używany w ruchu towarowym[317]. Należy do Kaliskiej Kolei Dojazdowej. Obecnym jej operatorem jest Stowarzyszenie Kolejowych Przewozów Lokalnych[318]
747. Bibiela liczba ludności = 161[319]
748. Bibliobus W Polsce pierwsze Bibliobusy jeździły już w latach 70. lecz nie cieszyły się dużą popularnością, ponieważ były drogie w eksploatacji, niefunkcjonalne, nie posiadały specjalistycznego sprzętu oraz były uzależnione od warunków stanu dróg (często nieprzejezdnych szczególnie w zimie)[potrzebny przypis]. Dopiero z czasem zrozumiano potrzebę czytelnictwa, szczególnie w małych miejscowościach, miasteczkach, wsiach, trudnych dzielnicach, gdzie znajduje się jedna biblioteka z małym księgozbiorem lub też nie ma żadnej. Z czasem warunki się poprawiły, a biorąc przykład z zagranicznych bibliobusów w Polsce doceniono zastosowanie takiej formy promowania biblioteki[320]. Przykładem może być umieszczenie Bibliobusów w planie rozwoju Miejskiej Biblioteki Publicznej we Wrocławiu[321].
749. Biblioteka Diecezjalna im. ks. Stanisława Kujota w Toruniu Biblioteka Diecezjalna położona jest na terenie Wyższego Seminarium Duchownego w dzielnicy Bielany w bliskim sąsiedztwie miasteczka akademickiego.
750. Biblioteka Narodowa Meksyku Materiały biblioteczne do sierpnia 1993 r. znajdowały się w dawnym kościele św. Augustyna, a następnie zostały przeniesione do nowej siedziby w miasteczku uniwersyteckim, która obecnie mieści kolekcje dla Funduszu Rezerwy Biblioteki Narodowej Meksyku. Na rzadkie zbiory składają się książki, archiwa i rękopisy głównie zorganizowane są w czterech głównych działach:
751. Biblioteka Narodowego Uniwersytetu Meksykańskiego W realizacji koncepcji miasteczka uniwersyteckiego udział brało ponad 60 architektów, inżynierów i artystów[322]. Całość prac koordynowali Mario Pani i Enrique del Moral[323]. Projekt opracowano w latach 1946–1951, a zrealizowano w latach 1949–1952[322][324]. Architektura zespołu łączy w sobie formy nowoczesne i przedkortezjańskie. Oprócz biblioteki, na szczególną uwagę zasługują: gmach rektoratu, stadion uniwersytecki, gmachy akademii medycznej i szkoły technicznej – miasteczko zostało wpisane w 2007 na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO[325].
752. Biblioteka Uniwersytecka w Toruniu Biblioteka UMK wraz z Biblioteką Medyczną Collegium Medicum (w Bydgoszczy) oraz bibliotekami wydziałowymi i instytutowymi tworzy sieć biblioteczno-informacyjną UMK; powstała w 1945 r., otwarta 10 maja 1947 r. W latach 1945-1947 siedzibą Biblioteki był gmach Towarzystwa Naukowego w Toruniu, w 1947 r. otrzymała samodzielny budynek przy ul. Chopina, a w 1973 r. została przeniesiona do nowego budynku w miasteczku akademickim na Bielanach. Od 1947 r. otrzymuje egzemplarz obowiązkowy. W 2002 r. uhonorowana medalem Bibliotheca Magna Perennisque przyznawanym przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. W 2005 r. powołano do życia Muzeum Uniwersyteckie w Toruniu, które działa w strukturze Biblioteki.
753. Biblioteka im. Leonarda da Vinci w Vinci Biblioteka im. Leonarda da Vinci oficjalnie została otworzona w 1928 roku, lecz jej historia sięga roku 1883, kiedy to burmistrzem Vinci został Roberto Martelli. Od tego okresu rozpoczęła się ponad czterdziestoletnia działalność kulturalna, skoncentrowana na gromadzeniu zbiorów i wszelkich informacji na temat Leonarda da Vinci oraz utworzenia wokół małego toksańskiego miasteczka Vinci, centrum badawczego dotyczącego życia i twórczość renesansowego mistrza. Kilka wydarzeń kulturalnych sprzyjało temu pomysłowi. W 1872 roku Gustavo Uzielli wydał Richerche intorno a Leonardo (Badania nad Leonardem) a Ministerstwo Edukacji wydało opracowanie Saggio delle opere di Leonardo da Vinci (Esej o pracach Leonardo da Vinci). W tym samym roku odsłonięto pomnik i otworzono szkołę Leonarda w Piazza della Scala w Mediolanie. Wcześniej, w 1869 roku zawiązał się komitet, który miał na celu odsłonięcia innego pomnika mistrza w Santa Croce we Florencji.
754. Bic Runga Jest trzecią córką maoryskiego żołnierza Josepha Runga i chińskiej piosenkarki kabaretowej, Sophie, którzy poznali się i zakochali w Malezji podczas wojny wietnamskiej. Dorastała na przedmieściach Christchurch, w miasteczku Hornby. W jej domu rozbrzmiewała muzyka The Carpenters, Shirley Bassey, Dusty Springfield, The Mamas & The Papas oraz The Beatles. W wieku czterech lat Bic usłyszała „Diamonds are Forever” w wykonaniu swojej mamy. Według niej to było przerażające doświadczenie. Jej słowa to: „Nie wiedziałam, że muzyka może tak na ciebie wpłynąć.” Mimo że oficjalnie nie szkoliła się w kierunku muzycznym, Bic zaczęła grać na perkusji w wieku 11 lat, a następnie poznała podstawy gry na gitarze i instrumentach klawiszowych.
755. Biccaron Przez moszaw przebiegają dwie drogi nr 3811 i nr 3922. Jadąc drogą nr 3811 na północ dojeżdża się do moszawu Newe Miwtach i wioski młodzieżowej Kannot, a następnie do drogi ekspresowej nr 41 (Aszdod-Gedera). Natomiast jadąc drogą nr 3922 na południe dojeżdża się do bazy lotniczej Chacor, lub jadąc na wschód dojeżdża się do miasteczka Bene Ajisz. Osobna lokalna droga prowadzi na zachód do miasteczka Gan Jawne.
756. Biddu Biddu znajduje się w palestyńskiej "enklawie Biddu" otoczonej murem bezpieczeństwa, który oddziela terytorium Autonomii Palestyńskiej od Izraela. W jej otoczeniu w "enklawie Biddu" są wioski Bajt Surik, Al-Kubajba i Bejt Ijza. Enklawa jest połączona z miastem Ramallah drogą z podziemnymi tunelami, która jest otoczona murem z obu stron. Po stronie izraelskiej jest miasteczko Har Adar, oraz osiedla żydowskie Giv'on HaHadasza i Har Szmuel.
757. Biecz Był miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[326]. Miasto królewskie starostwa bieckiego w powiecie bieckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku[327]. Do połowy XVI wieku było jednym z największych w Polsce[328]. Przeżyło rozkwit w XIV i XV wieku dzięki posiadaniu statusu miasta królewskiego, zaś od XVII w. zaczęło podupadać. Współcześnie jest niewielkim, turystycznym miasteczkiem o malowniczym położeniu[329] oraz z licznymi zabytkami[330]. Oprócz tego w Bieczu działają zakłady przemysłu metalowego i drzewnego. Biecz posiada stację kolejową. Honorowym Patronem Miasta i Gminy Biecz jest od 2007 roku św. Jadwiga Andegaweńska.
758. Biehomla W XVI w. wymieniana jako wieś, od 1861 miasteczko, w 1886 jako wieś, w 1924 siedziba rejonu, w 1938 otrzymała status osiedla typu miejskiego.
759. Bielce * http://zdzislawsztorm.salon24.pl/163179,miasteczko-belz Historia piosenki o mieście Beltz
760. Bielica (Białoruś) Bielica, biał. Беліца - wieś (dawniej miasteczko) na Białorusi w rejonie lidzkim obwodu grodzieńskiego. Miejscowość położona jest na południe od Lidy na brzegu Niemna.
761. Bieliny (województwo podkarpackie) Długosz podaje, że pierwszym właścicielem Bielin był dziedzic Jan Jugoszowski, pieczętujący się herbem Habdank. Był on również w posiadaniu Bielińca, Glinianki i wielu innych pobliskich miejscowości. Brat Jana Kielcius był bielińskim proboszczem. Posiadanie wsi przez Jugoszowskich przypadło na przełom XV i XVI wieku – w tym czasie odbył się podział dóbr ziemskich między braci Jana dziedzica i Kielciusa. Miało to miejsce po święcie św. Pryski w 1481 r. Na początku XVII w. wieś przejął podczaszy ziemi przemyskiej, dziedzic Bielin i Ulanowa, Stanisław Uliński. Siedzibą Ulińskich stało się pobliskie miasteczko – Ulanów. Brak wiadomości w jaki sposób doszło do zmiany właściciela. Przypuszcza się jednak, iż aktu tego dokonano na zasadzie kupna – sprzedaży. Stanisław Uliński oraz jego syn Jan Hilary Uliński, chorąży halicki, okazali się dobrymi gospodarzami Bielin. Ich staraniem powstał kościół w Ulanowie, który stał się filią kościoła bielińskiego.
762. Bielsk (gmina) Pierwsze pisane wzmianki o Bielsku pochodzą z XI wieku. Przywilej miejski otrzymuje w 1373 r. (Siemowit III) – potwierdzenie nadania w roku 1424. Do XVI wieku nazywana "Bielsko". W 1869 r. miasteczko traci prawa miejskie na mocy dekretu carskiego (restrykcje po powstaniu styczniowym).
763. Bielskie Błonia Bielskie Błonia – tereny rekreacyjne usytuowane w południowej części Bielska-Białej, w dzielnicy Mikuszowice Śląskie, w sąsiedztwie Cygańskiego Lasu, u stóp Koziej Góry. Miejsce wielu koncertów, festynów oraz imprez plenerowych. Znajduje się tu także skatepark, miasteczko ruchu drogowego, park linowy Granda. W bezpośrednim sąsiedztwie położone są: dom wczasowy "Błonie" oraz kemping "Ondraszek".
764. Bielsko-bialska wyspa językowa
Napis Witamy w Wilamowicach po wilamowsku na tablicy wjazdowej do miasteczka
Na osobne wyróżnienie zasługują gwary Hałcnowa i Wilamowic, które doczekały się wykształcenia swoich mikrojęzyków literackich.
765. Bieniakonie Bieniakonie (biał. Беняконі, Bieniakoni) – wieś (dawniej miasteczko) na Białorusi w rejonie woronowskim obwodu grodzieńskiego, przy granicy z Litwą przy linii kolejowej Wilno-Lida.
766. Bienica Pierwsze znane wzmianki o wsi pochodzą z 1505 roku. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego[331] było tu wtedy kilka folwarków, należały do Tatarów, obok których siedzieli: Wołłowicze (1509), Okuszkowie (1520), Komarowie, Ostrouchowie i wielu innych. Na początku XVI wieku Andrzej Ostrouch (żonaty z Halszką Komarówną) założył swą rezydencję w miejscu, gdzie później wyrosło miasteczko Bienica. W ciągu XVI wieku Bienica wielokrotnie zmieniała właścicieli: w 1554 roku miejscowość należała jeszcze do rodziny Ostrouchów, ale już w 1576 roku należała do Wołłowiczów, w 1582 roku Stefan Lwowicz Roski sprzedał te dobra Michałowi i Rajnie z Poniatowskich Mackiewiczom Komarom (wtedy również wzniesiono pierwszą cerkiew we wsi). W 1634 roku majątek ten należał do Jarona (Hieronima) Kociełła. Kolejnym właścicielem Bienicy był jego syn Samuel Hieronim Kociełł (~1610–1685), po którym dziedziczył syn Samuela Michał Kazimierz Kociełł (1644–1722). Michał wybudował w Bienicy rezydencję oraz wzniósł tu w latach 1701–1704 murowany kościół pw. św. Trójcy, do którego sprowadził bernardynów (później gospodarowali tu karmelici[238]). Zapisał on Bienicę w testamencie wnuczce swej siostry Konstancji, Barbarze Chomińskiej (~1690–1775) i jej mężowi Kazimierzowi Kociełłowi. Kazimierz z kolei zapisał majątek swemu synowi Tadeuszowi (1736–1799), który w Bienicy zbudował w latach 1779–1781 obszerny dwór modrzewiowy według projektu Carlo Spampaniego. Tadeusz jeszcze za życia wydzielił z majątku i przekazał Bienicę młodszemu ze swych synów, Michałowi Kazimierzowi (1767–1813), po którego wczesnej śmierci majątek odziedziczyła jego siostra Barbara (~1770–1826), wtedy żona Andrzeja Abramowicza. Dwie córki Andrzeja: Marcjanna i Marianna wyszły za mąż (Marianna po śmieci Marcjanny) za Kazimierza Szwykowskiego, wnosząc mu kolejne części okrojonego już majątku w posagach. Bienica pozostawała własnością rodziny Szwykowskich herbu Ogończyk do 1939 roku, do 1933 roku właścicielem Bienicy był Jan Szwykowski (1868–1933), prawnuk Marcjanny i Kazimierza[331][238][239].
767. Bierazinskaje Bierazinskaje (biał. Беразінскае, ros. Березинское) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie mińskim, w rejonie mołodeczańskim, w sielsowiecie Horodziłowo.
768. Biernatki Dominium Biernatki Dominium - wąskotorowy kolejowy przystanek osobowy we wsi Góry Zborowskie, w gminie Żelazków, w powiecie kaliskim, w województwie wielkopolskim, w Polsce. Został zbudowany w latach 1914-1917 razem z linią do Turku. Od czerwca 2002 roku jest używany w ruchu towarowym[332]. Należy do Kaliskiej Kolei Dojazdowej. Obecnym jej operatorem jest Stowarzyszenie Kolejowych Przewozów Lokalnych[333]
769. Biernatki Wąskotorowe Biernatki Wąskotorowe - wąskotorowy kolejowy przystanek osobowy we wsi Florentyna, w gminie Żelazków, w powiecie kaliskim, w województwie wielkopolskim, w Polsce. Został zbudowany w latach 1914-1917 razem z linią do Turku. Od czerwca 2002 roku jest używana w ruchu towarowym[334]. Należy do Kaliskiej Kolei Dojazdowej. Obecnym jej operatorem jest Stowarzyszenie Kolejowych Przewozów Lokalnych[335]
770. Biervliet Biervliet – miasteczko w holenderskiej prowincji Zelandia, w gminie Terneuzen. Leży 16 km na południe od Vlissingen.
771. Biesiada widm Główny bohater w czasie polowania przyjeżdża do niewielkiego miasteczka, gdzie jest świadkiem w sprawie morderstwa. Wraz z innymi świadkami oczekuje na wynik postępowania śledczego w domu mera. Starając się umilić sobie czas oczekiwania każdy z zebranych opowiada niezwykłą historię ze swojego życia. Opowieści mówią o duchach, wampirach i innych niewiarygodnych zjawiskach.
772. Biesy Biesy są alegorią potencjalnych katastroficznych skutków politycznego i moralnego nihilizmu, czyli nastrojów, które stawały się coraz bardziej popularne w Rosji w drugiej połowie XIX wieku. Akcja powieści rozgrywa się około roku 1870, w prowincjonalnym miasteczku, które staje się centralnym punktem próby rozpoczęcia rewolucji, zaaranżowanej przez Piotra Wierchowieńskiego – głównego spiskowca.
773. Bieławieżski Bieławieżski (Biełowieżskij[336][337], biał. Белавежскi, tarasz. Белавескі, ros. Беловежский, dosłownie: 'Białowieski') – wieś (agromiasteczko) na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie kamienieckim, centrum administracyjne miejscowego sielsowietu.
774. Big Book Festival Po raz pierwszy w ramach wydarzenia powstało miasteczko festiwalowe, na którego terenie odbywały się wszystkie spotkania, warsztaty, a także wydarzenie specjalne – spektakl multimedialny „Wieczorem. W poszukiwaniu Jerzego Pilcha”[338]. Teren dawnej fabryki serów SerWar przy ul. Hożej 51, w samym centrum Warszawy, przemienił się w weekendową wytwórnię myśli i rozmów, w której w ciągu trzech dni zgromadziło się kilka tysięcy czytelników[339].
775. Big Sur Od lat 60. XIX w. do początku XX w. w regionie Big Sur wycięto znaczną część tutejszych sekwoi. Wraz z rozwojem branż opartych na zbiorze kory, górnictwie, obróbce złota i wapienia przybyło więcej miejsc pracy. W latach 80. XIX w., podczas trwania gorączki złota, do Big Sur przybyło wielu poszukiwaczy złota, co spowodowało rozrośnięcie się tutejszego miasteczka górniczego Manchester. Jego populacja zwiększyła się wtedy do 200 mieszkańców (znajdowały się tu cztery sklepy, pięć saloonów, restauracja, hotel i sala taneczna), jednak zostało opuszczone na początku XX. wieku, a następnie spalone w 1909 roku[340]. Na początku XX w. przez Big Sur nie przebiegał żaden ważny szlak, który mógłby wspomóc tutejszy przemysł, dlatego lokalni przedsiębiorcy wybudowali tu kilka przystani dla łodzi, usytuowanych przy kilku małych zatokach wzdłuż wybrzeża[341]. Do dnia dzisiejszego nie zachowała się żadna z przystani, jednak przetrwało kilka śladów po działalności przemysłowej, które są dostępne dla wszystkich przyjeżdżających tu turystów. W pierwszej połowie XX w. wyprowadziło się stąd wiele osób z powodu trudnych warunków do życia; pozostali tu tylko najbardziej samowystarczalni i wytrzymali osadnicy.
776. Bill Clinton Urodził się w miasteczku Hope w stanie Arkansas. Pochodził z biednej rodziny. Jego ojciec, William Jefferson Blythe II, zginął w wypadku samochodowym na trzy miesiące przed narodzinami syna. Matka, Virginia Dell Cassidy, wyszła za Rogera Clintona w 1950. Po ukończeniu 15. roku życia Bill oficjalnie przejął nazwisko od ojczyma. Bill wspomina go jako hazardzistę i alkoholika, który często bił żonę.
777. Bill Owen W 1972 został zaproszony do obsady nowego serialu Babie lato, opowiadającego o perypetiach trójki emerytów z Yorkshire. Owen został tam obsadzony jako Compo Simmonite – człowiek bardzo niechlujny, leniwy, obleśny, wręcz odrażający, a jednak dzięki swojej niemal dziecięcej radości życia i otwartości na przygody, mogący liczyć na sympatię widzów. Według wspomnień współpracowników, Compo był niemal zupełnym przeciwieństwem samego Owena, który był bardzo kulturalnym, nienagannie ubranym, nieco starszym już wówczas panem o starannej angielszczyźnie. Relacje Owena z innymi aktorami nie zawsze były przyjazne ze względu na jego radykalnie lewicowe poglądy, kontrastujące z bardziej zachowawczym światopoglądem kolegów. Głośna stała się zwłaszcza jego niezwykle ostra dysputa z Michaelem Batesem, gorącym zwolennikiem Partii Konserwatywnej[342], po której aż do odejścia Batesa z serialu obaj panowie zawsze mieszkali podczas zdjęć w innych hotelach. Z drugiej strony, choć relacje ekipy serialu z mieszkańcami miasteczka Holmfirth, gdzie kręcono serial, były momentami trudne, Owen znany był ze szczególnie ciepłych stosunków łączących go z miejscowymi.
778. Billy Butlin Po służbie w kanadyjskim wojsku podczas pierwszej wojny światowej powrócił do Wielkiej Brytanii. W 1936 otworzył swój pierwszy ośrodek wakacyjny w Skegness, wprowadzając wiele elementów, które podpatrzył w Kanadzie: kąpielisko, wesołe miasteczko i inne formy taniej rozrywki. Wybór miejsca podyktowany był niską ceną gruntu, który nie nadawał się do uprawy[343]. Butlin postawił na niezamożnych klientów: tydzień pobytu w ośrodku wczasowym, z zakwaterowaniem i wyżywieniem kosztował równowartość tygodniowych zarobków[343].
779. Billy Elliot Jednak pani Wilkinson wiedziona swoim przeczuciem o nieprzeciętnych uzdolnieniach chłopca nie daje za wygraną – przekonuje Billy’ego, aby zgodził się na bezpłatne, prywatne lekcje. Chce również, aby chłopiec wziął udział w przesłuchaniach wstępnych do Szkoły Baletowej. Jednak ciąg nieszczęśliwych wypadków sprawia, że w dniu przesłuchania chłopiec nie może opuścić miasteczka, czego powodem jest starcie Tony’ego z policją. Biorąc sprawy w swoje ręce Wilkinson składa wizytę w domu Billy’ego, starając się uświadomić jego najbliższym jak wielką szansą jest dla chłopca balet. Niestety, wizyta o mały włos nie kończy się tragicznie, a Billy czuje się nieszczęśliwy i upokorzony.
780. Bina (Izrael) Z miejscowości wyjeżdża się na południe drogą nr 8534 na drogę ekspresową nr 85, którą jadąc na wschód dojeżdża się do miasta Karmiel i dalej do miasteczka Nachf, lub jadąc na zachód dojeżdża się do miejscowości Madżd al-Krum.
781. Binalong Binalong – małe miasteczko w południowej Australii (Southern Tablelands, Nowa Południowa Walia) położone w odległości 37 km w kierunku północno-zachodnim od miasteczka Yass na terenie Yass Valley Shire (Doliny Yass). W roku 2006 Binalong miało ok. 269 mieszkańców.[344]
782. Bingham (Anglia) Bingham - miasteczko w Wielkiej Brytanii, w Anglii, w regionie East Midlands, w hrabstwie Nottinghamshire, w dystrykcie Rushcliffe. W 2001 miejscowość liczyła 8685 mieszkańców[345].
783. Binio Bill i 100 karabinów W drodze do Wind City Binio Bill spotyka Sama Portera, który podaje się za przedstawiciela rządowego, przewożącego dla Indian odzież i żywność. W miasteczku Binio Bill dowiaduje się iż spotykany po drodze jeździec jest przestępcą handlującym bronią i alkoholem, a wóz ma załadowany karabinami. Binio rusza za nim w pościg, aby nie dopuścić do sprzedaży karabinów Indianom. Dogoniwszy go zamienia niezauważony karabiny na kamienie, ukrywając te pierwsze. Następnego dnia spotyka Sama Parkera w miasteczku rozpowiadającego, iż to Indianie ukradli mu cały zapas broni, Binio Bill dementuje te kłamstwa i go aresztuje. Następnie Binio sam udaje się po schowane karabiny i z załadowany wraca do miasteczka. Lecz ono w międzyczasie opustoszało, mieszkańców ogarnęła "gorączka złota". Tu spotyka go Sam Parker i udanym strzałem z kolta, trafiając w wiszącą reklamę ogłusza Binio Billa. Kradnie powóz z karabinami i ponownie wyrusza na spotkanie Indian. Po drodze wóz tratuje mu stado bizonów, a Binio Bill ponownie go dogania i aresztuje.
784. Binio Bill i ciocia Patty Do Rio Klawo przyjeżdża ciocia Binio Billa Patty Bunn. W międzyczasie do miasteczka przychodzą nowe listy gończe i na jednym z nich widnieje ciocia Patty, ścigana za wyłudzanie pieniędzy. Binio Bill jest zmuszony aresztować ciotkę. Przybity proponuje swemu zastępcy Danowi nakopanie robaków na ryby. Dan kopiąc natrafia na ropę, biegnie z nowiną do Binia. Ten za uzyskaną fortunę planuje wykupić ciotkę za kaucją z aresztu.
785. Binio Bill kontra trojaczki Benneta Szeryf Binio Bill po dwóch miesiącach nieobecności wraca do Rio Klawo, miasteczko żyje "gorączką złota". Gdy Pat Carey trafia na żyłę złota, deponuje cały skarb w banku. Wykorzystując sytuację do wzbogacenia się szef banku postanawia ulotnić się ze złotem. Kiedy bankier ucieka ze złotem zostaje napadnięty przez czterech rabusiów, którzy mu je kradną. Nagle na horyzoncie pojawia się Binio Bill, rabusie uciekają w swoją stronę, bankier w swoją. Szeryf po krótkim pościgu łapie bankiera i osadza go w areszcie. Papa i trojaczki, którzy okradli bankiera, planują za trzy dni zgłosić w miasteczku, że znaleźli to złoto na swojej złotonośnej działce i tak też czynią. Gdy bankier siedzący w areszcie rozpoznaje u szeryfa jego torbę, w której było transportowane ukradzione złoto, a którą znalazł pastor przekonany iż wypadła on trojaczkom Benneta Binio Bill łączy fakty. Natychmiast rusza w pogoń za uciekającymi ze złotem bandytami. Po licznych perypetiach i jednym nieudanym aresztowaniu w końcu papo i trojaczki zostają aresztowaniu przez szeryfa Binio Billa.
786. Binio Bill na szlaku bezprawia Szeryf Rio Klawo Binio Bill wyrusza do dakoty gdzie grasuje dziewczyna Jane Klamota, którą ma schwytać. Po drodze spotyka Indian, którzy go pojmują. Poddany próbie z wężem wychodzi z niej zwycięsko i rusza w dalszą podróż. Po wielu tygodniach podróży dociera do Dakoty i zatrzymuje się barze u Starego Bobra. Bar przypadkowo odwiedza Jane Klamota, poznaje Binio Billa jako wirtuoza rewolwerów i proponuje mu u siebie pracę. Binio przyjmuje propozycję i razem z bandą napada na bank w Old Rive. Podczas napadu w kolejnym miasteczku zastawia wraz z drugim szeryfem zasadzkę, w która wpada Jane Klamota. Trafia ona do aresztu lecz reszta bandy ucieka.
787. Binio Bill Binio Bill to pseudonim człowieka, który przybył na Dziki Zachód z Polski, właściwie nazywa się on Zbigniew Bielecki. Jego nazwisko nastręczało mieszkańcom preriowych miasteczek wielu trudności więc nazywano go po prostu Binio Bill[346]. Doskonale jeździ konno, rzuca lassem i jest wyjątkowo szybkim rewolwerowcem. W pierwszym albumie o jego przygodach (Rio Klawo) zostaje on szeryfem małego miasteczka.
788. Binjamina-Giwat Ada Miasteczko jest mocno rozczłonkowane i położone na dużej powierzchni. Obie jego części – Binjamina i Giwat Ada – są połączone drogą nr 653. Jadąc tą drogą na zachód dojeżdża się do drogi ekspresowej nr 4 i miasta Or Akiwa, lub na wschód do kibucu Regawim. Na wschód od miasteczka przebiega autostrada nr 6, brak jednak możliwości bezpośredniego wjazdu na nią. Przez dzielnicę Binjamina przechodzi droga nr 652, którą jadąc na północ dojeżdża się do miasteczka Zichron Ja’akow, lub na południe do Pardes Channa-Karkur. Z Giwat Ada w kierunku północnym wychodzi droga nr 654, którą dojeżdża się do moszawu Awi’el. Lokalną drogą nr 6522 można dojechać do położonego na południu kibucu Kefar Glikson.
789. Bircza == Organizacja miasteczka ==
790. Birgi W 1994 roku miasto zostało uznane za miejsce Światowego Dziedzictwa Kulturowego przez turecką fundację ÇEKÜL (tur. Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı czyli Fundacja Ochrony i Promocji Dziedzictwa Naturalnego i Kulturowego). Od tego momentu miasteczko przeszło gruntowny proces restauracji i renowacji najbardziej znaczących budynków. Wszelkie oznakowania, nazwy ulic i kierunkowskazy wykonane są z drewna i komponują się z zabytkową zabudową.
791. Birtley (Tyne and Wear) Birtleymiasteczko w Anglii, w hrabstwie ceremonialnym Tyne and Wear, w dystrykcie (unitary authority) Gateshead. Leży 9 km na południe od centrum Newcastle i 389 km na północ od Londynu[347]. W 2001 miejscowość liczyła 11 377 mieszkańców.
792. Bischofswerda Biskupice powstały w końcu XI wieku i swój początek zawdzięczają biskupowi Benonowi z Miśni i prowadzonej przez niego akcji misyjnej. Stąd też wywodzi się i sama nazwa miejscowości. Miastem Biskupice były już w 1227 r. W Biskupicach zachowały się fragmenty średniowiecznych murów obronnych z basztami. W latach 1429, 1469, 1528 miasto ucierpiało z powodu pożarów. W 1559 Biskupice przeszły z rąk diecezji miśnieńskiej pod panowanie Elektoratu Saksonii. W latach 1697-1706 i 1709-1763 miasto leżało w granicach unijnego państwa polsko-saskiego. Tędy przebiegała jedna z tras przejazdów króla Augusta II Mocnego z Drezna do Warszawy[348]. Pamiątką z tego okresu jest słup dystansowy poczty polsko-saskiej z herbami Polski i Saksonii oraz monogramem króla z 1724 roku. Od 1806 część Królestwa Saksonii, połączonego w latach 1807-1815 unią z Księstwem Warszawskim. W 1813 r. wielki pożar, wywołany podczas bitwy wojsk rosyjsko-pruskich z Napoleonem, strawił niemal całe miasteczko wraz z jego cennymi archiwami. Obecna zabudowa pochodzi z XIX i XX wieku. W 1871 miasto znalazło się w granicach Niemiec. W kwietniu 1945 r. miasto zostało opanowane przez 2 Armię Wojska Polskiego. W latach 1949-1990 część NRD. Od 1990 w granicach odtworzonego Wolnego Kraju Saksonia Republiki Federalnej Niemiec.
793. Bishop's Castle "The House on Crutches Museum" (informacje o ludziach którzy mieszkali w miasteczku od czasów Normanów) znajduje się w muzeum miasta, którego budynek wybudowano na początku XVII wieku.
794. Biskupice Radłowskie Plan zabudowy Biskupic Radłowskich przypomina miasteczko z głównym placem – rynkiem oraz siecią krzyżujących się ulic. Obecnie w rynku znajdują się: filia Gminnej Biblioteki Publicznej, przychodnia zdrowia, remiza Ochotniczej Straży Pożarnej, zabytkowa figura Św. Jana, oraz kościół pod wezwaniem NMP Częstochowskiej. Obok kościoła znajduje się zabytkowa kapliczka z 1876 roku. Opodal wsi, na przeciwległym brzegu Dunajca, działa odkrywkowa kopalnia kruszywa.
795. Bissen (Luksemburg) Bissen − gmina i miasteczko w centralnym Luksemburgu, w dystrykcie Luksemburg, w kantonie Mersch.
796. Bitwa na Krwawym Polu Od samego początku sytuacja była beznadziejna. Oddziały antiocheńskie nie miały najmniejszej szansy na przebicie się przez zastępy turkmeńskich jeźdźców i konnych łuczników, którzy górowali nad nimi liczebnością. Zwykła piechota, złożona z Syryjczyków i Ormian, wpadła w panikę. Nie mając jednak gdzie uciekać, stłoczyła się między szeregami konnicy, utrudniając rycerzom swobodę ruchów. Niespodziewanie wiatr zmienił kierunek na północny i począł smagać twarze łacinników tumanami pyłu. Korzystając z siły oraz impetu szarży, setce rycerzy udało się przedrzeć przez oddziały wroga i dołączyć do Roberta z Vieux-Ponts, który zbyt późno powrócił z Al-Asaribu, aby wziąć udział w batalii. Wspólnie uciekli do Antiochii. Później wymknął się z pola bitwy jeszcze Renald Mazoir z kilkoma rycerzami, którzy dotarli do pobliskiego miasteczka położonego na równinie. Spośród wojsk antiocheńskich nikt więc nie uszedł z życiem. Roger zginął w otoczeniu swoich rycerzy, którzy w końcowym etapie bitwy skupili się wokół niego. Walki ustały dopiero w południe. Miejsce bitwy łacinnicy nazwali Ager Sanguinis, czyli Krwawym Polem[349].
797. Bitwa na Vučji Do Latem 1876 armia czarnogórska, wspierająca hercegowińskie powstanie przeciwko Austriakom, została zagrożona odcięciem przez wojska tureckie Osmana Paszy. Aby nie dopuścić do okrążenia swoich sił, książę Mikołaj I zdecydował się zaatakować Turków rozlokowanych w pobliżu miejscowości Bileća, na północ od miasteczka Drvar.
798. Bitwa na górze Cer 17 sierpnia Serbowie usiłowali odzyskać Šabac, jednak bez powodzenia. 1 Dywizja Kombinowana zaatakowała wioski Trojan i Parlog, po czym skierowała się na miasteczko Kosanin Grad. Austriakom udało się odepchnąć 3 Armię serbską, zmuszając ją do skierowania jednej z dywizji do zabezpieczenia podejść do Valjeva, któremu zagrażała austriacka 42. Dywizja Górska.
799. Bitwa na polach Pelennoru
Równina w okolicach nowozelandzkiego miasteczka Twizel, miejsce kręcenia części scen bitwy
800. Bitwa nad Antietam Lee rozstawił 15 września swe siły pod miasteczkiem Sharpsburg nad brzegiem rzeki Antietam. Pozycja była obronna, ale nie taka, której nie można byłoby zdobyć. Ukształtowanie terenu dawało piechocie świetne (drewniane i kamienne ogrodzenia, wapienne skałki i zagłębienia) stanowiska strzeleckie, ale rzeka przed frontem oddziałów nie stanowiła poważnej przeszkody. Antietam na tym odcinku jest zaledwie 15-30 m szeroka i na tyle płytka, że łatwa do sforsowania zarówno przez kawalerię, jak i piechotę. Na dodatek oba brzegi łączą trzy kamienne mosty – odległe o około 1600 metrów od siebie. Pozycja była nadto niebezpieczna dla obrońców, bowiem na tyłach zajmowanych wówczas przez konfederatów płynie rzeka Potomak, a jedyny bród – dla ewentualnego wycofywania się – leży w miejscowości Shepherdstown (inny bród, w Williamsport w stanie Maryland, użyty przez Jacksona w marszu na Harpers Ferry, znajduje się w odległości 16 km na północ od Sharpsburga).
801. Bitwa nad Chickamaugą By odeprzeć unionistów Bragg otrzymał dodatkowo dwie dywizje Josepha Johnstona. Prezydent Jefferson Davis, który zdawał sobie sprawę z niskiego morale Armii Tennessee, zamierzał mianować głównodowodzącym Roberta E. Lee, ten jednak zajęty był nad Rappahannock River, gdzie stała Armia Potomaku George'a Meade[350]. W związku z tym dowodzenie pozostało w rękach Bragga, któremu dosłano pomoc w postaci 2-dywizyjnego korpusu Jamesa Longstreeta ,który natychmiast wyruszył do Georgii. Dnia 9 września jego żołnierze ruszyli koleją w kierunku miejsca zbiórki. Ponieważ jednak siły Rosecransa obsadziły wcześniej wschodnią część Tennessee, południowcy zmuszeni zostali przejechać 1440 km przez południową i północną Karolinę. Wobec nacisku unionistów Bragg wycofał się z Chattanoogi do położonego około 36 km na wschód miasteczka Lafayette w Georgii. 9 września wojska Rosecransa bez oporu wkroczyły do Chattanoogi[351].
802. Bitwa nad Geborą Soult, nie mogąc − ze swymi uszczuplonymi siłami − zdobywać twierdzy tak silnej jak Badajoz, zmienił plany. Wysławszy swą lekką kawalerię pod dowództwem generała brygady André Briche'a z zadaniem wzięcia Méridy i zostawiwszy 4 szwadrony dragonów w Albuera celem obserwowania poczynań garnizonu Badajoz, pomaszerował na czele pozostałych sił na Olivenzę[352]. Wellington doradzał w swoim czasie generałowi Pedro Caro de La Romana, dowódcy Armii Estremadury, by albo zburzył fortyfikacje Olivenzy, albo wyremontował je gruntownie i obsadził znacznymi siłami; La Romana ze swojej strony polecił Mendizabalowi zostawić forteczkę własnemu losowi, ale ten zignorował rozkaz i obsadził miasteczko czterema batalionami piechoty[353][352]. Soult, który przybył na miejsce 11 stycznia, znalazł się wobec silnie obsadzonych, ale bardzo słabych fortyfikacji. Francuskie działa oblężnicze zaczęły wreszcie nadciągać 19 stycznia, a 22 stycznia byle jak załatany stary wyłom w murach fortecznych został ponownie otwarty. Garnizon kapitulował następnego dnia; do niewoli dostało się ponad 4 tysiące żołnierzy Armii Estremadury[354].
803. Bitwa nad Niemigą Izjasław I, książę kijowski, Światosław II, książę czernihowski oraz Wsiewołod, książę perejasławski pokonali w bitwie nad brzegami rzeki Niemiga i na samej zamarzniętej rzece, nieopodal miasteczka handlowego Mińsk, wojska Wsiesława. Relacje zawarte w eposie Słowo o wyprawie Igora różnią się od ustaleń archeologów. Według niektórych ustaleń najpierw spalono miasto, a potem koalicjanci uderzyli na fortecę zlokalizowaną niedaleko ujścia Niemigi do Świsłoczy.
804. Bitwa nad Seretem W styczniu 1538 roku Raresz przeprowadził wyprawę odwetową i na czele 20-tysięcznej armii wtargnął na Podole, zniszczył Czerwone, Jagielnicę oraz wiele wsi w tym regionie, próbował zdobyć zamek w Czarnokozińcach po czym zawrócił, minął Kamieniec Podolski, dotarł do Zinkowa nad Uszycą, miasto zdobył i spalił. Mołdawianie spalili też Satanów nad Zbruczem. W tym czasie wojska obrony potocznej przebywały na zimowych leżach w miasteczkach królewskich na południu ziem ruskich. Po informacjach o najeździe mołdawskim, w okolicach Trembowli zebrano 17 chorągwi jazdy obrony potocznej (ok. 1800 koni). Wojska polskie nie były w pełni przygotowane do walk w okresie zimowym, m.in. konie polskie nie były podkute, a działania wojenne prowadzono przy dużym oblodzeniu. Słabe było też rozpoznanie. Wojskiem dowodzili strażnik polny koronny Mikołaj Sieniawski i Andrzej Tęczyński. Mimo olbrzymiej, bo ponad dziesięciokrotnej przewagi wroga[355], postanowiono stoczyć bitwę. Zdecydowano stawić czoła armii mołdawskiej podczas przeprawy przez Seret, w zakolu tej rzeki na południe od Trembowli, w okolicach wsi Dolina i Kobyłowłoki. Armia Raresza uszykowała się do bitwy na wzgórzu na lewym brzegu rzeki. Chorągwie polskie podzielone na dwie kolumny rozstawiły się blisko Seretu, nad jego urwistym brzegiem. Prawym skrzydłem dowodził Sieniawski, lewym zaś Tęczyński, którzy, mimo iż nie wszystkie chorągwie przybyły na miejsce, postanowili walczyć: bo im się już nazad nie godziło ustępować, a drugie roty za nimi przyciągały powoli[356]
805. Bitwa nad Stones River Murfreesboro to niewielkie miasteczko w dolinie Stones River, nazwane tak dla upamiętnienia bohatera wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, Hardy'ego Murfree. Podczas wojny secesyjnej jego mieszkańcy opowiadali się po stronie konfederatów, nic więc dziwnego, że Bragg i jego ludzie zostali ciepło powitani i goszczeni przez cały grudzień 1862 roku. Leżało w sercu bogatego rolniczo regionu, co zapewniało zaopatrzenie armii Bragga, a nadto panowało nad rzeką w miejscu, które mogło być użyte dla zablokowania marszu unionistów na Chattanoogę, choć Hardee odnotował później, że „pole bitwy nie dawało obrońcom jakiejś szczególnej przewagi”. Bragg nie miał jednak ochoty na zajęcie lepszej rzekomo pozycji nad rzeką Duck River na południu, ani nad Stewart's Creek dalej na północ, gdzie spodziewał się go Rosecrans. Decyzja Bragga była decyzją polityczną mającą potwierdzać, że nawet mały skrawek Tennessee nie znajduje się pod kontrolą Waszyngtonu. Teren nad Stones River był raczej płaski, a miejscami − szczególnie w pobliżu przecięcia się Nashville Turnpike z linią kolejową Nashville-Chattanooga − zarośnięty niewielkimi, ale bardzo gęstymi cedrowymi zagajnikami. Krótkie wykwity skałek wapiennych poprzecinanych pęknięciami i szczelinami, co upodobniało je do rzędów zębów, utrudniały ruch wozów i dział.
806. Bitwa nad rzeką Ticinus Po wybudowaniu mostu na rzece Ticino Scypion wkroczył na równinę (obecnie zajętą przez tereny uprawne) i rozbił obóz w odległości 5 mil od Victumulae, w kraju plemienia Insubrów. Na terenie miasteczka Gambolo, na drodze z Vigevano do Pawii, odkryto ślady fosy, która prawdopodobnie ogradzała obóz Rzymian. Scypion jako konsul przejął komendę nad wojskami pretorów Manliusza i Atiliusza. W ten sposób jego siły urosły do 3 legionów, w sumie 20 tysięcy piechoty (w tym około 8 tysięcy oddziałów posiłkowych, tzw. socii) i 4 tysięcy jazdy (z czego połowę stanowili Galowie). W tym samym czasie Hannibal rozbił obóz nieco bardziej w górę rzeki Pad. Ani Hannibal, ani Scypion nie wiedzieli o ruchach i liczebności strony przeciwnej, więc każdy z nich wysłał następnego dnia oddział zwiadowczy: Hannibal 6 tysięcy jazdy (prawdopodobnie całość jeźdźców, jakimi dysponował po przejściu przez Alpy), Scypion całą swoją kawalerię (4 tysięcy), oraz niewielki oddział lekkozbrojnych z oszczepami (velites). Właśnie przydzielenie do oddziału zwiadowczego tych ostatnich zadecydowało o przegranej Rzymian, ponieważ piesi spowalniali ruchy całego oddziału.
807. Bitwa nad Żółtymi Wodami Wobec ogromnego wyczerpania psychicznego i fizycznego nieustannie atakowanych wojsk polskich, Stefan Potocki, pod presją własnych żołnierzy, zdecydował się 14 maja na negocjacje, w czasie których Tuhaj-bej zgodził się na odwrót Polaków i wydanie Chmielnickiego za cenę pozostawionych armat. Wkrótce i do Kozaków wysłano posłów (m.in. Czarnieckiego, zakładnikiem-kozakiem był Krzywonos). Chmielnicki postawił twarde warunki: wydanie armat, sztandarów i (szczególnie znienawidzonego przez Kozaków) komisarza Szembeka. Koroniarze zgodzili się na wszystko, oprócz przekazania Szembeka. Ostatecznie zawarto ugodę. W zamian za samą artylerię Polacy mieli spokojnie odjechać. Jednak, po wydaniu armat, Chmielnicki zerwał umowę, posłów uwięził, a Krzywonos uciekł. Następnego dnia miała miejsce próba wyrwania się z okrążenia polskich, nielicznych już wojsk, którzy wraz z taborem, zaczęli kierować się w kierunku niewielkiego, ufortyfikowanego miasteczka Kryłowa. Została jednak powstrzymana kosztem utraty kilkuset ludzi uwięzionych przez Tatarów. Nastąpił jeszcze jeden szturm, podczas którego obrońcy, z uwagi na straty osobowe, bronili się w kilku odosobnionych szańcach. Po jego odparciu, mimo dysproporcji sił, ostatecznie Polakom (400 żołnierzy i 40 wozów) udało się wyrwać z okrążenia (około 1.00 nad ranem 16 maja). Na uciekające wojska napadły czambuły Tatarów. Wyczerpani żołnierze zdołali jeszcze odeprzeć ich pierwszy szturm, a w kilka godzin później następny, lecz już kolejny tatarsko-kozacki atak przerwał tabor i doprowadził do pogromu resztek wojsk koronnych. Do niewoli dostało się 300 towarzyszy i żołnierzy. Stefan Potocki odniósł poważne rany, z powodu których zmarł (wdała się gangrena) trzy dni później w kozackiej niewoli. Stefan Czarniecki, który występował w trakcie negocjacji w charakterze pełnomocnika Potockiego, został po zakończeniu układów zatrzymany w obozie kozackim i trafił do niewoli tatarskiej. Uwolnił się z niej już kilka dni później, gdy pod eskortą odwoził ciało młodego syna hetmana Potockiego do Kudaku[357][358][359][360].
808. Bitwa o Camerone 3. kompania opuściła obóz o północy 30 kwietnia. O 2.30 oddział dotarł do placówki w Paso del Macho obsadzonej przez kompanię grenadierów. Dowódca grenadierów zaproponował, że dołączy do 3. kompanii, ale Danjou odmówił, gdyż przygotowanie do wymarszu zajęłoby sporo czasu a chciał jak najszybciej dotrzeć na miejsce. O 7.00 legioniści minęli zrujnowaną hacjendę Camarón de Tejeda i dotarli do Palo Verde. W zrujnowanym miasteczku nikogo nie odnaleziono. Danjou wystawił warty i zarządził przerwę na odpoczynek. Niedługo potem legioniści zauważyli dużą chmurę kurzu, nadciągającą z zachodu. Zidentyfikowano ją jako oddział wrogiej kawalerii. Kapitan Danjou postanowił wycofać się do obozu w pewnym oddaleniu od drogi na Chiquihuite pod osłoną gęstych krzewów porastających okolicę. Wycofujący się Francuzi zostali wkrótce wykryci przez meksykańską kawalerię. Dwa szwadrony kawalerii rozpoczęły szarżę na legionistów. Francuzi uformowali czworobok i gęstym ogniem odparli Meksykanów. Danjou stwierdził, że dalsze pozostawanie na otwartym terenie nic nie da i zdecydował o wycofaniu się do hacjendy, której zabudowania mogły zapewnić osłonę. Meksykanie dokonali drugiej szarży, którą również odparto. Grupa meksykańskich żołnierzy w tym czasie zajęła jedno z pięter domu. W czasie odwrotu 3. kompania straciła 16 ludzi. Francuzi po dotarciu do zabudowań znaleźli się pod dosyć niecelnym ostrzałem Meksykanów z piętra. Legionistom nie udało się jednak wyprzeć ich stamtąd. Danjou musiał z tego powodu wydzielić grupę, której zdaniem było ciągłe atakowanie pozycji przeciwnika.
809. Bitwa o Cherbourg 18 czerwca amerykańska 9. Dywizja Piechoty dotarła do zachodniego wybrzeża półwyspu. W ciągu 24 godzin amerykańskie 4., 9. i 79. Dywizja Piechoty atakowały na szerokim froncie w kierunku północnym. Nie napotykano właściwie żadnego oporu na zachodnim wybrzeżu półwyspu. Na wschodniej stronie półwyspu obrońcy poddali się niedaleko miasta Montebourg. Odkryto składy latających bomb V-1 oraz instalacje rakiet V-2 w miasteczku Brix.
810. Bitwa o Chyrów Bitwa o Chyrów – walki toczące się w okolicach miasteczka Chyrów podczas wojny polsko–ukraińskiej pomiędzy wojskami polskimi a oddziałami Armii Halickiej, w dniach od 5 do 16 grudnia 1918 roku.
811. Bitwa o Fort Donelson Fort Donelson położony był około 30 metrów nad rzeką, umożliwiając dobry ostrzał okrętów zbliżających się od północnego wschodu. Konfederaci wybudowali również skomplikowaną serię umocnień wokół fortu i wokół pobliskiego miasteczka Dover. Siły Unii liczyły około 24,5 tysięcy żołnierzy, podczas gdy fortu broniło około 16 tysięcy konfederatów. Obrońcy byli dobrze zaopatrzeni, ale ich uzbrojenie w dużym stopniu pamiętało jeszcze wojnę brytyjsko-amerykańską z 1812 roku.
812. Bitwa o Harpers Ferry Bitwa o Harpers Ferry – starcie zbrojne, które miało miejsce w dniach 12–15 września 1862 podczas wojny secesyjnej. Licząca około 19,9 tys. żołnierzy armia Konfederacji dowodzona przez generała dywizji Thomasa "Stonewalla" Jacksona, otoczyła, zbombardowała i pokonała oddziały Unii stacjonujące w miasteczku Harpers Ferry w stanie Wirginia (obecnie w stanie Wirginia Zachodnia), biorąc do niewoli 12 419 żołnierzy Unii i śmiertelnie raniąc dowódcę oddziałów Unii, pułkownika Dixona S. Milesa.
813. Bitwa o Kretę Już od pierwszych godzin bitwy cywilna ludność Krety spontanicznie i masowo przyłączała się do walki po stronie regularnych wojsk alianckich. Uzbrojeni w stare karabiny (niekiedy pamiętające czasy antytureckiego powstania z 1895), widły, topory, a nawet noże, Kreteńczycy chwytali i zabijali pojedynczych niemieckich spadochroniarzy, a w miasteczku Kastelli-Kissamos zdołali nawet bez pomocy regularnego wojska rozgromić niemiecką kompanię[361]. Po zakończeniu bitwy Niemcy zemścili się na ludności wyspy, mordując setki kreteńskich cywilów w Kastelli oraz we wsiach Kandanos i Kondomari[362].
814. Bitwa o Manado Rankiem 11 stycznia o godz. 9:00 na płycie lotniska zaczęli lądować japońscy spadochroniarze. Do akcji wysłano 334 spadochroniarzy pod dowództwem kpt. Someja. Rozpoczęła się krwawa bitwa. Załogi samochodów pancernych otworzyły ogień, który zdziesiątkował japońskich spadochroniarzy. Poległ dowódca, 2 dowódców kompanii oraz 32 spadochroniarzy. Rannych zostało 90 żołnierzy. Holendrzy zmuszeni zostali do wycofania się. Japończycy rozwścieczeni silnym oporem dokonali masakry holenderskich jeńców. Zamordowano (przez ścięcie głowy) por. Wiellinga, st. sierż. Robbemonda i kpt. Visschera oraz 9 żołnierzy. Szczególnie znęcano się nad żołnierzami wchodzącymi w skład załóg samochodów pancernych, w miasteczku Kakas pojmano szer. Taurana i Toemoedi, których najpierw torturowano, a później zakłuto bagnetami. Podobny los spotkał żołnierzy z grupy kpt. Kroona, którzy dostali się do niewoli 26 stycznia. Kompania E sierż. Maliëzera (15 żołnierzy) rozpoczęła walki partyzanckie. 8 lutego żołnierze tego oddziału zaatakowali i zniszczyli posterunek japoński w Kanejan. Japończycy natychmiast rozpoczęli represje wśród ludności cywilnej, w Kampongu powieszono 5 osób pochodzenia europejskiego. Oddział sierż. Maliëzera dostał się do niewoli 12 lutego. Dowódca oddziału został rozstrzelany w Langoan. 20 lutego do niewoli wzięto oddział kpt. van den Berga[363].
815. Bitwa o Monte Cassino
Ruiny miasteczka Cassino w czasie walk
816. Bitwa o Ortonę Ortona miała ogromne znaczenie strategiczne, jako jeden z nielicznych głębokowodnych portów wschodniego wybrzeża, którego wykorzystanie mogło skrócić linie zaopatrzenia Ósmej Armii, rozciągające się aż do Bari i Tarentu na odległym południowym krańcu półwyspu. Wojska Aliantów musiały więc zdobyć miasto. Ortona wchodziła w skład pasa umocnień Linii Gustawa, wobec czego Niemcy zbudowali w miasteczku cały system wzajemnie się wspierających punktów ogniowych. Wraz z rozkazem "walki do końca o każdy dom"[364][365] niemiecka obrona miasta mogła być przeszkodą niemal nie do pokonania.
817. Bitwa o San Pietro Film jest dokumentem wojennym, nakręconym w celach propagandowych na zlecenie wojska. Opowiada on o bitwie w dniach 8-17 grudnia 1943, podczas której z rąk zaciekle walczących i dobrze okopanych niemieckich obrońców odbite zostaje przez Amerykanów włoskie miasteczko San Pietro. W bitwie tej amerykańscy żołnierze stracili ponad tysiąc swoich ludzi. Reżyser składa tym filmem hołd żołnierzom, którzy interesują się walką, a nie kalkulacjami dotyczącymi zwycięstwa i porażki.
818. Bitwa o Sankt Vith Bitwa o Sankt Vithbitwa stanowiąca element ofensywy w Ardenach, stoczona w dniach 1723 grudnia 1944 w belgijskim miasteczku Sankt Vith i jego okolicach pomiędzy wojskami amerykańskimi i niemieckimi.
819. Bitwa o Uściług Prowadząc skuteczną obronę granicy na Bugu, gen. Antoni Kosiński, postanowił wykonać niespodziewany wypad ze Strzyżowa na terytorium rosyjskie, aby osłabić dotychczasowe działania nieprzyjaciela. W tym czasie Kosiński dysponował jednak niewielkimi siłami i nie mógł wdawać się w regularną bitwę. Plan akcji przewidywał szybkie uderzenie na przygraniczne miasteczko Uściług, zdobycie rosyjskiej aprowizacji i powrót z jeńcami i zdobyczą na terytorium Księstwa.
820. Bitwa o Złotów Bitwa o Złotówbitwa stoczona w dniach 30 - 31 stycznia 1945 roku o miasteczko Złotów podczas II wojny światowej, jedna z bitew operacji pomorskiej.
821. Bitwa o ciężką wodę (serial telewizyjny) Oparta na faktach fabuła serialu opowiada o "bitwie o ciężką wodę" – jednej z akcji sabotażowych z okresu II wojny światowej. Akcja rozpoczyna się w 1933 roku w Sztokholmie, gdy niemiecki fizyki Werner Heisenberg otrzymał Nagrodę Nobla. W 1938 roku naziści zwerbowali go do ściśle tajnego przedsięwzięcia polegającego na budowie bomby jądrowej. Do tego celu potrzebna jest tzw. ciężka woda produkowana w Norwegii. Po zajęciu tego kraju w 1940 roku Niemcy przejęli też fabrykę ciężkiej wody. Aby zapobiec budowy bomby jądrowej przez nazistów alianci przerzucili komandosów w norweskie góry, gdzie znajduje się miasteczko Rjukan, a w nim strategiczna fabryka. Zadaniem komandosów było wysadzenie jej w powietrze. Koordynatorem akcji był profesor Leif Tronstad.
822. Bitwa pod Al-Mazzą W sobotę, 24 lipca, dotarła pod Damaszek i rozłożyła się obozem na skraju gajów i ogrodów, które otaczały miasto. Łacinnicy zatrzymali się początkowo w miasteczku Manazil al-Asakir, znajdującym się 6 km na południe od Damaszku. Nie pozostali tam długo i jeszcze tego samego dnia przenieśli się do wioski Al-Mazza, bogato zaopatrzonej w wodę. Tam zagrodziły im drogę oddziały damasceńskie. Po krótkiej bitwie, muzułmanie zostali zmuszeni do odwrotu. Po tym zwycięstwie, krzyżowcy rozproszyli się w celu pozbycia się wszystkich żołnierzy nieprzyjaciela, którzy ukrywali się w okolicznych gajach[366].
823. Bitwa pod Ball's Bluff Bitwa pod Ball’s Bluff (znana także jako bitwa pod Leesburgiem lub bitwa o Harrison’s Landing) – starcie zbrojne, które miało miejsce 21 października 1861 r. w pobliżu miasteczka Leesburg na południowym brzegu rzeki Potomak w Wirginii w trakcie wojny secesyjnej.
824. Bitwa pod Ballinamuck Humbert przekroczył rzekę Shannon pod Ballintra w dniu 7 września i zatrzymał się w Cloone tego samego wieczora. Jego oddziały znajdowały się w połowie drogi pomiędzy miejscem lądowania a Dublinem. Tam dotarły do niego wieści o upadku buntów w Westmeath oraz w Longford. Informacji o porażkach rebeliantów pod Wilsons Hospital oraz Granad dostarczyła mu grupa rebeliantów, którzy zdołali przetrwać rzeź i przedostać się do obozu Francuzów. Ogromne siły Cornwallisa blokowały sprzymierzonym armiom republikańskim drogę do Dublina. Tylna straż wojsk republikańskich była nieustannie nękana przez Brytyjczyków, oczekujących na dalsze rozkazy generała Lake'a. Wobec tych faktów Humbert postanowił zrobić sobie następnego dnia postój w miasteczku Ballinamuck, położonym na pograniczu hrabstw Longford i Leitrim.
825. Bitwa pod Benburb Armia szkocka (tzw. Covenanters) w roku 1642 pojawiła się w Ulsterze w celu ochrony mieszkających tam szkockich osadników w trakcie Rebelii Irlandzkiej. Równocześnie Szkoci próbowali zdobyć Irlandię, zamierzając wprowadzić tam religię protestancką. Po wkroczeniu do Irlandii Szkoci w pobliżu miasteczka Carrickfergus połączyli się z wojskami angielskimi pod wodzą Roberta Stewarda. Do roku 1643 sojusznicza armia wyzwoliła z rąk rebeliantów większość ziem północnego Ulsteru, nie była jednak w stanie odbić z rąk Irlandczyków ziem na południu regionu.
826. Bitwa pod Białą Cerkwią (1612) Po kolejnej nieudanej wyprawie magnaterii polskiej na Mołdawię pod wodzą Stefana Potockiego i przegraniu przez niego bitwy pod Sasowym Rogiem, na jesieni nastąpił szereg odwetowych najazdów tatarskich na ziemie ukrainne, nakazanych im przez sułtana tureckiego. Zagony tatarskie zapuściły się bardzo głęboko w ziemie polskie, rabując i paląc wsie i miasteczka. Na powracające z łupieżczej wyprawy Tatarów uderzyły oddziały Kozaków zaporoskich. Rozbili doszczętnie cały czambuł i uwolnili 5 000 jeńców, porwanych w jasyr[367][368][369].
827. Bitwa pod Blue Licks Pole bitwy pod Blue Licks uwiecznia Park stanowy Blue Licks Battlefield, w pobliżu drogi międzystanowej nr 68 pomiędzy miejscowościami Paris i Maysville, tuż obok miasteczka Blue Licks Springs. Park obejmuje granitowy obelisk, cmentarz poległych i muzeum.
828. Bitwa pod Brunete Bitwa pod Brunete – starcie zbrojne między wojskami republikańskimi i narodowymi podczas hiszpańskiej wojny domowej w okolicach miasteczka Brunete, na zachód od Madrytu. Bitwa rozpoczęła się natarciem dywizji republikańskich w dniu 6 lipca i trwała do 25 lipca 1937 roku. W bitwie udział wzięło ponad 100 000 żołnierzy. Z taktycznego punktu widzenia pozostała nierozstrzygnięta; obydwie strony poniosły znaczne straty. Jednakże straty republikanów były znacznie wyższe niż ich przeciwników i nadszarpnęły znacznie rezerwy republikańskie, dlatego też, biorąc ponadto pod uwagę sukces w zatrzymaniu ofensywy, bitwę uznać należy za strategiczne zwycięstwo strony narodowej.
829. Bitwa pod Carowym Zajmiszczem 4 czerwca 1610 roku hetman Stanisław Żółkiewski wyruszył na czele głównych oddziałów i 22 czerwca dotarł do wyznaczonego przez siebie miejsca koncentracji pod Szujskiem, a 23 czerwca do Carowego Zajmiszcza. Sama miejscowość leżała w dolinie przegrodzonej groblą rzeki, za nim znajdował się staw i rozległa polana oraz las. Na wieść o zbliżaniu się Polaków, Rosjanie spalili miasteczko i przygotowali pułapki oraz prowizoryczne fortyfikacje w miejscu osłoniętym lasem, bagnami i rowem od strony grobli.
830. Bitwa pod Carrickfergus W XVI w. północno-wschodni rejon Ulsteru był teatrem licznych działań wojennych. Głównym punktem angielskiej polityki osiedleńczej w roku 1570 stało się miasteczko Carrickfergus. W roku 1580 rejony wokół miasta opanowali Szkoci z klanu MacDonnellów prowadzeni przez Sorleya Boya MacDonnella. Gdy w roku 1594 Hugh O'Neill (2 Earl of Tyrone) zapoczątkował rebelię przeciwko Anglikom, Carrickfergus pozostawał jedyną zdominowaną przez Anglików posiadłością w prowincji. W pierwszych latach wojny MacDonnellowie przyjęli postawę wyczekującą nie opowiadając się po stronie Korony Brytyjskiej w walce z rebeliantami.
831. Bitwa pod Cecorą (1620) W związku z tym król obwołał pierwsze i drugie wici. Ostrzeżenie zostało powtórzone na początku czerwca przez hetmana Żółkiewskiego i króla. Tymczasem Turcy i Tatarzy krymscy przygotowywali się spokojnie do wojny i w sierpniu Tatarzy ruszyli z Krymu w kierunku Polski. Strona polska również czyniła przygotowania do odparcia ataku. W uniwersale z 2 sierpnia, napisanym w Żółkwi, hetman wielki wyznaczył Kamieniec Podolski na punkt zborny ochotników chcących pomóc wojskom zaciężnym (gdzie oczekiwał na nich hetman polny koronny Stanisław Koniecpolski) i wyruszył do Baru po posiłki kozackie. Zebrał tam około 800 Kozaków zaporoskich, nad którymi komendę objął Stefan Chmielecki. Następnie nad Derlem pod Śledziówką 28 sierpnia wojska obu hetmanów koronnych połączyły się. Mimo obecności wojsk polskich, kilkutysięczny oddział tatarski wtargnął pod Czerniowcami na Podole. Hetman polny wyruszył natychmiast przeciw nim i ordyńcy wycofali się za Dniestr i 30 sierpnia, po jego powrocie postanowiono na kole oficerskim ruszyć do Wołoch (tak Polacy nazywali Mołdawię) na pomoc hospodarowi Grazzianiemu. 1 września wojska polskie dotarły na uroczysko Gruszka, skąd skierowały się do miasteczka Podbiłe nad Dniestrem. Tam hetman ogłosił edykt, aby żadna kobieta nie przeprawiała się na wołoską stronę Dniestru (chodziło o towarzyszki żołnierzy), a te z nich, które usiłowały później przedostać się przez rzekę z wojskiem, polski dowódca rozkazał potopić.
832. Bitwa pod Cholet Bitwa pod Cholet – starcie zbrojne, które miało miejsce 17 października 1793 roku w okresie rewolucji francuskiej. Bitwa rozegrała się pomiędzy francuskimi siłami rewolucyjnymi pod dowództwem generała Léchelle'a a siłami francuskich rojalistów pod wodzą Maurice’a Louis’a d'Elbée. Pole bitwy znajdowało się pod miasteczkiem Cholet we francuskim departamencie Maine i Loara. Bitwa zakończyła się zwycięstwem sił republikańskich. D’Elbée odniósł rany, a poza tym został wzięty do niewoli. Później został zgładzony w Noirmoutier przez żołnierzy republikańskich. W trakcie bitwy śmiertelne rany poniósł Charles Melchior Artus de Bonchamps - powstaniec należący do stronnictwa monarchistów.
833. Bitwa pod Collooney Długo oczekiwany przez irlandzkich powstańców desant sił francuskich nastąpił w dniu 22 sierpnia 1798. Lądowanie 1,1-tysięcznych oddziałów francuskich pod wodzą generała Humberta miało miejsce w Cill Chuimín Strand nad zatoką Killala, w hrabstwie Mayo. Znaczna odległość miejsca desantu od punktu położenia wrogich sił brytyjskich, pozwoliła na spokojne, niezakłócone rozładowanie desantu pomimo niewielkiej liczebności Francuzów. Najbliższe miejsce koncentracji oddziałów brytyjskich znajdowało się w Leinster, na wschód od miejsca lądowania sił francuskich. Brytyjczycy zajmowali się tam usuwaniem pozostałych ognisk oporu powstańców. Oddziały Republiki Francuskiej szybko zajęły miasteczko Killala, słabo bronione przez miejscowych yeomanów. Dwa dni po rozgromieniu angielskiego oddziału jeździeckiego przysłanego z zadaniem powstrzymania marszu sił desantowych, republikanie zajęli miasteczko Ballina. Gdy na obszarze hrabstwa rozeszła się wieść o przybyciu francuskich posiłków, do obozu Francuzów zaczęli licznie przybywać irlandzcy ochotnicy.
834. Bitwa pod Combapata Po przegranej bitwie pod Pucacasa Tupac Amaru starał się podjąć rokowania z marszałkiem Jose del Valle na temat kapitulacji i amnestii dla uczestników powstania. Del Valle odrzucił jednak tę propozycję, dążąc do decydującej bitwy. W kwietniu 1781 r. obie armie spotkały się niedaleko miasteczka Combapata, położonego w widłach rzek Vilcanota i Combapata, kilka kilometrów od miasta Tinta. Armia hiszpańska liczyła 16 tys. ludzi, powstańcy dysponowali siłami 10 tys. Indian.
835. Bitwa pod Cudnowem Dotarłszy do Cudnowa kilka godzin przed siłami polsko-tatarskimi i dołączywszy do swoich sił miejscową załogę liczącą około 1000 żołnierzy - rajtarii i Kozaków, Szeremietiew nakazał spalić miasteczko, przeprawił się na prawy brzeg rzeki Teterew i rozbił obóz, zostawiając niebroniony zamek.
836. Bitwa pod Dobrem W czasie, gdy główne siły rosyjskie maszerowały na Warszawę, 6 korpus G.Rosena (19 batalionów, 12 szwadronów, 5 sotni kozackich i 56 dział) zaatakował dywizję generała J. Skrzyneckiego, którą wzmocniła część dywizji generała F. Żymirskiego (razem 11 batalionów, 4 szwadrony i 12 dział). Rosjanie atakowali drogą węgrowską w kierunku znajdującej się na leśnej polanie pod miasteczkiem Dobre. Na polanę dotrzeć można było tylko wąskimi cieśninami, co znacznie ułatwiało obronę. Skrzynecki umieścił w Dobrem główną część swych sił i przyjął bitwę. Obie strony przeprowadzały liczne natarcia i kontrnatarcia, jednak ani Polacy, ani Rosjanie nie zdołali uzyskać przewagi. W końcu po pięciu godzinach walk Skrzynecki zdecydował się na odwrót. w kierunku Okuniewa. W bitwie wojska polskie straciły 300 żołnierzy, natomiast rosyjskie - 755 żołnierzy.
837. Bitwa pod Domažlicami Po niepowodzeniach rozmów pokojowych pomiędzy husytami z jednej strony, a Kościołem i Zygmuntem Luksemburskim z drugiej, w sierpniu 1431 armia krzyżowców Fryderyka I Hohenzollerna[370] w liczbie ok. 30 000 rycerzy zebrała się w okolicach miejscowości Weiden in der Oberpfalz. Oddziałami królewskimi dowodził legat papieski, kardynał Julian Cesarini. Na początku sierpnia armia krzyżowców wtargnęła na ziemie Czech i 10 sierpnia rozpoczęła oblężenie miasteczka Domažlice. Wysłanemu z miasta posłańcowi udało się jednak przedostać z prośbą o pomoc do wodza husytów Prokopa Wielkiego, kwaterującego w tym czasie w rejonie Beroun. Ponieważ ewentualny upadek Domažlic dałby uczestnikom krucjaty oparcie pośród murów miasta, postanowiono o szybkiej odsieczy. 12 i 13 sierpnia husyci pokonali dystans 80 km, dochodząc do miejscowości Chotěšov, gdzie Prokop otrzymał alarmujące informacje o ciężkim położeniu oblężonych. W tej sytuacji następnego dnia, po krótkim odpoczynku i wzmocnieniu sił ochotnikami z okolicy, podjęto dalszy, forsowny marsz, dochodząc do rejonu spodziewanego spotkania około godziny 14.00.
838. Bitwa pod El Bruc Francuski oddział pod dowództwem generała Schwartza wyszedł z Barcelony 4 czerwca celem przebicia się z okrążenia, maszerując w kierunku na Saragossę-Lleidę. Silna burza poważnie opóźniła marsz kolumny, co dało czas na zmobilizowanie lokalnych sił katalońskich składających się z milicji z okolicznych wiosek, ochotników zwanych (somatén) oraz szwajcarskich i walońskich żołnierzy najemnych z dawnego barcelońskiego garnizonu. Hiszpanie, dowodzeni przez generała Frencha, rozstawili się 6 czerwca w okolicach miasteczka i przełęczy El Bruc.
839. Bitwa pod Espinozą Bitwa pod Espinozą – bitwa stoczona w dniach 10–11 listopada 1808 pod miasteczkiem Espinosa de los Monteros w Górach Kantabryjskich. Starcie zakończyło się zwycięstwem wojsk francuskich dowodzonych przez marszałka Victora nad hiszpańską Armią Galicji generała-porucznika Joaquína Blake’a.
840. Bitwa pod Falaise Nowe natarcie rozpoczęło się 14 sierpnia pod kryptonimem „Tractable”. Polska dywizja sforsowała rzekę Dives, po czym została podzielona na grupy bojowe. 19 sierpnia jedna z nich, we współdziałaniu z nacierającymi z południa Amerykanami, zajęła miasteczko Chambois, leżące na drodze wycofującego się Wehrmachtu. W tym samym czasie druga zdobyła ważne strategicznie wzgórza Mont Ormel (Maczugę). Doprowadziło to do zamknięcia okrążenia wokół niemieckich 7 Armii i 5 Armii Pancernej w tzw. kotle Falaise. 20 sierpnia polskie jednostki na Maczudze zostały jednak same okrążone i musiały odpierać silny kontratak 2 DPanc SS, dzięki czemu część sił niemieckich zdołała wymknąć się z kotła. Pomimo intensywnego ostrzału artyleryjskiego i ponawianych desperackich szturmów nieprzyjaciela, 1 Dywizji Pancernej udało się utrzymać pozycje aż do zluzowania 21 sierpnia przez oddziały kanadyjskiej 4 DPanc, dotychczas zatrzymane przez 9 DPanc SS w okolicach wzgórza 240.
841. Bitwa pod Focsani Po wycofaniu się wojsk Jerzego Stefana na terytorium Hospodarstwa Wołoskiego, podążające jego śladem wojska kozacko-mołdawskie zajęły i spaliły miasteczko Focsani. W okolicy miasta po wołoskiej stronie rzeczki Milcov Wołosi pod wodzą wielkiego spatara [[{{{1}}}|{{{1}}}]][[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]] dysponowali znacznymi siłami składającymi się z oddziałów zaciężnych i milicji wołoskich, a także kilkuset Mołdawian. Łączne siły Diicu liczyły 9 tys. jazdy. Dnia 22 maja bitwę rozpoczęło starcie Wołochów z jazdą mołdawską ze straży przedniej wojsk Tymofieja Chmielnickiego oraz Bazylego Lupu. Podczas walki pozycje obu stron po obu stronach rzeczki przechodziły kilkakrotnie z rąk do rąk. Wreszcie piechocie mołdawskiej udało się zająć lewy brzeg rzeczki, jazda natomiast wyparła Wołochów z prawego brzegu, co umożliwiło przeprawę taboru kozackiego. Spowodowało to ucieczkę sił wołoskich, ściganych przez wojska kozacko-mołdawskie aż po rzekę Rimnicu Saret. Następnie siły Chmielnickiego i Lupu ruszyły na zachód dokonując licznych grabieży i niszcząc okoliczne tereny.
842. Bitwa pod Fère-Champenoise Po zwycięstwie wojsk koalicji pod Arcis-sur-Aube, Armie sprzymierzonych ruszyły w kierunku Paryża. Pod Fère-Champenoise wojska Schwarzenberga napotkały korpus marsz. Marmonta (5,8 tys.), któremu wkrótce z pomocą przyszedł korpus marsz. Mortiera (10,8 tys.). Przez dwie godziny Francuzi bronili się w miasteczku. Kiedy pojawili się austriaccy kirasjerzy, Marmont zdecydował się na odwrót, który przerodził się w paniczną ucieczkę. Francuzi stracili 5 tys. ludzi, głównie dezerterów.
843. Bitwa pod Gadebusch Podczas gdy duńska armia szła w rejon Hamburga, duże rosyjsko-saskie siły stały na południe od Stralsundu. Duńska armia Fryderyka IV została poprowadzona przez generała Jobsta von Scholten w kierunku sił rosyjsko-saskich, w celu połączenia się z nimi i 14 grudnia dotarła do małego miasteczka Gadebusch, na południowy zachód od Wismaru. Stenbock miał zamiar nie dopuścić do połączenia sił sojuszników. Na szczęście dla Stenbocka ruchy wojsk sojuszniczych zostały spowolnione przez nieporozumienia wśród ich dowódców. 19 grudnia szwedzka armia znalazła się w Gross Brütz, mniej niż dziesięć kilometrów na wschód od Gadebusch. Rosyjska piechota była zbyt daleko by wspomóc pomagać Duńczyków, ale saska kawaleria pod dowództwem Jacoba Heinricha von Flemminga zbliżała się do szybko.
844. Bitwa pod Gettysburgiem Lee dowiedział się o przeprawie armii Unii przez Potomak późno – dopiero 29 czerwca – od jednego z konfederackich szpiegów[371]. Tu uwidoczniła się nieobecność kawalerii, która przy normalnym biegu wydarzeń dałaby mu te informacje dwa-trzy dni wcześniej. Lee był zaskoczony niespodziewaną bliskością Armii Potomaku, w momencie gdy jego armia była rozrzucona na sporym obszarze Pensylwanii. W tej sytuacji wydał rozkaz natychmiastowej koncentracji swoich rozrzuconych korpusów. Patrząc na mapę, za najlepsze miejsce do osiągnięcia najszybszej koncentracji uznano okolice Gettysburga, liczącego 2390 mieszkańców miasteczka, wyróżniającego się tym, że zbiegało się tam kilka ważnych dróg[372]. Korpusy konfederatów rozpoczęły koncentryczny marsz na Gettysburg od północy i zachodu. Dowódca Armii Północnej Wirginii liczył też, iż uda mu się całością sił uderzyć na przeciwnika znajdującego się w marszu i zepchnąć jego jednostki jedna na drugą. Co równie ważne, w miasteczku miał znajdować się jakoby magazyn butów (co nie było prawdą; spis powszechny z roku 1860 wymieniał 22 szewców w Gettysburgu, ale żadnej fabryki[373]), a buty konfederatów były już w strzępach; wielu żołnierzy maszerowało boso raniąc stopy na kamienistych drogach[374][375].
845. Bitwa pod Gniewem 30 września upłynął spokojnie. Obie strony wzmacniały tylko swoje pozycje obronne - Polacy na wzgórzach i pod nimi (w korytarzu wiślanym) Szwedzi w Gronowie i przed tą wsią. Szwedzi zbudowali szańce i fort w pobliżu tamu i prawdopodobnie też na tamie, dzięki tym szańcom obsadzonym przez artylerie, mieli w zasięgu swoich dział kawalerię polską, która próbowała by zejść ze wzgórza na równinę lub do korytarza wiślanego. W ten sposób Gustaw Adolf ubezpieczył tyły swoich wojsk, którymi planował wejść w głąb korytarza wiślanego. W nocy z 30 września na 1 października, jeden ze szwedzkich żołnierzy przekradł się z Gniewu do Gustawa Adolfa i poinformował go o fatalnej sytuacji w miasteczku, w którym brakowało już wody ponieważ została ona odcięta. Gustaw Adolf zdecydował się na kolejną próbę przedarcia się do miasta i odblokowania go. Jego plan działań był prosty - odwrócić uwagę Polaków od głównego kierunku uderzenia i przebić się do Gniewu. Główne uderzenie miało iść korytarzem wzdłuż Wisły, a walki wiążące i odwracające uwagę Polaków miały się toczyć na polach między Gronowem a polskimi wzgórzami. 1 października ledwie na pola pod Gronowem zaczęli wychodzić żołnierze szwedzcy, uderzyła na nich chorągiew rajtarów polskich Henryka Szmelinga. Sześciokrotna szarża rajtarów odebrała Szwedom ochotę na wyjście w otwarte pole. Więc : "nieprzyjaciel znaczny wstręt odniósłszy i kilka trupów na placu zostawiwszy, ku swoim szańcom [pod Gronowem] ustąpił". Odciągnięcie uwagi Polaków od korytarza wiślanego nie powiodło się. Ale Szwedzi nie porzucili planów przebicia się do Gniewu. Ruszyło więc główne uderzenie Szwedów w korytarzu wiślanym. Tam ich spotkała niespodzianka - nowo wzniesione szańce polskie przecinały korytarz w poprzek, blokując drogę do Gniewu. Szańce te obsadziła piechota Mikołaja Judyckiego. Kawaleria polska pozostała na wzgórzach. Wywiązała się walka, Szwedzi mimo wielokrotnych prób, nie byli w stanie przebić się przez polskie pozycje. W końcu nie mogąc zająć polskich szańców wycofali się. Gustaw Adolf nakazał więc swojej piechocie skryte podejście pod stanowiska polskie na wzgórzach. Szwedzi maszerowali przez zarośla a na dodatek zasłaniali się gałęziami, zabili strażników i weszli na wzgórze i zaczęli się na nim umacniać ( z tej strony wzgórza nie było polskich szańców, ponieważ wzgórze było strome i Polakom wydawało się że samo w sobie może zastąpić szańce, Szwedom pomogło także to że na tym odcinku, było sporo piechoty cudzoziemskiego autoramentu, która wyglądem przypominała szwedzką). Do walki doszło dopiero jak na polskie wzgórze wdarł się nieprzyjaciel, piechotę polską przejściowo wsparli rajtarzy, rozproszono chwilowo szwedów, jednak po dłuższej walce polska piechota ustąpiła. Zamiast niej, niej do szarży ruszyła stojąca jak dotąd w głębi wzgórza husaria. Teren dla szarży był bardzo niedogodny było tam także mało miejsca. Jazda polska zepchnęła piechotę ze wzgórza i próbowała szarżować po stromym, zarośniętym zboczu, ale na skarpie wiślanej dostała się pod silny ogień szwedzkiej piechoty, który zmusił ją do odwrotu. Straty - "dwie chorągwie i część trzeciej", czyli dość wysokie. Piechota szwedzka ponownie zajęła wzgórze opuszczone przez Polaków (nie jest pewne, czy doszło do bezpośredniego starcia) i znowu zaczęła wzmacniać swoje pozycje szańcami. Zygmunt III próbował jeszcze odzyskać utraconą pozycję przy pomocy piechoty, jednak bez powodzenia. Po dwugodzinnej zażartej walce, polskiej piechocie skończył się proch i walki ustały. Następnie Zygmunt III wyszedł wraz ze swoim wszystkim wojskiem w pole lecz Szwedzi nie chcieli walczyć w otwartym polu i pozostali w swoich szańcach, Zygmunt III zdecydował więc o powrocie wojska do obozu. Szwedzi także nie pozostali na wzgórzu i wrócili do swojego obozu który znajdował się we wsi Gronowo. Tak więc to był już koniec bitwy. Wojska obu stron wróciły na pozycje wyjściowe. W nocy z 1 na 2 października Polacy zrezygnowali już z rozbicia wroga, ale pozostali ostrożni, wojsko w obozie czuwało całą noc. Natomiast Szwedzi obawiali się zasadzki ponieważ Polacy podpalili folwark Ciepłe. Korzystając z ciemności i opuszczenia przez Polaków pozycji broniących przystęp do Gniewu, Gustaw Adolf wymienił załogę na zamku a łodziami podesłał zapasy. Szwedzi uratowali Gniew ale nie mieli zamiaru kontynuować walk, tak więc gdy 2 października wojsko polskie wyszło w pole, Szwedzi nie ruszyli przeciwko niemu. Pozostali w swoim umocnionym obozie w Gronowie. Więc: "Stało wojsko [polskie] in conspectu [w obliczu] nieprzyjaciela dotąd, aż wozy wszystkie z obozu wyszły". Polacy ruszyli na północ w stronę Gdańska. Aby osłonić go przed powrotem Szwedów i przy okazji zaopatrzyć się w proch, którego zabrakło.
846. Bitwa pod Gravelotte Francuzi zgrupowali swoje siły główne na pozycji przypominającej kanciastą podkowę, wybrzuszeniem zwróconą na zachód. Na północy pozycję, w oparciu o miasteczko St. Privat, zajął VI Korpus marszałka François Canroberta. Niżej, w oparciu o wioskę Amanvillers, rozlokował się IV Korpus generała Louisa Ladmiraulta. Dalej w pozycji centralnej stał III Korpus marsz. Edmonda Leboufa, a na południu znajdował się II Korpus gen. Charlesa Frossarda. W odwodzie centrum czekał Korpus Gwardii pod dowództwem gen. Charlesa Bourbaki'ego, północ ubezpieczała 1 DKaw, a południe - 3 DKaw. Marszałek Achille Bazaine umieścił swój punkt dowodzenia mniej więcej 3 kilometry za III Korpusem Leboufa, w Plappeville.
847. Bitwa pod Gravią Turecka ekspedycja karna, w sile 8000 żołnierzy i dodatkowo z bateriami artylerii, dowodzona przez Omera Vrioni, wyruszyła z Lamii, z zamiarem odstraszającej pacyfikacji chrześcijan[376] i likwidacji powstania, aż po Peloponez. 23 kwietnia, zaraz za Lamią i w terenie niemal równinnym, drogę zastąpiło im ok. 1500 źle uzbrojonych greckich ochotników, broniących mostu przez rzekę Alamanę (obecny Sperchios). Po kilkugodzinnej walce, obrońców rozbito. Ich ranny dowódca, młody kleryk Atanasios Diakos, wzięty niewoli, odrzucając propozycję tureckiego stopnia oficerskiego, zginął ze szczególnym męstwem. W efekcie, w oczach Grecji, zwycięstwo taktyczne atakujących przysłonięte zostało propagandowo męstwem obrońców. Toteż zajęta pacyfikacjami ekspedycja karna, dopiero 8 maja dotarła do odległego o ok. 35 km miasteczka Gravia, gdzie powstańcy znów zastąpli jej drogę.
848. Bitwa pod Gródkiem Jagiellońskim W sierpniu 1655 roku na tereny kontrolowane przez armię koronną wkroczyła kilkudziesięciotysięczna armia rosyjsko-kozacka dowodzona przez Wasyla Szeremietewa i Bohdana Chmielnickiego. Próbował im się przeciwstawić hetman wielki koronny Stanisław "Rewera" Potocki, mający przy sobie zaledwie kilka tysięcy jazdy, w tym znaczny procent lekkich chorągwi tatarskich. Ze względu na dużą dysproporcję sił wojska polskie były w stanie jedynie opóźniać marsz nieprzyjaciela, który systematycznie spychał je na zachód. Idąca przodem jazda rosyjska zmusiła cofającą się jazdę koronną do bitwy na groblach leżących wśród błot i stawów w pobliżu Gródka Jagiellońskiego. Gdy Polacy odparli natarcie rosyjskiej rajtarii, sami przeszli do ataku. Spowodowało to, że dostali się między dwie kolumny piechoty zaporoskiej, która tym sposobem znalazła się na obu skrzydłach atakującej jazdy polskiej. Zaskoczony nagłym pojawieniem się Zaporożców hetman Potocki natychmiast nakazał swym oddziałom odwrót. Początkowo wojska Potockiego wycofywały się zachowując należyty porządek, jednak wieść o zbliżających się szybko nowych siłach nieprzyjacielskich zmieniła spokojny odwrót w paniczną ucieczkę. Potockiemu udało się częściowo opanować panikę w swych oddziałach w okolicach miasteczka Bruchnal. Tam część polskich sił, które nie uległy rozproszeniu, próbowała stawić czoło nadciągającym siłom rosyjsko-kozackim. Walka była zacięta, ale ogromna i wciąż narastająca różnica sił zdecydowała o zwycięstwie Rosjan i Kozaków. Według uczestnika wydarzeń Mikołaja Jemiołowskiego hetman wielki dał podczas tej walki przykład wielkiego męstwa, a od utraty życia uchroniła go interwencja zaufanego żołnierza Modrzejowskiego i rotmistrza tatarskiego Kryczyńskiego.
849. Bitwa pod Guadalajarą Po trzech nieudanych próbach natarcia wojsk generała Franco na Madryt, próbę zdobycia stolicy podjął włoski Corpo Truppe Volontarie w sile czterech dywizji – około 35 tys. ludzi. Atak w pasie 25 km miała poprowadzić 2. Dywizja Piechoty Czarnych Koszul "Fiamme Nere", a za nią podążać miała 3. Dywizja Piechoty Czarnych Koszul "Penne Nere", zaś 1. Dywizja Piechoty Czarnych Koszul "Dio lo Vuole" i 4. Dywizja Piechoty "Littorio" miały pozostać w odwodzie. Prawe skrzydło miała zabezpieczać hiszpańska Dywizja "Soria". Koncentrację sił przeprowadzano jednak tak chaotycznie i pospiesznie, że oddziały Dywizji "Littorio" nadal były w fazie koncentracji, gdy natarcie się rozpoczęło. Korpus rozpoczął ofensywę 8 marca o godz. 7:30, po półgodzinnym ostrzale artyleryjskim, przełamując obronę 50. Brygady republikańskiej, wzdłuż szosy Sigüenza-Guadalajara-Madryt. Włosi byli zaskoczeni silnym oporem, ale 9 marca ruszyli ponownie, pozostawiając daleko w tyle Dywizję "Soria", która po kilku kilometrach stanęła w miejscu. Na zagrożony odcinek skierowano XI Brygadę Międzynarodową im. Ernsta Thälmanna (około 1000 ludzi) i jedną baterię dział. W trakcie natarcia Dywizji "Penne Nere", wspartej tankietkami z miotaczami ognia całkowicie zniszczono Batalion im. Komuny Paryskiej. XI Brygada opóźniła działania dwóch dywizji korpusu, ale została zmuszona do odwrotu po poniesieniu ciężkich strat. 10 marca wprowadzono do walki XII Brygadę Międzynarodową im. Giuseppe Garibaldiego, w składzie której walczył polski Batalion im. gen. Jarosława Dąbrowskiego. 11 marca siły włoskie zajęły pałac Ibarra. Czwartego dnia ofensywy, z powodu śniegu i deszczu, siły włoskie zostały zatrzymane w miasteczku Brihuega[potrzebny przypis].
850. Bitwa pod Halbe Zgrupowanie zostało okrążone w regionie Spreewald, położonym na południowy wschód od Berlina. Podjęto próbę ucieczki na zachód przez miasteczko Halbe i przez południową granicę lasu berlińskiego, by połączyć się z 12. Armią dowodzoną przez generała Walthera Wencka z zamiarem marszu na zachód i poddania się aliantom zachodnim. Żeby wykonać ten plan, zgrupowanie musiało przebić się przez trzy pierścienie radzieckich żołnierzy z 1. Frontu Ukraińskiego dowodzonych przez Iwana Koniewa, podczas gdy w tym samym czasie 1. Front Białoruski dowodzony przez Gieorgija Żukowa zaatakował niemiecką straż tylną od północnego wschodu. Po ciężkich walkach kilka tysięcy[377] okrążonych niemieckich żołnierzy zdołało się przebić i osiągnąć względnie bezpieczne pozycje, czyli dojść do niemieckiej 12. Armii. Reszta zginęła lub trafiła do niewoli sowieckiej.
851. Bitwa pod Hastenbeck Nocą 7 lipca czołówki francuskie przekroczyły Wezerę koło miasteczka Beverungen. Normalnie Wezera jest ciężka do sforsowania, lecz podczas lata poziom wody obniża się od ok. 80 cm między Münden i Hameln, stwarzając przez to możliwy dla piechoty i kawalerii bród. Posuwając się na przód grupa ta udała się na północ i utworzyła przyczółek przy Höxter. Główne siły armii przekroczyły Wezerę 16 lipca nie pozostawiając księciu Cumberland żadnego wyboru jak tylko rozwinąć swe siły na południe od Hameln w celu przeciwstawienia się marszałkowi d’Estrées. Niefortunnie dla niego Fryderyk II przegrał tymczasem bitwę pod Kolinem z Austriakami i dlatego ściągnął wspierające dotychczas Cumberlanda bataliony pruskie.
852. Bitwa pod Hexham Bitwa miała miejsce w pobliżu miasteczka Hexham w hrabstwie Northumberland. John Neville, późniejszy 1. markiz Montague, stojący na czele sił liczących 3–4 tysiące ludzi, pokonał zbuntowanych Lancasterów. Większość ich przywódców, w tym Henryk Beaufort, 3. książę Somerset została ujęta i stracona. Jednak Henryk VI zdołał uciec na północ.
853. Bitwa pod Hoyerswerda Niestety dla von Dauna, w tym czasie książę Henry już planował opuszczenie tego obszaru. W ciągu sobotniego wieczoru 22 września pruskie oddziały opuściły obóz i wycofały się cicho, pozostawiając zapalone ogniska i niewielki oddział do robienia hałasu. Prusacy udali się najpierw do Rothenburga, gdzie odpoczywali trzy godziny, ponieważ o dwadzieścia mil na południe, Austriacy ruszyli naprzód i zajęli ich opuszczone pozycje. Zwiadowcy von Dauna przeprowadzający rozpoznanie powiadomili go, iż pruskie tabory znajdują się na północnym wschodzie w kierunku na Głogów. Von Daun podejrzewał pułapkę i wycofał się do Budziszyna, lecz kiedy książę Henryk opuścił Rothenburg, znajdował się on faktycznie na zachód od jego sił, osiemnaście mil od Saskiego miasteczka Klitten. Po kolejnych trzech godzinach odpoczynku ruszyli do odległej o dwadzieścia mil Hoyerswerdy, znajdowały się niczego niespodziewające się wojska cesarskie w sile 3 tys. ludzi pod dowództwem generała Wehla. Generał Wehla wyróżnił się podczas oblężenia Drezna. Jego siły koło Hoyerswerdy były częścią linii mającej zapobiegać połączonej akcji sił pruskich ze Śląska i Saksonii. Niedawne wydarzenia zdawały się sugerować, iż takie zagrożenie jest minimalne: Fryderyk był związywany przez Rosjan, podczas gdy książę Henryk wydawał się dążyć do połączenia z bratem na wschodzie. Von Daun napisał do Wehla, iż nie ma żadnego niebezpieczeństwa na jego wschodniej flance.
854. Bitwa pod Höchst Dowódca oddziałów protestanckich w czerwcu 1622 na czele 17 000 żołnierzy (12 000 piechoty i 5 000 kawalerii)[378] wyruszył z Westfalii w kierunku landgrafostwa Hesja-Darmstadt w celu połączenia się tam z wojskami księcia Mansfelda. 20 czerwca[379], w trakcie pokonywania rzeki Men po prowizorycznej przeprawie mostowej w rejonie miasteczka Höchst am Main, protestanci napotkali nadciągające z kierunku południowego oddziały katolickie (20 000 piechoty i 6 000 kawalerii)[378], do których otworzyli ogień z dział. W ciągu 6-godzinnej walki oddziały protestanckie odparły liczne ataki przeciwnika, jednakże w czasie zarządzonego odwrotu przez wąski most na Menie wśród żołnierzy wybuchła panika, która spowodowała, że więcej żołnierzy zginęło w wodzie niż na lądzie[380]. Książę Brunszwicki usiłował przedrzeć się w kierunku wojsk Mansfelda, jednak większość piechoty zginęła lub odniosła rany, wielu żołnierzy dostało się do niewoli. Cały tabor i wszystkie działa armii księcia Brunszwickiego dostały się w ręce wojsk Ligi, które nadto zajęły i złupiły miasto. Protestanci stracili 2 000 zabitych i rannych[378], straty wojsk Tilly’ego były minimalne[381].
855. Bitwa pod Inverurie Obawiający się jednak o swoje terytorium dowódca Grantów postanowił się wycofać z wszystkimi swoimi ludźmi (500), a dowódca klanu Munro zajął pozycje pod Oldmeldrum. Mimo to MacLeod ruszył dalej i zajął miasteczko Inverurie, 16 mil na północ od Aberdeen. Gordon, dowiedziawszy się o tym incydencie, zdecydował się wydać swojemu oponentowi bitwę.
856. Bitwa pod Iwanowicami Bitwa ta nie miała większego znaczenia i w niczym nie zmieniła ona sytuacji w tym rejonie. Według historyków Apolinary Kurowski nie wykorzystał nadarzającej się okazji, aby rozbić ten oddział rosyjski, który posunął się tak daleko od Miechowa[382]. Powstańczy oddział w Ojcowie liczył około 1500 ludzi, więc można było wykorzystać przewagę liczebną. Nie wykorzystano też dwukrotnej możliwości przeprowadzenia nocnego ataku na biwakujących Rosjan. Kurowski zamiast próbować przeprowadzić operację na większą skalę, ograniczył się jedynie do odparcia nieprzyjaciela, po czym powrócił do Ojcowa. Rosyjski oddział rankiem 14 lutego wycofał się do Miechowa. 17 lutego 1863 r Kurowski zaatakował Miechów. Nieprzyjaciel ufortyfikował się w zabudowaniach miasteczka. Polacy ponieśli tam klęskę, w konsekwencji czego powstańczy oddział poszedł w rozsypkę.
857. Bitwa pod Jankowem Bitwa pod Jankowem (czeskie miasteczko Jankov ok. 59 km na południowy wschód od Pragi) – starcie zbrojne, które miało miejsce 6 marca 1645 roku pomiędzy wojskami szwedzkimi i niemieckimi podczas wojny trzydziestoletniej.
858. Bitwa pod Jargeau Jargeau to małe miasteczko na południowym brzegu Loary, 19 kilometrów na wschód od Orleanu. Zajęte kilka lat wcześniej przez Anglików, jako jeden z punktów wypadowych w planowanej ofensywie na południe Francji, miasto otoczone było murami z kilkoma wieżami i ufortyfikowanymi bramami. Obronę wzmacniała dodatkowo fosa biegnąca u stóp murów. Na zewnątrz murów w ciągu stuleci urosło spore przedmieście. Brzegi rzeki spinał mocno ufortyfikowany most o dużym znaczeniu strategicznym. Miasta broniło około 700 angielskich żołnierzy posiadających m.in. broń palną.
859. Bitwa pod Julianstown Bitwa pod Julianstown – starcie zbrojne, które miało miejsce w trakcie rebelii irlandzkiej (1641–1648) 29 listopada 1641 koło miasteczka Julianstown w hrabstwie Louth (na południe od miasta Drogheda).
860. Bitwa pod Jędrzejowem Dybicz wahał się, czy uderzyć na kryjących się za lasem Polaków, nie mogąc dobrze ocenić ich siły, ponadto, jak pisze Callier, zuchwała Umińskiego postawa nadawała jego jedynastotysiącznemu korpusowi pozór czoła jakiejś groźnej potęgi. Umiński odparł najpierw wysypujące się z lasu kolumny rosyjskie atakiem grenadierów, po czym wycofał swoją pierwszą linię za drugą, w ten sposób zarazem odsłaniając artylerię i ustępując pola Rosjanom. Ci znowu wystąpili z lasu, napotkali jednak bardzo silny i celny ogień sześciu dział Lewandowskiego, które zadawały im wielkie straty. Dybicz nakazał więc wysunięcie swoich baterii, na co Umiński zareagował odwrotem reszty jednostek liniowych, co odsłoniło z kolei baterię Rzepeckiego. Tak zaczął się wzajemny ostrzał, w którym dzięki większej celności górowała artyleria polska, pomimo większej siły ognia nieprzyjaciela. Pozostawiony w Jakubowie z kilkoma szwadronami ułanów Tomicki zapobiegł próbie obejścia lewej flanki polskiej przez rosyjską brygadę huzarów[383]. Po pięciu godzinach Dybicz nakazał dwa kolejne natarcia, które okazały się bezowocne. W końcu Dybicz sądząc, że za lasem kryją się główne siły polskie, nakazał odwrót na miasteczko Kałuszyn.
861. Bitwa pod Kałuszynem (1939) W ślad za ułanami rozpoczęły natarcie bataliony 6 ppLeg, opanowawszy Zawodę, ruszyły w kierunku centrum miasteczka, brak wsparcia artyleryjskiego i silny opór przeciwnika uniemożliwiły pododdziałom 6 ppLeg uzyskanie prowadzenia. Szturmujące Zawodę bataliony wycofały się na zachodni skraj miasta i przeszły do obrony, w tym czasie główne siły Dywizji rozpoczęły już walkę o Kałuszyn.
862. Bitwa pod Kobryniem (1812) Tymczasem o 9 rano do Kobrynia dotarły główne siły rosyjskie. Tormasow posłał do Kobrynia jeszcze dwa pułki piechoty. Pozostałe oddziały otoczyły miasto gęstym pierścieniem. W Kobryniu, będącym wówczas drewnianym miasteczkiem, trudno było Saksończykom stworzyć umocnioną pozycję. Rosyjska artyleria z łatwością niszczyła wszelkie stanowiska. Wkrótce całe miasto stanęło w ogniu. Z 630 budynków po bitwie ocalało tylko 79.
863. Bitwa pod Konotopem Po śmierci Bohdana Chmielnickiego hetmanem został Iwan Wyhowski, a dwa lata później 22 maja 1659 roku Sejm Rzeczypospolitej zatwierdził unię hadziacką. Pomimo tego część Ukrainy zadnieprzańskiej nadal opowiadała się przeciwko Wyhowskiemu i popierała Moskwę. W konsekwencji armia moskiewska dowodzona przez księcia Aleksieja Nikitycza Trubeckiego przekroczyła Dniepr i obległa obwarowane miasteczko Konotop (ukr. Конотоп), bronione przez ok. 4 tys. Kozaków.
864. Bitwa pod Krasnem W trakcie powstania Chmielnickiego, podczas obowiązywania ugody zborowskiej (1649), kozacki płk Neczaj (uważany wśród Kozaków za drugą osobę po Bohdanie Chmielnickim) zaatakował wraz z siłami liczącymi kilkanaście tysięcy ludzi Bracławszczyznę (styczeń-luty 1651). Pośpieszył przeciw niemu hetman Kalinowski (wspomagany przez Stanisława Lanckorońskiego, wojewodę bracławskiego) z 12-tysięczną armią. Wojska kozackie zajęły Szarogród i zamierzały uderzyć na Bar, ale na wieść o nadciągających wojskach koronnych zatrzymały się w miasteczku Krasne[358].
865. Bitwa pod Krasnobrodem (1863) Kilka miesięcy później inna partia powstańcza walczyła ponownie w okolicach Krasnobrodu, tym razem w lesie husińskim. W wyniku potyczki Rosjanie przywieźli do miasteczka 3 poległych i 2 rannych powstańców.
866. Bitwa pod Krasnobrodem (1939) Zadaniem Nowogródzkiej Brygady Kawalerii było: uderzyć na Krasnobród działając po osi Krynice - Suchowola, a następnie po zajęciu miasteczka maszerować w kierunku Majdanu Sopockiego. W straży przedniej szedł 27 Pułk Ułanów, natomiast 25 Pułk Ułanów Wielkopolskich stanowił czoło kolumny brygady.
867. Bitwa pod Krasnym Krasny, małe miasto 48 km na południowy zachód od Smoleńska, przy dawnej głównej drodze z Rosji do Polski, zajęte było przez kawalerię rosyjską. 15 listopada czołowa kolumna wojsk Napoleona I, składająca się z oddziałów polskich i VIII Korpusu francuskiego, wypędziła jazdę rosyjską z miasteczka i otworzyła przez to drogę odwrotu. Następnego dnia Napoleon I, który przybył tam z trzecią kolumną swej armii, składającą się z kawalerii i pułków gwardyjskich, dowiedział się, że wojsko rosyjskie stoi na południe od planowanej drogi przemarszu i zatrzymał się czekając na swą drugą kolumnę. IV Korpus francuski przedarł się wprawdzie przez pozycje rosyjskie, ale stracił całą artylerię i wielu zabitych i rannych. Chcąc umożliwić reszcie drugiej kolumny połączenie się z armią Napoleon I postanowił atakować 17 listopada. Także Kutuzow postanowił przejść do akcji ofensywnej i zająć Orszę, by zatarasować drogę wojskom napoleońskim. Wczesnym rankiem 17 listopada Napoleon I ruszył z gwardią, kawalerią i dywizją piechoty do ataku i zdobył miejscowość Uwarowa na zachód od Krasnego, po czym Kutuzow porzucił plan zajęcia Orszy pełnymi siłami i wysłał tam tylko swą kawalerię. Napoleonowi I udało się za cenę wielkich strat w ludziach i materiale kontynuować odwrót: najpierw przedostał się przez Krasny I Korpus francuski, potem sam cesarz z głównym trzonem armii, natomiast III Korpus pod dowództwem marszałka Neya, pozostający jeszcze w Smoleńsku, nie zdążył się połączyć z Napoleonem I i przedostać się przez Krasny. Przybywszy tam 18 listopada Ney zastał w miasteczku wielkie siły rosyjskie; po daremnych walkach i wielkich stratach marszałkowi udało się sforsować zamarznięty Dniepr, przedrzeć się przez linie kozackie i połączyć się z Napoleonem I koło Orszy (21 listopada). Z korpusu Neya pozostało tylko 1000 ludzi.
868. Bitwa pod La Tremblaye Niemniej jednak, wandejscy generałowie postanowili opuścić Mortagne i wycofać się do Cholet, jednocześnie odsyłając artylerię do Beaupréau. Rozkaz został natychmiast wykonany. 15 października oddziały rządowe generała Klébera wkroczyły do opuszczonego miasteczka Mortagne, gdzie spotkali 1,5 tysiąca republikańskich jeńców, których Wandejczycy pozostawili w więziennych celach.
869. Bitwa pod Langensalza Bitwa pod Langensalza – starcie zbrojne, które miało miejsce 27 czerwca 1866 pod miasteczkiem Langensalza w Turyngii między pruskim oddziałem wydzielonym a hanowerskim kontyngentem wojskowym podczas wojny prusko-austriackiej o hegemonię w Związku Niemieckim.
870. Bitwa pod Loigny-Poupry Bitwa pod Loigny-Poupry – jedna z bitew wojny francusko-pruskiej. Doszło do niej 2 grudnia 1870 roku podczas walk o dolinę Loary pod miasteczkiem Loigny. Wydzielony korpus armii pruskiej (Preußische Armee-Abteilung), dowodzony przez Fryderyka Franciszka II, wielkiego księcia Meklemburgii i Schwerinu, starł się z XVII Korpusem francuskiej Armii Loary gen. Louisa d'Aurelle’a i pokonał go. Oddziałami francuskimi dowodził generał Louis-Gaston de Sonis, doświadczony oficer kawalerii. Trzon jego wojsk stanowił 1000-osobowy oddział „ochotników z zachodu”. Mające wspomagać ich oddziały (48 i 51 Pułki Piechoty, złożone głównie ze zbieraniny rekrutów bez żadnego doświadczenia) poszły w rozsypkę, zostawiając de Sonisa i ochotników samych przeciw przeważającym siłom przeciwnika. W tej sytuacji bitwa została przez Francuzów przegrana.
871. Bitwa pod Lonato Bitwa pod Lonato – starcie zbrojne, które miało miejsce w dniach 3–4 sierpnia 1796 pomiędzy francuską Armią Włoch pod wodzą generała Napoleona Bonaparte z jednej strony, a austriacką kolumną w sile korpusu, dowodzoną przez generalleutnanta Petara Gvozdanovicia. Trwające tydzień intensywne działania bojowe rozpoczęły się 29 lipca i zakończyły się 4 sierpnia odwrotem poważnie uszczuplonych sił Gvozdanovicia. Pozbycie się zagrożenia ze strony chorwackiego dowódcy pozwoliło Napoleonowi skupić wysiłki przeciwko głównej austriackiej armii. Siły francuskie pokonały ją pod Castiglione w dniu 5 sierpnia. Obecnie miasteczko Lonato del Garda znajduje się w pobliżu trasy SP 668 oraz autostrady BresciaPadwa, na południowy zachód od jeziora Garda.
872. Bitwa pod Lowosicami W tym czasie na stokach wzgórza Lovoš trwały zacięte walki, w których nieregularne oddziały chorwackie ukryte wśród winnic i zarośli zadawały duże straty pułkom pruskim. Obie strony kierowały na to skrzydło swoje posiłki. Prusacy jednak byli szybsi – uderzeniem na bagnety wyparli zmęczonych już Chorwatów. Ok. godziny 14 oddziały pruskie wyszły wreszcie z labiryntu winnic i zarośli na otwartą przestrzeń. Doszło do regularnej walki piechoty – w której dała o sobie znać przewaga ognia Prusaków. W końcu wyparto Austriaków do Lovosic. W podpalonym ogniem artylerii miasteczku odbyła się zacięta walka uliczna, w której przewagę uzyskali Prusacy zajmując je ok. godz. 15 Browne wycofał się w dobrym porządku zatrzymując niedaleko pola bitwy. Prusacy zmęczeni długą bitwą nie ścigali jego wojsk.
873. Bitwa pod Ludlow Po zwycięstwie w bitwie pod Blore Heath, wojska Yorków pomaszerowały w kierunku Worcester. Po drodze natknęły się jednak na siły Lancasterów i oszańcowały w okolicy mostu koło wioski Ludford. Mała wioska położona w pobliżu Ludlow oddzielona była od miasteczka rzeką Tene.
874. Bitwa pod Maidą Samo powstanie w Kalabrii zostało w błyskawiczny sposób stłumione przez marszałka Massena, który z 8 000 armią niszczył ogniska buntu. Warto tu wspomnieć o miasteczku Lauria, gdzie mieszkańcy wymordowali w straszliwy sposób (torturując) garnizon polski, czego konsekwencją była straszliwa zemsta Masseny, która rozniosła się w błyskawicznym tempie po całej Kalabrii sprawiając, że gdziekolwiek zawitał ze swoimi wojskami witano go z uległością i zapewniano o dozgonnej wierności.
875. Bitwa pod Marracuene W roku 1895 miała miejsce wojskowa ekspedycja portugalska skierowana przeciwko mozambickiemu wodzowi Ngungunhane. Siły biorące udział w kampanii liczyły 432 Europejczyków, 307 żołnierzy z Angoli oraz 73 policjantów z 4 działami. Ngungunhane dysponował oddziałem wojowników liczącym 2000 ludzi. Oddział portugalski dowodzony przez José Ribeiro Júniora osłaniany dodatkowo przez flotę uzbrojonych statków płynących rzeką Incomati skierował się do Marracuane, gdzie znajdowały się siły mozambickie. W wyniku bitwy flota zbombardowała zabudowania i pozycje obrońców w miasteczku, które następnie starano się otoczyć. W pewnym momencie Angolczycy rozpoczęli odwrót co umożliwiło ucieczkę z miasteczka wojownikom Ngungunhae. W tej sytuacji po kilku godzinach wymiany ognia Portugalczycy wkroczyli do Marracuene. Straty portugalskie wyniosły 3 zabitych i 9 rannych. Angolczycy utracili 20 zabitych i 19 rannych. Ngungunhane stracił 70 ludzi.
876. Bitwa pod Mas Deu W dniu 17 kwietnia 1793 roku generał-kapitan Antonio Ricardos na czele 4,5-tysięcznej armii rozpoczął – zejściem pod Saint-Laurent-de-Cerdans w regionie Cerdagne – inwazję na Francję. Sześć batalionów i osiem kompanii grenadierów Ricardosa przepędziło z wioski 400 Francuzów. Następnie 20 kwietnia Hiszpanie skierowali się do Céret położonego nad rzeką Tech, gdzie natknęli się nad regularny batalion francuski, 1000 ochotników oraz cztery działa artyleryjskie. Dla 1,8-tysięcznej załogi francuskiej starcie to skończyło się katastrofalnie. Francuzi w popłochu opuścili miasteczko. Około 100-200 żołnierzy Republiki poległo, podczas gdy kolejnych 200 utonęło w rzece Tech podczas próby ucieczki. Tymczasem straty hiszpańskie to zaledwie 17 ludzi rannych w trakcie potyczki. Ricardos pozostawił swoje oddziały w Le Perthus w celu obserwacji garnizonu twierdzy Bellegrade oraz uniemożliwienia dotarcia do niej konwoju z zaopatrzeniem.
877. Bitwa pod Meung-sur-Loire Meung-sur-Loire to niewielkie miasteczko na północnym brzegu Loary w środkowej Francji, nieco na zachód od Orleanu. Przez rzekę na wysokości miasta przebiega most który miał strategiczne znaczenie w końcowym okresie wojny. Meung-sur-Loire zostało kilka lat wcześniej zajęte przez Anglików, jako punkt wyjścia dla planowanej ofensywy na południe Francji. Podczas omawianej bitwy francuskie uderzenie doprowadziło do odebrania mostu i tym samym trwale powstrzymało parcie Anglików ku południowi.
878. Bitwa pod Miłosławiem W drugiej fazie bitwy na skutek przybycia posiłków, Polacy przeprowadzili pomyślne kontruderzenie wzdłuż osi drogi, uprzedzili szarżę pruskiej jazdy i wdarli się do miasteczka. Prusacy zmuszeni zostali do odwrotu, jednak wyczerpane walką oddziały powstańcze nie były zdolne do pościgu. Zwycięstwo nie zostało wykorzystane operacyjnie. Straty polskie wyniosły około 200 żołnierzy, a pruskie - 225 żołnierzy.
879. Bitwa pod Mnichovym Hradištěm Bitwa pod Münchengrätz – starcie zbrojne, które miało miejsce 28 czerwca 1866 pod wsią Münchengrätz (obecnie miasteczko Mnichovo Hradiště), na północny zachód od Pragi między pruską Armią Łaby a austriacką Armią Izery podczas wojny prusko-austriackiej o hegemonię w Związku Niemieckim.
880. Bitwa pod Moncontour Admirał Gaspard de Coligny, na czele swej hugenockiej armii pomaszerował na południe i przystąpił do oblężenia Poitiers. Po siedmiu tygodniach, będąc bliski zajęcia miasta, musiał odstąpić od oblężenia na wieść o marszu armii królewskiej, która maszerując spiesznym pochodem ku Poitiers stanęła w pobliżu miasteczka Moncontour.
881. Bitwa pod Moyry Pass miejsce = w pobliżu miasteczka Newry
882. Bitwa pod Murowaną Oszmianką 8 Brygada „Tura”, po krótkiej nawale ogniowej, uderzyła od wschodu, przełamała linię obrony i wdarła się do centralnej części miasteczka. 3 Brygada „Szczerbca”, która miała uderzyć z zachodniej strony, spóźniła się na akcję. Pozostałe brygady: 9, 12 i 13 stały na ubezpieczeniu. W takich warunkach dowódca akcji mjr Czesław Dębicki „Jarema” dał rozkaz 12 Brygadzie wsparcia 8 Brygady. Wyparto Litwinów z południowej części miasta, biorąc do niewoli około 20 z nich.
883. Bitwa pod Noirmoutier W dniu 9 października Charette na czele swojego 3-tysięcznego oddziału opuścił Legé, do którego republikańskie siły generała Nicolasa Haxo wkroczyły następnego dnia. Z początku oddziały Charette'a wyruszyły w kierunku Saint-Gilles-Croix-de-Vie, ale zważywszy na silny garnizon broniący miasteczka, w dniu 11 października skierowały się do Bouin, gdzie zatrzymały się.
884. Bitwa pod Novarą (1513) W roku 1513 francusko-wenecka armia w sile 12 000 żołnierzy (w tym 6 000 lancknechtów, 4 000 innej piechoty, głównie gaskońskiej, 2 000 jazdy i artyleria)[384], dowodzona przez Ludwika Trémoille, oblegała Novarę bronioną przez wspierających księcia Mediolanu Szwajcarów, którzy sami mieli nadzieję na korzyści terytorialne kosztem księstwa Mediolanu. Znajdująca się około 40 kilometrów od Mediolanu Novara była drugim pod względem wielkości miastem księstwa. Na wieść o zbliżającej się odsieczy wódz francuski przerwał oblężenie i wyszedł naprzeciw zbliżającego się nieprzyjaciela. Nie przypuszczając, by wojska szwajcarskie nadeszły zbyt szybko, spokojnie rozstawiał swe wojska. Tabor armii stanął za miasteczkiem Trecate, natomiast w samym miasteczku zatrzymał się naczelny wódz Ludwik Trémoille wraz z całą jazdą.Na lewo od zabudowań miasta stanęła piechota gaskońska, natomiast lancknechci wraz z artylerią znaleźli się na błoniach. Armia szwajcarska, licząca 8 000 szwajcarskiej piechoty[385], 200 mediolańskiej jazdy i 8 dział, zaatakowała 6 czerwca jeszcze przed świtem, co zaskoczyło Francuzów. Szwajcarzy utworzyli trzy czworoboki. Jeden z nich doszedł aż za Trecate i zdobył francuski tabor. Drugi rozbił w trakcie formowania gaskońską piechotę. Trzeci natomiast uderzył na lancknechtów. Niemieccy lancknechci, będący najemnikami we francuskiej służbie, uzbrojeni podobnie jak Szwajcarzy w długie piki, zdążyli sformować się w potężne czworoboki, a Francuzi zdążyli również ustawić swą artylerię. Pomimo tego szwajcarska nawałnica, uderzająca z różnych kierunków wokół francuskiego obozu, zdobyła francuskie działa, wyparła regimenty lancknechtów i zniszczyła ich czworoboki. Decydująca broń francuskiej armii jaką była ciężka kawaleria, stojąc wśród zabudowań miasteczka, nie zdołała się rozwinąć i nie odegrała w bitwie większej roli. Trémoille wycofał się z nią za Alpy.
885. Bitwa pod Näfels Po bitwie pod Sempach, w której poległ Leopold III Habsburg, wojna austriacko-szwajcarska toczyła się dalej. Obie strony dokonywały podjazdów i niszczyły nieprzyjacielskie posiadłości. Szwajcarom udało się zająć habsburskie miasteczko Wesen położone w pobliżu jeziora Walensee. Po dołączeniu się do Związku Szwajcarskiego kantonu Glarus, Austriacy wysłali kolejną ekspedycję dowodzoną przez hrabiego Hansa von Sargansa. Jego wojska wtargnęły w dolinę przegrodzoną starym murem rzymskim i paląc po drodze wsie doszły do miejscowości Näfels.
886. Bitwa pod Obertynem W międzyczasie senat powierzył 1 czerwca 1531 dowództwo w wyprawie Janowi Amorowi Tarnowskiemu, wodzowi doświadczonemu i cieszącemu się szacunkiem żołnierzy. W lipcu, przebywający we Lwowie hetman, otrzymał od króla dokładną instrukcję, która dawała mu pełną swobodę na terenie Pokucia, ale zabraniała przekraczania z wojskiem granicy Mołdawii, by nie drażnić Turków traktujących hospodarstwo Piotra Raresza jako swoje lenno. Kilka tygodni później armia koronna zebrała się w miasteczku Rohatyn, koło Stanisławowa, by na początku sierpnia przekroczyć granice Pokucia i w ciągu trzech dni, do 5 sierpnia, oczyścić je z wrogów. Po tak szybkim zwycięstwie Tarnowski zawrócił w stronę Lwowa, zostawiając jedynie 1200 jazdy, jednak zwiadowcy donieśli mu, że hospodar gromadzi dużą armię tuż przy granicy; zawrócił więc, by przygotować się do walki. Już 15 sierpnia dwutysięczny oddział mołdawski obległ Gwoździec, gdzie broniło się zaledwie 186 członków załogi. Na odsiecz twierdzy ruszyła cała armia polska spodziewając się tam znaleźć główne siły Mołdawian; 19 sierpnia doszło do bitwy z korpusem złożonym z 6 tysięcy lekkiej jazdy, średniozbrojnych bojarów oraz niewielkiej grupy zaciężnych. Polacy wygrali, zabijając prawie dwa tysiące żołnierzy z armii Raresza. Po tym zwycięstwie wojsko polskie rozłożyło obóz niedaleko Gwoźdźca i odpoczywało. Dopiero 21 sierpnia rozpoczęło wymarsz w stronę granicy i po przebyciu 15 kilometrów rozbito kolejny obóz pod wsią Obertyn, w kotlinie rzeki [[{{{1}}}|Czerniawy]][[:d:{{{Q}}}#sitelinks-wikipedia|(inne języki)]]. Petryła jednak nie zamierzał dać za wygraną[386] i rozpoczął pościg za wojskiem Tarnowskiego.
887. Bitwa pod Ocañą Na zachód od miasteczka Ocaña Arizauga ustawił awangardę Zayasa i kawalerię Rivasa. Na wschód od Ocañi wódz hiszpański wyznaczył miejsce dla centrum i prawego skrzydła swej armii. Tego właśnie, nieosłoniętego prawego skrzydła, miały pilnować trzy pozostałe po wczorajszej bitwie dywizje kawalerii Freire'go. Od nich do miasteczka stała główna siła – dywizje Lacy'ego, Castejona, Girona i Vigodeta. Bataliony ustawione były w dwie linie. W rezerwie za Castejonem stali ludzie Jacome'a, Zerain wspierał Girona i Coponsa, zabezpieczany dodatkowo przez Vigodeta.
888. Bitwa pod Olkienikami Szlachta pod wodzą „generalnego pułkownika” Michała Serwacego Wiśniowieckiego zgromadziła się – w liczbie około 12 tysięcy źle uzbrojonych ludzi – w pobliżu niewielkiego miasteczka Olkieniki. W imieniu magnatów, będących sprężynami całego związku, pospolitym ruszeniem zawiadywali kasztelan witebski Kociełł, strażnik litewski Pociej, chorąży żmudzki Zaranek, Grzegorz Antoni Ogiński, Mikołaj Pac i spragniony zemsty za śmierć brata, ściętego przed dwoma laty z hetmańskiego rozkazu, kanonik wileński, Krzysztof Białłozor[387].
889. Bitwa pod Opsą Wkrótce po przejściu na drugi brzeg Dźwiny generał Rautenfeld wysłał na zwiad w kierunku Drui oddział Kozaków Dońskich. Oddział ten zdobył informację, że w miasteczku stacjonuje chorągiew tatarska rotmistrza Rejżewskiego. Wracając Kozacy rozbili podjazd wysłany z pułku tatarskiego Michała Kirkora, biorąc do niewoli dwóch ułanów. Po powrocie podjazdu Rautenfeld natychmiast posłał pod Druję oddział 160 żołnierzy, jednak Rejżewski dowiedziawszy się o zbliżających się Rosjanach wycofał się na Głębokie. W tej sytuacji Rautenfeld zrezygnował z pościgu i kontynuował marsz na Brasław, który zajął 26 maja.
890. Bitwa pod Osuchami W czerwcu 1944 r. hitlerowcy przeprowadzili dwie wielkie akcje przeciwpartyzanckie - Sturmwind I, która miała miejsce w Lasach Janowskich oraz Sturmwind II, która odbyła się w Puszczy Solskiej. Głównymi celami tych akcji było zniszczenie niezwykle licznych tutaj oddziałów partyzanckich (patrz hasło: Powstanie zamojskie), które nie tylko paraliżowały niemiecką komunikację, ale całkowicie uniemożliwiały dostęp do znajdujących się w lasach wsi czy nawet dużych miast (z Biłgorajem Niemcy byli zmuszeni utrzymywać komunikację lotniczą lub wysyłać tam silnie ubezpieczone konwoje). Takie miasteczka jak Józefów Biłgorajski, ich okolice oraz lasy Puszczy Solskiej były pod całkowitą kontrolą partyzantów - głównie z AK i BCh, ale także z AL i partyzantki radzieckiej. W 1944 r. sytuacja ta stała się dla Niemców niezwykle groźna - uniemożliwiało to odwrót wojskom hitlerowskim cofającymi się przed Armią Czerwoną, poza tym jednostki wciągnięte w zwalczanie partyzantki mogły stanowić dużą wartość na froncie wschodnim.
891. Bitwa pod Paju Do wyzwolenia miasta Valga było potrzebne zdobycie miasteczka Paju. 30 stycznia grupa partyzantów spróbowała zdobyć Paju lecz bezskutecznie. Dowódca partyzantów Julius Kuperjanov wraz z 300 ludźmi, 2 działami oraz 13 karabinami maszynowymi postanowił odbić miasteczko następnego dnia. Użycie pociągu pancernego było niemożliwe aż do czasu odbudowy zniszczonego mostu kolejowego w Sangaste. Po drugiej stronie łotewscy strzelcy mieli do dyspozycji 1200 ludzi, 4 działa oraz 32 karabiny maszynowe. Oprócz tego byli wspierani przez pociąg opancerzony oraz samochody pancerne.
892. Bitwa pod Perryville 7 października armia Buella, w pościgu za Braggiem, przemaszerowała przez małe miasteczko Perryville (zbudowane na skrzyżowaniu) w trzech kolumnach. Unioniści poharcowali z kawalerią konfederatów przy Springfield Pike, przed wydaniem bitwy na Peters Hill, gdy przybyła piechota, zdesperowana, by dostać się do źródła świeżej wody. Następnego dnia o świcie rozpoczęły się walki wokół wzgórza – wojska Unii nacierały wzdłuż potoku, zatrzymując się dopiero przed liniami rebów. Po południu dywizja południowców uderzyła na lewą flankę – I Korpus gen. dyw. Alexandra McCooka – i zmusiła go do odwrotu. Kiedy do walki dołączyło więcej sił, unioniści, mimo zaciekłego oporu zostali zepchnięci i rozpierzchli się[388].
893. Bitwa pod Pfaffenhofen Bitwa pod Pfaffenhofen – starcie zbrojne, które miało miejsce 15 kwietnia 1745 r. w trakcie wojny Austriaków z Francją i Bawarią (1741–1745), będącą częścią wojny o sukcesję austriacką. Starcie miało miejsce w pobliżu bawarskiego miasteczka Pfaffenhoffen i zakończyło się zwycięstwem Austriaków.
894. Bitwa pod Piątkiem (1593) Do bitwy doszło 2 lutego 1593 w okolicach miasteczka Piątka. Wojska Kosińskiego zostały doszczętnie pobite przez pospolite ruszenie i wojska prywatne księcia Janusza Ostrogskiego.
895. Bitwa pod Pohostem Po trzech nieudanych szturmach, odnosząc przy tym znaczne straty, około 600 zabitych (głównie czerni) Kozacy rozpoczęli odwrót. Sosnowski wysłał w pogoń za wycofującym się nieprzyjacielem 600 kawalerzystów. Po trzech milach pościgu Litwini, 4 września dogonili uchodzących Kozaków pod miasteczkiem Pohostem (znajdującym się około 36 km od Słucka) przy przeprawie przez rzekę Słucz. Most przez rzekę prawdopodobnie był zatarasowany wycofującymi się wozami taborowymi[389].
896. Bitwa pod Połonką Rankiem 28 czerwca idąca drogą na Baranowicze polska straż przednia dowodzona przez Aleksandra Połubińskiego przeszła groblę na rzeczce Połonce na wschód od miasteczka Połonka. Natknęła się tutaj na przednie straże armii rosyjskiej. Doszło do krótkiego starcia, w którym Połubiński rozbił Rosjan, a gdy nadszedł Chowański z siłami głównymi, wycofał się za rzeczkę. Siły główne armii Rzeczypospolitej zaczęły się formować do bitwy. Przejścia przez groblę broniło prawe skrzydło, gdzie umieszczone zostały dragonia oraz husaria Czarnieckiego. W centrum ustawiła się piechota polska i litewska oraz wszystkie 7 dział, natomiast lewe skrzydło obsadził Paweł Sapieha wraz z niemal całą jazdą litewską. Odwód ukryto w dolinie.
897. Bitwa pod Przasnyszem 18 DP ruszyła na Grudusk i po kilku godzinach walki złamała opór 33 Dywizji Strzelców broniącej miasteczka. 17 DP nacierała z rejonu Makowa na Bartniki-Dębiny-Przasnysz-Obrąb. Dywizja Ochotnicza opanowała Przasnysz ale została z niego wyparta kontratakiem oddziałów 16 i 33 DS.
898. Bitwa pod Rain nad rzeką Lech Po zajęciu Norymbergi i Donauwörth wojska Gustawa II Adolfa skierowały się w kierunku Ingolstadt. Dysponujący znacznie słabszymi siłami marszałek Johan von Tilly postanowił nie dopuścić przeciwnika w pobliże miasta, rozmieszczając swe wojska w pobliżu przejścia przez rzekę Lech na wysokości miasteczka Rain. Zajęły one umocnioną pozycję w lasach na wschodnim, wyższym brzegu rzeki, pomiędzy Rain a Augsburgiem. Mająca strategiczne znaczenie obrona tych przepraw miała powstrzymać armię szwedzką przed wkroczeniem do Bawarii.
899. Bitwa pod Rancagua W roku 1813 w Chile doszło do wybuchu walk pomiędzy Hiszpanami a chilijskimi powstańcami. W połowie 1814 r. wojska hiszpańskie w sile 5 000 ludzi pod wodzą brygadiera Mariano Osario skierowały się w kierunku Santiago. Naprzeciwko tych wojsk Chilijczycy dowodzeni przez płk. Bernardo O’Higginsa wystawili siły liczące ponad 5 000 ludzi. Część z tych sił (2 000 żołnierzy) zajęła stanowiska w miasteczku Rancagua położonym na południe od Santiago. Dnia 1 października Hiszpanie zaatakowali pozycje obrońców, zostali jednak odparci. Powtarzające się cały dzień ataki także nie przynosiły skutku. Dopiero następnego dnia po południu, gdy powstańcom zaczęło brakować amunicji, Hiszpanie wdarli się do okopów, wybijając obrońców. O’Higginsowi na czele 300 jeźdźców udało przebić się w kierunku Santiago. Powstańcy stracili ponad 1 000 ludzi. Po tym zwycięstwie Hiszpanie bez przeszkód zajęli stolicę.
900. Bitwa pod Ridgeway Siły fenian wyruszyły z Fort Erie, który opanowały w pierwszym dniu wojny i maszerowały wzdłuż rzeki Niagara w kierunku Chippawa. Zamierzeniem fenian było zajęcie miasteczka, co dałoby im kontrolę nad górnym biegiem kanału Welland, niezwykle ważnego szlaku komunikacyjnego. W tym czasie Brytyjczycy zdołali zgromadzić oddział zbrojny składający się z kilkunastu kompanii pieszych strzelców. Brytyjczycy wyruszyli w stronę oddziałów przeciwnika.
901. Bitwa pod Rocky Face Ridge Generał Johnston okopał swoje wojska na szczytach długiego i wysokiego pasma wzgórz zwanego Rocky Face Ridge i dalej w kierunku wschodnim w poprzek Doliny Crow. Gdy Sherman zbliżył się do tej pozycji, pokazał konfederatom swe wojska w dwóch kolumnach marszowych, podczas gdy trzecią posłał ukradkiem ku przełęczy Snake Creek, na prawo, by zaatakować linię kolejową Western & Atlantic w Resaca. Dwie pierwsze kolumny zaatakowały pozycje południowców pod Buzzard Roost (na przełęczy Mill Creek) i na przełęczy Dug. W tym samym czasie trzecia kolumna (dowódca gen. mjr James B. McPherson) przeszła przełęcz Snake Creek i 9 maja dotarła do przedpola miasteczka Resaca, gdzie okazało się jednak, że konfederaci są przygotowani i okopani. Obawiając się przegranej, McPherson wycofał swoją kolumnę na przełęcz Snake Creek.
902. Bitwa pod Rusion (1206) Rodosto było silnie ufortyfikowanym miasteczkiem, obsadzonym dużym garnizonem weneckim a uciekinierzy z Rusion jeszcze ich wzmocnili. Mimo to, gdy nadeszły wojska Kałojana obrońcy spanikowali i po krótkiej bitwie, która zakończyła się totalną klęską miasteczko zostało zajęte przez Bułgarów. Zwycięzcy szybko podporządkowali sobie wiele innych miejscowości, takich jak Perynt, Chorlu, Arkadiopolis, Messynę i Daonion. Oblegli także ważne Didymoteicho które wkrótce padło.
903. Bitwa pod Sacile Austria wypowiedziała Francji wojnę 9 kwietnia 1809 roku. Arcyksiążę Jan przekroczył granicę z Włochami, chcąc zmusić siły francuskie do wycofania się za rzekę Tagliamento. Jednakże książę Eugeniusz, przewidując manewry armii austriackiej, już wcześniej rozmieścił swe siły w obszarze przygranicznym regionu Friuli-Wenecja Julijska. Szczególną rolę w jego korpusie odgrywała 3. dywizja generała Paula Greniera, która zajęła pozycje w miasteczku Sacile. Eugeniusz zorganizował obronę miasta przygotowując się do kontrataku z flanki.
904. Bitwa pod Sangarará Wieczorem 17 listopada wojska Landy dotarły do górskiej miejscowości Sangarará położonej przy drodze z Cuzco do Potosi. Na wieść o nadciąganiu sił hiszpańskich Tupac Amaru II na czele 6 tys. ludzi skierował się w kierunku Sangarará. Rankiem następnego dnia powstańcy, schodząc z gór, okrążyli Hiszpanów stacjonujących w miasteczku. Wówczas to Hiszpanie i ich sprzymierzeńcy schronili się w murach miejscowego kościoła i okolicznych domach.
905. Bitwa pod Saratogą W końcu armia brytyjska została osaczona przez regularne wojska amerykańskie mające około 15 tys. żołnierzy w okolicy miasteczka Saratoga. Brytyjskie próby wyrwania się z pułapki przez serię ataków między 17 września i 8 października zakończyły się fiaskiem. Wycieńczona armia brytyjska poddała się przeważającym siłom amerykańskim 17 października 1777.
906. Bitwa pod Sarmin Do obozu łacinników w Chastel Rouge powrócił ze zwiadu rycerz imieniem Teodor Berneville, donosząc, że widział wojsko Ibn Bursuka, maszerujące przez las w kierunku wzgórza Tall Danis, w pobliżu miasteczka Sarmin. Rankiem 14 września, wojsko łacińskie pod wodzą Rogera i Baldwina niepostrzeżenie przekradło się przez dzielący je od owego lasu łańcuch wzgórz i zaczaiło się oddziały Bursuka. Jego armia maszerowała bez zachowania środków ostrożności, kolumna zwierząt jucznych szła w ariergardzie, a żołnierze właśnie się zatrzymywali, aby rozbić namioty na południowy postój. Część emirów ze swoimi wojskami udała się po żywność do okolicznych gospodarstw wiejskich, a inni poszli zająć twierdzę Buza'a. Kiedy łacinnicy znienacka uderzyli na niczego niespodziewającego się nieprzyjaciela, Ibn Bursuk nie miał przy sobie swoich najlepszych dowódców.
907. Bitwa pod Savenay Savenay zostało zajęte przez Wandejczyków wczesnym rankiem 22 grudnia – praktycznie bez walki. 150 republikańskich żołnierzy szybko wycofało się z miasta po drobnej potyczce z pierwszą linią Wandejczyków. Mieszkańcy miasteczka zostali ewakuowani. O godzinie 9 rojaliści przygotowywali już obronę miasta. O godzinie 11 do Savenay dotarł pierwszy oddział republikański dowodzony przez Westermanna. Zaatakował on rojalistów, jednak w wyniku potyczki został odepchnięty. W południe pod Savenay dotarło większe zgrupowanie armii republikańskiej – na czele z Kléberem i Marceau. Kolejna potyczka - rozegrała się o kontrolę nad lasami Touchelais, leżącymi na północny wschód od Savenay – z wynikiem pomyślnym dla republikanów.
908. Bitwa pod Sempach 9 lipca 1386 doszło do bitwy na równinie powyżej miasteczka Sempach. Szwajcarzy sformowali szpiczasty szyk, o który rozbiły się kilkakrotne ataki Leopolda. W drugiej fazie bitwy, kiedy rycerze niemieccy walczący w ciężkich zbrojach zmęczyli się, szala zwycięstwa przechyliła się na stronę Szwajcarów. Klęska Austriaków była całkowita. Poległo około 700 rycerzy z księciem Leopoldem, reszta uciekła z pola bitwy. Szwajcarzy stracili 200 ludzi.
909. Bitwa pod Siemiatyczami Już od 1860 roku miały miejsce w Siemiatyczach demonstracje patriotyczne, aczkolwiek miały one dość spokojny charakter. Nawet ukaz uwłaszczeniowy z 1861 roku nie wywołał większych zamieszek, choć stało się tak w innych miejscowościach. Demonstracje były inspirowane przez okolicznych ziemian i przyjezdnych z Warszawy. Po sumie w kościele śpiewano Boże, coś Polskę, a młodzież w miasteczku chodziła w konfederatkach. Uprzykrzano życie urzędnikom carskim oraz miejscowemu duchownemu prawosławnemu. W roku 1862 z Siemiatycz wycofał się rosyjski garnizon, co pozwoliło konspiratorom działać swobodniej. Ówczesny właściciel miasteczka Karol Fanshawe wyjechał za granicę na leczenie, pozostawiając dobra siemiatyckie w rękach ich dzierżawcy - Dąbrowskiego. Pałac księżnej Anny Jabłonowskiej stał się magazynem broni, mundurów i żywności.
910. Bitwa pod Sion Wojska sabaudzkie sformowały się w okolicy miasteczka La Planta. Słabo uzbrojeni żołnierze Wallis, w otwartym polu nie dorównywali Sabaudczykom, wielu z nich z tego powodu rozpoczęło odwrót. W tym czasie nadeszły siły 3 000 ochotników z Berna, Fryburga i Solury. Wojska te skierowały się w rejon Saviese, zagrażając tym samym lewej flance Sabaudczyków.
911. Bitwa pod Somosierrą Po zwycięskiej potyczce pod Burgos, 29 listopada 40-tysięczna armia napoleońska pod dowództwem samego cesarza wyruszyła z Arandy, przekroczyła rzekę Duero i zatrzymała się w miasteczku Boceguillas[390]. Cesarz miał okazję zapoznać się tam z raportami francuskiego zwiadu opisującego pozycje i działania wojsk San Juana oraz wyruszyć osobiście na rozpoznanie. Pojawił się tam wczesnym rankiem 30 listopada, ale z powodu gęstej mgły niewiele widział. W rzeczywistości pozycja hiszpańska była niemal nie do zdobycia bez długotrwałego szturmu piechoty i znacznych strat. Jak pisał po latach Józef Załuski: „Droga zwężona w tym wąwozie wiła się na pochyłości między skałami obsadzonymi piechotą a na czterech jej zagięciach stało po cztery dział, które ją ostrzeliwały we wszystkich jej kierunkach”[391][392].
912. Bitwa pod Staszowem przyczyna = rosyjska próba wyparcia powstańców z miasteczka
913. Bitwa pod Stawiszczami Bitwa pod Stawiszczami – de facto oblężenie miasteczka Stawiszcze przez oddziały koronne Stefana Czarnieckiego, toczyło się od lipca do października 1664, na skutek rebelii miasta przeciw wojskom Stefana Czarnieckiego dokonującym tłumienia zbuntowanej Ukrainy oraz ponowne zdobycie miasta w styczniu 1665 na skutek kolejnej rebelii, całkowite zniszczenie i spalenie miasta.
914. Bitwa pod Stoss W połowie czerwca roku 1405 wojska Appenzellu wyprzedziły działania Fryderyka, przechodząc do ofensywy w dolinie Renu i oblegając miasteczko Altstätten. W tej sytuacji Fryderyk podzielił swoje siły, zamierzając wziąć siły Appenzellu w kleszcze. Armia dowodzona przez wójta Johanna von Lupfen ruszyła w kierunku miasta St. Gallen, pustosząc okolice. Dnia 17 czerwca w wyniku potyczki pod Rotmoten, armia książęca poniosła znaczne straty i musiała wycofać się z rejonu St. Gallen. Druga grupa wojsk zajęła ostatecznie bez walki Altstätten, z którego wycofały się uprzednio siły obrońców. 17 czerwca armia Fryderyka w sile 4 000 ludzi (kontyngenty rycerskie z Winterthuru, Konstancji i Feldkirch) podjęła dalszy marsz na Appenzell.
915. Bitwa pod Stołowiczami Od dawna król Poniatowski i ambasada rosyjska podejrzewali hetmana Ogińskiego o sprzyjanie konfederacji barskiej. Jeszcze 12 maja 1771 roku upewniał hetman listownie ambasadora, iż do działań zbrojnych nie ma zamiaru przystępować, króla informował zaś iż koncentruje wojska, aby nie dopuścić do ich połączenia się z konfederatami. Mimo tych zapewnień siły rosyjskie starały się osaczyć i zmusić do kapitulacji zgrupowanie hetmańskie. Oddziały rosyjskie Fabułowa, Duringa oraz Albiczewa próbowały osaczyć wojsko hetmana w Telechanach. Gdy wysłannik rosyjski mjr Soldenhof zażądał kapitulacji wojska litewskiego, oburzony hetman aresztował go, mówiąc przy tym: "Hetman jestem Rzeczypospolitej, więc obcych rozkazów słuchać nie powinienem". Rankiem 6 września hetman otoczył swymi oddziałami Beździeż, w którym rozlokował się oddział pułkownika Albiczewa. W samo południe przeprowadzono szturm całością sił, klęskę Rosjan przypieczętowała śmierć dowódcy. Następnego dnia hetman ogłosił oficjalny akces do konfederacji barskiej. Choć zwycięstwo w bitwie pod Beździeżem odbiło się głośnym echem w Rzeczypospolitej, Ogiński posiadając tylko 3 tys. żołnierzy nie był w stanie opanować Nieświeża i Słucka. Zdecydowano się czekać na posiłki. Wojsko rozłożono nocą z 22/23 września w Stołowiczach. Na rynku rozłożono 300 janczarów hetmańskich i 700 kawalerzystów wraz z 5 armatami. Z zachodniej strony miasteczka rozłożono dwa oddziały piechoty, liczące po 300 i 200 żołnierzy, wraz z 5 armatami. Za miasteczkiem rozstawiono 1000 ułanów Bielaka.
916. Bitwa pod Szawlami Dokładne miejsce bitwy pozostaje nieznane. Chronicum Livoniae napisana przez Hermanna de Wartberge mówi o bitwie na terram Sauleorum. Prawdopodobnie to okolice Szawli lub, co mniej prawdopodobne, miasteczko Vecsaule niedaleko Bowska, obecnie południowa Łotwa[393]. Saule/Saulė oznacza Słońce w obydwu językach: litewskim i łotewskim.
917. Bitwa pod Szentgotthárd Wczesnym rankiem dnia 1 sierpnia 1644 r. 3 tys. spahisów oraz 3 tys. janczarów przekroczyło rzekę Rabę, atakując skutecznie stanowiska cesarskich, a następnie obóz niemiecki, który wbrew rozkazom Montecuccolego nie został dostatecznie wzmocniony przez siły Waldecka. Turcy zupełnie zaskoczyli nieuporządkowane centrum wojsk cesarskich, całkowicie je rozpraszając. W czasie gdy spahisi niszczyli centrum przeciwnika, janczarom udało się zająć miasteczko Szentgotthárd. Wojska cesarskie stanęły przed bardzo trudną sytuacją.
918. Bitwa pod Słobodyszczami Dnia 7 października Jerzy Lubomirski wziął ze sobą 14-15 tys. żołnierzy (w tym 2000 piechoty i 5-6 tys. Tatarów)[394] i ruszył pod Słobodyszcze przeciwko 20-tys.[395] armii kozackiej Jerzego Chmielnickiego. Pochód armii polsko-tatarskiej zabezpieczała dragonia von Bockuma. Przed południem Tatarzy dotarli do przeprawy w Piątkach i około godziny 9 rozproszyli niewielki oddział kozacki. Po przeprawieniu się przez rzeczkę zaskoczyli pojących konie Kozaków zagarniając kilkaset koni. Cztery godziny później o godzinie 13 pojawił się z resztą sił Lubomirski. Przed armią polsko-tatarską rozciągał się bagnisty obszar utworzony przez rzeczkę Hniłopat. Za rzeczką znajdowało się zrujnowane miasteczko, za którym na opadającym ku potokowi wzgórzu leżał obóz kozacki. Zachodni brzeg wzgórza był łagodniejszy, za to porośnięty sadami. Najbardziej dogodne podejście było od strony północnej. Z tyłu wzgórza był gęsty las. Obóz armii Chmielnickiego był wydłużony, rozciągając się z południa na północ, lewym bokiem zwrócony w kierunku rzeczki, a frontem ku Słobodyszczom. Nad bagnistą rzeczką Hniłopat był most długości 100-200 metrów. Nagłe pojawienie się armii polsko-tatarskiej całkowicie zaskoczyło Kozaków, którzy natychmiast rzucili się do fortyfikowania taboru. Część ruszyła bronić przeprawy przez most. Mimo uzyskanego zaskoczenia i spowodowanego nim chaosu w obozie kozackim Lubomirski bał się zaryzykować walki z marszu bez przeprowadzenia należytego rozpoznania, tym bardziej, że teren był niekorzystny i pozostawało niewiele czasu do zmroku.
919. Bitwa pod Thouars Bitwa pod Thouars – starcie zbrojne, które miało miejsce 5 maja 1793 roku podczas powstania wandejskiego we Francji. Naprzeciw siebie stanęły siły republikańskie oraz powstańcy wandejscy – zwolennicy Ancien Régime, przeciwni ustrojowi republikańskiemu. W trakcie bitwy wandejscy rojaliści zdobyli miasteczko Thouars.
920. Bitwa pod Tiffauges Następnego dnia, o godzinie 9:00 rano, doszło do pierwszej wymiany ognia między siłami republikańskimi a rojalistami. Kléber rozmieścił po jednym batalionie z prawej i z lewej strony Torfou, dążąc do okrążenia miasteczka. Zmierzające w ich kierunku oddziały wandejskie pod wodzą Charette'a zostały wykryte, ostrzelane i zmuszone do wycofania się. Jednak kobiety, przebywające na tyłach armii rojalistów, zatrzymywały cofających się żołnierzy. Przekonywały ich do przegrupowania się oraz dalszej walki na płaskowyżu, do którego zbliżały się siły republikańskie.
921. Bitwa pod Truillas Dagobert przyznał się do 1,5 tysiąca ofiar po swojej stronie. Jednak historyk Digby Smith stwierdził, że straty Francuzów były większe: 3 tysiące zabitych i rannych, do tego 1,5 tysiąca żołnierzy w niewoli i 10 dział przejętych przez wroga. Hiszpańska armia straciła 2 tysiące zabitych, rannych oraz zaginionych. De Courten oraz generał Diego Godoy również walczyli po stronie hiszpańskiej. 28 września posłowie Fabre i Raymond Gaston pozbawili Dagoberta dowództwa nad armią i tymczasowo zastąpili go d'Aoustem. Dagobert wraz ze swoją dywizją wrócił do Cerdagne, a 4 października złupił hiszpańskie miasteczko Camprodon.
922. Bitwa pod Uzbin Ogólnie w zasadzce zginęło 10 żołnierzy, a ponad 20 odniosło rany. Następnie amerykańscy piloci w nocy 19 sierpnia zbombardowali wioski w podkabulskiej prowincji Laghman. Twierdzą, że zabili ponad 30 talibów. Ale według lekarzy z Mehtarlamu, stolicy prowincji Laghman, do ich szpitala przywieziono zwyczajnych wieśniaków poranionych w nocnych nalotach. Chirurg Asadullah Rauf twierdzi, że operował przynajmniej 20 pacjentów, w tym osiem kobiet i czworo dzieci. Jedno z rannych dzieci zmarło po drodze do szpitala. Celem Amerykanów był ponad 100-osobowy oddział talibów, który w 18 sierpnia urządził zasadzkę na francuski patrol w pobliżu miasteczka Sarobi, zaledwie 60 km na południowy wschód od Kabulu[396].
923. Bitwa pod Verdun
Ruiny miasteczka Haucourt po zajęciu przez wojska niemieckie
924. Bitwa pod Wabho Bitwa pod Wabho – starcie, do którego doszło w dnaich 5 - 7 czerwca 2009 roku, pomiędzy rebeliantami z grupy Hizbul Islam oraz Al-Shabaab, a prorządową milicją Ahlu Sunna Walja'a. Do starcia doszło w małym miasteczku Wabho (Wabxo), w prowincji Galgadud. Podczas walk zginęło 123 osoby, czyniąc to starcie jedną z najbardziej krwawych w historii wojny domowej w Somalii.
925. Bitwa pod Walmojzą Wódz szwedzki w pierwszym rzucie umieścił niemal całą piechotę i znaczną część jazdy. Reszta jazdy szwedzkiej stanęła w drugim rzucie. Na skraj obu swych skrzydeł Gustaw Adolf wysłał po 200 muszkieterów, by ci obeszli lasem pozycje wojsk litewskich. Sapieha spodziewał się ataku frontalnego. Ponadto Litwini ostrzeliwani ogniem piechoty i artylerii szwedzkiej nie zauważyli obchodzących ich skrzydła muszkieterów, którzy wyszli na ich tyły i rozpoczęli niespodziewany ogień ze skrzydeł, który wywołał popłoch wśród litewskich żołnierzy. W tej sytuacji Sapieha nakazał odwrót na Walmojzę, zatrzymując swych żołnierzy kilometr przed miasteczkiem. Tu Litwini ponownie uszykowali się do bitwy. Szwedom udało się powtórzyć manewr oskrzydlający z muszkieterami w roli głównej. Atak muszkieterów ze skrzydeł połączony z frontalnym natarciem wywołał panikę w wojskach litewskich. Uciekła cała jazda zostawiając w obozie działa i osamotnioną piechotę, która była bardzo nieliczna i nie miała żadnych szans w walce.
926. Bitwa pod Waterloo Po południu nastąpiło załamanie pogody: zerwał się silny wiatr, zaczął padać ulewny deszcz. Mimo to Francuzom udało się dogonić Anglików pod Genappe, w chwili forsowania Dijle. Doszło do potyczki kawaleryjskiej, ale nie przeszkodziło to Brytyjczykom w przeprawie i cała ich armia znalazła się bezpiecznie na północnym brzegu rzeki. Za Genappe Henry William Paget, późniejszy lord Uxbridge, powstrzymał marsz kawalerii, by mogła osłonić dalszy odwrót piechoty. W ten sposób piechota bezpiecznie minęła wioskę La Belle Alliance i zajęła pozycje w pobliżu zameczku Hougoumount i farmy La Haye Sainte niedaleko miasteczka Waterloo. Gdy to nastąpiło, Uxbridge oderwał się od nieprzyjaciela i stanął z jazdą za piechotą.
927. Bitwa pod White Plains Washington wiedział, że Brytyjczycy skupiali się za jego liniami. 23 października pozostawił 2 000 swych najlepszych żołnierzy w Fort Washington na północno-zachodnim Manhattanie i zaczął pochód z pozostałymi siłami na północ do okręgu Westchester. Marsz był nadzwyczaj trudny. Amerykanie mieli niewiele koni i byli zmuszeni ciągnąć większość swych dział ręcznie. Bezpieczny przystanek znaleźli na wzgórzach koło miasteczka White Plains.
928. Bitwa pod Wittstock Bitwa pod Wittstock – jedna z wielkich bitew wojny trzydziestoletniej, rozegrana 4 października 1636 roku pomiędzy armią szwedzką, dowodzoną przez feldmarszałka Johana Banéra, a połączonymi siłami cesarsko-saskimi hrabiego Melchiora von Hatzfeldta i elektora Saksonii Jana Jerzego I. Bitwę stoczono na południe od miasteczka Wittstock w Brandenburgii, ok. 80 km na północny zachód od Berlina.
929. Bitwa pod Zusmarshausen W styczniu 1648 sprzymierzona armia cesarska dowodzona przez hrabiego Maksymiliana von Gronsfelda – od roku 1645 głównodowodzącego wojsk Maksymiliana I Bawarskiego – oraz hrabiego Petera Melandera von Holzappel po nieudanym oblężeniu Magdeburga skierowała się w kierunku Dunaju w rejon przeprawy na wysokości miasteczka Günzburg. W ślad za armią cesarską ruszyły siły szwedzkie pod dowództwem Gustawa Wrangla oraz francuskie dowodzone przez Turrenne, które osiągnęły Dunaj dnia 13 maja 1648 roku w okolicach Lauingen. Nieporozumienia pomiędzy Gronsfeldem i Melanderem w kwestii pierwszeństwa w ataku na wroga, a w konsekwencji podział ich armii, zostały wykorzystane przez Szwedów. 17 maja w okolicach Zusmarshausen koło Augsburga siły szwedzko-francuskie zaskoczyły armię cesarską. Podczas gdy Melander zajął się obroną taboru oraz artylerii, odparciem ataków przeciwnika kierował Raimund von Montecuccoli. W trakcie walk raniony został śmiertelnie Melander, który zmarł tego samego dnia w Augsburgu[397]. Montecuccoli ratując tabor wycofał się do Landsberga. W wyniku zwycięstwa siły szwedzko-francuskie wkroczyły na terytorium południowych Niemiec, które pustoszyły niemiłosiernie do momentu zawarcia pokoju westfalskiego.
930. Bitwa w Dolinie Wydm Bitwa składała się głównie z potyczek formacji kawalerii. Siły rebeliantów znacznie przewyższały liczebnie armię królewską, ale brakowało im jednolitego kierownictwa i koordynacji działań. Po przegraniu kilku drobnych starć (w czasie jednego z nich poległ Hamon le Dentu) buntownicy wpadli w panikę, poszli w rozsypkę i zaczęli uciekać ku zachodowi. Armia królewska ruszyła w pościg, zabijając tysiące rebeliantów; ci, którzy przeżyli, rzucali się w nurty rzeki Orne, w okolicach fortu Gue d'Athis i miasteczka Fleury-sur-Orne. Według Wace'a z Jersey, autora kroniki Roman de Rou (znanej też jako Geste de Normands), rebeliantów, którzy próbowali przeprawić się przez Orne, lecz potonęli, „było tak wielu, że unoszone przez wodę ciała zablokowały śluzę młyna Bourbillon”[398].
931. Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai Seria opowiada przygody dwójki dzieci - Lassego i Mai, którzy żyją w małym miasteczku Valleby i prowadząc swoje biuro detektywistyczne pomagają komisarzowi policji rozwiązywać rozmaite zagadki.
932. Biuro Hydrograficzne Marynarki Wojennej Powrót Polski na mapę polityczną świata, po 123 latach nieistnienia jako państwo, odbywał się w dość skomplikowanej sytuacji politycznej. Kształt terytorialny nowo narodzonego państwa tworzył się stopniowo i praktycznie w pełni zakończył dopiero w 1922. Dzień 10 lutego 1920, będący dniem uroczystego objęcia wybrzeża morskiego przez Polskę, zamknął pierwszy, początkowy okres starań władz polskich o dostęp do morza. Pierwsze starania przypadały na okres bezpośrednio po odzyskaniu niepodległości. Podjęte one zostały przez kilkudziesięciu Polaków – byłych oficerów marynarki, wywodzących swój rodowód zawodowy z marynarki austro-węgierskiej, rosyjskiej lub niemieckiej. To im (między innymi Kazimierzowi Porębskiemu, Bogumiłowi Nowotnemu) należy w dużej mierze przypisać opracowanie dekretu podpisanego przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Na mocy tego dekretu 28 listopada 1918 utworzono marynarkę polską i powołano jednocześnie jej pierwszy organ kierowniczy – Sekcję Marynarki – podporządkowaną Ministerstwu Spraw Wojskowych[399]. Sekcja ta zakończyła swoją działalność w momencie utworzenia Departamentu dla Spraw Morskich (DSM), czyli 2 maja 1919[400]. Dekret z 28 listopada 1918, oprócz skupienia rozproszonej kadry oficerskiej i podoficerskiej, dał możliwość zachowania i wykorzystania jej fachowej wiedzy morskiej, niekiedy mocno zróżnicowanej pod względem merytorycznym. Jednocześnie stanowił poważny argument polityczny w rękach delegacji polskiej uczestniczącej w konferencji pokojowej w Paryżu. Pokazywał bowiem, że Polska nie zamierza zrezygnować ze starań o uzyskanie dostępu do morza i poprzez utworzenie marynarki polskiej dała sygnał, że jest w stanie je odpowiednio zabezpieczyć i zagospodarować. Na mocy traktatu pokojowego podpisanego na zakończenie tej konferencji 28 czerwca 1919 przyznano Polsce skrawek wybrzeża o długości zaledwie 140 km – od Orłowa po Żarnowiec, z czego połowę stanowiła linia brzegowa Półwyspu Helskiego. Zajmował on tylko około 2,5% długości granicy lądowej[401] i dodatkowo był niejako „wciśnięty” w tzw. korytarz między ówczesnymi granicami państwa niemieckiego. Sytuacja ta znacznie utrudniała realizację wszelkich działań obronnych, co potwierdziło się we wrześniu 1939. Otrzymany pas wybrzeża nie był zgodny z oczekiwaniami Polaków związanymi z uzyskaniem szerokiego dostępu do morza. Kpt. O. Żukowski wspominał z goryczą: Otrzymaliśmy brzeg pustynny i niegościnny. Kilka ubogich wiosek rybackich, z jednym miasteczkiem nadmorskim – Puckiem na czele, dwa miniaturowe porty rybackie – w Pucku i na Helu, a pomiędzy nimi lotne piaski pokryte karłowatą sosną, rozległe torfowiska[402].
933. Biwer Biwer − gmina i małe miasteczko we wschodnim Luksemburgu, w dystrykcie Grevenmacher, w kantonie Grevenmacher.
934. Biła Krynycia (obwód czerniowiecki) W kwietniu 1941 roku miasteczko było sceną tragedii: około 200 mieszkańców i okolic próbowało się przedostać na stronę rumuńską, na co strzegące granicy wojska radzieckie odpowiedziały ostrzałem. Zginęło wówczas ponad 200 osób.
935. Biłgoraj W 1939, podczas wycofywania się z Biłgoraja wojsk sowieckich, część Żydów uciekła do ZSRR. Niektórzy wyjechali do USA lub Palestyny (dzisiejszy Izrael). W czerwcu 1940 Niemcy utworzyli w miasteczku getto, w którym początkowo zamykano Żydów z całej okolicy. W szczytowym okresie funkcjonowania przebywało w nim ponad 2500 Żydów. Od kwietnia 1941 rozpoczęła się stopniowa wywózka z getta, głównie do Sonderkommando Belzec der Waffen-SS w Bełżcu, ale również do gett przejściowych w Goraju i Tarnogrodzie. Łącznie wymordowano do tego czasu ok. 1000 Żydów.
936. Biłka Królewska Zachodnia część wsi zlokalizowana jest na terenie równinnym, niemal płaskim, położonym na wysokości 235 m n.p.m.; wschodnia (na wschód od Białki) znajduje się na terenie pagórkowatym ze wzniesieniami do 260 m n.p.m. Główną ulicą wsi jest dawny trakt gliniański, który już w XII wieku stanowił ważny szlak handlowy w tym regionie. Łączył Lwów z Glinianami – miasteczkiem położonym około 35 km na wschód od Lwowa i dalej ze Złoczowem i Tarnopolem. Przed rokiem 1945 przy tej ulicy znajdowały się kościół, szkoła, dom ludowy i młyn. Z kilku bocznych ulic najważniejsza była ta prowadząca (obok dworu i folwarku) w kierunku Biłki Szlacheckiej. Wraz z wybudowaniem w latach sześćdziesiątych XX wieku nowoczesnej drogi Lwów−Tarnopol dawny trakt gliniański całkowicie stracił na znaczeniu[403].
937. Biłohirja Parafia pw. św. Wincentego Pallottiego w Biłohirii, liczy ok. 40 osób. Biłohiria jest miasteczkiem ok. 6-tysięcznym. Ludzie żyją tu przeważnie z pracy na roli i ze swych niewielkich gospodarstw. Miasteczko długie lata nosiła nazwę Lachowce, i było położone nad jeziorem, dziś osuszonym, nad którym wznosił się kościół wraz z klasztorem, kiedyś jeden z bardziej okazalszych. Budowę klasztoru i kościoła rozpoczęto w 1612 roku, a po różnych perypetiach ukończono w 1660 r. W klasztorem i parafią opiekowali się dominikanie, a sam kościół był pw. Trójcy Przenajświętszej, Wniebowzięcia Matki Bożej oraz św. Piotra i Pawła. Konsekrowany został w niedzielę 21 lipca 1789 r. przez bp. Chryzostoma Kaczkowskiego, sufragana Łuckiego. Był wspaniale wykończony, duży, posiadał dziewięć murowanych ołtarzy i jeden drewniany. W 1859 roku w Lachowcach już nie było dominikanów, a klasztor był zabrany. Kościół jeszcze funkcjonował, a parafia liczyła ponad 2 tys. osób. W 1868 r. rząd zamknął kościół biorąc go na swój użytek i zniósł parafię. W 1869 r. urządzono w kościele cerkiew, chociaż tych w Lachowcach było już kilka. Władza radziecka zamieniła cerkiew potem na więzienie. Bezpośrednio przed oddaniem kościoła wiernym, na początku 90. lat minionego wieku, mieściły się w nim i przyległym klasztorze: dom kultury, biblioteka, posterunek milicji, straż pożarna, wojskowa komisja uzupełnień, redakcja miejscowej gazety i drukarnia. W głównej nawie kościoła zachowały się jedynie niewielkie fragmenty malowideł ściennych. Poza tym wszystko zostało zniszczone. Zastały jedynie obdarte ściany. W 1991 roku kościół został zwrócony wspólnocie katolickiej, a ksiądz dojeżdżał z oddalonych parafii. Pallotyni pracują tu od 1993 roku. Od momentu oddania klasztoru (całkowicie oddano go dopiero w 2003 r. a do tego czasu oddawano częściowo) i kościoła prowadzone są intensywne prace remontowe. Skala zniszczeń jest tak ogromna, że prace te trwać będą jeszcze długie lata. Duży wkład w odbudowę wniósł ks. Paweł Pruszyński, który w latach 1995–2002 był tam proboszczem. Po nim prace remontowe kontynuował księża Wiktor Cyran i Paweł Goraj.
938. Black Mirror III Gracz wciela się w postać Darrena Michaelsa, znanego z drugiej części gry. Akcja rozgrywa się w trzy tygodnie po wydarzeniach kończących fabułę Black Mirror II. Jako Darren, bardziej znany już jako Adrian Gordon, gracz stara się odkryć tajemnice zamku Black Mirror. Całość akcji rozgrywa się w miasteczku Willow Creek. W grze można spotkać postaci znane z pierwszej i drugiej części.
939. Black Mirror II W grze gracz wciela się w postać Darrena Michaelsa. Akcja rozgrywa się dokładnie dwanaście lat, po wydarzeniach jakie miały miejsce w Willow Creek. Akcja rozpoczyna się w malowniczym miasteczku Biddeford, zlokalizowanym w Nowej Anglii. (Lokalizacje są wzorowane na autentycznych lokalizacjach jakie można spotkać w Biddeford, w stanie Maine)[potrzebny przypis] Już na samym początku gry Darren poznaje piękną Angelinę, w której zakochuje się z wzajemnością. Razem zamierzają odkryć tajemnicę Black Mirror. W dalszej części gry gracz przenosi się do znanych lokacji (Zamek Black Mirror, Willow Creek), spotyka także postacie (Mark, Bates) z pierwszej części gry.
940. Black Stone Cherry Zespół pochodzi z małego miasteczka w południowo-centralnej części stanu Kentucky, ulokowanego w środku hrabstwa w którym obowiązuje prohibicja. W młodości każdy z członków zespołu znalazł ucieczkę w muzyce, dzięki bogatej tradycji muzycznej swoich rodzin. Richard Young, ojciec Johna Freda, był założycielem Kentucky Headhunters, a wujek-dziadek Jona Lawhona był perkusistą jazzowym. Chris Robertson otrzymał swoją pierwszą gitarę od dziadka, który robił instrumenty ręcznie, i nauczył się pierwszych akordów od ojca. Dzięki wpływom muzycznym płynącym z regionu Kentucky i dzięki im rodzinom, Black Stone Cherry mogli rozwinąć swoje własne brzmienie z dala od głównych nurtów w muzyce.
941. Blair Witch Project Troje studentów wybiera się do lasu Black Hills, niedaleko miejscowości Burkittsville w stanie Maryland, aby nakręcić dokument o legendarnej wiedźmie z Blair, rzekomo zamieszkującej okoliczne lasy. Z lasu nigdy jednak nie wrócili. Około roku po ich zaginięciu w ruinach domu Rustina Parra odnalezione zostają ich taśmy, na których uwieczniona jest ich kilkudniowa wędrówka po lesie. Jak się okazuje, w niedługim czasie po wejściu do lasu trójka bohaterów zaczyna słyszeć dziwne głosy i dostrzegać niepokojące zjawiska. Niedługo później okazuje się, że zabłądzili i nie mogą dostać się do swojego samochodu. Za wszelką cenę starają się przeżyć w lesie, co jednak nie okazuje się takie proste – coś złego naprawdę zamieszkuje lasy Black Hills. Josh znika w tajemniczych okolicznościach, niedługo później Heather i Michael otrzymują „paczkę” zawierającą makabryczną przesyłkę. W końcu, kierowani krzykami, docierają do ruin domu Rustina Parra, który porywał i mordował dzieci z pobliskiego miasteczka. W tym pomieszczeniu zarejestrowane zostały ostatnie minuty nagrań z kamer Heather i Michaela, na których widać ich desperackie próby odnalezienia kolegi. W obu przypadkach rejestrowany obraz nagle się urywa, pozostawiając widza samego z wieloma pytaniami.
942. Bledzew Wskutek II rozbioru Polski w 1793 r., miasto przeszło pod władanie Prus. Konsekwencją tego była ogłoszona w 1796 r. konfiskata dóbr kościelnych i klasztornych, w wyniku czego Bledzew stał się miastem wolnym. Krótką przerwą w panowaniu pruskim była przynależność miasta do Księstwa Warszawskiego w l. 1807-1815. Od 1818 Bledzew należał do powiatu międzychodzkiego, by ostatecznie znaleźć się od 1887 r. w powiecie skwierzyńskim. W 1842 rząd pruski wystawił na licytację kościół i klasztor, żądając jednocześnie by nabywca rozebrał do fundamentów wszystkie budynki klasztorne włącznie z kościołem, co z wielką szkodą dla spuścizny materialnej miasta nastąpiło w 1843 r. W XIX wieku rozwijało się tutaj gorzelnictwo, sadownictwo, powstała też fabryka krochmalu. Możliwości rozwoju miasteczka były jednak bardzo ograniczone ze względu na ustronne położenie i brak połączenia kolejowego. W 1857 miasto liczyło 1400 mieszkańców, w 1905 już 1.634. Istotną inwestycją w dziejach miasta było otwarcie w 1911 r. nowoczesnej elektrowni wodnej na Obrze, w wyniku czego utworzony został Zalew Bledzewski.
943. Blind Lemon Jefferson Nie ma żadnych dokumentów świadczących o tym, że otrzymał jakiekolwiek wykształcenie. Nie wiadomo także jak nauczył się grać na gitarze; jednak z jego specyficznego stylu można przypuszczać, iż był samoukiem. Grał na ulicach Wortham, Streetman, Kirvin, Groesbeck i innych miastach i miasteczkach wschodniego Teksasu. Jak wspomina jego kolega z młodości[404] W każdą sobotę grał w zakładzie fryzjerskim Jake’a Lee i ludzie schodzili się zewsząd, aby go posłuchać. Potem on wychodził o 10 lub 11 w nocy na drogę i szedł do Kirvin, siedem czy osiem mil. Grał jak szedł, ale wiedział, gdzie idzie. Mimo że był niewidomy od urodzenia, znakomicie odnajdywał drogę i rozpoznawał wartość pieniędzy niezależnie od tego czy były to monety, czy banknoty. Victoria Spivey powiedziała On cholernie dobrze wyczuwał drogę.
944. Blizny przeszłości Karl Childers po 25 latach opuszcza szpital psychiatryczny. Trafił tam mając 12 lat, po tym jak zabił matkę i jej kochanka. Karl wraca do rodzinnego miasteczka, ale z powodu stanu umysłowego powrót do normalności nie jest prosty. Ale przypadkowo poznana rodzina proponuje mu gościnę.
945. Bliźniaczki ze Sweet Valley High Książki opowiadają o codziennych perypetiach nastoletnich bliźniaczek: Elizabeth i Jessiki Wakefieldów, mieszkających w fikcyjnym miasteczku Sweet Valley w Kalifornii, oraz ich szkolnych przyjaciół.
946. Bliźniaki Cramp Serial opowiada o losach rodziny, w której wychowują się bliźniaki o imionach Lucien i Wayne (w późniejszym dubbingu "Lucjan" i "Maniek"). Braci cechuje całkowita odmienność charakterów. Mieszkają w jednopiętrowym domu z pedantyczną matką i niezaradnym ojcem z umysłem dziecka. Dom mieści się w miasteczku – Mydlinowo (w późniejszym dubbingu "Mydłowo"). Miasto położone jest w pobliżu bagien, których nie darzą sympatią wszyscy oprócz Luciena i jego najbliższych przyjaciół Błotniaków (w późniejszym dubbingu "Ludzi z Bagien"). Ku rozpaczy Luciena większość mieszkańców gardzi ideą ochrony środowiska, często umyślnie je zatruwając, a nawet świętując otwieranie rur ściekowych do bagna. Na festiwalach czci się głównego pracodawcę oraz fabrykę detergentów Tox-chem, która w żaden sposób nie kryje szkodliwości swoich produktów.
947. Bliźnięta nie do pary W 1940 r. w miasteczku Jupiter Hollow w tym samym czasie urodziło się dwoje bliźniąt. Pierwsza para to córki biednej, miejscowej rodziny; druga to bogatych rodziców, którzy właśnie przyjechali. Pielęgniarka przez pomyłkę pomieszała je. 40 lat później bliźnięta ma połączyć ze sobą duży interes – zamknięcie fabryki w Jupiter Hollow...
948. Blog Roku * Foto i komiks: Korsze – moje miasteczko w obiektywie – korsze-foto.blog.onet.pl
949. Blok mieszkalny W Polsce powstanie charakterystycznych, podobnych do siebie bloków mieszkalnych datuje się na lata 60., 70. i 80. XX wieku, choć w Łodzi pierwsze bloki tworzące dziś osiedle im. Montwiłła-Mireckiego powstały już w roku 1929. Za czasów PRL osiedla bloków były traktowane przez lokalne władze jako przejaw nowoczesności. Bloki mieszkaniowe powstawały więc nie tylko w dużych miastach, gdzie ich obecność wydawała się uzasadniona, ale i w małych miasteczkach i na wsiach, burząc ład kompozycyjny okolicy.
950. Blood Creek Według pewnego popularnego czasopisma, pięćdziesiątym ósmym najstraszniejszym miejscem na świecie jest stodoła Ashbrooke'ów w prowincjonalnym miasteczku Blood Creek. Jak mówi lokalna legenda, jeśli w owej stodole oraz położonym w sąsiedztwie domostwie wykona się szereg rytuałów, można na własne oczy ujrzeć ducha Zeke'a Ashbrooka − farmera, który odebrał sobie życie − oraz jego żony i dzieci. Jeśliby wierzyć pogłoskom, żonę samobójcy, Czarną Panią, spotkać można w lasach Blood Creek. Grupa nastolatków biwakujących w okolicy postanawia odwiedzić posępny teren.
951. Blood Omen: Legacy of Kain * Willendorf – miasteczko, którego władcą był Król Ottmar
952. Blood Out Bohater filmu to policjant - Michael Savion (Luke Goss) z małego miasteczka, który pragnie pomścić śmierć brata Davida (Ryan Donowho). David został zamordowany przez członków własnego gangu, po tym jak chciał odejść i poślubić Glorię (Stephanie Honore). Gdy detektyw Hardwick (50 Cent) zamyka śledztwo w związku z brakiem dowodów, Savion porzuca odznakę i przenika do półświatka, szukając sprawiedliwości.
953. BloodRayne Akcja ma miejsce w 1933 i 1938 roku, tuż przed II wojną światową. Jako agent Brimstone Society Rayne odwiedza wiele różnych miejsc (małe bagniste miasteczko w Luizjanie, nazistowską fortecę w Argentynie i stare zamczysko w Niemczech), by zmierzyć się z nadnaturalnymi potworami i nazistowską armią.
954. Blue Velvet W ciepły pogodny dzień, w miasteczku Lumberton, pewien mężczyzna podlewając ogródek dostaje nagle ataku serca. Jego syn odwiedza go w szpitalu, a wracając do domu znajduje ludzkie ucho. Zanosi je detektywowi, a od jego słodkiej córki dowiaduje się, że z tą sprawą wiąże się postać tajemniczej, emocjonalnie wyniszczonej piosenkarki z nocnego klubu. Wiedziony ciekawością mężczyzna rozpoczyna wraz z córką detektywa prywatne śledztwo.
955. Blues teksański W Teksasie, tak jak i całych Stanach Zjednoczonych zachodził stały proces przemieszczania się ludzi z terenów wiejskich do miast. Jeszcze w 1930 r. 42% ludności mieszkało na farmach, ale po okresie depresji i wojnie rozkład demograficzny zmieniał się tak radykalnie, tak że 1960 r. na farmach mieszkało już mniej niż 10% ludności. Naftowy boom, który rozpoczął się tu w 1901 r., przyniósł stanowi bogactwo, ale olbrzymia większość pieniędzy dostała się do miast, i to dużych. Małe miasteczka zaczęły pustoszeć.
956. Blönduós W miasteczku znajduje się również pole namiotowe, biuro informacji turystycznej oraz Muzeum Włókiennictwa (Heimilisiðnaðarsafnið).
957. Bob Budowniczy Bohater miasteczka
958. Bob Lazar Lazar utrzymuje, że otrzymał stopnie naukowe w Massachusetts Institute of Technology i California Institute of Technology – obie instytucje zaprzeczają. Nikt go nie pamięta w miasteczkach uniwersyteckich. Nie ma go też na żadnych fotografiach.
959. Bobaskowo Bobaskowo jest tajemniczym miasteczkiem wśród chmur, gdzie żyją same bobasy. Dni mijają tutaj na zabawie i radosnych grach.
960. Bobr Bobr znajduje się 10 km od Krupek oraz 2 km od stacji kolejowej Bobr położonej na linii Mińsk-Orsza. W miasteczku dominuje przemysł lekki, drewniany oraz spożywczy.
961. Bobrowniki (województwo kujawsko-pomorskie) Pierwsza wzmianka o Bobrownikach jako o miasteczku (oppidium) pochodzi z 1321 roku[405]. Od 1320 wraz z ziemią dobrzyńską własność królewska, w 1329 zdobyta przez Jana Luksemburskiego, w 1330 sprzedana Krzyżakom. Od 1343 po pokoju w Kaliszu wraca do Polski. Okres ostatnich lat pierwszej okupacji ziemi dobrzyńskiej przez Krzyżaków wiąże się z rozpoczęciem funkcjonowania Bobrownik jako stolicy jej terytorium[406]. Od tej pory zamek bobrownicki był rezydencją każdego zarządcy ziemi dobrzyńskiej niezależnie od tego, czy był nim książę, wójt czy starosta. Od końca XIV w. do końca XVIII w. Bobrowniki były miejscem w którym zbierał się sąd grodzki dla całej ziemi dobrzyńskiej a w latach 1775-1776 także sąd ziemskiBłąd w przypisach: Brak znacznika zamykającego </ref> po otwartym znaczniku <ref>.
964. Boca de Uchire Boca de Uchire – miasteczko w Wenezueli, w stanie Anzoátegui. Jest dość specyficznie usytuowane. W zachodniej części miasta jest centrum, a wschodnia część (z domami letniskowymi lub jednorodzinnymi), która się ciągnie przez kilka kilometrów, jest w 300-metrowym pasie pomiędzy Morzem Karaibskim a laguną
965. Bochotnica Kościelna
  1. miasteczko Raków, gmina Raków, powiat mołodecki, województwo wileńskie
  2. Pułkownik Stanisław Szymanowicz-Szymański urodził się 19 listopada 1858 roku. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Białystok”, a jego oddziałem macierzystym był Grodzieński Pułk Strzelców. → Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 212, 912.
  3. W Siedlcach rozlokowano bazę zaopatrzenia 1 A WP, a od 30 września dowództwo 1 Frontu Białoruskiego.
  4. Okolice miasteczka Fleishmans (stan Nowy Jork)
  5. Część źródeł utrzymuje, że Ben Bella urodził się w 1918 roku, ale jego ojciec zmienił tę datę, by syn mógł wcześniej zakończyć naukę w szkole.
  6. W 1253 r. Innocenty IV wydaje bullę protekcyjną, zdecydowanie odrzucającą tezę o mordach rytualnych. Podobne bulle ogłaszają jego następcy. Mimo to koncepcja ta cały czas w Kościele katolickim funkcjonuje. Podobnie jest zresztą w kościołach powstałych w wyniku reformacji. O nieskuteczności bowiem zakazów i wyjaśnień decyduje praktyka. Choć papieże używają płaszczyzny teologicznej, stwierdzając na podstawie analizy Starego Testamentu i Talmudu, że Żydzi nie potrzebują krwi do kultu, to nie potępiają pogromów jako takich. Dochodzi i do innego paradoksu: papieże negują teologiczne prawdopodobieństwo mordu rytualnego, ale aprobują kult jego rzekomych ofiar. Do końca XVIII w. Kościół czci blisko 40 takich świętych[193].
  7. w 1965 roku kult chłopca został zniesiony
  8. Według Paluszyński 2007 ↓, s. 272 miał on miejsce 19 stycznia.
Mikołaj Samborzecki był dziedzicem miasteczka Okrzeja i wsi Wola Okrzejska w województwie sandomierskim w powiecie stężyckim. W województwie lubelskim w powiecie lubelskim posiadał wsie: Bochotnicę, Jakubowice i Rudnik, a w powiecie łukowskim części wsi Tchórzów i Wrzosów. W swoich dobrach prowadził Samborzecki gospodarkę folwarczną i spławiał zboże do Gdańska. Należał do zwolenników reformacji. Z kościołów w Okrzei i Bochotnicy wypędził księży, przy czym w Bochotnicy zagarnął srebro i sprzęty kościelne. Nie interesował się sprawami doktrynalnymi czy organizacyjnymi reformacyjnego Kościoła, brak bowiem jakiejkolwiek wzmianki o jego uczestnictwie w zjazdach różnowierczych. Należał do ludzi znanych, a bliżej związany był chyba z rodziną Tęczyńskich. Mikołaj Rej poświęcił Samborzeckiemu wiersz w „Zwierzyńcu”. Zmarł na przełomie lat 1565 i 1566, przed 8 lutego 1566[407].
966. Bodegraven * Śluza wodna położona w centrum miasteczka[408]
967. Bodenfelde Bodenfeldemiasto (niem. Flecken) i jednocześnie gmina samodzielna (niem. Einheitsgemeinde) Niemczech, w kraju związkowym Dolna Saksonia, w powiecie Northeim.
968. Bodrog Bodrog powstaje z połączenia rzek Ondavy i Latoricy koło wsi Zemplin na Nizinie Wschodniosłowackiej i płynie na południowy zachód. Granicę węgiersko-słowacką przecina koło wsi Streda nad Bodrogom, po czym, po kilku kilometrach, przyjmuje swój największy dopływ – graniczną rzeczkę Roňava, a następnie przepływa przez największą miejscowość w swym biegu – miasteczko Sárospatak. Na terenie Węgier płynie u wschodniego podnóża Gór Tokajsko-Slańskich, z których zbiera kilka małych dopływów, po czym skręca na południowy wschód i u stóp góry Tokaj, koło miasta o tej samej nazwie, wpada do Cisy.
969. Boeun podział miasta = 1 miasteczko (eup)
10 dystryktów (myeon)
970. Boevange-sur-Attert Boevange-sur-Attert − gmina i miasteczko w centralnym Luksemburgu, w dystrykcie Luksemburg, w kantonie Mersch, nad rzeką Attert.
971. Bogumin Dzieje Bogumina sięgają pierwszej połowy XIII wieku, kiedy przy brodzie rzecznym, na skrzyżowaniu szlaków handlowych – solnego z Krakowa na Morawy i bursztynowego z Węgier nad Bałtyk – powstała osada targowa Bogun (dzisiejsza dzielnica Stary Bogumin). Ulokowana została na przeprawie przez rzekę Odrę, po której drugiej stronie stał związany z osadą gród strzegący przeprawy[409]. Pierwsza wzmianka o tej miejscowości pochodzi z 1256 roku. Znajdowała się wtedy w granicach piastowskiego księstwa opolsko-raciborskiego, po jego podziale w 1281 stała się częścią księstwa raciborskiego (do 1336 piastowskiego, potem przemyślidzkiego). W 1291 wzmiankowana została tutejsza parafia katolicka. W 1292 w dokumencie, wspominającym bogumiński kościół parafialny należący do benedyktynów z klasztoru w Orłowej, po raz pierwszy pojawia się niemiecka nazwa Oderberg (dosł. „gród nad Odrą”), co znaczy, że już wtedy zamieszkiwali tu niemieccy koloniści. Dokument z 1305 wspomina o karczmie w Boguminie, w której potwierdzano ważne transakcje. Osada była więc jedną z ważniejszych w strukturach kasztelanii[409]. Pierwsza informacja o Boguminie jako mieście pochodzi z roku 1373, kiedy Bogumin był miasteczkiem. Wtedy książę raciborski Jan I sprzedał Bogumin rodowi Baruthów, którzy na przeciwnym brzegu Odry zbudowali zamek obronny Baruthswerde (na terenie dzisiejszych Chałupek), wokół którego wyrosło przedmieście połączone z miastem w połowie XV wieku drewnianym mostem (poprzednik obecnego mostu z 1899 roku). W 1422 Bogumin otrzymał prawa miejskie[410]. Był niewielkim miastem, a jego zabudowa ograniczała się do drewnianych domostw wokół rynku i jego najbliższej okolicy[409].
972. Bogusław Choiński * Zagubione miasteczko
973. Bogusławiszki Bogusławiszki (lit. Bagaslaviškis) – miasteczko na Litwie, w okręgu wileńskim, w rejonie szyrwinckim, położone ok. 13 km na północny zachód od Szyrwint i 5 km na wschód od Giełwan, w gminie Giełwany.
974. Bogács Bogács słynie też z produkcji wina, m.in. ze szczepów: kekfrankos, riesling, medina oraz muskotaly. W miasteczku odbywa się corocznie szereg imprez związanych z winem: Bükkaljai Festival Wina (czerwiec), Święto Winobrania (około 15 września) i Dzień Świętego Marcina – święto młodego wina (listopad).
975. Bohater naszych czasów (powieść) Narrator spotyka później ponownie Maksyma Maksymowicza. Przypadkowo spotyka również Pieczorina, który zachowuje się w sposób zimny i jest znudzony. Narrator zdobywa dzienniki Pieczorina. Opisują one jego myśli i przeżycia, przykładowo gdy jako oficer w miasteczku Tamań zostaje w zagadkowych okolicznościach okradziony ze swojego dobytku i prawie utopiony. Epizod niesie ze sobą wyraźnie romantyczne tendencje. Ciemność, mgła i blask księżyca wpływają na wywołującą dreszcze i fantastyczną scenerię, postaci działają nieświadomie i lunatycznie.
976. Bohaterowie (operetka) Akcja operetki rozgrywa się w 1885 roku w małym miasteczku bułgarskim koło przełęczy Dragomana. Trwa wojna serbsko-bułgarska. W domu żona i córka pułkownika Popowa oczekują na powrót jego samego i towarzyszącego mu Aleksego Spiridowa, zaręczonego z Nadiną, córką Popowów. W domu Popowów przebywa również kuzynka Nadiny Masza, skrycie zakochana w Aleksym. Nadina sama w swej sypialni wpatruje się w zdjęcie narzeczonego i wyśpiewuje swoje uwielbienie dla swego odważnego huzara oczekując jego powrotu. Tego dnia w bitwie Bułgarzy rozbili oddział serbski, z ulicy dochodzą odgłosy pościgu za serbskimi uciekinierami. Przez okno, wspiąwszy się po rynnie, do sypialni Nadiny wdziera się intruz (Bumerli). Jest zwykłym żołnierzem, dalekim od bohaterskich ideałów Nadiny. Uciekł z pola bitwy, nosi mundur serbski, lecz w rzeczywistości jest Szwajcarem, zawodowym żołnierzem, który zaciągnął się do armii serbskiej. Kiedy Nadina próbuje zawołać o pomoc, grozi jej rewolwerem, zaraz go jednak porzuca, broń i tak nie jest nabita. Jako człowiek znający się na wojnie zabrał zamiast amunicji żywność, ale ta dawno się skończyła i teraz jest bardzo głodny. Nadina częstuje go czekoladkami i zaczyna się jej podobać ten "czekoladowy żołnierz"
977. Bohaterowie Sybiru Akcja filmu dzieje się w 1918 roku. Opowiada o losach polskich zesłańców, którzy po powstaniach narodowych znaleźli się pośród śniegów Syberii. Gdy w pobliskim miasteczku zostaje otwarty punkt rekrutacyjny do armii gen. Żeligowskiego, Polacy tłumnie się stawiają, gotowi nie pierwszy raz walczyć o wolność Ojczyzny. Lecz droga do domu, pośród mrozu, śniegu i głodu, może być najtrudniejszą drogą w ich dotychczasowym życiu.
978. Bohaterowie Telemarku II wojna światowa, rok 1942. W okupowanej Norwegii Niemcy w zakładach chemicznych Norsk Hydro (prowincja Telemark) rozpoczynają produkcję ciężkiej wody na skalę przemysłową. Nadzorujący proces produkcji norweski inżynier Nilssen, zdając sobie sprawę z wagi przedsięwzięcia powiadamia o wszystkim norweski ruch oporu i doktora Pedersena. Ten z informacją o niemieckiej produkcji przedostaje się do Londynu. Tam wojskowi specjaliści bez trudu odkrywają, że Niemcy potrzebują ciężkiej wody do wyprodukowania bomby atomowej, która zapewni im zwycięstwo w wojnie. Angielski wywiad postanawia wysłać do okupowanej Norwegii Pedersena z zadaniem udaremnienia produkcji. Początkowo Pedersen przy współudziale norweskiego ruchu oporu planuje unieruchomienie aparatury Norsk Hydro za pomocą wypadu do wnętrz zakładów. Śmiały atak udaje się i instalacja do produkcji ciężkiej wody zostaje zniszczona. Jednak Niemcy bardzo szybko wznawiają produkcję. Wkrótce Norsk Hydro znowu produkuje ciężką wodę „pełną parą”. Kolejnym krokiem komandosów jest więc umówiony aliancki nalot na zakłady. W jego wyniku ginie wielu cywilów i zostaje zniszczone norweskie miasteczko, jednak sama instalacja nie ponosi większych szkód. Pedersen i członkowie norweskiego ruchu oporu decydują się więc na kolejny śmiały wypad – wiedząc, że wyprodukowana przez Niemców spora ilość ciężkiej wody ma być wysłana do Niemiec promem, postanawiają zatopić jednostkę. Pedersen i jeden z norweskich partyzantów (Straud) przedostają się nie zauważeni na prom, podkładają ładunki wybuchowe i na najgłębszym miejscu fiordu zatapiają statek.
979. Bohdan Baranowski * Życie codzienne małego miasteczka w XVII i XVIII wieku, 1975
980. Bohdan Łepkyj Jednak życie w prowincjonalnym miasteczku nie sprzyjało rozwojowi jego talentu. W roku 1899 przeprowadził się do Krakowa, tętniącego życiem ośrodka nauki i kultury, gdzie rozpoczął pracę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W tamtych czasach w Krakowie przebywała znaczna grupa ukraińskich twórców i z czasem dom Łepkiego stał się miejscem ich spotkań. Gościł często u siebie Wasyla Stefanyka, Ostapa Łuckiego, Bohdana Bojczuka. W sobotnie wieczory natomiast w czytelni Proswity (Просвітa) dyskutowali na tematy literackie. Łepki należał do lwowskiego ugrupowania poetyckiego Mołoda Muza i w tym środowisku nazywano go profesorem.
981. Bohdana Majda * 1967: Komedia z pomyłek – mieszkanka miasteczka
982. Bojanov Bojanov – miasteczko i gmina w Czechach, w powiecie Chrudim, w kraju pardubickim. Według danych z dnia 1 stycznia 2013 liczyła 647 mieszkańców[274].
983. Boko Haram Po serii ataków bombowych, między innymi na główną komendę policji w stanie Yobe na północnym wschodzie Nigerii, wieczorem 4. listopada 2011 r. uzbrojeni zwolennicy Boko Haram wylegli na ulice stolicy Yobe Damaturu i pobliskiego miasteczka Potiskum i w trwającej półtorej godziny akcji atakowali przy pomocy broni palnej i bomb posterunki policji i kościoły. W wyniku akcji co najmniej 63 osoby poniosły śmierć. Akcja zakończyła się wymianą ognia ze służbami bezpieczeństwa. Nieco wcześniej tego samego dnia kilku zamachowców- samobójców przeprowadziło zamach bombowy na główną siedzibę wojska w Maiduguri, w sąsiednim stanie Borno. Boko Haram zapowiedziało, że swe „ataki na oddziały rządu federalnego“ będzie kontynuować tak długo, aż siły bezpieczeństwa zaprzestaną „ekscesów na naszych zwolennikach i wrażliwych cywilach“[411].
984. Boks na Igrzyskach Śródziemnomorskich 2009 Boks na Igrzyskach Śródziemnomorskich 2009 odbył się w dniach 27 czerwca - 2 lipca w miasteczku Avezzano (ok. 100 km od wioski olimpijskiej w Pescarze). W tabeli medalowej zwyciężyli pięściarze z Włoch.
985. Boksyt Boksyt – ilasta skała osadowa składająca się głównie z wodorotlenków glinu (hydrargilitu, bemitu lub diasporu), jest głównym źródłem aluminium na świecie. Zawiera też minerały ilaste, krzemionkę, tlenki i wodorotlenki żelaza. Nazwa boksyt pochodzi od francuskiego miasteczka Les Baux-de-Provence w południowej Francji, gdzie w 1821 r. francuski geolog i mineralog Pierre Berthier po raz pierwszy odkrył i opisał złoża tej skały. Berthier nazwał tę skałę terre d'alumine des Baux. W 1844 r. Pierre-Armand Dufrénoy wprowadził określenie beauxite, natomiast nazwę bauxite przyjął Henri Sainte-Claire Deville w roku 1861, kiedy po raz pierwszy w historii ruszyła przemysłowa eksploatacja złóż boksytu.
986. Boleradice Boleradice - miasteczko na Morawach, w Czechach, w kraju południowomorawskim. Według danych z 31 grudnia 2006 liczba jego mieszkańców wyniosła 891 osób.
987. Boleszkowice (powiat myśliborski) * 07.03.1252 – pierwsza wzmianka pod nazwą Bolescouiz; układ biskupa lubuskiego Wilhelma I z arcybiskupem magdeburskim Wilbrandem w sprawie dziesięcin zawiera również rejestr posiadłości biskupa w postaci Żelewa (Seelow) i Wodynia (Wuhden) na zachód od Odry, miasteczka targowego Ośna razem z przyległościami oraz Górzycy i Boleszkowic (villis Zelou, Bodin, et civitate forensis Osna cum attinenciis, Goriza et Bolescouiz)[412][413][414]. Osada rolniczo-rycerska uzyskuje prawo targowe, działa też komora celna.
988. Bolesław (powiat olkuski) Miejscowość wymieniona w 1279 jako przedmiot nadania Bolesława Wstydliwego dla biskupstwa krakowskiego[415]. Weszła w skład klucza sławkowskiego, zapewne jednak drogą nadań wieś wyszła spod jurysdykcji biskupiej, bo w XV wieku występuje jako własność szlachecka średniej wielkości (12 łanów). W wieku XVI zanotowano w Bolesławiu istnienie karczmy, trzech rzemieślników i dwóch kuźnic[416]. W XVI wieku był Bolesław również ośrodkiem wydobycia galeny. W okolicy wsi powstały wówczas trzy sztolnie odwadniające: Czajowska (zwana też Leśną), Ostowicka (Centauryjska) i Starczynowska (Czartorujska, Królewska). Na zachód i południe od Bolesławia znajdowała się duża ilość nie istniejących dziś osad górniczych i kopalń. W 1617 Marcjan Chełmski wybudował barokowy kościółek, funkcjonujący jako kaplica prywatna, należąca do parafii sławkowskiej. W 1795 Bolesław znalazł się pod zaborem austriackim. Wtedy też, z inicjatywy dziedziców Bolesławia - Zofii i Hilarego Moszyńskich - władze kościelne wyraziły zgodę na utworzenie w Bolesławiu parafii (1798). Kaplica w Bolesławiu podniesiona została do godności kościoła parafialnego, który swoim zasięgiem objął miejscowości znajdujące się na wschód od Białej Przemszy. W 1815 Bolesław znalazł się w Królestwie Kongresowym. Z okresem tym wiąże się początek rozwoju przemysłowego osady (wydobycie galmanu). W 1814 powstała między Tłukienką a Ujkowem Starym kopalnia galmanu "Ulisses", w 1823 na płn.-zach. od Starczynowa kopalnia "Jerzy". W 1827 wieś liczyła 42 domy i 467 mieszkańców. W latach 1833-34 wybudowano drogę bitą wiodącą od Będzina i Sławkowa przez Bolesław do Olkusza. Pod koniec XIX wieku Bolesław, pozostając formalnie wsią, wykazywał cechy miasteczka przemysłowego. W 1879 dobra bolesławskie stały się własnością Towarzystwa Akcyjnego Kopalń i Zakładów Hutniczych Sosnowieckich. W latach 1892-1905 wybudowano neogotycki kościół św. Michała i Macierzyństwa NMP.
989. Bolesław Bork W 1944 roku przemierzył szlak we francuskim regionie Franche-Comté, gdzie walczyli polscy partyzanci, począwszy od miasteczka Dole przez Besançon, Belfort po Épinal. Przebywał następnie na holenderskiej wyspie Walcheren na Morzu Północnym w miejscowości Domburg. Na plaży w Dunkierce nad Kanałem La Manche uległ wypadkowi przy pracach budowlanych i znalazł się w szpitalu w mieście Schwerin[417].
990. Bolesław Jan Czedekowski Urodził się w małym miasteczku w pobliżu Kałusza, które opuścił w młodym wieku wyjeżdżając do gimnazjum w Stanisławowie (później Iwano-Frankiwsk), a następnie na studia do Wiednia. Na trzecim roku studiów uznano go za najlepszego studenta tego rocznika, a rok później za wybitne osiągnięcia otrzymał nagrodę finansową. W 1907 roku ukończył malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych, lecz nie powrócił do kraju. Sztukę malarską doskonalił ucząc się malarstwa portretowego u Kazimierza Pochwalskiego. W 1913 roku ożenił się z Eugenie (Jeni) Nel; rok później urodziła się z tego związku córka Helena. W 1915 roku został powołany do wojska, gdzie początkowo był zaszeregowany jako żołnierz, a następnie uznany za artystę wojskowego. W roku 1920 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie emigrowała znaczna część jego bliskich. Powrócił dwa lata później i zamieszkał we Francji. Niepodległą Polskę odwiedził pierwszy raz w 1923 roku, po czym powrócił do Austrii. Tworzył zarówno w Wiedniu, gdzie otworzył własną pracownię, jak i w Paryżu.
991. Bolesław Prus W 1882 roku Prus po raz pierwszy wyjechał na wczasy do uzdrowiskowej miejscowości Nałęczów. Od tamtej pory miasteczko to stało się jego ulubionym miejscem wypoczynku, które odwiedzał przez kolejne 30 lat, czyli do swojej śmierci. Dziś w Nałęczowie znajduje się muzeum Bolesława Prusa, które stanowi jedną z części Pałacu Małachowskich. Z Nałęczowa często podróżował do pobliskiej Bochotnicy, gdzie prawdopodobnie umieścił akcję swojej noweli Antek.
992. Bolesławów (województwo dolnośląskie) Bolesławów to dawne gwareckie miasteczko, obecnie wieś turystyczna z niewielkim rynkiem. Znajdują się tu pensjonaty, ośrodki wypoczynkowe i kilka kwater, oraz mały sklep. Nad wsią spora stacja narciarska z ciekawie rozwiązanym systemem tras zjazdowych poprowadzonych w dwie strony stoku Zawada. Szlaki turystyczne na Śnieżnik i do rezerwatu Nowa Morawa oraz droga do turystycznego przejścia granicznego na Przełęczy Płoszczyna.
993. Bolimowski Park Krajobrazowy * renesansowe kościoły i zabudowa małomiasteczkowa w Bolimowie
994. Bolko V Husyta Bolko V był najstarszym synem księcia opolskiego Bolka IV i Małgorzaty z Gorycji. Książę został gruntownie wykształcony na uniwersytecie w Pradze, gdzie spotkał się z poglądami reformatora religijnego i społecznego Jana Husa. Na Górny Śląsk Bolko powrócił zapewne przed 1417 r., w związku z ożenkiem z Elżbietą, córką Elżbiety Granowskiej z Pilicy żony Władysława Jagiełły (żona Bolka pochodziła z jednego z wcześniejszych małżeństw Elżbiety z Wincentym Granowskim). Małżeństwo przyniosło Piastowi opolskiemu w posagu miasteczko Pilicę oraz skoligacenie z dworem królewskim na Wawelu.
995. Bolniki Bolniki (lit. Balninkai) – miasteczko na Litwie, położone w okręgu uciańskim w rejonie malackim, siedziba starostwa Bolniki, 17 km na południowy zachód od Owanty, 470 mieszkańców (2001).
996. Bolszakowo Położone jest na drodze pomiędzy Tałpakami i Sowieckiem, na pograniczu Niziny Labiawskiej. Populacja miasteczka to ok. 2000 osób.
997. Bolungarvík * Muzeum Historyczne, położone w centrum miasteczka, eksponowane w nim są wypchane ssaki i ptaki, m. in. niedźwiedź polarny, który został zabity przez miejscowych rybaków w 1993 r.
998. Bombardowanie Frampola * Świerkowski R., Zagłada miasteczka, Perspektywy nr 35/1977, s.8-11, KUL, Sygn. V-15456/9
999. Bombardowanie Guerniki Przyczyną nalotu podaną do publicznej wiadomości było zablokowanie dróg wycofującym się wojskom Republiki, w tym celu planowano zniszczenie mostu Renteria oraz stacji kolejowej. Wskazują na to zapisy w dzienniku szefa sztabu Legionu Condor Wolframa von Richthofena, zgodnie z którymi „[bombowce] zostały skierowane do Guerniki, by zatrzymać i zakłócić wycofywanie się czerwonych, którzy musieli tamtędy przejść”[418]. Jednakże według niektórych ekspertów operacja była przeprowadzona jako eksperyment, miano testować nową taktykę bojową i sprawdzić skutki zmasowanego ataku lotnictwa[418]. Jeden ze współczesnych historyków twierdzi, że bombardowanie było „karą dla zdradzieckich katolickich Basków za opowiedzenie się po stronie czerwonych”[419]. Rozkaz zbombardowania miasteczka von Richthofenowi przekazał o 6 rano 26 kwietnia pułkownik Juan Vigón, dowódca karlistowskiej 1. Brygady Nawarryjskiej, powołując się na rozkazy samego Franco. Sugeruje się, że Vigón chciał wykorzystać chaos i panikę w mieście, by móc wyprowadzić uderzenie na Durango.[420]
1000. Bombardowanie Scarborough, Hartlepool i Whitby Ostrzał Scarborough rozpoczął się 16 grudnia (była środa[421]) o godzinie 8.00 rano. W ciągu pół godziny na miasto, znane przed wojną jako miejscowość wypoczynkowa z ruinami zamku i wiktoriańskim Grand Hotelem, zostało wystrzelonych ponad 300 pocisków z dział dużego i średniego kalibru[422]. Spowodowały one śmierć 17 i ranienie dalszych 99 mieszkańców miejscowości[423]. Niemieckie krążowniki nie napotkały przy tym żadnego oporu ze strony Brytyjczyków. Następnie skierowały się w stronę rybackiego miasteczka Whitby, gdzie w ciągu około 10 minut ostrzelały posterunek straży wybrzeża i budynki miejskie, trafiając również w zabytkowe ruiny opactwa z XII wieku[424]. W Whitby zginęły kolejne dwie osoby (w tym jeden ze strażników wybrzeża) i dwie zostały ranne[425].

Przetworzono 1258640 stron.

  1. KILL US ALL
  2. a b Mafiosi move north to take over the shops and cafés of Milan
  3. Mafia drugs submarine seized
  4. Mafia suspects arrested in Italy BBC News
  5. 08/15 w partii - Hans Hellmut Kirst (240915) - Lubimyczytać.pl [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  6. Ochrona granicy 10 bc ↓, s. 31.
  7. Ochrona granicy 10 bc ↓, s. 34-35.
  8. Kronika ↓, s. 6.
  9. Kronika ↓, s. 10-12.
  10. Kronika ↓, s. 14-15.
  11. Kronika ↓, s. 20.
  12. Piękna twarz
  13. Kazimierz Krajewski. Powstanie iwienieckie i zapomniane boje w Puszczy Nalibockiej. „Biuletyn Informacyjny AK”. 5/2013, s. 32–33, 2013-05. 
  14. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie hopper.52
  15. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie szapo
  16. OdeB batalionów celnych ↓, s. 2bc.
  17. Bishop 2015 ↓, s. 37.
  18. a b Murgrabia 1990 ↓, s. 31-33.
  19. a b c d e f Armen, Wlora, Wlora, Albania - Miasto i miasteczko na świecie [online], pl.db-city.com [dostęp 2017-02-17] (pol.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „:0” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  20. a b c Wyrzycki 1992 ↓, s. 36-38.
  21. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie rel
  22. "31 godziny emisji w telewizji, obsada, gdzie i kiedy obejrzeć". programtv.naziemna.info. [dostęp 2017-03-19].
  23. "31 (2016)". rottentomatoes.com. (ang.) [dostęp 2016-09-18].
  24. "31 (2016) − Awards". imdb.com. (ang.) [dostęp 2017-01-16].
  25. Bundesministerium für Wirtschaft und Energie (BMWi): Kultur- und Kreativpiloten Deutschland – Titelträger 2014. broszura PDF Bundestagu, 3,0 MB. Styczeń 2015, s. 10.
  26. Kultur- und Kreativpiloten Deutschland. Wspierana przez Ministerstwo Gospodarki i Technologii Niemiec, oficjalna strona internetowa.
  27. a b c Bąbiński 1929 ↓, s. 23.
  28. a b Bąbiński 1929 ↓, s. 24.
  29. Prugar-Ketling 1992 ↓, s. metryka.
  30. Horwal, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 157.
  31. Marsz pamięci przeszedł ulicami Warszawy. TVP Info. [dostęp 21 września 2013]. (pol.).
  32. Obchody 70. rocznicy rzezi wołyńskiej. Polonia Christiana. [dostęp 21 września 2013]. (pol.).
  33. Zaproszenie na obywatelskie obchody 70 rocznicy Zbrodni Wołyńskiej. Gazeta Polska. [dostęp 21 września 2013]. (pol.).
  34. Marsz Pamięci ulicami Warszawy, w 70. rocznicę Rzezi Wołyńskiej. wPolityce. [dostęp 21 września 2013]. (pol.).
  35. 70. rocznica rzezi wołyńskiej. Uroczystości w hołdzie pomordowanym. Radio Maryja. [dostęp 21 września 2013]. (pol.).
  36. Stanisław Szabłowski: Zarys historji wojennej 78-go Słuckiego Pułku Piechoty s. 5
  37. Janusz Butkiewicz "8 Brygada AK "Tura" s. 20
  38. Jędrzejczyk 1930 ↓, s. 17,18.
  39. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie and1
  40. Lub Raslesa
  41. Grant 2000 ↓, s. 13.
  42. The History of Aberaeron. aberaeron-westwales.co.uk. [dostęp 2014-06-14]. (ang.).
  43. a b Abu Snan. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2013-03-07]. (hebr.).
  44. Claude Reignier Conder, Herbert H. Kitchener: The Survey of Western Palestine: Memoirs of the Topography, Orography, Hydrography, and Archaeology. London: Committee of the Palestine Exploration Fund., 1881, s. 153. [dostęp 2013-03-07]. (ang.).
  45. Druze villages. [w:] Holiday in Israel [on-line]. [dostęp 2008-02-22]. (ang.).
  46. Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2013-03-07]. (ang.).
  47. The Arab-Israeli Wars. Vintage books, 2005, s. 79.
  48. a b Dov Gutterman: Mo'atza Mekomit Abu Sinan. [w:] Flags Of The World [on-line]. 2007-07-07. [dostęp 2013-03-07]. (ang.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „flag” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  49. Joel Brinkley: Anger and Isolation Roil Israeli Arabs. [w:] The New York Times [on-line]. 2002-03-25. [dostęp 2013-03-03]. (ang.).
  50. Georgi Dopalchiev, Георги Допалчиев, Катастрофи и корабокрушения в акваторията на Ахтопол, Издателство ИНФОРМА ПРИНТ, Бургас, 2008, 2008.
  51. Georgi Dopalchiev, Георги Допалчиев, АХТОПОЛ. Мит, история, природа и икономика до края на ХХ век, ПК "Д. Благоев" ООД, Бургас, 2000, 2000.
  52. Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie - dane teleadresowe - www.bip.gov.pl
  53. Galicjaner Sztetl. Dni Pamięci Żydów Galicyjskich 2017 - tarnow.naszemiasto.pl
  54. GALICJANER SZTETL Dni Pamięci Żydów Galicyjskich - kultura.tarnow.pl
  55. Dariusz Wieleba: Stosunek Narodowych Sił Zbrojnych do Żydów. bibula.com, 7 lipca 2008. [dostęp 2017-02-13].
  56. Włodzimierz Kalicki: 23 czerwca 1936 r. Czyn narodowy. wyborcza.pl, 24 czerwca 2008. [dostęp 2017-02-13].
  57. Adam Wiesław Kulik, Leśmian, Leśmian, słowo/obraz terytoria. Gdańsk 2008. Książka zawiera ok. 200 fotografii, rysunków i dokumentów dotyczących poety.
  58. Archiwum IPN w Lublinie, kartoteka ogólnoinformacyjna KWMO/WUSW Lublin- Biała Podlaska – Chełm -Zamość, karta Mk-2. 3.
  59. Roman Kaczmarek. Aleksy Drewnowicz. Burmistrz miasteczka Łodzi z XVIII wieku. Kartka z dziejów mieszczaństwa łódzkiego.. „Dziennik Zarządu Miejskiego w Łodzi”. Rok XIX (nr 9), s. 616–623, 1937-09-15. Roman Rom-Furmański (red.). Łódź: Zarząd Miejski w Łodzi. [dostęp 2016-04-07]. 
  60. Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1945. s. 34.
  61. a b Opis na podstawie map Google.
  62. Oliver Clare: Agatha Christie: And Then There Were None. Eurogamer, 2005-12-16. [dostęp 2011-12-19]. (ang.).
  63. Alan Palmer: Agatha Christie: And Then There Were None Review. GamingExcellence, 2006-02-14. [dostęp 2011-12-19]. (ang.).
  64. „Dzień 10 lipca 1941 r. w biografii Szmula Wasersztejna jest przedstawiony jako trwające od rana pasmo pastwienia się nad Żydami oraz okrutnych morderstw. Dokonała tego ludność miasteczka. Nie było natomiast widać członków miejscowego posterunku policji niemieckiej. Autor biografii podał, że na ulicach widział trupy młodych kobiet z rozpłatanymi brzuchami, zwłoki dzieci pokrojonych na kawałki, nagie kobiety z pośladkami pociętymi brzytwami. Na ulicy cmentarnej leżała kupa trupów”. Stwierdzono, iż „(...)powyższe fakty nie znajdują zupełnie potwierdzenia w materiałach czynności przeprowadzonych w śledztwie”. Postanowienie IPN o umorzeniu śledztwa z dnia 30 czerwca 2003 (s. 182-183).
  65. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989
  66. „W niejednokrotnym wypadku – po wkroczeniu do miasteczka czy osiedla – dokonywano masowych rzezi, nie oszczędzając kobiet i dzieci. W Rohatynie (Stanisławowskie) rzeź taka trwała cały dzień. Masowych gwałtów i morderstw, zbliżonych do rzezi, dokonano w Grodnie, Wołkowysku, Świsłoczy, Oszmianie i Mołodecznie”: Władysław Pobóg-Malinowski, Najnowsza historia polityczna Polski. 1939-1945, Wydawnictwo Platan, Kraków 2004, ISBN 83-89711-10-9, tom 3, s. 107.
  67. Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów, Londyn, 1975, s. 9‒11.
  68. a b c Witold Pronobis: Świat i Polska w XX wieku. Warszawa: Editions Spotkania, 1996, s. 196. ISBN 83-86802-11-1.
  69. a b c Wojciech Roszkowski: Najnowsza historia Polski 1914-1945. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 410‒412. ISBN 83-7311-991-4.
  70. a b c Władysław Pobóg-Malinowski: Najnowsza historia polityczna Polski. 1939-1945. Kraków: Wydawnictwo Platan, 2004, s. 106-110 (tom 3). ISBN 83-89711-10-9.
  71. Wojciech Roszkowski, Najnowsza historia Polski 1914‒1945, Świat Książki, Warszawa 2003, s. 410 –, ISBN 83-7311-991-4 autor wymienia „dramatyczne sceny maltretowania jeńców polskich” które „rozegrały się w Grodnie, Wołkowysku, Oszmianie, Mołodecznie, Nowogródku, Sarnach, Kosowie Poleskim i Tarnopolu”.
  72. Piotr Szubarczyk, Zbrodnie sowieckie na obywatelach Rzeczypospolitej Polskiej 17.IX.1939-3.I.1944, w: W cieniu czerwonej gwiazdy. Zbrodnie sowieckie na Polakach (1917-1956), [bdw], s. 120.
  73. [...] Terror i mordowanie przyjęły większe rozmiary w Grodnie, gdzie wymordowano 130 uczniów i podchorążych, dobijano rannych i obrońców. 12-letniego Tadzika Jasińskiego przywiązano do czołgu i ciągnięto po bruku. Po opanowaniu Grodna nastąpiły represje; rozstrzeliwano aresztowanych na tzw. Psiej Górze i w lasku „Sekret”. Na placu pod Farą leżał wał zamordowanych [...]”: Julian Siedlecki, Losy Polaków w ZSRR w latach 1939-1986, Londyn 1988, s. 32-34.
  74. Karol Liszewski: Wojna polsko-sowiecka 1939. London: Polska Fundacja Kulturalna, 1986. Cytat: (Monografia zawiera najbardziej szczegółowy opis walk na całym froncie polsko-sowieckim i relacje świadków o sowieckich zbrodniach wojennych we wrześniu 1939 r.).
  75. Ben Bella Ahmad. portalwiedzy.onet.pl. (pol.).
  76. Ahmed Ben Bella, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2023-01-30] (ang.).
  77. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie JE
  78. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie akitahis
  79. World Gazetteer - Akçaabat
  80. Custodia di Terra Santa. Indirizzario. Jerusalem: CTS, 2006, s. 39. (wł.).
  81. Syria Christian village breathes easier as army advances. www.spacewar.com, 2013-05-12. [dostęp 2013-12-19]. (ang.).
  82. a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie a
  83. a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie b
  84. http://d2i.in/visit/Samadhi-of-Sant-Tukaram_Dehuroad_pune_Pilgrimage/1746
  85. Mapy Google. [dostęp 2014-11-10].
  86. Pe Maung Tin i Luce 1960 ↓, s. 126–127.
  87. Brygady Międzynarodowe w Hiszpanii 1961 ↓, s. 169.
  88. Brygady Międzynarodowe w Hiszpanii 1961 ↓, s. 135.
  89. Anna Maria Goławska: Włochy. Podróż na południe, Wydawnictwo Nowy Świat, Warszawa, 2010, ISBN 978-83-7386-393-4, s. 102-104
  90. Ł. Ropczyński, Alberobello [online], Kierunek Włochy, 4 kwietnia 2017.
  91. a b c d e Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie urania
  92. a b c d Jastrzębska-Puzowska, Iwona: Od miasteczka do metropolii. Rozwój architektoniczny i urbanistyczny Bydgoszczy w latach 1850-1920. Wydawnictwo MADO. Toruń 2005. ISBN 83-89886-38-3, 978-83-89886-38-5
  93. Brat Aleksandra, Piotr, który przebywał w czasie wojny w niewoli niemieckiej, do kraju wrócił, ale już wkrótce po powrocie zawiedziony zastanymi w Polsce nowymi komunistycznymi porządkami zniechęcał Aleksandra przed pójściem w jego ślady.
  94. Na pamiątkę argentyńskiego miasteczka, w którym mieszkał poprzednio, nazwał swą firmę „Bella Vista Plumbing”.
  95. Uchańsciana czyli Zbiór dokumentów wyjaśniających życie i działalność Jakóba Uchańskiego arcybiskupa gnieźnieńskiego, legata urodzonego, Królestwa Polskiego Prymasa i Pierwszego Księcia, +1581. T. 2, Warszawa 1885, s. 319.
  96. Planszowe fotografie naczyń ceramicznych z IV wieku p.n.e., według opisu przedstawiające produkcję jedwabiu, prezentowane są m.in. w Muzeum Jedwabiu (Μουσείο Μεταξης), w Sufli.
  97. Aleksy Drewnowicz. (pol.).
  98. J. Gwyn Jeffreys. The Alfianello Meteorite. „Nature”. 27, s. 511, 1883-03-29. DOI: 10.1038/027511a0. 
  99. R. Gervaso: Borgiowie str. 146
  100. Áreas urbanas +50, Ministerio de Fomento de España (pol. Ministerstwo Rozwoju
  101. Bogusław R. Zagórski, Krzysztof Głownia: Lietuvos Republikos žemėlapis. Mapa Republiki Litewskiej. Celestynów: Echnateon, 1990. ISBN 83-900076-0-6. OCLC 174827254.
  102. a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie odc. 6
  103. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie manga49
  104. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie odc. 14
  105. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie odc. 15
  106. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie manga57
  107. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie manga67
  108. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie manga69
  109. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie odc. 44
  110. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie odc. 47
  111. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie manga88
  112. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie manga93
  113. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie odc. 51
  114. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie odc. 52
  115. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie odc. 58
  116. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie manga107
  117. a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie manga108
  118. "Kosmiczne" filmowe miasteczko w Alwerni sprzedane. Kupił je jeden z najbogatszych Polaków. krakow.wyborcza.pl, 2017-09-22. [dostęp 2017-09-23].
  119. Dunlop Fiona: Portugalia. Warszawa: G+J RBA, 2012, s. 91, seria: Przewodnik National Geographic Wakacje na Walizkach. ISBN 978-83-7596-295-6.
  120. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie ReferenceA
  121. Dempsey 2002 ↓, s. 164.
  122. Dempsey 2002 ↓, s. 163.
  123. Wojciech Pastuszka: Prowincjonalne rzymskie miasteczko jak żywe. archeowiesci.pl, 2015-06-23. [dostęp 2015-06-24]. (port.).
  124. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Doktor, wdowa i stara szafa
  125. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Planeta obłąkanych Daleków
  126. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Dinozaury na statku kosmicznym
  127. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Miasteczko Mercy
  128. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Potęga trójki
  129. a b c Пургин Андрей Евгеньевич. politrada.ru. [dostęp 2017-10-25]. (ros.).
  130. http://www.ck-smigiel.pl/go.php?fstrona=historia_regionu,2004,04-01-03 (dostęp 23.7.2010)
  131. Tablica Małopolskiego Szlaku Powstania Styczniowego w Myślenicach. g1myslenice.pl. [dostęp 2017-10-25].
  132. Pamięć o burmistrzu który był też druhem. dziennikpolski24.pl. [dostęp 2017-10-24].
  133. a b Odsłonięcie wyremontowanego krzyża upamiętniającego burmistrza Andrzeja Marka. sedno.myslenice.org.pl. [dostęp 2017-10-24].
  134. a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie gazeta.myslenice.pl
  135. Dyplom Roku 2000 - riad.pk.edu.pl
  136. W Łagiewnikach powstaje sanktuarium na miarę Fatimy
  137. I dalej: Od co najmniej roku nie ma dnia, w którym by nie popełniano najstraszniejszych zbrodni, zabójstw, kradzieży i rabunków, konfiskat i malwersacji. Żydzi są ich pierwszymi ofiarami. Liczba Żydów zabitych w naszym niewielkim kraju przekroczyła już z pewnością dwieście tysięcy. W miarę jak armia posuwała się do przodu, wzrastała liczba ofiar. W Kijowie w ciągu niewielu dni dokonano egzekucji do 130 tys. mężczyzn, kobiet i dzieci. Wszystkie ukraińskie miasteczka były świadkami takich masakr i trwa to już od roku. Władze wstydziły się początkowo tych nieludzkich aktów niesprawiedliwości i usiłowały zapewnić sobie dokumentację, która by dowodziła, że sprawcy tych zabójstw to mieszkańcy kraju czy bojówkarze. Z czasem zaczęto zabijać Żydów na ulicach, na oczach całej ludności i bez najmniejszego wstydu. Oczywiście masy chrześcijan, nie tylko ochrzczonych Żydów, ale, jak ich określają, «aryjczyków», również padły ofiarą nie mających uzasadnienia zabójstw (…) Wszyscy przewidujemy, że reżim terroru będzie narastał i obróci się z jeszcze większą siłą przeciw chrześcijanom ukraińskim i polskim. Kaci bowiem, nawykli do masakrowania Żydów, tysięcy niewinnych ludzi, przyzwyczaili się widzieć, jak płynie krew, i są spragnieni krwi (…) Myślę, że wśród mordowanych Żydów jest wiele dusz nawracających się do Boga, gdyż już od wieków nie znajdowali się oni nigdy tak jak teraz w oczekiwaniu na możliwość gwałtownej śmierci, nieraz całymi miesiącami, zanim wreszcie nie nadeszła (…) W obozach koncentracyjnych giną codziennie setki ludzi, a w ciągu niewielu miesięcy umiera większość więźniów (…) Ten system Wasza Świątobliwość zna o wiele lepiej, niż my wszyscy. To system kłamstwa, oszustw, niesprawiedliwości, grabieży, karykatury wszelkich idei cywilizacji i porządku. To system egoizmu posuniętego do absurdu, narodowego szowinizmu zupełnie szalonego, nienawiści do wszystkiego, co uczciwe i piękne. Ten system stanowi coś tak niebywałego, że zdumienie jest chyba pierwszym uczuciem, jakiego się doznaje na widok tej potworności. Do czego ten system doprowadzi nieszczęsny naród niemiecki? Będzie to musiała być degeneracja rasy nieznana dotychczas w historii: List metropolity Andrzeja Szeptyckiego do papieża Piusa XII (29-31 sierpnia 1942), „Znak” 1988, nr 9, s. 65.
  138. Bogusław R. Zagórski, Krzysztof Głownia: Lietuvos Republikos žemėlapis. Mapa Republiki Litewskiej. Celestynów: Echnateon, 1990. ISBN 83-900076-0-6. OCLC 174827254.
  139. MastiBot/miasteczko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 36. [dostęp 13 grudnia 2010]
  140. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Kleiner
  141. Słowacki odbywał swą bliskowschodnią podróż w towarzystwie Zenona Brzozowskiego, a dużej części również w towarzystwie braci Stefana i Aleksandra Hołyńskich, młodszych od niego o kilka lat ziemian z Podola, właścicieli miasteczka Krzyczewa (Kleiner J.: "Objaśnienia wydawcy" do Anhellego w "Dziełach wszystkich", t. III, op. cit.)
  142. 18付録. city.anjo.aichi.jp. [dostęp 2016-12-02]. (jap.).
  143. Anna Gavalda : portrait d'Anna Gavalda [online], www.linternaute.com [dostęp 2017-11-21].
  144. a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie BLP
  145. Kniażyce, miasteczko w powiecie mohylewskim, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 169.
  146. Pellet 1849 ↓.
  147. a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie osady
  148. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie górs
  149. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie bagna
  150. Ogłoszenie. „Ziemia Sanocka”. 3, s. 4, 13 marca 1919. 
  151. Ogłoszenie. „Sanoczanin”, s. 6, 2 z 8 marca 1919. 
  152. Spis abonentów Państwowych i Koncesjonowanych Sieci Telefonicznych w Polsce (z wyjątkiem m. st. Warszawy) 1931/32 r.. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Poczt i Telegrafów, 1931, s. 490.
  153. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie spis1925
  154. Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy-dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykazy: aptek, szpitali, ubezpieczalni społ., ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych, oraz centrali i filii Państwowej Szkoły Higieny. Warszawa: 1939, s. 13.
  155. Edmund Słuszkiewicz: Przewodnik po Sanoku i Ziemi Sanockiej. Sanok: Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, 1938, s. 147.
  156. Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-07-20].
  157. Stefan Stefański. Pan Stefański opowiada. „Weinerówka”. „Tygodnik Sanocki”, s. 5, Nr 24 (107) z 26 listopada 1993. 
  158. Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. zozsanok.pl. s. 64. [dostęp 2015-07-20].
  159. a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie spis3031
  160. Wykaz firm handlowych, przemysłowych, rzemieślniczych i wolnych zawodów miasta Sanoka, Zagórza, Rymanowa, Mrzygłoda, Bukowska 1937/8. Informator Chrześcijański. Sanok: Krakowska Kongregacja Kupiecka. Oddział Sanok, 1938, s. 6.
  161. Wiadomości bieżące. Z kraju. Ruch służbowy. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 152, Nr 8 z 23 lutego 1930. 
  162. XLI. Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Królowej Zofji w Sanoku za rok szkolny 1927/1928. Sanok: 1928, s. 13, 14.
  163. Wykaz profesorów uczących w okresie 1880–1980. W: Księga pamiątkowa (obchodów 100-lecia Gimnazjum oraz I Liceum Ogólnokształcącego w Sanoku). Sanok: 1980, s. 160.
  164. Album zasłużonych lekarzy polskich. Warszawa: 1925, s. 10.
  165. Wojewódzka Komisja Walki z Gruźlicą. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 1026, Nr 48 z 29 listopada 1925. 
  166. Wojewódzka Komisja Walki z Gruźlicą. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 1047, Nr 49 z 6 grudnia 1925. 
  167. Wojewódzka Komisja Walki z Gruźlicą we Lwowie. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 83, Nr 5 z 31 stycznia 1926. 
  168. Wojewódzka Komisja Walki z Gruźlicą we Lwowie. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 288, Nr 15 z 11 kwietnia 1926. 
  169. Antoni Dorosz. Sprawozdania i korespondencje. Zapoczątkowanie organizacji walki z gruźlicą w powiecie sanockim. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 1066-1067, Nr 50 z 13 grudnia 1925. 
  170. Sprawy zawodowe. Wojewódzka Komisja Walki z Gruźlicą we Lwowie. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 101, Nr 6 z 7 lutego 1926. 
  171. Szczepan Mikołajski. Zwalczanie gruźlicy w województwie lwowskim. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 245-246, Nr 13 z 28 marca 1926. 
  172. Ruch w towarzystwach lekarskich – zjazdy. II. Ogólnopolski Zjazd Przeciwgruźliczy. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 795, Nr 42 z 17 października 1926. 
  173. Ruch w towarzystwach lekarskich – zjazdy. II. Ogólnopolski Zjazd Przeciwgruźliczy. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 936, Nr 49 z 5 grudnia 1926. 
  174. Wiadomości bieżące. Lwów. Program I. Wojewódzkiego Zjazdu Przeciwgruźliczego we Lwowie. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 522, Nr 26 z 27 czerwca 1926. 
  175. Dwa zjazdy Przeciwgruźlicze odbędą się we Lwowie podczas Targów Wschodnich 10, 11, 12, i 13-go września 1926. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 697, Nr 37 z 12 września 1926. 
  176. Ruch w towarzystwach lekarskich – zjazdy. II. Ogólnopolski Zjazd Przeciwgruźliczy. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 793, Nr 42 z 17 października 1926. 
  177. Medycyna społeczna. Sprawozdanie z działalności Wojewódzkiej Komisji Walki z Gruźlicą i jej Komitetu Wykonawczego we Lwowie (za czas od czerwca 1925 do września 1926). „Polska Gazeta Lekarska”, s. 892, Nr 47 z 21 listopada 1926. 
  178. Sprawy zawodowe. „Polska Gazeta Lekarska”, s. 780, Nr 40 z 1 października 1922. 
  179. Lista członków Lwowskiej Izby Lekarskiej według stanu z lipca 1931. „Dziennik Urzędowy Izb Lekarskich”, s. 332, Nr 9 z 1 września 1931. 
  180. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie FK
  181. Lista członków Lwowskiej Izby Lekarskiej uprawnionych do głosowania do Rady Izby w dniu 17 grudnia 1939 r.. „Dziennik Urzędowy Izb Lekarskich”, s. 18, Nr 8 z 1939. 
  182. a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie :1
  183. Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich , Warszawa 1886, t. 7, s. 743-744.
  184. Jerzy Gordziejew, Socjotopografia Grodna w XVIII wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, 2002, s. 132.
  185. Tadeusz Słotwiński, Maksymilian Damian: Święci franciszkańscy na każdy dzień. Wrocław: Wydaw. Św. Antoniego, 2003, s. 254-255. ISBN 83-88598-38-4.
  186. Iwona Arabas: Kobiety w aptece. [w:] nazdrowie.pl. serwis wiadomości o zdrowiu i urodzie [on-line]. [dostęp 2015-10-18]. (pol.).
  187. Antonio Cupo. Osobnosti. [dostęp 17-01-2015]. (cz.).
  188. MastiBot/miasteczko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 45. [dostęp 14 września 2011]
  189. Bogusław R. Zagórski, Krzysztof Głownia: Lietuvos Republikos žemėlapis. Mapa Republiki Litewskiej. Celestynów: Echnateon, 1990. ISBN 83-900076-0-6. OCLC 174827254.
  190. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Suhamy226
  191. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Suhamy225
  192. Adam Szostkiewicz. Naznaczenie. „Polityka”. Historia Żydów. Wydanie specjalne 1/2008. s. 35-38. 
  193. Ted Swedenburg: Memories of Revolt: The 1936–1939 Rebellion and the Palestinian National Past. Fayetteville: University of Arkansas Press, 2003, s. 78. ISBN 978-1-55728-763-2.
  194. Smuggled Arms at Jaffa. „The Palestine Post”, s. 5, 1935-10-20. [dostęp 2012-04-21]. (ang.). 
  195. Tom Segew: One Palestine, Complete. Metropolitan Books, 1999, s. 360–362. ISBN 0-8050-4848-0.
  196. Martin Gilbert: Israel: A History. Black Swan, 1998, s. 80. ISBN 978-0-552-99545-0.
  197. Shabtai Teveth: Ben-Gurion and the Palestinian Arabs. From Peace to War. Oxford: Oxford University Pres, 1985, s. 151. ISBN 0-19-503562-3.
  198. 2006 Census QuickStats : Ararat (State Suburb). [dostęp 2009-11-14].
  199. Г.Ю. Стернин, Русская художественная культура 2-й половины 19- начала XX века, Москва 1984.
  200. В.С. Горюнов, М.П. Тубли, Архитектура эпохи модерна, Ленинград 1992.
  201. H. Duczkowska-Moraczewska, B. Kierzkowska, Sześćdziesiąt lat Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 22 i n.
  202. XVI rozdział Traktatu Szabat, Talmud Jerozolimski. [w:] Mechon Mamre [on-line]. [dostęp 2011-11-17]. (hebr.).
  203. Arraba. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2013-03-07]. (hebr.).
  204. Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2013-03-07]. (ang.).
  205. The Arab-Israeli Wars. Vintage books, 2005, s. 89-91.
  206. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie History
  207. Dad's Army captain statue unveiled in Thetford. BBC News, 2010-06-20. [dostęp 2012-12-02]. (ang.).
  208. Asientos, Aguascalientes, Mexico - City, Town and Village of the world. [dostęp 6 lutego 2014]. (ang.).
  209. a b c d e f g Censo de Población y Vivienda 2010, Principales Resultados por Localidad. Instituto Nacional de Estadística, Geografía e Informática. [dostęp 06-02-2014]. (hiszp.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „stat” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  210. a b c d e f g Encyklopedia Gmin Meksyku - Aguascalientes. [dostęp 6 lutego 2014]. (hiszp.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik <ref>; nazwę „eg” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartością
  211. Ad van der Meer, Onno Boonstra: Repertorium van Nederlandse gemeenten 1812-2006. knaw.nl, 2006. s. 63. [dostęp 2013-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-16)]. (niderl.).
  212. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie truth
  213. a b 厚木の歴史の概要. city.atsugi.kanagawa.jp. [dostęp 2017-12-01]. (jap.).
  214. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Grupa B
  215. 5. Rally Costa Smeralda 1982. eWRC. [dostęp 01.10.2014]. (ang.).
  216. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Memorial
  217. Henri Toivonen e Attilio Bettega ou a ‘maldição’ do Lancia Nº4. Autosport.pt. [dostęp 01.10.2014]. (port.).
  218. MastiBot/miasteczko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 53.
  219. World Gazetteer – Miasta Australii
  220. http://www.bom.gov.au/cyclone/history/pdf/alby.pdf
  221. BoM – Severe Tropical Cyclone Vance [online], www.bom.gov.au [dostęp 2017-04-23].
  222. Tom Ross, NCDC: Rapid Response Project Update [online], www.ncdc.noaa.gov [dostęp 2017-04-23].
  223. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie autodromoviedma
  224. Avril Lavigne: Inside Her Life [online], www.people.com [dostęp 2017-11-22] (ang.).
  225. Baszkirow i in. 2002 ↓, s. 20.
  226. Ayos – Wikipédia [online], fr.wikipedia.org [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  227. Les origines du Kanga dans le Nyong - La Voix Du Paysan
  228. Film dokumentalny reżyserii Chaumel Gentil i Jehan Fouquet przedstawiony na Champs-Elysées w Paryżu 19.05.1930. W posiadaniu Université de Paris V
  229. Pomoc trędowatym w Ayos
  230. http://www.paulini.pl
  231. http://www.providentia.pl
  232. a b c Kim są laureaci Nagrody Nobla 2015 z chemii. wyborcza.pl. [dostęp 2015-10-07]. (pol.).
  233. Profile of Aziz Sancar. ncbi.nlm.nih.gov. [dostęp 2015-10-07]. (ang.).
  234. Press Release. Nobelprize.org. [dostęp 2015-10-07]. (ang.).
  235. Zastosowana przeze mnie nazwa jest tą, którą podaje na swojej witrynie zespół, aczkolwiek stosowana jest czasem nazwa „B71 Sandur”, która odnosi się do miasta, w którym powstał klub.
  236. Andrzej Rudnicki-Sipayłło, Ewa Rusek: Przewodnik kulinarny:Meksyk. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2008, s. 88-89. ISBN 978-83-7513-167-3.
  237. a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie S1
  238. a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie RA
  239. Gesetz über die Neubildung der Stadt Geestland, Landkreis Cuxhaven, vom 8. November 2012, Niedersächsisches Gesetz- und Verordnungsblatt (Nds. GVBl.) Nr. 26/12
  240. Grayling s.52
  241. Trasa jednego z OS-ów tzw. "kaloryfera" w Google Maps
  242. Teren miasteczka rajdowego w Google Maps
  243. Relacja wideo z trasy rajdu
  244. a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie tcz
  245. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie trs
  246. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie wt
  247. Walid Khalidi: All That Remains. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 209. ISBN 0-88728-224-5.
  248. Amos Kloner: The City of Eleutheropolis. [w:] Studium Biblicum Franciscanum [on-line]. [dostęp 2011-04-24]. (ang.).
  249. Balblair – Alkohol Whisky, Whiskey.
  250. Chrzanów studia z dziejów miasta, t. II, Chrzanów 1999, str. 348
  251. Chrzanów studia z dziejów miasta i regionu, t. III, Chrzanów 2009, str. 138
  252. Минский райисполком
  253. Postanowienie z 27 lutego (11 marca) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 93)
  254. รายชื่อ เทศบาลภาคตะวันออก: เทศบาลตำบลบ้านเพ. nmt.or.th. [dostęp 2016-07-29]. (taj.).
  255. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie wilson
  256. Banshee | Television Academy [online], www.emmys.com [dostęp 2017-12-02] (ang.).
  257. Banshee (Serial TV 2013-2016) - Filmweb [online], www.filmweb.pl [dostęp 2017-12-02] (pol.).
  258. Florida Department of Education Commission For Independent Education Annual Report 2009-2010
  259. Turystyka.
  260. Wayback Machine [online], www.geocities.com [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu] (ang.).
  261. J. Białostocki, Sztuka cenniejsza niż złoto, Warszawa 2004, s. 213.
  262. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Secomska
  263. W. Beckett, 1000 arcydzieł, Warszawa: „Arkady”, 2001, ISBN 83-213-4218-3, s. 267.
  264. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego.
  265. Zygmunt Gloger Geografia historyczna ziem dawnej Polski. Województwo Podolskie.
  266. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie p4
  267. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie p33
  268. Bogusław R. Zagórski, Krzysztof Głownia: Lietuvos Republikos žemėlapis. Mapa Republiki Litewskiej. Celestynów: Echnateon, 1990. ISBN 83-900076-0-6. OCLC 174827254.
  269. MastiBot/miasteczko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 110. [dostęp 13 września 2011]
  270. Prochwicz 2003 ↓, s. 249.
  271. Meligalas i jego mit - artykuł w ogólnokrajowym dzienniku "To Vima"
  272. W zamierzeniu miał to być Festiwal Wina, jednak milczą o nim organizacje winiarzy i większość informatorów turystycznych. Z rzadka wzmiankowany bywa jako "festiwal"[1], faktycznie w dalszym ciągu stanowiąc zlot członków organizacji faszystowskich i skrajnie prawicowych-źródło szczegółowo opisane dalej
  273. a b c d Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie urz
  274. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie pokr2007
  275. Tomisław Czarnecki: Cementownia Saturn 8 B 14998. [w:] Wciaz pod para... [on-line]. [dostęp 2017-01-27].
  276. Bogdan Pokropiński: Parowozy typu Bn2t Baziel w: "Świat Kolei" nr 5/2011, s.42
  277. Podubiś Bazyliański, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 475.
  278. Bazyliany w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego [dostęp 9 września 2011]
  279. Šiaulių apskritis | Šiauliai county [online], statistics.bookdesign.lt [dostęp 2017-11-15].
  280. Микола Крикун, Воєводства Правобережної України у XVI-XVIII століттях: Статті і матеріали, Lwów 2012, s. 531.
  281. KS01 Usual resident population: Census 2001, Key Statistics for urban areas. Office for National Statistics. [dostęp 2017-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-07-23)]. (ang.).
  282. zob. Beamish Muzeum (ang.)
  283. Beauraing: le apparizioni e i messaggi della "Regina del Cielo". www.profezie3m.altervista.org. [dostęp 2013-08-23]. (wł.).
  284. Mary Amatora: The Queen's heart of gold: The complete story of Our Lady of Beauraing. Exposition Press, 1972.
  285. Turcja w Sandałach. [dostęp 03.01.2012].
  286. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie wmedia
  287. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie canal
  288. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie 2x11
  289. Austin J. Coolidge, John B. Mansfield: A History and Description of New England. Boston, Massachusetts: 1859, s. 886–888.
  290. Pierwszy płatny most w Bellows Falls
  291. Marcin Matusiak, Ignacy Leszczyński z Belny. Pierwszy agronom Królestwa Polskiego, Tygodnik Płocki 2011, nr 48, s. 16.
  292. (18) John Wesley Hardin, Life of John Wesley Hardin as Written by Himself (1896) (cytat). [w:] Spartacus Educational: Wild Bill Hickok [on-line]. [dostęp 2008-08-08]. (ang.).
  293. www.theage.com.au.
  294. Pisownia małą literą – 20.19. Nazwy członków bractw, zgromadzeń zakonnych
  295. Ogłoszono stan wojny z tymi dwoma państwami, faktycznie jednak Włochy znalazły się automatycznie w stanie wojny również z krajami Wspólnoty Brytyjskiej czy sojusznikami tych dwóch państw: Polską, Belgią, Holandią, Norwegią. Niektóre jednak państwa jak Belgia czy Kanada wkrótce oficjalnie wypowiedziały Włochom wojnę.
  296. a b Smart, J.J.C. and Williams, Bernard. Utilitarianism: For and Against. Cambridge University Press, 1973, str. 98 ff.
  297. Klub Ireneusza Jelenia już nie istnieje!. 2009-07-08. [dostęp 2010-09-30].
  298. Beskid Skoczów bez 09. [w:] ox.pl [on-line]. 24-08-2012. [dostęp 2012-09-02].
  299. Mordecai Naor: The 20th Century in Eretz Israel. Kolín n.Rýnem: Könemann, 1998, s. 519. ISBN 3-89508-595-2.
  300. Walid Khalidi: All That Remains. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 209. ISBN 0-88728-224-5.
  301. Amos Kloner: The City of Eleutheropolis. [w:] Studium Biblicum Franciscanum [on-line]. [dostęp 2011-04-24]. (ang.).
  302. Dane statystyczne Bet Sze’an. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2013-11-27]. (hebr.).
  303. Welcome To Baysan. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2012-05-20]. (ang.).
  304. Wpis na listę UNESCO
  305. Einheitsgemeinde Beverstedt
  306. Bezsenność - Ciekawostki - Filmweb. [dostęp 2011-02-18].
  307. Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I. Warszawa: 1880–1902, s. 131.
  308. Adźapajoga#Azja
  309. a b White Villages Route. [w:] Cadiz Turismo [on-line]. [dostęp 2017-12-23].
  310. Stanisław Glinka, Antonina Obrębska-Jabłonowska, Janusz Siatkowski (red.), Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny, t. 1, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1980, s. 58.
  311. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Dz.U. 29/2013
  312. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Geo
  313. Vincent van Gogh Gallery: The Paintings: White House at Night, The. [dostęp 2011-05-13]. (ang.).
  314. Józef Maroszek, Rzemiosło w miastach podlaskich, w: Studia nad produkcją rzemieślniczą w Polsce (XIV-XVIII w.), Maria Kwapień, Józef Maroszek, Andrzej Wyrobisz, Wrocław 1976, s. 95.
  315. Szymon Rudnicki: „Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej”, Wydawnictwo Sejmowe 2015, ISBN 978-83-7666-363-0, s. 464.
  316. Koleje. Kalisz najstarsze miasto. [dostęp 2013-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-18)]. (pol.).
  317. Kaliska Kolej Dojazdowa. Koleje wąskotorowe w Polsce. [dostęp 2013-06-16]. (pol.).
  318. Nasze Miasto
  319. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie lustrobiblioteki.pl
  320. Plany rozwoju Miejskiej Biblioteki Publicznej. [dostęp 2013-05-20].
  321. a b UNESCO: Advisory Body Evaluation: University City (Mexico). 2007, s. 259. [dostęp 2011-01-19]. (ang.).
  322. Ciudad Universitaria de la Universidad Nacional Autónoma de México: TECHNICAL FILE FOR THE NOMINATION OF CAMPUS CENTRAL DE LA CIUDAD UNIVERSITARIA DE LA UNAM FOR THE INSCRIPTION IN THE UNESCO WORLD HERITAGE LIST. Mexico: December 2005, s. 30. [dostęp 2011-01-19]. (ang.).
  323. W 1952 dokonano uroczystego otwarcia kampusu. Zajęcia rozpoczęły się w 1954, patrz Advisory Body Evaluation, ss.260.
  324. UNESCO: Central University City Campus of the Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM). [dostęp 2011-01-19]. (ang.).
  325. Franciszek Leśniak, Król i jego miasta w województwie krakowskim (od wieku XVI do pierwszej połowy XVIII), w: Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy, Kraków 2003, s. 148.
  326. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, s. 94.
  327. Ślawski 2005 ↓, s. 32.
  328. Ślawski 2005 ↓, s. 5.
  329. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie zabytki_biecz
  330. a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie S151
  331. Koleje. Kalisz najstarsze miasto. [dostęp 2013-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-18)]. (pol.).
  332. Kaliska Kolej Dojazdowa. Koleje wąskotorowe w Polsce. [dostęp 2013-06-16]. (pol.).
  333. Koleje. Kalisz najstarsze miasto. [dostęp 2013-06-16]. (pol.).
  334. Kaliska Kolej Dojazdowa. Koleje wąskotorowe w Polsce. [dostęp 2013-06-16]. (pol.).
  335. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie haj
  336. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie cer
  337. http://www.polskieradio.pl/8/3669/Artykul/1462253,Tworczosc-Jerzego-Pilcha-w-multimedialnym-spektaklu.
  338. http://ksiazki.onet.pl/big-book-festival-2015-galeria/zf2z4v.
  339. Woolfenden, John. ''Big Sur: A Battle for the Wilderness 1869-1981'' 1981, The Boxwood Press; Pacific Grove; page 72
  340. Wall, Rosalind Sharpe. A Wild Coast and Lonely: Big Sur Pioneers 1989, Wide World Publishing; San Carlos, California; strony 126-130
  341. Argument 'threatened Summer Wine', BBC News (ang.), 2009-05-17 [dostęp 2011-04-22].
  342. a b Duncan Campbell: Hello, campers: Butlins is 70 years old. [w:] The Guardian [on-line]. 2006-04-13. [dostęp 2017-05-06]. (ang.).
  343. Dane Australian Bureau of Statistics (25 października 2007). "Binalong (L) (Urban Centre/Locality)". 2006 Census QuickStats. Odczyt z 13 czerwca 2009.
  344. KS01 Usual resident population: Census 2001, Key Statistics for urban areas. Office for National Statistics. [dostęp 2016-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-07-23)]. (ang.).
  345. Jerzy Wróblewski, Rio Klawo, 1980
  346. Birtley na mapie. getamap.ordnancesurvey.co.uk. [dostęp 2010-11-27]. (ang.).
  347. » Informacja historycznaDresden-Warszawa [online], www.dresden-warszawa.eu [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  348. Wilhelm z Tyru, XII, 9-10, s. 523-526.
  349. McPherson 1988 ↓, s. 671..
  350. Eicher 2001 ↓, s. 578..
  351. a b C. Oman, A History, s.35.
  352. W. Napier, History of the War, s.92.
  353. C. Oman, A History, ss.36-37.
  354. Andrzej Tęczyński, wojewoda lubelski i kasztelan krakowski (zm. 1561 r.), założyciel miasta Końskowola. konskowola.eu. [dostęp 2017-10-03]. (pol.).
  355. Marek Plewczyński, Wojny i wojskowość polska w XVI wieku. Tom I. Lata 1500-1548, Oświęcim 2017, s. 352.
  356. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Biernacki
  357. a b Władysław Andrzej Serczyk: Na płonącej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny 1648-1651. Warszawa: Książka i Wiedza, 1998, s. 328–329. ISBN 83-05-12969-1.
  358. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Wimmer
  359. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Kersten
  360. Tomasz Nowakowski, Mariusz Skotnicki, Kreta 41, Wydawnictwo Altair, 1993, s. 28, ISBN 83-86217-00-6.
  361. Callum MacDonald, Kreta 1941, Warszawa: Bellona, 2007, s. 343, ISBN 978-83-11-10606-2.
  362. Encyklopedia II wojny światowej nr 15..., s. 257.
  363. Mowat, And No Birds Sang
  364. Zuehlke (1999), p. 160
  365. Ibid., XVII, 2-5, s. 760-767.
  366. Zbigniew Wójcik: Dzikie Pola w ogniu. O Kozaczyźnie w dawnej Rzeczypospolitej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1971, s. 88.
  367. Maurycy Horn. Chronologia i zasięg najazdów tatarskich na ziemie Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1600-1647. „SMHW”. VIII/1, s. 13, 1962. Białystok. ISSN 0562-2786. 
  368. Zbigniew Wójcik: Wojny kozackie w dawnej Polsce. T. 27. Kraków: KAW, 1994, s. 25, seria: DNiPP. ISBN 83-03-02744-1.
  369. IV. křížová výprava – Bitva u Domažlic (14.08.1431) (cz.)
  370. Allen 1992 ↓, s. 202.
  371. Eicher 2001 ↓, s. 507.
  372. Dougherty 2013 ↓, s. 47.
  373. Davis 2001 ↓, s. 324.
  374. Faust 2008 ↓, s. 15.
  375. Zdaniem greckich historyków, w tym prof. Thanosa Veremisa, w pracy "1821 - narodziny narodu i państwa", wojna o niepodległość Grecji od początku przybrała charakter totalny i ludobójczy, a podział przebiegał wzdłuż granicy wzajemnie wrogich wyznań religijnych, bez względu na rzeczywiste przynależności narodowe walczących.
  376. Z okrążenia wydostały się resztki 29. Dywizji Grenadierów Pancernych SS, 342. Dywizja Piechoty oraz pojedynczy żołnierze z innych oddziałów. Według książki Georg Tessin, Verbände und Truppen der deutschen Wehrmacht und Waffen SS im Zweiten Weltkrieg 1939-1945, t. V, s. 22 i t. IX, s. 225.
  377. a b c David T. Zabecki (red.), Germany at War: 400 Years of Military History, ABC-CLIO, s. 613, ISBN 978-1-59884-980-6.
  378. [_id_inhalt=61765 Chronik von Höchst] (niem.)
  379. Peter Milger Der 30-jährige Krieg. Schlacht bei Höchst (niem.)
  380. David T. Zabecki (red), op. cit, s. 614.
  381. Wacław Tokarz: Kraków w początkach powstania styczniowego i wyprawa na Miechów. [T. 2]. Kraków: 1914, s. 162-163.
  382. Michał Leszczyński: Ostrołęka 1831. Warszawa: Bellona, 2011, s. 72, seria: Historyczne bitwy. ISBN 978-83-11-11997-0.
  383. według innych źródeł Francuzi mieli 1 200 jazdy i około 20 000 lancknechtów, piechoty gaskońskiej i innej
  384. niektóre źródła mówią, że Szwajcarów było 10 000 lub 13 000
  385. Miał wtedy podobno powiedzieć: "Zobaczę ja niedługo tych Polaków, tak wyposażonych i dzielnych, jak ich chwalicie! Razem z ich wodzem zapędzę ich batogami jak bydło do Mołdawii."
  386. Jasienica 1982 ↓, s. 58.
  387. NPS.
  388. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie WB23
  389. Dzisiaj nie istniejącym
  390. Załuski 1865 ↓.
  391. Pawly 2007 ↓, s. 17.
  392. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie el
  393. Według Małej Encyklopedii Wojskowej armia Lubomirskiego liczyła 10 000 żołnierzy, w tym 2000 piechoty, 10 dział oraz 6000 Tatarów.
  394. Według Małej Encyklopedii Wojskowej armia kozacka liczyła 30 000 żołnierzy i 30 dział.
  395. Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2017-11-22].
  396. Holzappel, Peter Melander Graf von na deutsche-biographie.de.
  397. D.C. Douglas, s. 132.
  398. Centralne Archiwum Wojskowe (dalej: CAW), Dziennik Rozporządzeń Ministra Spraw Wojskowych, 1918, nr 8, poz. 155, s. 89; C. Ciesielski, Dekret z 28 listopada 1918 r o utworzeniu Polskiej Marynarki Wojennej, Przegląd Morski 1988, nr 11, s. 17; Idem, Szkolnictwo Marynarki Wojennej w latach II Rzeczypospolitej, Warszawa 1974, s. 18; D. Duda, S. Kołaczyński, W. Żurawski, Początki polskiej administracji morskiej, „Nautologia” 1999, nr 2, s. 18
  399. Edmund Kosiarz, Polska Marynarka Wojenna w latach 1918-1926, Wojskowy Przegląd Historyczny 1968, nr 4, s. 218; C. Ciesielski, op. cit., s. 18; Edmund Kosiarz, Departament dla Spraw Morskich, jego działalność i rola w dziejach Marynarki Wojennej w latach 1919-1921, Biuletyn Historyczny Marynarki Wojennej 1963, nr 1, s. 159; D. Duda, S. Kołaczyński, W. Żurawski op. cit., s. 19 – Zakres działań nowo powołanego departamentu obejmować miał „całokształt zarządzeń i interesów dotyczących spraw Marynarki Wojennej i Handlowej, portów i żeglugi morskiej, Flotylli Rzecznej i składu osobowego”
  400. Edmund Kosiarz, Polska Marynarka Wojenna w latach 1918-1926, Wojskowy Przegląd Historyczny 1968, nr 4, s. 242
  401. O. Żukowski, Dwadzieścia lat, Przegląd Morski 1938, nr 11, s. 950
  402. Łukaszyński 1996 ↓, s. 7-8.
  403. Quince Cox w: Bluesland. Red. Pete Welding i Toby Byron. s. 19.
  404. Kodeks dyplomatyczny Polski, t. II nr 503, wyd. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski, J. Bartoszewicz, Warszawa 1847-1858.
  405. Kształtowanie się terytorium ziemi dobrzyńskiej w średniowieczu, Janusz Bieniak, Zapiski historyczne tom LI, zeszyt 3, s. 24, 25.
  406. Polski Słownik Biograficzny ↓.
  407. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Cultuur
  408. a b c Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie zielonyslask3
  409. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie zeranski
  410. Nigeria Boko Haram attack 'kills 63' in Damaturu BBC online, 5. listopada 2011
  411. Adolph Friedrich Johann Riedel: Codex diplomaticus Brandenburgensis: Sammlung der Urkunden, Chroniken und sonstigen Quellenschriften für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. T. XX. F.H. Morin, 1861, s. 183-184.
  412. Edward Rymar: Studia i materiały z dziejów Nowej Marchii i Gorzowa: szkice historyczne. Gorzów Wlkp.: 1999, s. 48. ISBN 83-909122-1-X.
  413. Niektórzy historycy odczytują miejscowość jako Golescouiz, identyfikując ją z Golicami.
  414. Tekst nadania w języku łacińskim brzmi następująco: Nos Bolezlaus Cracouie et Sandomirie dei gracia dux Illustris. Ad noticiam omnium et maxime nostre Iuris diccioni subditorum peruenire cupimus et scripti presentis tenore declaramus, quod nos villam, quod nomine nostro vocari fecimus Bolezlav, non multum lange ab episcopali villa Slaucov per nos locatam, pro anime nostro remedio deo duximus offerendam et Capitulo Cracouiensis Ecclesie Matris nostre, (...), Kodeks dyplomatyczny Małopolski, ġF. Piekosiński, Kraków 1876, nr 57.
  415. J. Przemsza-Zieliński: Nazwa od strzemion [2].
  416. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie debowy
  417. a b Antony Beevor: Walka o Hiszpanię 1936–1939. Kraków: Znak, 2009, s. 320-322. ISBN 978-83-240-1159-9.
  418. T. Nowakowski, M. Skotnicki: Legion Condor. Hiszpańska wojna Hitlera. Warszawa: Instytut Wydawniczy Erica, 2011, s. 81. ISBN 978-83-6232-943-4.
  419. Tadeusz Zubiński: Wojna domowa w Hiszpanii 1936–1939. Wydawnictwo Poznańskie, 2015, s. 380. ISBN 978-83-7177-973-2.
  420. The Day It Rained Shells. „Britain at War Magazine”. Issue 48. April 2011. ISSN 1753-3090. 
  421. Daniel Allen Butler: Distant Victory. s. 112.
  422. Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu <ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwie Wragg77
  423. Robert K. Massie: Castles of Steel. s. 321.
  424. David Wragg: Royal Navy Handbook 1914-1918. s. 78.