Barrengorri

Barrengorria
Irudi gehiago
Iraute egoera
Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Fungi
Klasea	Agaricomycetes
Ordena	Agaricales
Familia	Agaricaceae
Generoa	Agaricus
Espeziea	Agaricus campestris L., 1753
Mikologia
orriak himenioan   txapel ganbila   himenioa askea da   hankak eraztuna dauka   espora marroiak dauzka   saprobioa da Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Barrengorria (Agaricus campestris) Agaricaceae familiako perretxiko mota bat da.

Sinonimoak: Agaricus edulis, Agaricus pellitus, Amanita edulis, Amanita campestris, Agaricus alutarius, Hypophyllum pseudocampestre, Hypophyllum campestre, Pratella edulis, Pratella campestris, Pluteus campestris, Psalliota campestris, Pratella campestris var. alba, Annularia alutaria, Fungus campestris, Agaricus campestris subsp. albus.

Deskribapena

Perretxiko honen orriak kolore arrosa bizikoak dira gaztetik zahartu arte. Txapelak 6-12 cm-ko diametroa du, hasieran esferikoa eta lodia baina gero laundua. Txapeleko azala batzuetan leuna, zetakara eta zuria izaten da, noizbehinka hori samarra, eta besteetan ilunagoa eta leuna edo ezkatatsua, barietateen arabera. Orri libre eta hertsiak ditu, hasieran arrosak, gero lilak eta azkenik marroi ilunak, ia beltzak. Hanka motza, lodia, betea eta zurixka. Goialdean eraztun bakun, mehe, mintzaire eta hauskorra du, batzuetan desagertua. Mami trinko, lodi eta zurixka, baina ebakitzerakoan arrosa bihurtzen da. Zapore geza eta usain atsegina baina ez anisarena bezalakoa. Esporak marroi ilunak eta eliptikoak. Jangarri ona da, baina ez du merezi ale zaharrak eta ia orri beltzak dituztenak jateak. Euskal Herrian gehien ateratzen den perretxiko jangarrietakoa da.

Udaberrian kontuz ibili behar da kolore zurikoa den Amanita verna espeziearekin ez nahasteko. Azken perretxiko hilgarri honek oinean bolba du eta bere orriak zuriak dira, ez arrosak, eta ez beltzaxkak. Agaricus generoko espezieak bereiztea nahiko zaila da. Horretarako ongi begiratu behar dira ezaugarriak: neurria, txapelaren kolorea, mamia ebakitzerakoan zein koloretara aldatzen den, erreakzio kimikoak, usaina, zein lekutan ateratze den eta esporen neurria eta forma.

Agaricus arvensis espeziearekin nahastu ohi da.

Bizilekua

Belardietako perretxikoa da. Basotik kanpo dago beti. Udaberrian ateratzen da, euririk egiten ez duen udan desagertzeko, baina gero eurialdia ailegatzen denean, berriro ateratzen hasten da, udazkena joan arte, abere larreetan batik bat. Taldeka ateratzen da, "sorginen korroak" izeneko talde handietan, batez ere abereen simaurra duten larreetan.

Barrengorriz Agaricus Campestris, osatutako sorginen korroa edo borobila Derio Nekazaritza Eskola LHIIko lorategian.

Beste izen arruntak

Barrengorriak

Agaricus campestris tokiko euskarazko testuetan: azpibeltx (aspibeltz); barrengorri; buxeu; konpaño; larre-sultso (ilarre-sultso); sultso; surlo; txanpinoi (txanpiñoe); txurlo; xixa; xurlo; urdintxa.

Banaketa eremua

Mundu osoan barreiatzen da, kontinente guztietan zehar, Antartikan izan ezik, eta habitat ugaritan garatzen da.

Galeria

• 
• 
• 
• 
• 

Erreferentziak

• Datuak: Q234529
• Multimedia: Agaricus campestris / Q234529
• Espezieak: Agaricus campestris