Grandaj urboj de Azio
Tiu ĉi artikolo estas aparta parto de grandurbo, kie pri ĝeneralaĵoj kaj pri la aliaj kontinentoj estas informoj.
Memoru, ke grandaj urboj konsistas el milionurboj, metropoloj (inter 1 miliono kaj 500mil) kaj grandurboj (inter 500mil kaj 100mil)!
Grandaj urboj de Azio laŭ landoj
[redakti | redakti fonton]Notoj:
- Vi trovas informojn pri Azia parto de Rusio ĉi tie!.
- Tie vi trovas Kaŭkazajn landojn, Turkion kaj Kipro, spite tion, ke ili ofte estas menciitaj Eŭropaj landoj.
- Brunejo, Butano, Orienta Timoro, Aŝmora kaj Kartia Insuloj, Kokosinsuloj kaj Kristnaskinsulo ne havas grandajn urbojn.
En Afganio estas la ĉefurbo Kabulo la unusola milionurbo. Metropoloj ne estas. Grandurboj estas Kandaharo, Mazar-e Ŝarif, Herat, Ĝalalabad kaj Kunduz.
En Armenio estas unusola milionurbo (kaj samtempe ankaŭ metropolo): Erevano. Estas 2 grandurboj: Gjumri kaj Vanadzor.
En Azerio estas unusola milionurbo (kaj samtempe ankaŭ metropolo): Bakuo. Estas 2 grandurboj: Ganĝa kaj Sumgait.
En Bangladeŝo estas 4 milionurboj: Dako, Ĉitagongo, Narajanganĝ kaj Gazipur. Metropoloj estas Kulno kaj Raĝŝaho. Grandurboj estas Silheto, Tongi, Rangpur, Majmansing, Ĝesor, Koks Bazar, Komilla, Dinaĝpur, Navabganĝ, Bogra, Brahmanbaria, Tangail, Siraĝganĝ, Naogaon, Feni Sadar, Pabna kaj Ĉandpur.
Barato
[redakti | redakti fonton]
_building_of_Karnataka._04.jpg?lang=eo)
Barato estas la plej popola lando de la mondo. Komence de la historio jam urboj formiĝis. Nuntempe daŭriĝas pligrandiĝo de urboj. Milionurboj estas Mumbajo, Delhio, Bengaluro, Hajderabado, Ahmadabado, Ĉenajo, Kolkato, Surat, Puneo, Ĝajpuro, Laknaŭo, Kanpur, Nagpur, Indaur, Thane, Bhopal, Visakhapatnam, Pimpri-Ĉinĉvad, Patnao, Vadodara, Gaziabad, Ludhiana, Agra (Barato), Nasiko, Ranĉi, Faridabado, Merath, Raĝkot, Kaljan-Dombivali, Vasai-Virar, Varanasio, Srinagar, Aŭrangabado (Maharaŝtro), Dhanbad, Gurgaono, Amritsar, Novmumbajo, Allahabad, Haora, Gvalior, Ĝabalpur, Koimbatore, Vijajaŭada, Ĝodhpur, Salem (Barato), Maduraj, Rajpuro kaj Kota (Raĝastano).
Metropoloj estas Ĉandigarh, Guvahati, Solapur, Hubli-Dharwad, Majsur, Tiruĉirapali, Barejli, Aligarh, Tiruppur, Moradabad, Ĝalanĝar, Bhubaneŝvar, Varangal, Mira-Bhajandar, Ĝalgaon, Guntur, Thiruvananthapuram, Bhivandi, Saharanpur, Gorakhpur, Bikaner, Amravati, Noida, Ĝamŝedpur, Bhilai, Kataka, Firozabad, Koĉi (Barato), Nellore, Bhavnagar, Dehradun, Durgapur, Bidhannagar, Asansol, Rourkela, Nanded, Kolhapur, Aĝmer, Akola, Gulbarga, Ĝamnagar, Uĝĝen, Loni, Siliguri, Ĝansi, Dankuni, Ulhasnagar, Ĝamu, Sangli kaj Mangaloro.
Grandurboj estas ĝis 200mil: Maheŝtala, Erode, Belagavi, Kurnul, Bhivadi, Ambattur, Raĝamahendravaram, Tirunelveli, Malegaon, Gaja (Barato), Udaipur, Kakinada, Davangere, Kozhikode, Rajpur Sonarpur, Bokaro, Suda Dumdum, Ballari, Patiala,. Velor, Korba, Belagavi, Ahmednagar, Anand, Kolamo, Panihati, Latur, Morbi, Brahmapur, Bhatpara, Dule, Barasat, Muzaffarnagar, Bagalpur, Bhilvara, Tumakuru, Mathura, Ŝivamogga, Vijayapura, Muzaffarpur, Gandhidham, Kamarati, Rohtak, Ĉandrapur, Panvel, Hisar, Ŝahĝahanpur, Balli, Nov-Delhio, Trissur, Singrauli, Nizamabad, Panipat, Parbani, Kulti, Bilaspur, Nallasopara, Parbani, Karur, Bordoman, Rampur (Utar-Pradeŝo), Darbhanga, Ajzolo, Etavah, Noihati, Raĝamahendravaram, Devas, Satna, Kurnul, Mau, Icalkaranĝi, Ĝalna, Sonipat, Durg, Hapur, Tirupati, Oĵukaraj, Gandhinagaro, Batinda, Borahonogur, Rourkela, Avadi, Kadapa (urbo), Ĝunagad, Malda, Navsari, Sagar, Karimnagar, Serampore, Bharatpur (Barato), Anantapuramu, Vizianagaram, Bihar Ŝarif, Khammam, Faruĥabad, Sri Ganganagar, Ratlam, Ramagundam, Nangloj Ĝat, Norda Dumdum, Rajĉur, Holdia, Serilingampalli, Arrah, Uluberia, Dhanbad, Bidar, Hosapete, Imfalo, Pali (Raĝastano), Sikandrabad, Mirzapur, Karnal, Puduĉeri, Purnia, Loni, Jamunanagar, Rourkela, Mango (Barato), Bulandŝahr, Gurgaon, Tanĝavur, Kannur, Mehsana, Munger, Thoothukudi, Navghar-Manikpur, Sultan Pur Majra, Nagerkoil, Agartala, Ĉapra, Bhalswa Jahangir Pur, Sikar, Baruĉ, Buĝ, Vapi, Kanĉipuram, Panĉkula, Biŭani, Kriŝnaraĝapura, Ambernat, Begusaraj, Nadiad, Valsad, Katihar, Ŝimla, Sambal, Burhanpur, Mahadevapura, Sirsa, Surendranagar-Dudreĝ, Ambikapur, Eluru, Dindigul, Mahbubnagar, Rajbareli, Katni, Baharampuro, Borahonogur, Kirari Suleman Nagar, Sikundarabad, Ongole, Ĝunagad, Ĉandanagar, Ĉapra, Morena, Ĥargopur kaj Kandva. Ambala, Ranipet, Sivakasi, Reva, Tonk (Raĝastano), Dholpur, Deogar.
Aliaj urbegoj ĝis cent mil laŭ alfabeta ordo: Abohar, Adilabad, Adoni (Barato), Alapula, Amaravatio, Amreli, Amroha, Ankleŝvar, Arrah, Aŭrangabad (Biharo), Azamgarh, Badajun, Badlapur, Bagaha, Bagalkot, Bahrajĉ, Balasore, Ballia, Balurghat, Banda, Bangaon, Bankura, Bansvara, Barabanki, Barakpur, Baran (Barato), Baraut, Barmer, Barnala, Barŝi, Basirhat, Basti, Beavar, Bettiah, Betul, Bhadrak, Bhadravati (Karnatako), Bhind, Biŭani, Bongaigan, Botad, Bulandŝahr, Bundi, Busaval, Ĉatarpur, Ĉikkamagaluru, Ĉilakaluripet, Ĉindvara, Ĉirmiri, Ĉitorgar, Ĉitradurga, Ĉittur, Ĉuru (Raĝastano), Dahod, Damoh, Dehri, Dharmavaram (Sri Sathya Sai), Deoria, Dibrugar, Dimapur, Dindori, Disa, Etah, Fatehpur, Gangavati, Gadag-Betigeri, Gangapur (Savai Madhopur), Ghazipur, Giridih, Godhra, Gondal, Gondija, Gudivada, Guna, Guntakal, Gurdaspur, Ĝagdalpur, Ĝalpajguri, Ĝasdan, Ĝaŭnpur, Ĝehanabad, Ĝetpur, Ĝind, Ĝorhat, Ĝunĝunu, Habra, Hanumangarh, Hardoj, Hassan (Barato), Hathras, Hazaribag, Hindaun, Hindupur, Hingangat, Hosur, Hugli-Ĉuĉura, Ĥambat, Ĥeda (urbo), Ĥorda, Itarsi, Jagtial, Kalol, Karaikudi, Kaddalor, Kadiri, Kajthal, Kaljani, Kargone, Kapurthala, Kasganĝ, Kiŝangarh, Khurĝa, Kiŝanganĝ, Kolar, Kriŝnanagar (Okcidenta Bengalio), Kurukŝetr, Lakhimpur, Lakhisaraj, Lalitpur (Barato), Mahuva, Madanapalle, Maksi, Mandsaur, Mandya, Mangalagiri, Medininagar, Midnapore, Mirialguda, Modinagar, Modomgram, Motihari, Mugalsarai, Nabadvip, Nagaŭr, Nagoan, Naligonda, Nandurbar, Narasaraopet, Narmadapuram, Narnaul, Navada, Neyveli, Nimaĉ, Oraj, Osmanabad, Palakad, Palval, Patan (Guĝarato), Pathankot, Pilibhit, Pithampur, Pollaĉi, Proddatur, Pudukkottai, Purulia, Raĝapalajam, Rajganĝ, Rajgarh, Rajnandgaon, Ranibennur, Robertsonpet, Saharsa, Sahibzada Ajit Singh Nagar, Sambalpur, Sasaram, Satara, Savai Madhopur, Seoni, Serampore, Siddipet, Silĉar, Sitamarhi, Sitapur, Sivan, Sri Muktsar Sahib, Srikakulam, Sultanpur, Surjapet, Ŝamli, Manĉerial, Ŝantipur (Okcidenta Bengalio), Ŝikohabad, Ŝilongo, Ŝivpuri, Tadepalligudem, Tadipatri, Tenali, Tezpur, Tinsukia, Udgir, Udupi, Unnao, Utturpara Kotrong, Veraval, Vidiŝa kaj aldoniĝas laŭ duba informo Komarapalayam.
En Barejno la ĉefurbo Manamo estas la plej granda urbo, kiel grandurbo.
Birmo (Mjanmao)
[redakti | redakti fonton]En Mjanmao estas 2 milionurboj: Ranguno (iama ĉefurbo) kaj Mandalay. Metropoloj ne estas. Grandurboj estas Nepjido (aktuala ĉefurbo), Taunĝi, Bago, Molamjajn, Mjiĉina, Moniva, Laŝio, Patejn, Pjin U Lin, Pji, Kalej, Mjejk, Mjavadi, Mejktila, Taungu, Sitŭe, Davej.
En Ĉinio jam dum la historiaj tempoj grandaj urboj formiĝis. Nuntempe Ĉinio havis eksplodecan urban kresko, ĉar kiuj loĝis en kamparaj lokoj, venis al la urboj por laborpostenoj. La rezulto estas granda nombro de la urboj kun grandegaj loĝantaroj.
Milionurboj estas Ŝanhajo, Pekino, Ĉongĉingo, Ŝiano, Vuhano, Ĉengduo, Tjanĝino, Ŝenjango, Harbino, Nankino, Kantono (Ĉinio), Tajuano, Ĉangĉuno, Ŝiĝjaĝvango, Ĉangŝa, Ĝinano, Daljano, Ĝjilin, Nanĉano, Ĝengĝoŭo, Kovlun, Hangĝoŭo, Sinjan, Cindao, Tangŝan, Vejfang, Urumĉio, Ŝenĵeno, Suĵou, Ŝantou, Ĵongĉeng, Lanĝoŭo, Hefejo, Fuŝun, Luojang, Handan, Baotou, Centralo (Honkongo), Sjuĉĵou, Fuĝoŭo, Vusi, Huainan, Gŭijango, Anŝan, Baodin, Sjanjan, Kunmingo, Datun, Bensi kaj Huajbej.
Metropoloj estas Ĉangĝoŭo, Ĉiĉiharo, Tajan, Pindinŝan, Venĝou, Ĝanjakou, Cinhuandao, Anjan, Nannin, Hohhot, Jantaj, Pujang, Ljuĝou, Hegang, Foŝan, Sinino, Hengjang, Sinsjan, Ŝaoguan, Ningbo, Ljaojan, Langfang, Ĉanĝi, Gujlin, Vejfang, Sintaj, Huangŝi, Ĝancejan, Ĝuĝou, Fusin, Mudancjan, Zigong, Ŝa Tin, Ĝangdian, Panĝjin, Sjantan, Ŝaojan, Nantong, Hajkoŭo, Dandong, Ĝanĝou, Juen Long, Ĉĵencjan, Sai Kung, Janĉengo, Siping, Sjamen, Maoming, Inkou, Tajĝou (Ĝjangsuo), Ĝjanmen, Luanĉeng, Bengbu, Ŝihezi, Ĝjinĝou, Canĝou, Tanggu, Kaifeng, Tseung Kvan O, Ĉangde, Gjamusi, Huaijin, Ŝaŝi, Maanŝan, Ĝuhaj, Nejĝjan, Ĝjaoĝuo, Janĉĵou, Ĝunji, Suĉang, Ŝeung Ŝui, Tuen Mun, Juejang, Vuĥu, Makao, Ŝaosing, Ĝjining kaj Ĉaoĝou.
Grandurboj estas Luohe, Jinĉuan, Hengŝui, Jiĉang, Ĉaojang (Liaoning), Jiaojiang, Jiaŝjing, Kvaj Ĉung, Ŝjinpu, Liaojuan, Ŝjiangyang (Hubei), Jiŝji, Baoji, Sanmenŝjia, Ĉengde, Panĝihua, Ŝjuanhua, Deĝou, Jangjiang, Luĉjiao, Aksu (urbo), Jangquan, Anŝun, Suĉeng, Jinĉeng, Ŝijan, Zhoukou, Dongĉang, Dongguan, Ĝaoĉjing, Ŝangrao, Putian, Ĉifeng, Anĉjing, Pinĝiang, Taj Po, Janji, Ĝongŝan, Mianĉang, Bejhaj, Suiĝou, Tieling, Baiĉeng, Ĉjitaihe, Ĉuĝou, Tongling, Ŝiŝi, Huiĝou, Dongjing, Jinŝji, Jingdeĝen, Kaŝgar (urbo), Ĝumadian, Luĝou, Jining, Linji, Jining, Jingĉeng, Vuĝou, Mianjang, Tongliao, Tsuen Van, Ganĝou, Laohekou, Heze, Hulan Ergi, Jiujiang, Suihua, Hebi, Nanjang, Riĝao, Haibovan, Vafangdian, Huanggang, Ŝjiantao, Hangu, Juci, Jibin, Linfen, Kujtun, Ĉangji, Tianmen, Liaoĉeng, Daliang, Ranghulu, Hailar, Tongĉuan, Vuŝjue, Ŝjintai, Jinĝou, Huiĉeng, Sanming, Ŝuangjaŝan, Mentougou, Humen, Suĝou (Anhui), Junĉeng, Guangjuan, Donghaj, Dongtaj, Ŝiaolan, Linŝjia, Kaijuan (Junnan), Ĉjianjiang (Hubei), Nanĉong, Jijang, Karamaj (ĝis 200mil).
En Filipinoj estas 4 milionurboj: Kezonurbo, Manilo (ĉefurbo), Kalukano kaj Davao (urbo).
.jpg?lang=eo)
Metropoloj estas Cebuurbo, Zamboanga, Antipolo, Pasig, Taguig, Valenzuela (Filipinoj), Dasmariñas, Cagayan de Oro, Paranjako, Las Piñas, General Santos, Makatio, Bacolod, Muntinlupo, Bakoro kaj San Jose del Monte.
Grandurboj estas (laŭ Filipina klasifiko (vidu:Listo_de_urboj_de_la_Filipinoj)
- unuaklasaj Marikina, Iloilo (urbo), Pasay, Calamba, Angeles, Lapu-Lapu, Imuso
- duaklasaj Mandaluyong, Rodriguez (urbego), Malabon, Mandaue, Santa Rosa (Laguna), Baguio, Iligan, Tarlakurbo, Butuan, Biñan, Lipa (Filipinoj), Batangas, San Pedro (Filipinoj), Cainta
- triaklasaj Taytay (Rizalo), San Fernando (Filipinoj), Cabanatuan, Kotabato (urbo), Navotas, Binangonan, San Pablo (Filipinoj), Lucena (Filipinoj), San Mateo (Rizalo), Olongapo, Malolos, Tagum, Santa Maria (Bulakano), General Trias, Tacloban, Puerto Princesa, Cabuyao
- kvaraklasaj Mabalacat, Silang, Meycauayan, Legazpi (Albajo), Talisay (Cebu), Ormoc, Maravi, Tanza, Kabankalan, Calbayog, Valencia (Bukidnon), San Carlos (Pangasinano), Pagadian, Naga (Sudaj Kamarinoj), Marilao, Bago (Filipinoj), Panabo, Toledo (Filipinoj), Sorsogon (urbo), Santo Tomas (Batangoj), Tanauan, Koronadalo, Dagupan, Roxas (Kapiso), Digos, Malaybalay, Lubao
- kvinaklasaj Meksikurbo (Filipinoj), Cadiz (Filipinoj), Sagay, Jolo (urbo), San Miguel (Bulakano), Baliuag, General Mariano Alvarez, Concepcion (Tarlako), Surigao, Polomolok, Ilagan, San Carlos (Okcidenta Negroso), Tuguegarao, Sariaya, Hagonoy (Bulakano), Santiago (Isabelo), San Juan (Manila Metropolo), Tabaco, Midsayap, Ozamiz, Malasiqui, Pikit, San Jose (Nova Ekijo), Capas, Mati (urbo), Urdaneta, Silay, San Jose (Okcidenta Mindoro), Arayat, Kidapavan, Calapan, Dumaguete, San Fernando (La-Unio), Cauayan (Isabelo), Nasugbu, Dipolog, Santo Tomas (Norda Dabao), Gingoog, Daraga, Bayavan, Danao (urbo), Malita, Candelaria (Kezono), Bocaue, Norzagaray, Talavera (Filipinoj), Kaviturbo, Guagua, Floridablanca (Filipinoj), Bayambang, Porac, Mariveles, Glan (urbo), Baybay, Laoag, Himamaylan, Santa Cruz (Laguno), Minglanilla (Filipinoj), Ligao, Carcar, Trece Martires, La Trinidad (Filipinoj), Tabuk (Filipinoj), Lingayen, Mangaldan, Dinalupihan, Calumpit, Plaridel, San Ildefonso (Filipinoj), Gapan, Guimba, Apalit, Candaba, Magalang, Subic, Rosario (Batangoj), San Juan (Batangoj), Naic, Rosario (Kavito), Los Baños (Laguno), Angono, Tanay (Filipinoj), Naujan, Daet, Labo, Libmanan, Bulan (Filipinoj), Tagbilaran, Consolacion, Liloan (Cebu), Naga (Cebu), Catbalogan, Manolo Fortich, Maramag, Keson (Bukidnon), Samal (Norda Davao), Talisay (Okcidenta Negroso), Cauayan (Okcidenta Negroso), Malungon, Isabela (Basilano), Bayugan kaj Bongao.
En Indonezio 14 milionurboj troviĝas: Ĝakarto (ĉefurbo), Surabajo, Medano, Bandungo, Bekasi, Depok, Tangerang, Semarang, Palembang, Makassar, Suda Tangerang, Bandar Lampung, Batam kaj Bogor. Metropoloj estas Pekanbaru, Padango, Malang, Samarinda, Tasikmalaya, Balikpapan, Banjarmasin, Pontianak, Serang, Denpasar, Jambi (urbo), Surakarta kaj Cimahi.
Grandurboj estas Manado, Kupango, Cilegon, Mataram, Jayapura, Bengkulu, Yogyakarta, Paluo, Ambon, Sukabumi, Kendari, Cirebon, Dumai, Pekalongan, Palangka Raya, Binjai, Kediri, Sorong, Tegal, Pematangsiantar, Banjarbaru, Banda Aceh, Tarakan, Probolinggo, Singkavang, Lubuklinggau, Tanjung Pinang, Bitung, Padangsidempuan, Pangkal Pinang, Batu, Pasuruan (urbo), Ternato (urbo), Banjar (Javo), Gorontalo, Madiun (urbo), Prabumulih, Salatiga, Lhokseumave, Langsa, Palopo, Bontang, Tanjungbalai, Tebing Tinggi, Metro (urbo), Baubau, Bima, Parepare, Blitar (urbo), Pagar Alam, Pajakumbuh, Gunungsitoli, Mojokerto (urbo), Kotamobagu, Magelang, Bukittinggi, Tidore, Mamuju kaj Tomohon.
En Irako jam komence de la historio formiĝis urboj, ekzemple Ninivo, Ur, Nippur. En tiu lando estas 3 milonurboj: Bagdado, Basra kaj Mosulo. Metropoloj estas Arbil, Sulejmanijo, Kirkuk, Naĝaf. Grandurboj estas Karbalo, Nasirija, Amara (urbo), Divanija, Kut (Irako), Hilla, Ramadi, Faluĝa, Tal Afar, Samaro (Irako), Samava, Bakuba, Dahuk, Kufa, Zubajr, Umm-Kasr, Fao (Irako), Harta (Irako), Abu Ĥasib kaj Zaho.
.jpg?lang=eo)
En Irano estas 8 milionurboj: Teherano (ĉefurbo), Maŝhado, Esfahano, Karaĝo, Ŝirazo, Tabrizo, Ĥomo kaj Ahvazo. Metropoloj estas Kermanŝaho, Urmijo, Raŝto, Zahedano, Hamadan (urbo), Kermano, Jazdo, Ardabilo, Bandar Abaso kaj Arako (Irano). Grandurboj estas Islamŝahr, Kazvino, Zanĝano (urbo), Khoramabado, Sanandaĝo, Malard, Gods, Kaŝano, Gurgano, Golestan, Sario (urbo), Ŝahrijar, Dezful, Ĥomejniŝahr, Boruĝerd, Nejŝaburo, Sabzevar, Naĝafabad, Amol, Babol, Varamin, Abadano, Pakdaŝt, Khoj, Saveh, Boĝnurdo, Khaemŝahr, Buŝehro, Kharĉak, Sirĝan, Birĝando, Ilamo, Bukan, Maragha, Malajer, Ŝahrekordo, Mahŝahr, Semnano (urbo), Rafsanĝan, Mehabad & Piranshahr, Gonbade Kabus, Ŝahinŝahr, Ŝahrud, Sakezo, Marvdaŝt, Zabol, Torbate Hejdarije, Koramŝahr, Andimeŝk, Marand, Ŝahreza, Miandoab, Izeh, Bandar-e Anzali, Ĝahrom, Ĝiroft, Marivan, Kamalŝahr,Jasuĝo, Nazarabad, Behbahan, Bam (Irano), Fasa, Kuĉano, Masĝed Solejman, Mohamedŝahr, Dorud, Borazĝan, Fardis, Nasimŝahr, Andiŝe, Iranŝahr, Bane, Ĉahbaharo, Robatkarim, Kaŝmaro, Ŝuŝtar, Lahiĝan, Ahar kaj Torbate Ĝam. (Datenoj el 2016.)
Israelo (kun disputitaj areoj)
[redakti | redakti fonton]En Israelo estas unusola metropolo: Jerusalemo. Grandurboj estas Tel-Avivo, Haifa, Riŝon-Le-Ciono, Aŝdod, Petaĥ Tikva, Be'er Ŝeba, Netanja, Holon, Bnei Brak, Ramat Gan, Bat Jam, Aŝkelon kaj Reĥovot.
En Gaza sektoro metropolo estas Gaza-urbo. Grandurboj estas (laŭ aboco) Ĝabalija, Ĥan Junis kaj Rafah. En Cisjordanio grandurboj estas (laŭ aboco) Bet-Leĥem, Hebron, Jenin, Nablus, Ramallah (kvazaŭ ĉefurbo) kaj Tulkarm.
En Japanio la grandaj urboj havas specialajn statusojn: speciala urbo kaj kerna urbo (aŭ aldifinita urbo), akirante kvalifikon per enketo de kabineto. Ĉi tie laŭ la internacia kutimo ankaŭ Tokio estas urbo, tamen ĝi jam estas la plej granda aglomeraĵo de la mondo konsistanta el diversaj (sub)urboj.
En Japanio 13 milionurboj troviĝas: Tokio, Jokohamo, Osako, Nagojo, Sapporo, Kobeo, Kioto, Fukuoka, Kaŭasako (urbo), Saitamo, Hiroŝimo, Jono (urbo), Sendajo kaj Kitakjuŝu.
Metropoloj estas Ĉiba, Sakaj, Ŝizuoka (urbo), Kumamoto (urbo), Okajama (urbo), Hamamacu, Haĉioĝi, Niigata (urbo), Sagamihara, Kagoŝima, Funabaŝi, Himeĝi, Macujamo, Higaŝi-Osaka, Kaŭguĉi.
Grandurboj estas Macudo, Kuraŝiki, Iĉikaŭa, Niŝinomija, Amagasaki, Oita (urbo), Fukujama, Ucunomija, Nagasako, Kanazaŭa (urbo), Jokosuka, Tojama, Takamacu, Gifu, Tojota (urbo), Maĉida, Hirakata, Fuĝisava Tojonaka (urbo), Kaŝiva, Nagano, Vakajamo, Tojohaŝi, Iĉinomija, Nara (urbo), Mijazaki (urbo), Okazaki, Asahikaŭa, Iŭaki, Sujta, Takacuki, Takasaki, Korijama, Tokorozava, Kavagoe, Koĉi, Akita, Ocu, Maebaŝi, Koŝigaja, Naha, Aomori (urbo), Kurume, Jokkaiĉi, Morioka, Kasugai, Hakodate, Akaŝi, Fukuŝima, Ŝimonoseki, Tsu, Nagaoka, Iĉihara, Jao, Fukui (urbo), Ibaraki (urbo), Tokuŝima, Kakogava, Mito (Ibaraki), Hiratsuka, Sasebo, Jamagata, Kure, Fuĉu, Haĉinohe, Nejagaŭa, Kasukabe, Fuĝi (urbo), Soka, Ĉigasaki, Macumoto (Nagano), Acugi, Jamato (Kanagavo), Ageo, Takarazuka, Ĉofu, Ota (Gunma), Joecu, Numazu, Saga (Saga), Isesaki, Tottori, Kiŝiŭada, Cukuba, Kofu, Hitaĉi, Odaŭara, Macue, Suzuka, Itami, Jamaguĉi, Kumagaja, Kuŝiro, Niŝitokio, Uĝi (Kioto), Hirosaki, Higaŝihiroŝima, Kodajra, Takaoka (urbego), Jaĉijo, Ube (Jamaguĉi), Izumi (Osako), Mitaka, Hino (Tokio), Imabari, Tomakomaj, Taĉikaŭa, Sakura, Kamakura, Mijakonojo, Iŭata, Obihiro, Anĝo, Macusaka, Hadano, Iŝinomaki, Ueda, Ogaki, Ojama, Aŝikaga, Naraŝino, Sajama, Kaŭaniŝi, Urajasu, Hitaĉinaka, Niiza, Nagarejama, Ŝunan, Noda, Onomiĉi, Iŭakuni, Jonago, Iruma, Moriguĉi, Komaki, Fukaja, Izumo, Tama (Tokio), Koga (Ibaraki), Higaŝimurajama, Kakamigahara, Cuĉiura, Isahaja, Curuoka, Ome (Japanio), Otaru, Karija, Kuŭana, Osaki (urbo), Musaŝino (urbo), Tojokaŭa, Inazaŭa, Jacuŝiro, Ise (Mie), Iizuka, Seto (Ajĉi), Kadoma, Ajzu-Ŭakamacu, Abiko, Karacu, Omuta, Nobeoka, Oŝu, Kitami, Fuĝieda, Misato, Zama, Kiriu, Kiriŝima, Macubara, Minoo (urbo), Beppu, Dajto Okinaŭa (urbo), Iĉinoseki, Ebecu, Kaŝihara, Asaka, Niihama, Sano (urbo), Tondabajaŝi, Ebina, Kisarazu, Fuĝinomija, Kusacu (urbo), Narita, Jaizu, Konosu, Habikino, Kakegaŭa, Kokubunĝi, Sakata, Kaŭaĉinagano, Hofu, Higaŝiomi, Toda (Sajtama), Handa, Hacukaiĉi, Higaŝurume, Nasuŝobara, Taĝimi, Koganei, Ikoma, Sanda, Uruma, Saijo, Ĉikusej, Miŝima, Toride, Cujama, Akiŝima, Marugame, Hikone, Hakusan, Komacu, Ijda, Kasuga, Kanoja, Urasoe, Hanamaki, Sanĝo, Fuĝimi, Ŝibata, Tokai, Niŝio, Mihara, Kanuma, Jokote, Kamagaja, Sacumasendai, Fuĝimino, Ikeda, Iga (Mie), Isehara kaj Saku (Nagano).
En Jemeno estas 2 milionurboj: Sana'a kaj Taiz. Metropoloj estas Al-Hudaida kaj Adeno. Grandurboj estas Ibb, Dhamar kaj al-Mukalla.
En Jordanio estas unusola milionurbo: la ĉefurbo Amano. Ne estas metropoloj. Grandurboj estas Zarkao (urbo), Irbid, Rusaifa, Kuvejsima, Vadi as-Sir kaj Tila al-Ali.
En Kamboĝo estas nur la ĉefurbo Pnom-Peno milionurbo. Metropolo ne estas. Grandurboj estas Sianukurbo, Battambang, Siem Reap, Sisophon kaj Kratie.
En Kartvelio estas unusola milionurbo: la ĉefurbo Tbiliso. Batumo kaj Rustavi estas grandurboj.
En Kataro la unusola milionurbo estas la ĉefurbo Doho, unusola metropololo estas Rajan, grandurbo ne estas.
En Kazaĥujo estas unusola milionurbo: la iama ĉefurbo Almato. Metropoloj estas Astano kaj Ŝimkento. Grandurboj estas Karagando, Aktobe, Taraz, Pavlodar, Oskemen, Semej, Kostanaj, Oral, Petropavlo, Kizilordo, Temirtau, Aktau, Atirau, Turkistan, Kokŝetau, Ekibastuz, Taldikorgano kaj Rudnij.
Kipro
[redakti | redakti fonton]En Kipro estas 2 grandurboj: la ĉefurbo Nikozio, kiu estas politike dividita kaj Limassol.
En Kirgizujo unusola metropolo estas la ĉefurbo Biŝkeko kaj unusola grandurbo estas Oŝ.
En Kuvajto la ĉefurbo Kuvajturbo estas milionurbo, krome 3 grandurboj troviĝas: Ĝelib al-Ŝujak, Salmija kaj Havali.
En Laoso la unusola grandurbo estas Vjentiano.
En Libano estas unusola milionurbo: Bejruto. Metropoloj ne estas. Grandurboj estas Tripolo (Libano), Cidono kaj Tiro (urbo).
En Malajzio Subang Jaya kaj Kuala-Lumpuro estas milionurboj. Metropoloj estas Klang, Johor Bahru, Ipoh, Ampang, Kuching, Petaling Jaya, Bharu, Shah Alam kaj Kinabalu. Grandurboj estas Sandakan, Seremban, Kuantan, Kajang, Tawau, Kuala Terengganu, Selayang, Miri, Sungai Petani, Alor Setar, Bukit Mertajam, Taiping, Sibu, Malako, Kulim, Skudai, Kluang, Penang, Batu Pahat, Bintulu, Pasir Gudang, Sungai Ara, Gelugor, Muar (urbo), Air Itam, Lahad Datu kaj Butterworth.
En Maldivoj la ĉefurbo Maleo (Maldivoj) estas la unusola grandurbo.
Mongolio
[redakti | redakti fonton]
En Mongolio unusola milionurbo estas: Ulaanbaataro, kiu estas la ĉefurbo.
En Nepalo estas unusola metropolo: Katmanduo. Grandurboj estas Pokhara, Lalitpur, Biratnagar, Birganj, Dharan kaj Bharatpur (Nepala urbo).
En Nord-Koreio estas po unu milionurbo kaj metropolo. Ili estas laŭvice Pjongjango kaj Hamhungo. Grandurboj estas Horjong, Nampo, Hungnam, Kesongo, Vonsano, Ĉongĵino, Sinviĵuo, Heĝu, Kangje, Kimĉekurbo, Sarivon, Songnim kaj Pjongsong.
En Omano estas metropolo la ĉefurbo Maskato. Grandurboj estas Sib (urbo), Salala (Omano), Matrah, Baŭŝar, Suhar, Suvajk kaj Ibri.
En Pakistano 10 milionurboj troviĝas: Karaĉio, Lahore, Fajsalabado, Ravalpindio, Guĝranvalo, Peŝavaro, Multano, Hajderabado, Islamabado kaj Kveta. La 4 metropoloj estas Bahavalpur, Sargodha, Sialkot kaj Sukur (Pakistano). Grandurboj estas Larkana, Ŝejĥupura, Rahim Jar Ĥan, Ĝang, Dera Gazi Ĥano, Guĝrat, Sahival, Vah (urbo), Mardan, Kasur, Okara, Mingora, Navabŝah, Ĉiniot, Kotri, Kamoke, Hafizabad, Sadikabad (Pakistana Panĝabo), Mirpur Ĥas, Burevala, Kohat, Ĥaniual, Dera Ismail Ĥan, Turbat, Muzafargaro, Abotabad, Mandi Bahaudin, Ŝikarpur, Ĝakobabad, Ĝelum (urbo), Ĥanpur, Ĥairpur, Ĥuzdar, Pakpatan, Hub (Pakistano), Daska, Goĝra, Dadu, Muridke, Bahaŭalnagar, Samundri, Tando Alahjar, Tando Adam, Ĝaranvala, Ĉiŝtian, Atok (Pakistano), Vehari, Kot Abdul Malik, Ferozevala, Ĉakval, Guĝranvalo, Kamalia, Umerkot, Orienta Ahmedpur, Kot Adu, Vazirabad, Mansehra, Lejah, Svabi, Ĉaman, Taksila, Noŝera, Ĥuŝab, Ŝahdadkot, Mianvali, Kabal (Pakistano), Lodhran, Hasilpur, Ĉarsada, Bhakar, Badin, Arifvala, Gotki, Sambrial, Ĝatoi, Harunabad, Daharki, Naroval, Tando Muhamad Ĥan, Kamber Ali Ĥan, Mirpur Matelo, Kandĥot kaj Bhalval.
En Sauda Arabio 6 milionurboj troviĝas: Rijado (ĉefurbo), Ĝido, Mekao, Medino, Hofufo kaj Taif. Metropoloj estas Dammam, Burajda, Ĥubar, Tabuk, Katif, Ĥamis Muŝajt. Grandurboj estas Hail, Hafar-el-Batin, Ĝubajl, Ĥarĝ, Abha, Naĝran, Janbu, Kunfuda, Arar, Unajza, Sakaka, Mubaraz, Ĝajzano, Dahran, Kurejet, Rass kaj Baha. Urbegokandidatoj estas Ŝarura kaj Muzamija.
Singapuro mem estas urboŝtato, samtempe milionurbo.
En Sirio grandaj urboj formiĝis jam dum la bibliaj tempoj. Nun estas 2 milionurboj: Halepo kaj la ĉefurbo Damasko. Unusola metropolo estas Hims. Grandurboj estas Hama, Latakio, Dair az-Zaur, Ar-Raka, El-Bab, Idlib, Duma, Safira kaj Salamija.
En Srilanko estas unusola metropolo, la ĉefurbo Kolombo (urbo). Grandurboj estas Dehivala-Maunt Lavinia, Moratuva, Ĝafna, Negombo, Ĉavakaĉeri, Sri Jayawardenapura Kotte, Trinkomali, Kandi (Srilanko), Kalmunai kaj Point Pedro.
En Sud-Koreio estas 10 milionurboj en 2017: Seulo (ĉefurbo), Pusano, Inĉon, Teguo, Deĝon, Kŭangĵuo, Suvon, Ulsan, Ĉangvon kaj Gojang. Metropoloj estas Jongin, Songnam, Buĉon, Ĉonĝuo, Ansan, Ĝonĝu, Ĉonano, Namjanĝu, Huason, Anjang, Kimhe kaj Pohan. Grandaj urboj estas Pjongtek, Ĉeĝu (urbo), Sihun, Ujĝonbu, Kumi, Paĝu, Gimpo, Ĉinĝu, Kvanmjon, Vonĝu, Asan, Kvanĝu, Iksan, Jansan, Kunsan, Kunpho, Ĉunĉon, Kjonsan, Josu, Sunĉon, Kjonĝu, Koĝe, Mokpo, Kanin, Osan, Ĉunĝu, Iĉono, Janĝu, Seĝon (urbo), Anson, Kuri, Sosan, Andon, Tanĝin, Poĉon, Uivan, Hanam, Sogvipo, Kvanjan, Kimĉon, Tonjon, Ĉeĉon, Nonsan, Konĝu, Saĉon, Ĉongup, Joĝu, Jonĝu, Mirjan, Naĝu, Porjon, Sanĝu kaj Jonĉon.
En Taĝikio estas po unu metropolo kaj grandurbo. Ili estas laŭvice: la ĉefurbo Duŝanbeo kaj Ĥuĝand.
En Tajlando la ĉefurbo Bangkoko estas unusola milionurbo. Metropoloj ne estas. Grandurboj estas Nonthaburi, Nakhonratĉasima, Ĉiang Maj, Hatjaj, Udontani, Pak Kret, Ĉaofraja Surasak, Khonken, Ubonratĉathani, Nakhonsithamarat, Nakhonsavan, Nakhonpathom kaj Pataja.
En Tajvano estas 6 milionurboj: Novtajpeo, Tajĉungo, Tajpeo, Taojuano, Tajnano kaj Kaoŝiungo. Metropoloj mankas. Grandurboj estas Hsinĉu, Ĉilun, Ĉjaji, Ĉanghua, Ping Tung, Ĵubej, Juanlin, Douliu, Tajtung, Hualjan, Toufen, kaj Nantou.
Laŭ stato en 2015 [1] en Turkio estas 7 milionurboj: Istanbulo (parte en Eŭropo), Ankaro, İzmir, Bursa, Adana, Gaziantep kaj Konya. Metropoloj estas Antalya, Kayseri, Mersin, Eskişehir, Diyarbakır kaj Samsun. Grandurboj estas Denizli, Şanlıurfa, Adapazarı, Malatya, Kahramanmaraş, Erzurum, Van, Batman,Elazığ, İzmit, Manisa, Sivas, Gebze, Balıkesir, Tarsus, Kütahya, Trabzon, Çorum, Çorlu, Adıyaman, Osmaniye, Kirikkale, Antakya, Aydın, İskenderun, Uşak, Aksaray, Afyonkarahisar, Isparta, İnegöl, Tekirdağ, Edirne, Darıca, Ordu, Karaman, Gölcük, Siirt, Körfez, Kızıltepe, Düzce, Tokat, Bolu, Derince, Turgutlu, Bandırma, Nazilli, Kırşehir, Niğde, Zonguldak, Ceyhan, Karabük, Siverek, Akhisar, Lüleburgaz kaj Ereğli.
En Turkmenio estas la ĉefurbo Aŝgabato metropolo. Grandurboj estas Türkmenabat, Daşoguz kaj Mary (Turkmenio).
En Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj estas unusola milionurbo: Dubajurbo. 2 metropoloj estas: Abu-Dabio, Ŝarĵo kaj El-Ajn. Grandurboj estas Aĵmano kaj Ras-al-Ĥajmo.
En Uzbekio estas unusola milionurbo: Taŝkento. Metropolo ne estas. Grandurboj estas Namangano, Andiĝono, Samarkando, Nukus, Buĥara, Karŝio, Kokando, Fergano, Margilan, Navojo, Ĝizaĥo, Urgenĉo, Termezo, Ĉirĉik, Angren, Bekabad, Olmalik kaj Hoĝejli.
Vjetnamujo
[redakti | redakti fonton]En Vjetnamio 2 milionurboj estas: Ho-Chi-Minh-urbo kaj Hanojo. Unusola metropolo estas Hai Phong. Grandurboj estas Da Nang, Biên Hòa, Huế, Nha Trang, Cần Thơ, Rạch Giá, Vũng Tàu, Qui Nhơn, Nam Định, Phan Thiết kaj Long Xuyên, Buôn Ma Thuột.